غار #اسپهبد_خورشید در #سواد_کوه
قوس دهانه آن، یکی از بزرگترين دهانه‌ های غارى در جهان است.

#ایران
#مازندران
#سوادکوه


پایگاه ایران دوستان مازندران


@jolgeshomali

راز سنگ نوشته نویافته #نقش_رستم

نویسنده: #سامان_توفیق
(دکترای باستان­شناسی و مدیر پروژه غار-دژ #اسپهبد_خورشید_مازندران)

روزهای اخیر خبر یافتن یک سنگ‌نبشته­ نویافته در بالای سر یکی از نقوش برجسته گوردخمه #داریوش_بزرگ هخامنشی در نقش #رستم در رسانه‌ها منتشر شدکه ۲۵۰۰ سال قدمت دارد و رسوبات و جلبک‌های چند هزارساله آن را از دیدگان پنهان کرده بود و به صورت اتفاقی در حین عکس‌برداری از این محوطه کشف شده است.

به گفته باستان­شناسان، این کشف در حوزه زبان باستان در ۵۰ سال گذشته بی نظیر است و با کشف این کتیبه باستان شناسان پی بردند که شخصی از سران دربار #هخامنشیان بنام «پَتی شووریش» در حال انجام یک حرکت آئینی به سمت #داریوش_شاه است.

#سهیل_دلشاد  که خوانش این سنگ نبشته را در درست دارد، گفته است:‌ «بخش کمی از این کتیبه که نام یکی از بزرگان #هخامنشی در آن قسمت نقش بسته بوده از بین رفته اما خوشبختانه قسمتی که لقب آن شخص درج شده سالم مانده است.»

وی افزوده است: «لقب شخصی که این کتیبه درباره او نوشته شده «پَتی شووریش» نام دارد که به نظر یکی از بزرگان و مقامات امپراتوری هخامنشیان بوده است.» (منبع: ایران آنلاین)

واژه «پَتی شووریش»

اشاره شده است که واژه «پتی شووریش» لقب یکی از سران دربار هخامنشی است. باید تذکر بدهم که خوانش درست این نام «پتشواریش» است و اشکال دیگر این نام در سالنامه‌­های آشوری با نام «پاتوش آری»[۱]، «پاتشواریش» در سنگ نبشته­‌های هخامنشی[۲]، «پَرخواثَرس»[۳] در منابع یونانی، «پتشخوار»[۴] و «پتشخوارگر»[۵] در منابع دوره ساسانی از جمله کارنامه اردشیر بابکان[۶]، سنگ نوشته شاپور بر کعبه زرتشت[۷]، روایات بندهش[۸] و در گِل‌­مُهری از دوره ساسانی این نام «پَریشوارگر»[۹] خوانده شده است.

در منابع اسلامی معرب این نام؛ «فرشوادگر»[۱۰] شده و در عنوان «فرشواذجرشاه» لقب «مازیارِ قارن» واپسین #اسپهبد_تبرستان در زمان خلافت عباسیان بود نیز آمده است.[۱۱]

«جاینام پتشخوارگَر» به معنای کوه، دارای والاترین فرّه (Xwarrah) است و این کوه بی‌­تردید، قله #دماوند است که حماسی­‌ترین و والاترین چکاد #البرزکوه است و کانون  «پتشخوارگَر» باستان را هم در #البرز_مرکزی و پیرامون قله #دماوند باید دانست.[۱۲]

در سنگ نبشته­ نقش #رستم_داریوش بزرگ، از «گوبَرووَه­ پاتیشخوری، حمل کننده نیزه #داریوش_شاه» نام برده شده است.[۱۳]

«گُبریاس» در روایت #بابلی_بیستون، به نام قبیله‌­ای که به آن تعلق داشته، «پاتیشْوَری» خوانده شده و از این نظر در میان پنج همدست دیگر #داریوش یگانه است. [۱۴]

#لوکوک این نام را #ایرانی می‌­داند و «Pātišhuvari» را به معنی «کسانی که بسیار محترمند»، معنی می­‌کند.[۱۵]لذا بی­‌تردید این پسوند، «گئوبَرووَ» [گُبریاس یا گاوباره] نیزه‌­دار #داریوش و یارِغار شاه هخامنشی است که از مردم «پتیشخوری» (تبرستان) و بلندپایه‌­ترین شخص دربارِ #داریوش_هخامنشی بود.




پایگاه ایران دوستان مازندران





@jolgeshomali



منابع :

▪️ابن‌­اسفندیار، محمد بن حسن. ۱۳۲۰، تاریخ طبرستان به تصحیح عباس اقبال آشتیانی، تهران، ناشر پدیده خاور.
▪️اکبرزاده، داریوش. ۱۳۸۲، کتیبه‌­های پهلوی اشکانی، تهران، انتشارات پازینه.
▪️توفیق، سامان. کوه قارن؛ برمبنای پژوهش­‌های میدانی و اسناد مطالعاتی نویافته، در دست انتشار.
▪️دیاکونوف، ا.م. ۱۳۸۳، تاریخ ماد، ترجمه‌ کریم کشاورز، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
▪️لوکوک، پی­یر. ۱۳۸۶، کتیبه‌­های هخامنشی، ترجمه نازیلا خلخالی، زیر نظر ژاله آموزگار، تهران، انتشارات فرزان روز.
▪️فرنبغ دادگی. ۱۳۸۵،بندهش. گزارنده مهرداد بهار. تهران. نشر توس.
▪️کامرون، جورج. ۱۳۶۵، ایران در سپیده‌دم تاریخ، ترجمه حسن انوشه، تهران، انتشارات شرکت علمی و فرهنگی.
▪️مینوی، مجتبی- هدایت، صادق. ۱۳۱۲، مازیار، تهران، انتشارات جاویدان.
▪️هدایت، صادق. ۱۳۴۲، زند وهومن یسن و کارنامه اردشیر بابکان، چاپ سوم، تهران، انتشارات امیرکبیر.

▪Bartholomae . Christian.,1904, repr1961; AltiranischesWorterbuch .
▪R.2007;Sasanian Seals and Sealings In The A. Saeedi Collection. Actairanica . No 44,Belgium.
▪️Kent R.G.1953,Old Persian ,New Haven,2d ed.
▪Marquart,J.1901;Erānshahr nach der Geographie des Ps.
▪Moses Xoranac’i, [Iran according to the Geography of Pseudo-Moses Xoranac’i]. Berlin.
▪Nyberg,ed. Henrik Samuel,1974 ; A manual of Pahlavi , pt. 2, Wiesbaden.
▪Lecoq .Pierre.,1997 ;Les inscriptions de la perse Achemenide, paris.
▪Ptolemy,C.1932,The Geography,Book6,Translated and Edited byEdward Luther
Stevenson,( repr.1991),New York.
▪️Strabo`s Geograpghi,Book XI-chapter8. Published in of the Loeb Classical Library edition,1917.
▪Von Voigtlander ,E, N., 1978 ; The Bisitun Inscription of Darius the Gr

🔰🔰🔰 #اسپهبد_خورشید همچنان در بند معدن‌سنگ کوهشکن

🔸ادامه فعالیت معادن برداشت شن و ماسه در حریم های درجه یک و دو "غار‌قلعه اسپهبد خورشید مازندران" که از آن بفرنام بزرگترین "تاق آهکی طبیعی جهان" و 'واپسین دژ دفاعی ایرانیان در برابر یورش تازیان" یاد می‌شود، مانع جدی ثبت آن در سیاهه #میراث_جهانی است و خطرهای جدی‌ایی برای حفاظت آن ایجاد کرده

🖇 گزارش میدانی #علیرضا_صادقی_امیری ، دبیر #انجمن_جوانان_سپید_پارس

📌 @JSPngo

🔰🔰🔰 #دژ_کنگلو دالِ دژ‌های ایران در خطر فراموشی و تخریب / بخش یکم

🔸دژ #کنگلو که به دال یا عقاب دژ‌‌های ایران نامور است، یکی از استوار‌ترین و ویژه‌ترین قلعه‌های دفاعی ایران محسوب میشود که در خطر تخریب، دست‌اندازی و فراموشی قرار گرفته است، در رویی که با ساماندهی و مرمت اضطراری، نجات‌بخشی شده و قابلیت ثبت پرونده مشترک در سیاهه #میراث_جهانی همراه با غاردژ #اسپهبد_خورشید را دارد

🖇 گزارش میدانی #علیرضا_صادقی_امیری ، دبیر #انجمن_جوانان_سپید_پارس
📌 @JSPngo

🔰🔰🔰 #دژ_کنگلو دالِ دژ‌های ایران در خطر فراموشی و نیازمند مرمت فوری / بخش دوم

🔸دژ #کنگلو که به دال یا عقاب دژ‌‌های ایران نامور است، یکی از استوار‌ترین و ویژه‌ترین قلعه‌های دفاعی ایران محسوب میشود که در خطر تخریب، دست‌اندازی و فراموشی قرار گرفته است، در رویی که با ساماندهی و مرمت اضطراری، نجات‌بخشی شده و قابلیت ثبت پرونده مشترک در سیاهه #میراث_جهانی همراه با غاردژ #اسپهبد_خورشید را دارد

🖇 گزارش میدانی #علیرضا_صادقی_امیری ، دبیر #انجمن_جوانان_سپید_پارس

📌 @JSPngo

🔰🔰🔰 #دژ_کنگلو دالِ دژ‌های ایران، نیازمند مرمت فوری و اصولی / بخش سوم (پایانی)

🔸دژ #کنگلو که به دال یا عقاب دژ‌‌های ایران نامور است، یکی از استوار‌ترین و ویژه‌ترین قلعه‌های دفاعی ایران محسوب میشود که در خطر تخریب، دست‌اندازی و فراموشی قرار گرفته است، در رویی که با ساماندهی و مرمت اضطراری، نجات‌بخشی شده و قابلیت ثبت پرونده مشترک در سیاهه #میراث_جهانی همراه با غاردژ #اسپهبد_خورشید را دارد

🖇 گزارش میدانی #علیرضا_صادقی_امیری ، دبیر #انجمن_جوانان_سپید_پارس

📌 @JSPngo