☀️🌱☀️🌱
#پارسی را پاس بداریم
سال نو آمد، سپاس ای جاودان
جان ما آسوده دار و شادمان؛
هم خـِرَد افزای و هم مهر و توان
روز نو، امـّید نو بر دل نشان!
☀️ آشنایی با جشنهای ایرانی
🌱 بخشبندی جشنهای نوروزی
🌱☀️ جشن نوروز، جشن نوگشت سال و جشن آفرینش است. نوروز در ایران بزرگترین و باشکوهترین جشن سال شمرده میشد که با شیوهی نخستین چهارشنبهسوری به پیشواز آن میرفتند و با سیزدهبهدر با آن بدرود میگفتند؛ هرچند که سیزدهبهدر پایانبخش جشن نوروز نبود.
در ایران باستان نوروز به چندین جشن بخشبندی میشد و جشنهایی در دل نوروز برگزار میشد.
🌱☀️ بر پایهی شناختهشدهترین بخشبندی، روز نخست فروردین(اورمزد روز)، آغاز نوروز کوچک بود و ایرانیان تا روز سوم به دید و بازدید با خویشاوندان، بزرگان خانواده و شادباشگویی میپرداختند.
🌱☀️ روز سوم تا ششم نوروز، زمان برگزاری دید و بازدیدها و جشنهای همگانی و گروهی بود. به این سه روز "جشن ریپتون" نیز میگفتند. در ایران باستان "ایزد ریپتون" نگهبان گرمای نیمروز بود و جشن ریپتون برای شادمانی بازگشت او برگزار میشد. "ریپتون" به چم نیمروز و روشنایی و گرمای نیمروز است. زرتشتیان باستان، جشن ریپتون را همزمان با اورمزد روز(آغاز نوروز) برگزار میکردند.
🌱☀️ از ششم تا نهم فروردین بزرگترین جشنهای نوروزی برگزار میشدند. ششم این ماه، جشن بزرگ خوردادگان و آغاز نوروز بزرگ بود. به روز ششم فروردین، روز امید نیز گفته میشد که در آن روز ایزد یکتا سپیدبختی، نیکروزی و فراوانی سال نو را به مردم پیشکش میکرد. جشنهای شادباشنویسی در این سه روز برگزار میشد. پس از آن، زادروز زرتشت، پیامبر ایرانی نیز با این جشنها همزمان شد.
🌱☀️ روزهای نهم تا دوازدهم فروردین، زمان دیدارهای همگانی پادشاهان با مردم، گوش سپردن به نیازهای آنان و برآوردن خواستهها بود.
این زمانبندی در زمان هخامنشیان به گونهی دیگری بود. پادشاهان هخامنشی شش روز نخست نوروز را در کنار مردم بودند و پس از آن به نزدیکان خود رسیدگی میکردند. بهویژه که جشن آغاز نوروز را نیز همگانی و در تختجمشید برگزار میکردند.
🌱☀️ سیزدهم تا نوزدهم نوروز، زمان گردش در باغها، بوستانها، بهرهبردن از زیباییهای زیستبوم و پایکوبی بود. شادمانی و پایکوبی(رقص) در گردشگاهها در روز سیزدهبهدر بهجا مانده از این آیین است.
🌱☀️ روزهای نوزدهم تا بیستویکم نیز جشن فروردینگان برای شادی روان درگذشتگان برگزار میشد.
🌱☀️ جشنهای نخستین شنبه و نخستین چهارشنبهی سال(که هر دو جشن گردشگاه و همچون سیزدهبهدر بود)، جشن آبانگاه(در روز دهم فروردین و برای بارش باران)، جشن سروشگان در روز هفدهم فروردین و نیایش شاه ورهرام در بیستم این ماه، از دیگر جشنهای فروردین بودند. زرتشتیان نیز جشنهای دینی ویژه همچون نیایش پیر هریشت و جشن هیرومبا در هفتم تا یازدهم فروردین داشتند که همچنان برگزار میشود.
برگرفته از:
۱- گاهشماری و جشنهای ایران باستان
نویسنده: #هاشم_رضی
۲- آیینها و جشنهای کهن در ایران امروز
نویسنده: #محمود_روح_الامینی
۳- نوشتارهای پژوهشی #رضا_مرادی_غیاث_آبادی
۴- آثارالباقیه و التفهیم
نویسنده: #ابوریحان_بیرونی
۵- نوروزنامه
نویسنده: #خیام_نیشابوری
#پارسی را پاس بداریم
سال نو آمد، سپاس ای جاودان
جان ما آسوده دار و شادمان؛
هم خـِرَد افزای و هم مهر و توان
روز نو، امـّید نو بر دل نشان!
☀️ آشنایی با جشنهای ایرانی
🌱 بخشبندی جشنهای نوروزی
🌱☀️ جشن نوروز، جشن نوگشت سال و جشن آفرینش است. نوروز در ایران بزرگترین و باشکوهترین جشن سال شمرده میشد که با شیوهی نخستین چهارشنبهسوری به پیشواز آن میرفتند و با سیزدهبهدر با آن بدرود میگفتند؛ هرچند که سیزدهبهدر پایانبخش جشن نوروز نبود.
در ایران باستان نوروز به چندین جشن بخشبندی میشد و جشنهایی در دل نوروز برگزار میشد.
🌱☀️ بر پایهی شناختهشدهترین بخشبندی، روز نخست فروردین(اورمزد روز)، آغاز نوروز کوچک بود و ایرانیان تا روز سوم به دید و بازدید با خویشاوندان، بزرگان خانواده و شادباشگویی میپرداختند.
🌱☀️ روز سوم تا ششم نوروز، زمان برگزاری دید و بازدیدها و جشنهای همگانی و گروهی بود. به این سه روز "جشن ریپتون" نیز میگفتند. در ایران باستان "ایزد ریپتون" نگهبان گرمای نیمروز بود و جشن ریپتون برای شادمانی بازگشت او برگزار میشد. "ریپتون" به چم نیمروز و روشنایی و گرمای نیمروز است. زرتشتیان باستان، جشن ریپتون را همزمان با اورمزد روز(آغاز نوروز) برگزار میکردند.
🌱☀️ از ششم تا نهم فروردین بزرگترین جشنهای نوروزی برگزار میشدند. ششم این ماه، جشن بزرگ خوردادگان و آغاز نوروز بزرگ بود. به روز ششم فروردین، روز امید نیز گفته میشد که در آن روز ایزد یکتا سپیدبختی، نیکروزی و فراوانی سال نو را به مردم پیشکش میکرد. جشنهای شادباشنویسی در این سه روز برگزار میشد. پس از آن، زادروز زرتشت، پیامبر ایرانی نیز با این جشنها همزمان شد.
🌱☀️ روزهای نهم تا دوازدهم فروردین، زمان دیدارهای همگانی پادشاهان با مردم، گوش سپردن به نیازهای آنان و برآوردن خواستهها بود.
این زمانبندی در زمان هخامنشیان به گونهی دیگری بود. پادشاهان هخامنشی شش روز نخست نوروز را در کنار مردم بودند و پس از آن به نزدیکان خود رسیدگی میکردند. بهویژه که جشن آغاز نوروز را نیز همگانی و در تختجمشید برگزار میکردند.
🌱☀️ سیزدهم تا نوزدهم نوروز، زمان گردش در باغها، بوستانها، بهرهبردن از زیباییهای زیستبوم و پایکوبی بود. شادمانی و پایکوبی(رقص) در گردشگاهها در روز سیزدهبهدر بهجا مانده از این آیین است.
🌱☀️ روزهای نوزدهم تا بیستویکم نیز جشن فروردینگان برای شادی روان درگذشتگان برگزار میشد.
🌱☀️ جشنهای نخستین شنبه و نخستین چهارشنبهی سال(که هر دو جشن گردشگاه و همچون سیزدهبهدر بود)، جشن آبانگاه(در روز دهم فروردین و برای بارش باران)، جشن سروشگان در روز هفدهم فروردین و نیایش شاه ورهرام در بیستم این ماه، از دیگر جشنهای فروردین بودند. زرتشتیان نیز جشنهای دینی ویژه همچون نیایش پیر هریشت و جشن هیرومبا در هفتم تا یازدهم فروردین داشتند که همچنان برگزار میشود.
برگرفته از:
۱- گاهشماری و جشنهای ایران باستان
نویسنده: #هاشم_رضی
۲- آیینها و جشنهای کهن در ایران امروز
نویسنده: #محمود_روح_الامینی
۳- نوشتارهای پژوهشی #رضا_مرادی_غیاث_آبادی
۴- آثارالباقیه و التفهیم
نویسنده: #ابوریحان_بیرونی
۵- نوروزنامه
نویسنده: #خیام_نیشابوری
☀️ آشنایے با جشنهاے ایرانی:
☀️ جشن آغاز تابستان؛
🌳 در آغازین روز تابستان، با آغازیدن تیر، ماہ آرش شیواتیر، این استورهے ڪمانگیر، جشنهاے پرشمار تابستانے در ایران باستان آغاز میشد. جشنهایے در ستایش روشنایے بیشتر و بلندترین روز سال، جشنهایے در ستایش فرزانگے و جشنهایے براے شادے! واپسین روز خرداد نیز جشنے براے پیشوازے جشنهاے تابستانے برپا میشد.
🍃 در ایران آغاز هر فَرشیم/وَرشیم(فصل) بهانهاے براے جشن بود و در گاهشمارے گاهنبارے ایران، آغاز سال نو با آغاز تابستان همزمان بود.
در این زمان چلهے تموز(تموز بہ چمار گرماے سخت) نیز آغاز میشد و تا دهم امردادماہ دنبالہ داشت.
جشنهاے تابستان، جشنهاے گرامیداشت آب و آفتاب بودند و بیشتر جشنهایے ڪہ در چلهے تموز برگزار میشدند،
یڪ ریشہ داشتند.
🌴 در آغاز تابستان، خورشید بیش از هر زمان دیگرے در بالاترین جایگاہ خود بودہ و روزها بسیار بلند است. از سویے مردم جهان باستان بہ پدیدههاے ڪیهانے دلبستگے بسیارے داشتند و رویدادهاے ڪیهانے را با باورهایشان میآمیختند.
ایرانیان براے بازشناسی(تشخیص) روز نخست تابستان و دگرگونے تابستانے از سازههاے خورشیدے و گاهشمار آفتابے همچون "چهارتاغی" بهرہ میبردند ڪہ هنوز از یڪ نمونہ از آن در نیاسر ڪاشان بهرهبردارے میشود.
☘ در پگاہ یڪم تیر و همزمان با سر زدن خورشید، زنان اسپند دود میڪردند و درآیهی(ورودے) خانہ را آب و جارو میڪردند.
یڪے از شناختهشدهترین آیینهاے یڪم تیر، برگزارے یادبودے براے گرامیداشت جانسپاران(شهیدان) میهن بود.
بہ باور پیشینیان در این روز بسیارے از ایرانیان باستان در راہ پاسدارے از خاڪ میهن جان سپردند. اڪنون این آیین در میان زرتشتیان برگزار میشود.
🌿 امروز در یڪم تیر گرامیداشت چلهے تموز در استان خراسان و جشن آبپاشونڪ در چند شهر میانے ڪشور همچون اراڪ و فراهان برگزار میشود.
در جشن آبپاشونڪ، مردم در گردشگاهها و دشتها آببازے میڪنند.
این آیین همسان و همریشہ با جشن آبریزگان در میانهے تیر است.
🌴 در نیمروز(جنوب) خراسان از یڪم تیر تا دهم امرداد را چلهے تموز و از دهم امرداد تا آخر این ماہ را «چلهے خرد» میگویند.
«جشن ۹۰روز» است ڪہ هنوز در روستاے «حوضماهی» شهرستان مبارڪہ برگزار میشود، بہ جا ماندہ از جشنهاے چلهے تموز است.
🌾 جشن "روز زیادی" در واپسین روز خرداد براے پیشواز فرارسیدن بلندترین روز سال و آغاز تابستان برگزار میشد و گفتہ میشود ڪہ براے همین نام خرداد بہ مانَڪ(معنے) رسایے را براے این ماہ برگزیدند.
🕊 در سال ۲۰۱۴ ترسایی(میلادی)، هندوستان توانست روز یڪم تیر را با نام روز جهانے یوگا و با آیینهاے"درود بر خورشید" در سازمان ڪشورهاے همبسته(ملل متحد) نیز آیینمَند(رسمے) ڪند. بسیار پیش از این، آیینهاے گرامیداشت خورشید و هماهنگے با آن در آیین مهرپرستے یا میتراگرایے پدید آمدہ بود.
____________
📚 برداشت آزاد از:
۱- راهنماے زمان جشنها و گردهماییهاے ملے ایران باستان #رضا_مرادی_غیاث_آبادی.
۲- گاهشمارے و جشنهاے ایران باستان #هاشم_رضی.
۳- ایراننامہ #شاهین_سپنتا.
۴- گاهشمارے و جشنهاے ملے ایرانیان #ذبیح_الله_صفا.
____________
#جشن_های_ایرانے #چله_تموز #تیرگان #جشن_آغاز_تابستان #آب_پاشونڪ.
📘🖌@FARZANDAN_PARSI.💡
☀️ جشن آغاز تابستان؛
🌳 در آغازین روز تابستان، با آغازیدن تیر، ماہ آرش شیواتیر، این استورهے ڪمانگیر، جشنهاے پرشمار تابستانے در ایران باستان آغاز میشد. جشنهایے در ستایش روشنایے بیشتر و بلندترین روز سال، جشنهایے در ستایش فرزانگے و جشنهایے براے شادے! واپسین روز خرداد نیز جشنے براے پیشوازے جشنهاے تابستانے برپا میشد.
🍃 در ایران آغاز هر فَرشیم/وَرشیم(فصل) بهانهاے براے جشن بود و در گاهشمارے گاهنبارے ایران، آغاز سال نو با آغاز تابستان همزمان بود.
در این زمان چلهے تموز(تموز بہ چمار گرماے سخت) نیز آغاز میشد و تا دهم امردادماہ دنبالہ داشت.
جشنهاے تابستان، جشنهاے گرامیداشت آب و آفتاب بودند و بیشتر جشنهایے ڪہ در چلهے تموز برگزار میشدند،
یڪ ریشہ داشتند.
🌴 در آغاز تابستان، خورشید بیش از هر زمان دیگرے در بالاترین جایگاہ خود بودہ و روزها بسیار بلند است. از سویے مردم جهان باستان بہ پدیدههاے ڪیهانے دلبستگے بسیارے داشتند و رویدادهاے ڪیهانے را با باورهایشان میآمیختند.
ایرانیان براے بازشناسی(تشخیص) روز نخست تابستان و دگرگونے تابستانے از سازههاے خورشیدے و گاهشمار آفتابے همچون "چهارتاغی" بهرہ میبردند ڪہ هنوز از یڪ نمونہ از آن در نیاسر ڪاشان بهرهبردارے میشود.
☘ در پگاہ یڪم تیر و همزمان با سر زدن خورشید، زنان اسپند دود میڪردند و درآیهی(ورودے) خانہ را آب و جارو میڪردند.
یڪے از شناختهشدهترین آیینهاے یڪم تیر، برگزارے یادبودے براے گرامیداشت جانسپاران(شهیدان) میهن بود.
بہ باور پیشینیان در این روز بسیارے از ایرانیان باستان در راہ پاسدارے از خاڪ میهن جان سپردند. اڪنون این آیین در میان زرتشتیان برگزار میشود.
🌿 امروز در یڪم تیر گرامیداشت چلهے تموز در استان خراسان و جشن آبپاشونڪ در چند شهر میانے ڪشور همچون اراڪ و فراهان برگزار میشود.
در جشن آبپاشونڪ، مردم در گردشگاهها و دشتها آببازے میڪنند.
این آیین همسان و همریشہ با جشن آبریزگان در میانهے تیر است.
🌴 در نیمروز(جنوب) خراسان از یڪم تیر تا دهم امرداد را چلهے تموز و از دهم امرداد تا آخر این ماہ را «چلهے خرد» میگویند.
«جشن ۹۰روز» است ڪہ هنوز در روستاے «حوضماهی» شهرستان مبارڪہ برگزار میشود، بہ جا ماندہ از جشنهاے چلهے تموز است.
🌾 جشن "روز زیادی" در واپسین روز خرداد براے پیشواز فرارسیدن بلندترین روز سال و آغاز تابستان برگزار میشد و گفتہ میشود ڪہ براے همین نام خرداد بہ مانَڪ(معنے) رسایے را براے این ماہ برگزیدند.
🕊 در سال ۲۰۱۴ ترسایی(میلادی)، هندوستان توانست روز یڪم تیر را با نام روز جهانے یوگا و با آیینهاے"درود بر خورشید" در سازمان ڪشورهاے همبسته(ملل متحد) نیز آیینمَند(رسمے) ڪند. بسیار پیش از این، آیینهاے گرامیداشت خورشید و هماهنگے با آن در آیین مهرپرستے یا میتراگرایے پدید آمدہ بود.
____________
📚 برداشت آزاد از:
۱- راهنماے زمان جشنها و گردهماییهاے ملے ایران باستان #رضا_مرادی_غیاث_آبادی.
۲- گاهشمارے و جشنهاے ایران باستان #هاشم_رضی.
۳- ایراننامہ #شاهین_سپنتا.
۴- گاهشمارے و جشنهاے ملے ایرانیان #ذبیح_الله_صفا.
____________
#جشن_های_ایرانے #چله_تموز #تیرگان #جشن_آغاز_تابستان #آب_پاشونڪ.
📘🖌@FARZANDAN_PARSI.💡