#چهارشنبه_سوری و #پرنده‌ها

در زمانی از سال هستیم که آخرین پرندگان #مهاجر در ایران مشغول ترک کشور بوده و اولین دسته‌های پرندگان بهاری وارد کشور شده‌اند. به این معنا که اغلب پرندگان یا به صورت گله مشغول مهاجر‌‌تند و یا در حال تعیین قلمرو و ساخت لانه برای #زادآوری.
💣 در این شرایط صدای بلند یک ترقه چه می‌تواند بکند؟💣
صدای بلند یک #ترقه در شب، به راحتی می‌تواند پرندگانی را که مشغول استراحت میان گیاهان‌اند، فراری داده و گله را از هم دور کند. بسیاری از پرندگان گله خود و مسیر مهاجرت را گم می‌کنند.
🐧فراموش نکنید که پرندگان هم مانند انسان‌ها در تاریکی #دید_خوبی_ندارند و در صورت گم شدن در شب، به سمت نور حرکت می‌کنند که در شهر نور معمولا به معنی #مرگ پرنده خواهد بود، چرا که منابع نور پنجره خانه‌ها، نور چراغ اتومبیل‌ها و جاده‌ها و … است.
🧨صدای بلند یک ترقه می‌تواند موجب فراری دادن یک پرنده از لانه‌ای شود که روزها انرژی خود را صرف ساختن آن کرده و شاید جوجه آوری یک جفت پرنده را به شدت به تاخیر بیاندازد.
💫نور فشفشه‌های که به آسمان می‌رود می‌تواند موجب اخلال در مسیریابی گله‌های پرندگان در حال #مهاجرت شود.

🌏 البته میزان خطری که ترقه و آتش بازی برای پرندگان ایجاد می‌کند، بستگی بسیاری به پرندگان منطقه، #زمان سال و #مکان_جغرافیایی دارد. به طور مثال در Arkansas آمریکا در سال 2011 یک آتش بازی موجب مرگ بیش از 5000 پرنده در طول یک شبانه روز شد که به دلیل موقعیت جغرافیایی و زمان حساس سال بود! 🌏

دود آلوده ترقه‌ها🌪 آلوده کردن آب‌های راکد در شهر‌ها که منبع اصلی نوشیدن پرندگان هستند.💧مواد باقی مانده از آتش‌بازی که آلوده به مواد سربی هستند🔫 هم تاثیر خطرناکی بر زادآوری پرندگان می‌گذارند و همچنین در مناطق ساحلی، باقیمانده ترقه‌ها و مواد آتش‌زا می‌تواند توسط پرنده به اشتباه به عنوان غذا بلعیده شود.⚡️

💥 به نظر میرسد در صورتی که نتوانیم #آتش_بازی و #ترقه_بازی را به طور کل لغو کنیم برای کاهش آسیب این مشکل بر پرندگان و دیگر جانداران باید راهکارهای دیگری بیندیشیم.💥
🌟در حال حاضر بهترین راهکاری که در کشورهایی با سنت های مشابه #چهارشنبه‌سوری اجرا می‌شود، متمرکز کردن تمام فعالیت‌ها در مناطقی خاص است. پراکنده بودن فعالیت‌های آتش بازی باعث میشود جانداران پس از فرار بر اثر شنیدن صدای ترقه، قادر به یافتن مکانی امن و موقت برای استراحت و مخفی شدن نباشند، چرا که از هر سو صدای ترقه و نور آتش به چشم می‌خورد. متمرکز کردن این فعالیت‌ها در منطقه یا مناطقی خاص، باعث می‌شود پرندگان بتوانند از دیگر نقاط شهر به عنوان نقاط امن استفاده کنند.
⭐️زمان این رسیده است که بفهمیم به جز انسان‌ها، همسایه‌های دیگری هم پیرامون خودمان داریم. یک شب هیجان ما می‌تواند به معنی مرگ صدها همسایه ما باشد.⭐️

به کوشش: ایمان ابراهیمی، فاطمه موسوی
@nardebanbooks
@farhangkoodak

چهارشنبه‌سوری تا دهه‌ی شصت و اوایل دهه‌ی هفتاد به این شکل در تهران برگزار می‌شد.

بعد، به‌تدریج ترقه‌ها و نارنجکها و ...شهر را به مکانی ناامن تبدیل کردند.

بخشی از فیلم نهنگ‌عنبر دو ساخته‌ی سامان مقدم، تقدیم به بچه‌های امروز و دیروز.

#چهارشنبه‌سوری
#نهنگ‌عنبر

@farhangkoodak

شب چهارشنبه سوری یکی از آیین‌های پیشواز نوروز است و احتمالا فراگیرترین و محبوب‌ترین‌شان.

در این شب، مراسم مختلفی مثل قاشق‌زنی و فالگوش ایستادن انجام می شد.

در برخی مناطق خانمها با هم شیرینی می پختند و در مکانهایی دیگر آشی را با مشارکت هم و با نیت رفع بلا و بیماری بار می‌گذاشتند.

چهارشنبه‌سوری با مهربانی و بخشندگی و آرزوهای خوب برای سال جدید همراه بوده. امید که برای فرزندان ما هم چنین باشد و نه، مترادف ترس و ناامنی.


@farhangkoodak

#چهارشنبه‌سوری

منبع عکس: همشهری آنلاین

آخرین چهارشنبه‌ی سال، نهرهای پر آب و طلب امید و شادی برای همه


🔹بچه که بودم، شب‌چهارشنبه‌سوری را خیلی دوست داشتم. می‌دانستم کوچه‌ی بن‌بست‌مان پر از بوته‌های فروزان آتش می‌شود و به قاشق‌زنی می‌رویم. حتی یکی دوبار فالگوش هم ایستادیم. اما قشنگتر از تمام این خاطرات، یاد مهربانی‌ها و روایت‌های شب چهارشنبه‌ی آخر سال است که به یاد میانسال‌من مانده.

🔹مامان به رسم قدیمی آذربایجان، سرزمین مادری‌اش، هر سال، آیینه و شانه‌ی کوچکی می‌خرید و حاج‌خانم فیوضات، دوست صمیمی مادرم که بانوی مسن تبریزی و بسیار نازنینی بود، برای ما جعبه‌ای بزرگ از آجیل و عیدی می‌آورد.
حالا که فکر می‌کنم می‌بینم در دهه‌ی پنجاه و شصت چقدر سخت بوده این کار. حتماً خانم مهربان از دی یا بهمن، به قوم و خویشی سفارش می‌داده برود به فلان آجیل فروشی معروف شهر و فلان مقدار پسته و بهمان مقدار از مغزهای دیگر و البته به نسبت مشخصی تخم‌کدو بگیرد و بیاورد تهران.
در تبریز، دستکم تا جایی که من یادم هست، کسی آجیل مخلوط مثل اینجا نمی‌خرید.


🔹بزرگتر که شدم در دهه‌ی هفتاد، خاطره‌ی این شب با جارو و داستان‌های ازدواج گره خورد😉😂. دوست عزیزم شیوا که در کرونای دلتا از دستش دادم، همیشه با خنده و مسخره‌بازی می‌گفت برای شوهر کردن باید مادرها ما را با جارو از خانه بیرون کنند. یادم هست که یکسال مامان با جارو‌ دستی ما دو نفر را از خانه بیرون انداخت اما یادم نمی‌آید آیا همان سال بود که شیوا ازدواج کرد؟


🔸من خوشبخت بودم که آنهمه عشق نصیبم می‌شد و هر سال از مامان می‌شنیدم که صبح چهارشنبه‌ی آخر سال، پیش از طلوع آفتاب، دخترهای دم‌بخت آذری از روی نهرهای پرآب می‌پرند و با امید می‌خوانند: «آتیل باتیل چارشنبه، بختیم آچیل چارشنبه» . راستش هنوز هم درست معنای این بیت را نمی‌دانم. تصور می‌کنم نوعی طلب خیر و شکستن جادوی بخت‌بستگی بوده و آرزو برای ازدواجی نیک‌فرجام♥️.

🔸خورشید آخرین چارشنبه‌ی سال دارد بالا می‌آید. من نمی‌دانم آیا الان هم در آن سرزمین زیبا، کسی با نیت دریافت خیر و سلامتی و عشق در خانه را باز می‌کند و از نهرها می‌پرد یا نه. اما از نکته‌ای اطمینان دارم؛ سال‌ها می‌آیند و می‌روند. دنیا تغییر می‌کند ولی محبت و عشق هرگز از سکه نمی‌افتد.


♥️ اینجا در تاریک و روشن صبح، در پس‌زمینه‌ی آواز قمری‌ها، برای همه شادکامی آرزو می‌کنم و سلامتی، امید و خوشبختی در کنار عزیزان.

کام‌تان شیرین و نوروزتان پیشاپیش مبارک.


اسفند ۱۴۰۲
#تجربه‌ی_زیسته
#ریحانه_قاسم‌رشیدی
#عشق_و_صلح
#چهارشنبه‌سوری
#میراث_معنوی
#میراث_فرهنگی

@farhangkoodak