#تبرستان یکی از کهنترین سکونتگاه های انسان در #ایران و #جهان هست. این سرزمین در دوران باستان مسکن اقوام #آریایی-سکائی چون #آمارد ها، #تپور ها، #ورگان ها، #پارت‌ ها و دیگر قبایل #سکایی بودند. #آمارد ها در گستره‌ای از #آمل تا #رودبار_گیلان می‌زیستند. #کاسپی ها هم عمدتا در مناطق کوهستان #قزوین، جنوب #گیلان می‌زیستند. #تپور ها هم در منطقه‌ای تقریبی مابین #آمل تا #بهشهر و همچنین در مناطق همجوار، پراکنده بودند. #ورگانیان هم در #سمنان و #گرگان و جنوب #گلستان بودند. #پارت ها و دیگر قبایل #سکایی در #گلستان و شرق #تبرستان میزیستند.
امروزه مردم #تبری آمیزه‌ای از اقوام نامبرده هستند.

اغلب ساکنین #تبرستان را بومیان آن یعنی #تبری ها تشکیل می‌دهند و همچنین برخی گروه های بومی دیگر نذیر عشایر #سنگسری در #سمنان، #تات ها در مناطق #جنوبی و دیلمی ها(که بعضا امروزه خود را #تات و #گالش هم مینامند) که در مجاورت مناطق جنوب غرب تبرستان قرار دارند.
همچنین در طول تاریخ اقوام مهاجری به این سرزمین وارد شدند. همانند اقوام #گرجی، #لزگی، #لَک و #گورانی(هورامی) که در تبری ها حل شدند؛ یا قبایل #ترکمن و #بلوچ و #سیستانی که در شرق #تبرستان ساکن گشتند و تا حدودی از فرهنگ تبری متاثر گشتند و گیلَک هایی که برای مراودات تجاری و همچنین بعد از دو #طاعون خانمانسوزی که #گیلان به خود دیده بود به اراضی جلگه‌ای غرب تبرستانروارد شدند و با بومیان #تبری آن نواحی آمیختند.

#تبرستان در #ایران امروزی، مناطق زیر را در دربرمی‌گیرد.
۱- استان مازندران
۲- استان گلستان
۳- استان سمنان(شهرستان گرمسار، بخش شمالی سرخه، مهدی‌شهر، شمال شهر سمنان، شمال شهرستان دامغان، شهر شاهرود، بخش بسطام، بخش شمالی میامی)
۴- استان تهران و البرز(شهرستان های دماوند، فیروزکوه، شمیرانات، شمال بخش کَن تهران و مناطق شرقی تهران نذیر ۸،۴ و... ، شمال کرج و بخش آسارا)
۵- استان گیلان(شهر چابکسر و قسمت شرقی رحیم‌آباد)

از کانال اهورا با ویرایش


پایگاه ایران دوستان مازندران

@jolgeshomali

فتوای آیت الله #سیستانی درباره ی #کرونا:
کسانی که به هیچ دلیلی نمی توانند کارشان را رها کنند و ترس از این دارند که اگر در طول روز آب ننوشند به ویروس مبتلا می شوند و هیچ کار دیگری نتوانند انجام دهند که آنها را از ابتلا به بیماری مصون نگه دارد، #روزه بر آنها واجب نیست. در این فتوا آمده است، اما اگر مسلمان بتواند احتمال ابتلا به بیماری را با ماندن در خانه و عدم اختلاط نزدیک با دیگران و یا استفاده از ماسک و دستکش‌های پزشکی و رعایت موارد ضد عفونی مکرر و نظیر آن تضعیف کند و همچنین اگر در او هیچ سختی شدید و غیرقابل تحملی وجود نداشته نباشد، وجوب روزه از او ساقط نمی‌شود./ایسنا



پایگاه ایران دوستان مازندران


@jolgeshomali

🟢زبان های ایرانی

🔴زبان تالشی و دیگر زبان های ایرانی


️۱- اجاق ؛ اجاق خوراک پزی :
تالشی : کی یَه kiya ؛ کیرَه kira ؛ کلَگا kǝlagā ؛ کیلَکا kilakā
گیلکی : کلِه kǝle ؛ کَله kalǝ

۲- قاشق :
تالشی : کِچَه keča ؛ کَچَه kača
تبری ( مازنی ) : کَچِه kače

۳- اَشک چشم :
تالشی : آرس ārs ؛ آست āst ؛ اَسرک asrǝk ؛ اَسرگ asrǝg ؛ اَسرگ asǝrg
آذریِ کُهَن : اُوسُر ōsōr ؛ آستِر āster

۴- سَگ :
تالشی : اسپَه ǝspa ؛ اسبَه ǝsba ؛ سپَه sǝpa ؛ سبَه sǝba
تاتی ( کلور ، خلخال ) : اسپَه ǝspa

۵- دشوار ، مشکل ، سخت :
تالشی : چَتین čatin
زبان الموتی ( شمال استان قزوین ) : چَتِن čaten

۶- حلق ، گلو ، حنجره :
تالشی : خرتَه xǝrta ؛ لوک luk
گویش قزوینی : خِرتِلاق xertelāq

۷- مَردُمَک چشم :
تالشی : گلو gǝlo ؛ تیتَک titak
تاتی تاکستان ( قزوین ) : بَبَک babak

۸- نردبان :
تالشی : سرد sǝrd ؛ سِرده serdǝ
تاتی وَفس ( روستایی در کمیجان ، استان مرکزی ) : سِردَه serda

۹- گوسفند :
تالشی : پَس pas ؛ پاس pâs
کُردی ( سنندج ) : پاز pāz ؛ کُردی ( بیجار ) : پَز paz

۱۰- داماد :
تالشی : یِزنَه yezna ؛ یَزنَه yazna ؛ زما zǝmā
کُردی ( ایلام ) : زُما zomā ؛ دُما domā

۱۱- جوجه تیغی :
تالشی : ژَژو žažo ؛ ژَژِه žaže
لَکی : ژَژو žažu ؛ ژِژو žežu

۱۲- سوراخ :
تالشی : هل hǝl ؛ خل xǝl
گویش ابیانه ( شمال استان اصفهان ) : هُل hol

۱۳- کوزه کَره گیری :
تالشی : نِرَه near ؛ نی یَه niya
لُری ( لرستان ) : نِیرَه neyra

۱۴- خانه :
تالشی : کَه ka ؛ کا kâ
زبان نایینی ( شرق اصفهان ) : کی یَه kiya ؛ کی ki

۱۵- جلو ، پیش :
تالشی : نار nār ؛ نا nā
زبان بختیاری ( گویش فارسان – چهارمحال و بختیاری ) : ناها nāhā : جلوتر

۱۶- ستاره :
تالشی : سوآ suâ ؛ اُستُوَه ostova ؛ آستُوَه āstova ؛ سارَه sāra ؛ سارِه sāre ؛ اِستارَه estāra ؛ اِستَرَشی estaraši
زبان زرتشتیان کرمان و یزد : اِستارَه estāra ( کرمان ) ؛ اِستُرَه estora ( یزد )

۱۷- گردن :
تالشی : گی gǝy ؛ مل mǝl ؛ مللَه mǝlla
زبان کلیمیان یزد : مُل mol

۱۸- بُزنَر ؛ بُز نر بالغ :
تالشی : تَککَه takka ؛ تَکَه taka ؛ نَچچَه načča
سیستانی : تَککَه takka

۱۹- مُرغ :
تالشی : کَرگ karg ؛ کاگ kâg
گویش هرمزگانی : کَرگ karg ؛ کَرک kark

۲۰- مُرغ کُرچ ؛ مرغی که روی تخم خوابیده است :
تالشی : کولوک kuluk ؛ کلک kǝlk ؛ کلشکن kǝlǝškǝn
گویش بوشهری : کُرُک korok


🔺️همه زبان ها و گویش های ایرانی از یک شاخه و از یک ریشه هستند ، و در نتیجه هیچ تفاوت اساسی و خاصی بین زبان ها و گویش های ایرانی مشاهده نمی شود . در اینجا تعدادی واژه در زبان تالشی و برابر آن در دیگر زبان ها و گویش های ایرانی آورده شده است تا این هم ریشه بودن دیده شود . همه واژه ها از کتاب های فرهنگ لغت همان زبان و گویش و یا به صورت مستقیم از گویشور همان زبان پرسیده شده است .
✍ ضیاء طرقدار - نویسنده و پژوهشگر

◀️پی نوشت : این مطلب پیشتر در ماهنامه تالش ، شماره ۱۸۴ ، فروردین ماه ۱۴۰۳ ، به چاپ رسیده است.

@tarikh_astara

#زبان #زبانهای_ایرانی #زبان_اوستایی #زبان_پهلوی #تالشی #گیلکی #تبری #آذری #تاتی #کردی #لری #لکی #سیستانی #بلوچی #نایینی #مراغی #زازا #بختیاری #سمنانی #قزوینی #الموتی #طالقانی #کرمانجی #بوشهری #هرمزگانی

#language #Linguistics
#Iranian_languages