👈یکی از هزاران نشانه مرزهای کهن #ایران_زمین

✍ #ماریا_بهمن_پور

از #شاهنامه فردوسی:
سپه سر به سر، زان توانگر شدند
ابا یاره و تخت و افسر شدند
یکی توس را داد از ان تخت اچ
همان یاره و توغ و منشور #چاچ

استاد #فریدون_جنیدی در کلاس شاهنامه خوانی، به این بخش خونخواهی رستم پس از کشته شدن #سیاوخش/ #سیاوش که رسیدند درباره واژه #چاچ گفتند: " این چاچ، نامی کهن در #ازبکستان است که هنوز هم ناحیه ای به آن نام هست و در سفری که به آنجا داشتم دیدم مردم چاچ هنوز فارسی سخن می گویند"

اما #چاچ_باستان در گستره #چیرچیک و میان دو شاخه از رودخانه #سیر_دریا یا همان #سیحون، بود که چند فرسنگ از هم فاصله دارند و کم و بیش موازی هستند. جنوبی‌ترین نقطه آن به رودخانه سیردریا می‌رسید. چاچ در کرانه راست سیردریا بود

در ۷۵۱میلادی "کاوسی‌ان چی" فرمانروای چینی، پادشاه چاچ را کشت و پس از آن دختر پادشاه کشته شده، از مسلمانان کمک خواست. #ابومسلم سردار ایرانی، زیاد بن صالح را با لشکری به آن سرزمین روانه کرد. چینی‌ها را در ۱۳۳ق شکست داد. "کاوسی‌ان چی" در نبرد کشته شد و با همین نبرد، اسلام به آسیای میانه راه یافت. #چین دیگر نتوانست بر آن سامان حکمرانی کند. در منابع پس از اسلام و به ویژه عربی، چاچ را با نام #الشاش نوشته اند زیرا حرف #چ در زبان عربی نیست. در تاریخ #طبری، سلسله ۳، و #قانون_مسعودی از #ابوریحان_بیرونی، و #حدود_العالم درباره چاچ و مردمانش نوشته شده است، چنانکه چاچ را سرزمین جنگاوران دلیر اسلام در برابر #ترکان مهاجم می نامیدند.

چاچ در ادبیات فارسی به‌ویژه شاهنامه بسیار آمده. کمانی در قدیم در چاچ ساخته می‌شد که بنام بود و اصطلاح #کمان_چاچی در ادب فارسی یعنی "بهترین کمان". کمان های چاچ از خدنگ و بسیار استوار بود.

چاچ را نام کهن و باستانی #تاشکند نیز گویند در شمال خاوری ازبکستان. در ریشه شناسی واژه تاشکند، از دو بخش "تاش و کند"؛ برخی گویند که #تاش به معنی "سنگ/سنگی" در زبان #ترکی است و #کند در فارسی به معنی "شهر/آبادی/دژ" است.
پسوند فارسی #کند پرکاربرد بوده و بر بسیاری بخش های #خراسان_کهن گذاشته شده بود که برخی شان معرب شده اند به "قند/جند"؛ مانند #سمرقند #بیرجند #نوقند #شواکند

(یکی از هموندان کانال:
#تاش در کُردی، از بن تراشیدن و نام "سنگ و چوبی" است دست تراش یا دیواره کوه و صخره ای که دست تراش یا طبیعی_تراش باشد مانند "فرهاد تاش" در کوه #بیستون
تیشه هم می تواند از همین ریشه باشد
#کردی ذخیره گاه خوب فارسی #پهلوی است)

۱۸۶۵ روس‌ها تاشکند (بخشی از خان‌نشین #خوقند) را تسخیرکردند و زمان سیاه دوری #فرارود/ #فرارودان (ماوراءالنهر) از ریشه #ایرانی اش آغازشد
۱۸۶۷ تاشکند مرکز جدید اداری،سیاسی،صنعتی شد.
۱۹۱۷ حکومت بولشویکی در این شهر برپا شد.
زمین لرزه ۱۹۶۶ شهر و جاذبه‌های تاریخی که روزگاری آبادی سر راه کاروان‌های #جاده_ابریشم بود را ویران کرد اما تاشکند به کمک ۳۰٬۰۰۰ هزار نیروی داوطلب بازسازی شد

امروز تاشکند پایتخت ازبکستان گرچه هنوز #فارسی زبانان بسیاری دارد اما زبان #ازبکی، شاخه ای از زبان های آلتایی_مغولی_ترکی، زبان دولتی و رسمی است و #روسی یادگار چیرگی فرهنگی #کمونیسم، هنوز زبان علمی و ابزار نفوذ روسیه بر آسیای میانه!
در ۳۰ سال گذشته پس از فروپاشی #شوروی و برپایی کشور تازه بنیانی با نام جدید ازبکستان، #تاجیک ها(فارسی ها)ی این سرزمین آزار بسیار دیدند زیرا حکومت ازبکی جدید، درپی خاموش کردن ریشه های ایرانی این دیار و به گوشه راندن زبان فارسی بود. خط این کشور نیز که پس از چیرگی #روس ها از #خط_فارسی به #سیریلیک دگرگون شده بود؛ با استقلال از شوروی فروپاشیده شده همچنان سیرلیک ماند.

اکنون هزاران نسخه خطی فارسی در کتابخانه های ازبکستان، از سوی بسیاری از جوانان این کشور دستیافتنی نیست چون #خط_فارسی نمی دانند.
گرچه فارسی زبانان یا ازبک هایی که شیفته ریشه های ایرانی آن دیار هستند، خودشان خط فارسی را آموخته اند تا ادبیات فارسی را که در ازبکستان دوستدار فراوان دارد از روی نسک های فارسی بخوانند.
#سعدی #رودکی #فردوسی و... در آن سامان بسیار خواهان دارند و والا شمرده می شوند. شاهنامه و... از روی برگردان ها به خط سیرلیک خوانده میشود، حال آنکه تنها با چند روز آموزش می توانند به سادگی شعر فارسی را از کتاب های با خط فارسی بخوانند و لذت دو چندان برند، اما دولت ازبکستان چنین نمی خواهد، مبادا این مردم یاد #ایران کنند

برای دانش بیشتر:
حسن پیرنیا، تاریخ ایران باستان، جلد سوم، چاپ پنج/۱۳۷۰
غیاث‌آبادی، رضا، ایران سرزمین همیشگی آریاییان، ویرایش دوم، چاپ سوم/۱۳۸۴
تاریخ سرزمین ایران، عباس پرویز/ ۱۳۹۰
مهرالزمان نوبان. نام مکان‌های جغرافیایی در بستر زمان. چاپ اول/ ۱۳۷۶
انوشه، حسن. دانشنامه ادب فارسی: ادب فارسی در آسیای میانه. چاپ اول (ویراست۲)/۱۳۷۶

https://t.me/LoversofIRAN/8203?single

#نجیب_بارور
شاعر پارسی گوی #افغانستان
آرزوی یکپارچگی #فارسی زبانان دارد


هرکجا مرز کشیدند شما پل بزنید
حرف #تهران و #سمرقند و #سرپل* بزنید

مشتی از خاک #بخارا و گل از #نیشابور
باهم آرید و به مخروبه #کابل بزنید

دختران قفس افتاده ی #پامیر عزیز
گلی از باغ #خراسان به دو کاکل بزنید

جام از #بلخ بیارید و شراب از #شیراز
مستی هر دو جهان را به تغزل بزنید

________
*سرپل و بلخ : شهرهای #افغانستان
بخارا و سمرقند: شهرهای #ازبکستان
پامیر: در #تاجیکستان و #افغانستان

@LoversofIRAN

آواز #شفق_سیاهپوش هنرمند افغانستانی
سروده #نجیب_بارور
‌‌
🔴هر کُجا مرز کشیدند، شما پُل بزنید

امروز از ورای مرزهای #تجزیه، ندای همبستگی بلند شده است. به امید رهایی همه سرزمین های #ایران_زمین از تاریکی و ستم و رسیدن به نور

هر کُجا مرز کشیدند، شما پُل بزنید
حرف #تهران و #سمرقند و سرپُل بزنید
مشتی از خاک #بخارا و گِلی از #شیراز
با هم آرید و به مخروبه ی #کابل بزنید
هرکه از جنگ سخن گفت، بخندید بر او
حرف از پنجـــره ی رو به تحمل بزنید
نه بگویید، به بت‌های سیاسی نه، نه!
روی گور همه‌ی تفرقه‌ها گُل بزنید
مشتی از خاک بخارا و گِل از #نیشابور
با هم آرید و به مخروبه ی کابل بزنید
دختران قفس‌ افتاده ی #پامیر عزیز
گُلی از باغ #خراسان به دوکاکل بزنید
جام از #بلخ بیارید و شراب از شیراز
مستی هر دو جهان را به تغزل بزنید
قاصدک حرف مرا ، پیش ز من می‌آرد
زعفران را به روی سوسن و سنبل بزنید
تو و او و من و ما هیچ به جایی نرسد
حرف تهران و دوشنبه و سرپُل بزنید
هرکجا مرز...-ببخشید که تکرار آمد
فرض بر این که کشیدند، دوتا پُل بزنید

__پامیر، شمال #افغانستان،جنوب #تاجیکستان
سمرقند،بخارا در #ازبکستان
#سرپل، بلخ در #افغانستان

@LoversofIRAN

#یولدوز_توردیه_وا خواننده نامدار ازبکستان در اینستاگرامش آهنگی به زبان #پارسی با هشتگ #پبوند_همتباران منتشرکرد

وی نام شهرهای #ایران_بزرگ؛ #سمرقند #بخارا #باکو #شیراز و... را به صورت هشتگ در این پست قرار داد.
او زاده ی #بخارا، از شهرهای #تاجیک نشین #ازبکستان است از baadafrah@

ازبکستان که تقریبا ۳۰ سال از بنیانش پس از فروپاشی #شوروی سابق می گذرد، پیش از چنبره #روس ها بر سرزمین های خاور و باختر دریای #کاسپی/ #خزر/ #کاسپین/ آشکارا در زمان هایی دراز از تاریخ، بخشی از سرزمین های ایرانی بود( #خوارزم خانات #خیوه و بخارا) که #زبان #فارسی در آن هم برای کتابت و دیوانداری و هم زبان بسیاری از مردم بود.
در سالهای دست اندازی روس های #کمونیست بر سرزمین های #ایران_زمین کهن تلاش های رسمی برای زدودن این زبان و جایگزینی #روسی شد که کاربرد امروزین خط #سیرلیک روس هم یادگار تلخ ان دوران است به جای #خط_فارسی
پس از استقلال با جنگ میان تاجیک ها و #ازبک ها، منطقه به #تاجیکستان و ازبکستان بخش شد اما #تاجیکان ازبکستان در فشار سیستمی سرکوبگر ماندند گرچه امروز اندکی شرایطشان بهتر شده است

@LoversofIRAN

اجرایی زیبا و هنرنمائی بانوی #بخارا بانو #یولدوز_توردیه_وا خواننده بنام ازبکستان در نوروز


یولدوز توردیه وا خواننده بنام و ازبک تبار بخارا به چند زبان تاکنون اجرا داشته است ازبکی، فارسی(ایران،افغانستان و تاجیکستان)ترکی آذری، ترکی استانبولی، اما او دوستدار ویژه ی موسیقی فارسی به ویژه استاد #شجریان است.
دهها ترانه فارسی تاکنون برای دوستداران صدایش اجرا کرده است.

#سمرقند و #بخارا دو شهر بزرگ تاجیکهای ازبکستان است.


#نوروز
#بخارا
#یولدوز_توردیه_وا


پایگاه ایران دوستان مازندران

@jolgeshomali

🔅الله لله!

خدا را سپاس، که بیشه ایران از شیران بی ادعا تهی نشده است...

ایران با ستونهای سترگ مهر و میهن پرستی چنین بزرگان و مردمانی که پیرو آنها هستند، پابرجاست برخلاف همه کین خواهی و دشمنی هایی که از داخل و خارج در حقش روا می دارند.

بغض گلو و اشک چشم استاد #فریدون_جنیدی هنگامیکه از مادرش #ایران می گوید و دلیل آنکه در زمان جنگ تحمیلی (۱۳۶۶)، پس از انتشار کتاب "نامه پهلوانی" و دعوت دانشگاه ناپل #ایتالیا از ایشان برای تدریس زبان #پهلوی را نپذیرفت.

اگر روزی بخواهم از ایران بروم نخست باید به خاک بخارا و سمرقند بروم (بال خاوری ایران کهن)، و پس از آن نیز نمی توانم مادر پیرم (ایران) را در این جایگاه تنها بگذارم، مادر پیر من نیاز به مراقبت دارد.

بی وفا مردا که در هنگام تب و ناخوشی مادر،
او را ترک کند ...!


استاد فریدون جنیدی بنیانگذار #بنیاد_نیشابور است که اموزش های بی نظیر و کاملا رایگان در زمینه زبان های باستانی ایران و #شاهنامه خوانی دارد. به نشانی @bonyad_neyshaboor


#ایران_زمین_کهن #بخارا #سمرقند #فرارود #خراسان_بزرگ #میهن_پرستی #زبانهای_باستانی #نامه_پهلوانی #زبان_پهلوی


عاشقان ایران💌
@LoversofIRAN

آهنگ زیبای هنرمندان تاجیک در تجربه تلخ #کرونا

ترانه: آرزو عیسی، از #تاجیکستان

و هنرمندان تاجیک از #سمرقند #ازبکستان
آهنگ ونواختن: اومد(امید) فرهادزاده
خواننده ها: حسن حیدر؛ ایرج کمالی

ببین تا بر کجاهایی رسیدیم
که در پشت قفس ها آرمیدیم
ز دست این وبای دور مسموم
شبیه سایه بر کنجی خزیدیم
به یاد آمد که عمری از جهالت
تن سیاره خود را دریدیم
شفق را در نگاه خسته شام
از اوج نفس، حیفا که ندیدیم
به دست آدمی ای وای امروز
طناب مرگ آدم را تنیدیم
خدا ما را به گردی بر زمین زد
اگر چندی که تا کیهان پریدیم
کنون در انزوای سرد و تاریک
به قدر ایزد یکتا رسیدیم
ببین تا بر کجاهایی رسیدیم
که در پشت قفس ها آرمیدیم
ز دست این وبای دور مسموم
شبیه سایه بر کنجی خزیدیم


سمرقند و بخارا در ازبکستان امروزی روزگاری دراز از کانون های فرهنگ ایرانی و زبان فارسی بودند چنانکه یادگاران بسیاری از این دو شهر در شعر و ادب #پارسی مانده است
امروز نیز بخشی از جمعیت این شهر را تاجیکان تشکیل می دهند در کنار #ازبک ها
خوشبختانه در این دو سال شرایط زندگی #تاجیک های ازبکستان بهتر شده است و فشار دولت برای محدودکردن #فارسی زبانان کمتر

عاشقان ایران
@LoversofIRAN

صدای آواز همتبارانمان از #افغانستان زیبا
ترانه ی جان برادر / با آواز #توریالی_تپش


بیا پیوند پرآوازه کنیم
صبر و تمکین بی اندازه کنیم
عشق خود بار دگر تازه کنیم


گر ز #ایران #تاجیکستان یا که #افغان ایم، جان بردار
همگی یکدل و یک جانیم، جان بردار

از قدیم ریشه یکی است؛ فکر و اندیشه یکی است
آیین و کیش یکی است، جان بردار

گر ز #تهران و #دوشنبه یا #کابل جانیم، جان بردار
همه هم مرز و هم زبانیم، جان بردار

گر ز #شیراز و #سمرقند یا #هرات جانیم، جان بردار
عاشق علم بی کران ایم، جان بردار

گر ز #بندر یا که از #بلخ و #بدخشان ایم، جان بردار
هنریم، عشقیم و عرفانیم، جان بردار

نگذار فاصله ها دور شود، مهر و الفت کم و بی نور شود
مردم آواره و رنجور شود...

گر ز #خجند یا که #بامیان و #اصفهان ایم، جان برادر
مهد فرهنگ #باستان ایم، جان بردار

گر ز #ننگرهار و #مشهد یا که -ختلان ایم، جان بردار
زاده خاک #خراسان ایم، جان بردار

همه از یکدل و یک جانیم، جان بردار
ما همه نسل #آریان ایم، جان بردار



پایگاه ایران دوستان مازندران
@jolgeshomali

عاشقان ایران
@loversofiran

🔴یادبود و بزرگداشت دانشجویانی که در حمله به #دانشگاه_كابل کشته شدند.


🔸۱۳ آبان ۹۹ #كوى_دانشگاه_تهران

🔸موسیقی زمینه، آهنگ "وداع آخر مادر" از #شکیب_مصدق خواننده اهل #افغانستان

#من_یک_ایرانشهری_ام
#ایران
#افغانستان
#تاجیکستان
#سمرقند و
#بخارا

پایگاه ایران دوستان مازندران


@jolgeshomali

🇮🇷▪️🇦🇫 کار خوب شهرداری تهران : با تو همدردیم ای همسایه!

#محمد_راهد
#جان_پدر_کجاستی؟

از کانال ایرانزمین با ویرایش

#ایرانشهری_ام
#ایران
#افغانستان
#تاجیکستان
#سمرقند و
#بخارا

پایگاه ایران دوستان مازندران

@jolgeshomali

🔴 شعری از #نجیب_بارور

"لعل ما مشترک‌ است و دو #بدخشان داریم
چند جسم‌ایم جدا مانده که یک جان داریم

دور کردند مرا از تو که دشمن باشیم
بعد دیدند به‌هم عشق دوچندان داریم

نه به خط‌های سیاسی و سیاست‌بازی‌ست
در دل #کابل اگر مهر به #تهران داریم

دخت #شیراز گلِ تازه به گیسو زده است
با وجودی که خزان است، بهاران داریم

چشم‌هایش دو #بخارا دو #سمرقند من اند
از لبانش چقدر قند فراوان داریم

رستم از #زابل اگر بار دگر می‌آید
هر کجا پا نهد از شوق #سمنگان داریم

در ادب‌گاه سخن با دل ویرانه بیا
تا ببینی که در این سینه چه پنهان داریم

هان مگو خواب و خیال است که من می‌گویم
تا که یادی ز قدیم است، #خراسان داریم

عاقبت از "من" و "او" ما به میان می‌آید
روی این امر نه تاکید، که ایمان داریم".

#نجیب_بارور شاعر #ایرانشهری_افغانستان_زیبا و دربند


پایگاه ایران دوستان مازندران

@jolgeshomali

🔴 شهر تاریخی و زیبای #سمرقند کهن شهر #ایرانشهری فرارودان پایتخت گردشگری سال 2023 شد.

🔸 وزارت گردشگری و ورزش #ازبکستان اعلام کرده که مجمع عمومی سازمان جهانی گردشگری سازمان ملل متحد، شهر #سمرقند کهن شهر #ایرانشهری را پایتخت گردشگری در سال 2023 برگزیده است.

#ایرانشهر
#ایران_شرقی
#پارس_شرقی
#فرارودان


پایگاه ایران دوستان مازندران
@jolgeshomali

🔴 یک مهاجم ازبکستانی دیگر هم به فوتبال ایران آمد

🔸 باشگاه #پرسپولیس به صورت رسمی خبر از عقد قرارداد با #شرزود_تمیروف(شهرزاد تمیروف) داد.

🔸شرزود (شهرزاد)تمیروف، مهاجم ازبکستانی، با عقد قراردادی یک و نیم ساله به پرسپولیس پیوست.

🔸این بازیکن سابقه بازی در تیم ملی ازبکستان را دارد و پیش از این در عضویت پاختاکور بود.

پ ن : تبادل بازیکن در میان کشورهای وارث تمدن ایرانی به همگرایی بیشتر کشورهای این حوزه تمدنی می انجامد که کار بسیار ارزشمندی است. در میان پارسی زبانان آسیای میانه شهرزاد و هر واژه ای که الف داشته باشد "اُ" خوانده میشود ازبکستان با داشتن شهرهای تاجیک نشین و پارسی زبانان بیشمار نامهای پارسی و ایرانی بسیاری را بر فرزندانشان میگذارند. #سمرقند و #بخارا کهنترین شهرهای ایرانی در فرا رودان است.




پایگاه ایران دوستان مازندران

@jolgeshomali

🔴تمبری نشان از ایستادگی وپیروزی تاریخ وتمدن ایران.

✍ کانال پویش تا ابد خلیج فارس

🔸تمبری ازپست اتحاد جماهیر شوروی با موضوع نوروز درتاجیکستان،



روسیه خبیث تزاری سرزمینهای بسیاری را از پیکره میهنمان،ایران عزیز جدا کردومزبوحانه کوشید حافظه تاریخی آنان را پاک ودور وجدا از سرزمین نیاکان کند اما چندان موفق نشد و...

باشکست تزارها از ژاپن وانقلاب بلشویکی و روی کار آمدن لنین،ابتدا آزادی هایی به ملتهای روسیه داده شد اما ..

یکی از اقدامات اشتباه وخیانت آمیز آنان  سرکوب فرهنگ ایرانی وتضعیف زبان فارسی بود ومهمتر کوچک کردن تاجیکستان با دادن شهرهای مهمی همچو #بخارا و (#سمرقند)به #ازبکستان وحمایت از ترکان دربرابر فارسهای تاجیک بود و...

اما اراده وخواست مردمان ایرانی تبار وفرهنگ مهرآفرین، برفتنه روس برتر شدوآنها سرانجام نوروز رابرسمیت شناختند و..
#نوروز پیونده ملتها وجمهوریهای روسیه با هم وایران شد

ما امروز همه وهمه مردمان فرهنگ وتمدن ایرانی از هرقوم وجمهوری وکشوری،با هم وبا نوروز پیروزیم ومی دانیم همدلی از همزبانی بهتر است...

شعارروز جهانی  شادی ونوروز:

#با_هم_شادتریم

پایگاه ایران دوستان مازندران

@jolgeshomali