حاکمیت، دختر آبی و زنان سیاه‌سرنوشت

محمد فاضلی – عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی

⭕️ این یادداشت با اندکی تغییر در روزنامه ایران، 21 شهریور 98 با عنوان «جامعه، حاکمیت و مسأله زن» منتشر شده است.

✅ توجیهات درباره تلخی حادثه خودسوزی یک دختر جوان، ازضرورت تحلیل و ریشه‌یابی و الزام به گفت‌وگو درباره آن تا روشن شدن مسأله و تلاش برای راهکار نمی‌کاهند. «مسأله زن» در پس این حادثه نهفته است و آن‌چه اکنون مطرح است، نوک کوه یخ «مسأله زن» در ایران امروز است که من سعی می‌کنم به اختصار دو وجه آن ‌را تشریح کنم.

✅ اول، زنان به‌مثابه نیروی اجتماعی قدرتمندی پا در راه تغییر اجتماعی گذاشته‌اند – از کلاس درس گرفته تا سبک زندگی، ارزش‌های اخلاقی، فرصت‌های شغلی، ظرفیت‌های سیاسی و کردار جنسی – و این‌را «تغییر اجتماعی زن‌محور» می‌خوانم. مجموعه سیاسی کشور اما نشانه‌ای از درک عظمت این تغییر بروز نداده و دستگاه نظری لازم برای تحلیل و راهکاریابی برای آن را ندارد و از ظرفیت پذیرش این تغییر نیز نشانه‌ جدی بروز نمی‌دهد.

✅ شاهد اینکه تقریباً هر پویایی مهمی از سوی جامعه زنان به مسأله بدل می‌شود. مطالبه وزیر زن، قاضی زن، دوچرخه‌سواری زنان، رفتن زنان به ورزشگاه، حضور زنان در مسابقات خارجی، اشتغال زنان، به‌کارگیری مدیران زن، حضانت فرزند، پخش تصاویر تماشاچیان زن، حق طلاق، فعالیت‌های سیاسی طرفداری از حقوق زنان، حضور اجتماعی سلبریتی‌های زن و همین‌طور مسائلی از این دست هر یک به نوعی مسأله می‌شوند.

✅ دوم، جامعه و حاکمیت در موضوع «تغییر اجتماعی زن‌محور» تحت فشار دو لبه یک قیچی قرار دارد. یک لبه این قیچی، زنانی از جنس دختری هستند که خودسوزی کرده است (#دختر_آبی). جنس این گونه مطالبات با خواسته‌های طبقه متوسط، تحصیلکرده و جوان بیشتر سازگاری دارد.

✅ گروه دوم اما دختران و زنانی را دربر می‌گیرد که در حاشیه فقیر شهرها؛ در خانواده‌های بدسرپرست یا بی‌سرپرست کم‌بضاعت؛ بدون تحصیل و اشتغال کافی؛ دارای پدران، شوهران و برادران معتاد یا مستعد آسیب‌های اجتماعی؛ مطلّقه و کم‌بضاعتِ بدون حمایت اجتماعی، مشغول به کارهای پاره‌وقت، بدون بیمه و بازنشستگی با حقوق اندک؛ ناتوان از تأمین زندگی و در معرض آسیب اجتماعی زندگی می‌کنند و موتور محرکه «زنانه‌شدن جرائم و آسیب‌های اجتماعی» نیز هستند. این گروه را با تلخی تمام «#زنان_سیاه‌سرنوشت» می‌نامم.

✅ اگر در گذشته مردان اکثریت قاطع سارقان، معتادان و سایر عاملان جرایم و آسیب‌های اجتماعی بودند، امروز «زنانه‌شدن جرایم و آسیب‌های اجتماعی» رخ داده است. بحران اقتصادی خانوارها، رشد اعتیاد و فروپاشی خانواده‌ها بر اثر طلاق و انواع خشونت، مخاطرات و آسیب‌های جنسی علیه زنان، بر شمار این دسته از زنان می‌افزاید.

✅ رفتن به ورزشگاه یا دوچرخه‌سواری زنان و انتخاب وزیر زن، اولویت این دسته از زنان نیست و بدتر اینکه این گروه از گروه اول نیز بی‌ پشت ‌و پناه‌ترند و صدایی درخور در طبقه متوسط تحصیلکرده و فعال در فضای مجازی ندارند.

✅ حاکمیت نه ظرفیت نظری و سیاسی درک و برآوردن مطالبه گروه اول را بروز داده و نه از پس فرآیندهای اقتصادی، فضایی و اجتماعی مولد سیاه‌سرنوشتی برای این گروه برمی‌آید.

✅ دستگاه فهم اجتماعی سنتی در شناخت و تحلیل «مسأله زن» در ایران امروز، ناکارآمد و وامانده شده و با تأکید بر الگوی زن سنتی راه به جای مهمی نبرده است و بحران در فاصله میان مطالبه زنان امروز و آن الگوی سنتی و چالش‌برانگیز شدن متوالی مسائل زنان، همین ناکارآمدی و واماندگی را نشان می‌دهد. نکته مهم اینکه الگوی سنتی الزاماً دینی – یا سازگار با همه قرائت‌های دینی و فقهی - هم نیست.

✅ اصلاح‌طلبان و اقشار متوسط و مدرن‌تر جامعه هم سخنگوی گروه اول و مطالبات‌شان شده‌اند اما نتوانسته‌اند همین مطالبات را نیز برآورده سازند. زنان گروه دوم هم صدای حاشیه‌ای شده‌اند و غالباً بی‌سخنگو مانده‌اند. این وضعیت، دو قشر مهم زنان را از جامعه و بالاخص حکومت سرخورده، بیگانه و ناامید می‌سازد.

✅ اگرچه برخی می‌کوشند مسائل گروه اول را در مقابل مطالبات گروه دوم کوچک جلوه داده و به قولی آن‌ها را مطالبات لوکس تلقی کنند، اما هیچ یک از دو گروه را نمی‌توان نادیده گرفت.

✅ سؤال بزرگ در برابر حاکمیت و جامعه ایران در «مسأله زن» این است که برای این دو قشر و برآوردن مطالبات‌شان چه راهکاری دارد؟ حاکمیت نمی‌تواند جمع کثیر نیمی از جمعیت ایران را نادیده بگیرد یا با همان روش‌های سنتی با آن‌ها مواجه شود.

(اگر می‌پسندید، به اشتراک بگذارید.) @fazeli_mohammad

⭕️ دغدغه ایران در اینستاگرام: 👇👇
https://www.instagram.com/p/B2Qpvt5hil6/?igshid=98cse4lkivd0

حکومت‌داری بیاموزیم

محمد فاضلی

✅ امروز باواسطه‌ (از فردی موثق) شنیدم که از دفتر نخست‌وزیر کانادا با خانواده یکی از قربانیان تماس تلفنی گرفته‌اند و احوال‌شان را پرسیده‌اند، تسلیت گفته‌اند، پیشنهاد زندگی در کانادا داده‌اند و پرسیده‌اند آیا نمی‌خواهید به کانادا سفر کنید و خانه و زندگی عزیز از دست‌ رفته را مشاهده کنید.

✅ دو سه ساعت بعد تصادفاً به تلویزیون نگاه کردم و دریغ از یک نوار سیاه که نشان عزا باشد. امروز هیچ خبری از دیدار تسلی‌بخش مقامات با خانواده قربانیان نبود.

✅ ما اگر نخورده‌ایم نان گندم، دیده‌ایم دست مردم. دیده‌ایم که تلویزیون‌های دنیا برای یک‌دهم رخداد سقوط هواپیما برنامه‌های عادی‌شان را قطع می‌کنند، با خانواده قربانیان تماس می‌گیرند و می‌کوشند مرجع جامعه شوند.

✅ سؤالاتم اینهاست:

☑️ چرا از یک نوار سیاه بر گوشه تلویزیون دریغ می‌شود؟

☑️ چرا یک هلی‌کوپتر در مراسمی رسمی، با حضور گروه موزیک نظامی، با حضور مقامات ارشد، در ادای احترام به قربانیان حادثه، محل سقوط هواپیما را گلباران نمی‌کند؟

☑️ چرا مقامات رسمی در مراسم شمع روشن کردن برای قربانیان شرکت نمی‌کنند؟

☑️ چرا با چهره‌های مورد قبول مردم، با آن‌ها که اندکی به مردم آرامش می‌بخشند، گفت‌وگو نمی‌شود؟

☑️ چرا شورای شهر یا هر نهادی که اختیار دارد، برای ساختن بنای یادبود، یک مرکز تحقیقات ایمنی پرواز یا تحقیقات درباره هر چیز دیگری، در محل سقوط هواپیما که اتفاقا منطقه‌ای توسعه‌نیافته از استان تهران هم هست، دست به بررسی نمی‌زند؟

☑️ چرا کسی به کانادایی‌ها، به همان دانشگاه‌هایی که نخبگان ایرانی در آن تحصیل می‌کردند پیشنهاد نمی‌کند به یاد قربانیان حادثه، با همراهی اوکراینی‌ها، یک مرکز تحقیقات صلح در محل حادثه ساخته شود؟

☑️ واقعاً چرا در سرزمین سوگ و در فرهنگی که تراژدی از رستم و سهراب تا به امروز سنتی غنی دارد، این قدر ذهن‌های تصمیم‌ساز و تصمیم‌گیر بسته و غریبه با «گفتمان زندگی» است؟ چه کسی مسئول بازگرداندن این مردم از مرگ‌زیستی به زندگی است؟

☑️ چرا صد ایده دیگر روی میز نمی‌گذارید برای بزرگداشت زندگی؟ برای همدردی برای با هم بودن؟

✅ چرا تعجب می‌کنید که کثیری از این مردم در رؤیای کانادا به سر می‌برند؟ نخست‌وزیرش را می‌بینند که خانواده قربانیان را در بر گرفته است، و دیر یا زود خبر دلداری‌ها و مردم‌نوازی‌های‌شان را می‌شنوند.

✅ مرگ، اتفاق، تلخی، اشتباه و سوگ همیشه و همه جا هست؛ آن‌چه همه جا نیست، ظرائف و درایت حکمرانی است.

#دغدغه_ایران، #کیفیت_حکومت، #گفتمان_زندگی

@fazeli_mohammad

این هشدار را جدی بگیرید.

✅ پویا ناظران، اقتصاددان، در یک فایل صوتی، شرایط اقتصاد کشور در شرایط بیست هزار تومانی شدن دلار و هشت و نیم میلیونی شدن سکه و افزاش انفجاری ارزش سهام را توضیح می‌دهد.

✅ اداره کشور در شرایط حاضر باید بر اساس بدبینانه ترین سناریوها و حالات صورت گیرد.

✅ اگر آنچه ناظران در این فایل صوتی هفده دقیقه‌ای می‌گوید محقق شود - که شواهد کم و بیش همین را نشان می‌دهد - بحران اقتصادی و تبعات سیاسی و امنیتی آن کمتر از فاجعه نخواهد بود.

✅ به مشاوران، وزرا، معاونين وزرا و کسانی که به عمرشان هیچ حرف تلخی از جنس واقعیت نگفته‌اند تا مبادا مقام بالادستی ناراحت شود، اعتماد نکنید. فاجعه ممکن است از آن‌چه در حرف جلّاسان گردگو می‌بینید به شما و جامعه، فقرا، اقشار آسیب‌پذیر و ایران نزدیکتر است.

⭕️ اگر کسی هستید که ذره‌ای بر مدیریت فعلی کشور اثر دارید، مسئول هستید و می‌توانید در انتخاب راه درست مؤثر باشید، گوش دادن به این هفده دقیقه را مسئولیت خود بدانید.

#دغدغه_ایران، #اقتصاد_ایران، #وقایع_اقتصادیه (@Economics_and_Finance)

(اگر می‌پسندید به اشتراک بگذارید.)

@fazeli_mohammad

🌹روز پدر

✍ محمد فاضلی - عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی

🔸تبریک به هر پدری که برای منافع نامشروع بچه‌های خودش، منافع مشروع بچه‌های هیچ پدری در امروز و فردای این سرزمین را قربانی نکرده و نمی‌کند؛ در هر کاری و در هر جایگاهی.

#روز_پدر_شاد_باد

#دغدغه_ایران، #روز_پدر


پایگاه ایران دوستان مازندران

@jolgeshomali

فرصت سوزی ریلی

محمد فاضلی- مدیر پادکست دغدغه ایران

این تصویر تحول خطوط ریلی در چین بین ۲٠٠۸ تا ۲٠۲٠ را نشان می دهد. خطوط آبی ظرفیت سرعت بالای ۳٠٠ و خطوط سبز ظرفیت بین ۲٠٠ تا ۲۹۹ کیلومتر بر ساعت دارند.

این فاصله یعنی سال های ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۹، وقتی صدها میلیارد دلار پول نفت در اختیار ایران بود، ده ها میلیارد دلار صرف تثبیت نرخ ارز شد، ده ها میلیارد دلار ارز ترجیحی برای واردات و توزیع رانت داده شد، و...

آیندگان از ما چگونه یاد خواهند کرد؟ یکی از بزرگترین راهدارهای دنیا که راهدار جاده ابریشم بوده است و شاه عباس کاروانسراهای بسیار برای توسعه تجارت ساخت، برای استفاده از مزیت جغرافیای ایران در راهداری چه کرده ایم و چه فرصت ها به باد داده ایم؟

#دغدغه_ایران، #شبکه_ریلی، #راه_ابریشم، #محمد_فاضلی، #توسعه_چین

@fazeli_mohammad

.
#فاجعه_دوبل
.
فاجعه دوبل وضعیتی است که حکمرانی به نقطه ای برسد که هیچ راه مؤثری غیر از ساختن پتروشیمی و بقیه صنایع انرژی بر بالادستی برای خلق ثروت در چنته نداشنه باشد.
.
و همین صنعت را هم ببرد در میانکاله، یکی از مهم ترین زیستگاه ها و مناطق آسیب پذیر این سرزمین پهناور کلنگ بزند!
.
#دغدغه_ایران، #پتروشیمی_میانکاله، #محیط_زیست، #توسعه_ناپایدار، #محمد_فاضلی
.
@fazeli_mohammad

.
برای دکتر #احمد_شکرچی که امروز خبر اخراجش از دانشگاه شهید بهشتی را شنیدم اصلا ناراحت نیستم. احمد تواناتر از آن است که در دایره تنگ دانشگاه این روزها تعریف شود. اما این طرز حکمرانی دانشگاه نیست. ۳۱ سال است که در دانشگاه به مثابه دانشجو و مدرس زیسته‌ام و هیچ‌گاه دانشگاه را چنین نامداراگر، تهی و پوچ ندیده بودم. ذره‌ای اختلاف نظر و استقلال رأی تحمل نمی‌شود. مدیرانی چنین حقیر.

#دغدغه_ایران #محمد_فاضلی #اخراج_اساتید

@fazeli_mohammad