🔴 شبکه‌های #روابط_محلی قوام و دوام بخش زندگی جمعی

✍ #فرشید_خضری(دانشجوی دکتری جامعه شناسی )



تصوری از تجربه زندگی در تهران قدیم، تهران دهه 40 و قبل از آن جای که هنوز ساختمان‌ها سر به فلک نکشیده بودند را زیاد ندارم، اما تجربه زندگی در روستا و شهرهای کوچک و به‌علاوه تهران حال حاضر را دارم. می‌خواهم از این تجربه روایتی از ماهیت روابط محلی و نقش آن در زندگی جمعی ارائه دهم.

در روستاها و شهرهای کوچک جای که مردمان در محله‌ها باهم آشنا هستند میزانی از روابط اجتماعی وجود دارد. این روابط کارکردهای متنوعی دارند و یکی از آن‌ها احساس #اعتماد و اطمینانی است که به زندگی محلی می‌بخشد. در این اجتماعات خانواده‌ها بدون اینکه نگرانی قربانی جرم‌شدن فرزندانشان را داشته باشند، آنان را به بیرون از خانه یا به فضاهای محلی می‌فرستند تا بازی کنند، روی‌هم‌رفته می‌دانند که خطر زیادی فرزندانشان را تهدید نمی‌کند. بچه‌ها نیز بخشی از زندگی روزمره‌شان را در فضای عمومی محلی با بازی‌های مختلف سپری می‌کنند. به یاد دارم چقدر شنا، فوتبال و دوچرخه‌سواری می‌کردیم: شاد، خوشحال. شواهد نیز نشان داده است این بازی‌ها چه نقش مؤثری در ارتقاء سلامت روان دارند.

این را مقایسه کنیم با بسیاری از محله تهران و سایر شهرهای بزرگ جای که #تراکم_فروشی و ساختمان‌های سر به فلک کشیده در غیاب #زیرساخت‌های_اجتماعی، روابط اجتماعی و کارکردهای آن را تحلیل برده است، در بسیاری از محله‌ها و حتی ساختمان‌ها هیچ میزانی از روابط وجود ندارد. در این شرایط دیگر والدین #اعتماد نمی‌کنند که فرزندانشان را به بیرون از خانه مثلاً به پارک‌های محله بفرستند که بازی کنند، چراکه نگران آن‌اند قربانی جرم شوند: دریکی از پژوهش‌هایم مادری می‌گفت «به دلم بچم ماند است تا با دوچرخه‌اش بازی کند». لازم به ذکر است بار این فروپاشی روابط را بیشتر فقرا به دوش می‌کشند، آن‌ها برخلاف طبقات بالاتر توان تامین مالی بسیاری از هزینه‌های تفریح کودکانشان در مراکز پولی را ندارند.
در غیاب بازی و شادی کودکان چه مانده است در این کوچه‌ها و محله‌ها؟ انبوهی از خودروهای پارک شده، سروصدای آن‌ها به همراه ساختمان‌های قدیمی که کوبیده می‌شوند تا از نوساخته شوند. چقدر آزاردهنده‌اند این‌ها، این محله‌ها و این شهرها، به‌ویژه برای کودکان.

می‌دانم آن روابط اجتماعی دیگر در کلان‌شهرها جای که انبوهی از آدم‌ها، ساختمان‌های پرتراکم با میزان بالایی از جابه‌جایی جمعیتی قابل‌بازسازی نیست، اما طرح‌ها بدیل فراوان‌اند، ایجاد انجمن‌های محلی و زیرساخت‌های اجتماعی یکی از آن‌هاست.

http://telegram.me/Iranianspa