🔅پالایش زبان پارسی


🔷پارسی‌گویی هماره جایگزین‌کردن واژه‌ای پارسی به‌جای واژه‌ی بیگانه نیست. گاهی می‌توان با واگویِشِ درست واژه، پارسی را پاک سُخَنید.
بسیاری از واژه‌ها پارسی‌اند، ولی به‌گونه‌ای نادرست و با زبانی بیگانه بازگو می‌شوند.
در پی، شماری از این واژه‌ها را می‌آوریم و امید داریم که شما نیز در پربارترکردن این پِهرِست یاری‌مان کنید.

#آج= آژ
#آجر= آگور
#آذربایجان= آذرآبادگان
#آذوقه= آزوغه
#آماج= آماگ
#آئین= آیین
#آئینه= آیینه
#ابرقو= ابرکوه
#ابد= اَپَت
#ازل= اَسَر
#اسب= اسپ
#اسفند= اسپند
#اسفندیار= اسپندیار
#اصفهان= اسپهان، سپاهان
#اوج= اوگ
#باج= باژ
#بادنجان= بادِنگان، باتَنگان
#بجنورد= بیژن‌گرد
#برج= بُرگ
#بروجرد= پیروزگرد
#بذر= بَرز
#بصره= بَس‌رَه
#بوزرجمهر= بزرگمهر
#بیرجند= بیرگند
#پائیز= پاییز
#تاج= تاگه، تاگ
#ترجمان= ترگمان، ترزبان
#ترجمه= ترگویه
#تیسفون= تیسپون
#توپ= توب(بازی)
#توپ= توف، از زینه‌ها(سلاح‌ها)
#جالیز= پالیز
#جزیره= گزیرک
#جزیه= گزیَت، گزیه
#جعفری= جفری(سبزی)
#جوراب= گوراب
#جوهر= گوهر
#جیوه= ژیوه
#چاقو= چاکو
#حال= هال(خوشحال=خوشهال)
#حتی= هتا
#خط= خد
#خنثی= خـَنزَک
#خنجر= خونگر
#خندق= کندک
#دغل= دَگل
#دلقک= تلخک
#دهقان= دهگان
#رأی= رای
#رواج= رواگ
#زرنیخ= زَرنیک
#زغال= زگال
#زنجبیل/#زنجفیل= زنگپیل
#زوبین= ژوپین
#ساعت= سایه
#ساق= ساگ
#سفارش= سپارش
#سفید= سپید
#سمرقند= سمرکند
#سنندج= سنندژ
#سیاق= سایاگ
#شصت= شست
#شطرنج= چترنگ
#صد= سد
#صدا= سدا
#صلیب= چلیپا
#طاق= تاک
#طالقان= تالکان
#طبق= تبوک(=ظرف)
#طرز= ترز
#طلق= تلک
#طوس= توس
#طهماسب= تهماسپ
#عرش= ارگ
#عروس= اروس
#عیار= هَیبار، اَیبار
#فارس= پارس
#فاش= پاش
#فالوده= پالوده
#فانی= وَنی
#فردوس= پردیس
#فشم= پَشَم
#فنجان= پَنگان
#فندق= پَندُک
#فولاد= پولاد
#فهرست= پهرست
#فیل= پیل
#قادسیه= کادُسی، کادوسی
#قارچ= غارچ
#قربان= کُرپان
#قرقره= غَرغَره
#قزوین= کاسپین
#قشنگ= غشنگ
#قفقاز= گاب‌گـَه
#قفل= کوپَله، کُپل
#قلعه= کلات
#قنات= کَناد
#قند= کهَند، کند، غند
#قندیل= کندیله
#قهرمان= کـُهرُمان
#کج= کژ
#کسری= خسرو
#کیومرث= گـَیومَرت
#گوسفند= گوسپند
#لعل= لال
#ماده= ماتک
#محراب= مهرابه، مهراب
#مسجد= مزگت
#مسقط= مَسکَت، مَشکَت
#مسیح= مسیها
#معنوی= مینوی
#معنی= مانی، مانَک، ماناک
#موذی= موتک
#مهندس= هَندازگر
#نظر= نگر
#نعناع= نانوک
#نقش= نخش
#نوبت= نِیابِه
#نیریز= نوروز
#وجب= وَژَه
#وزیر= وِچیر، ویچیر
#وقت= وخت
#هاج و #واج= هاژ و واژ
#یاقوت= یاکند


@farzandan_parsi

وضعیت‌های چهارگانه واژگان در گذر_زمان :

۱) - به کلی #متروک شده اند. مانند:
دیهیم (تاج)
برگستوان (نوعی پوشش اسب)
سوفار (دهانه ی تیر)
خوالیگر (آشپز)
جلاجل (زنگ)
لاد (دیوار)
آزفنداک (رنگین کمان)
بابزن (سیخ کباب) و ....

۲)- معنی قدیم خود را از دست داده اند و معنی جدید پذیرفته اند.
#تحول_معنایی
مثال:
کثیف: امروزه(ناپاک) قدیم (غلیظ و درشت)
سوگند: امروزه( قسم) قدیم (گوگرد)
شوخ: امروزه (طناز و بذله گو) قدیم(چرک و آلودگی)
ناهار: امروزه (وعده غذایی) قدیم (گرسنه)
مزخرف: امروزه (سخن بی اصل و بی معنی) در قدیم (آراسته)

۳) -با همان #معنی_قدیم_ادامه_ی_حیات دهند. مثال:
شادی - گریه - امید - آرزو - آفتاب - زمین - سخن - دست - چشم و ...

۴) -با #حفظ_معنی_قدیم، #معنی_جدید نیز پذیرفته اند. مثال:
سپر: (ابزار دفاعی - قسمتی از بدنه ی وسایل نقلیه)
یخچال: (توده ی یخی در نواحی سرد - وسیله ی سرد کننده)
رکاب (حلقه ی آهنی آویزان در دو طرف زین اسب- بخشی از بدنه ی خودرو)

زین:(نشیمنگاه سوار کار - نشیمنگاه وسایلی چون موتور و دوچرخه)
کرسی:(تخت و صندلی - چهار پایه‌ای که روی آن لحاف قرار می دهند)
پیکان: ( نوک تیر- وسیله ی نقلیه) و ...

📘 🖌 @FARZANDAN_PARSI.💡


🌾🦅🌾🦅🌾🦅🌾🦅🌾🦅🌾🦅🌾🦅🌾🦅🌾