📌 گزیده‌ای از یادداشت #مجید_سلیمانی دربارۀ #قرآن_مورخان

🔹 «قرآن مورخان» که اواخر سال ۲۰۱۹ منتشر شد، کتاب یا بگوییم مجموعهٔ بی‌نظیری‌ست، حاصل جمع پژوهش‌های حدود سی مورخ و گاه دین‌پژوه برجسته، تحت مدیریت «محمّدعلی امیرمعزّی» و «گیوم دی».

🔹 این مجموعۀ بلند چهار هزار برگی بررسی تاریخی-انتقادی قرآن است مطابق اسلوب علمی پژوهش متن. از آن نوع که به کل در عالم اسلام‌شناسی و قرآن‌پژوهی ما غایب است و مقصود من هم فقط حوزه‌های سنتی نیست، بلکه همچنین است در باب نواندیشان دینی از هر سو. اصلاً عالم تحقیق دیگری‌ست با مبدأ و منبع و روش‌های به‌کل متفاوت. از آن نوع پژوهش‌هایی که روزگار بلندی‌ست در خصوص متن عهد قدیم و جدید انجام شده و می‌شود و قرآن البته تا حدی در حاشیه بوده است یا نزد محققان دانشگاهی مانده است.

🔹 جلد اول یک مقدمۀ بلند هزار صفحه‌ای است با مقالات گاه بلند تاریخی و انتقادی و تحقیقی و بعد توضیح خود متن قرآن است، به همین شیوه، در دو جلد دیگر در دو هزار و چهارصد برگ و در نهایت جلد چهارمی هم در خصوص اعلام قرآنی که جدا منتشر و عرضه می‌شود. اما مقدمۀ ابتدایی تقریباً به‌کل منابع اسلامی و روایت آن‌ها را، که فاصله‌ای دویست ساله با دورۀ زمانی شکل‌گیری قرآن دارند، کنار گذاشته است و به جای آن بررسی‌های متن‌پژوهی، لغت‌شناسی، نشانه‌شناسی و تاریخی است در باب خاستگاه و منابع و شیوه شکل‌گیری متن قرآن، بین الدفتین.

🔹 در کل، این پژوهش حاصل تحقیقات قرآن‌پژوهی آکادمیک غربی را از عهد نولدکه و گلدزیهر تا انقلاب پژوهشی قرآنی دهۀ هفتاد تا تحقیقات راهگشای بسیار اخیر از گرافیتی‌ها، بررسی بهترِ منابع سریانی و اتیوپی و غیره را جمع کرده و در کنار هم قرار داده و به نوعی این گفتگو را در آنجا هم ممکن کرده است. مقصود آن که این همه سخنان متفاوت به چشم ما، که بر کنار آسوده چو پرگار می‌رویم، انقلابی و شگفت‌انگیز و گاه عجیب و شتابزده می‌نماید، آن هم در مقابل «علم هزار سالۀ» محکم مفروضی که پاسخ همۀ سؤالات را دارد، مبتنی بر منابعی که دو سه قرن بعد از حیات پیامبر، از نقل هیچ جزییاتی از قول و فعل او و اسباب النزول قرآن غفلت نکرده است... امّا نه، این نظریات قرآن‌شناسی هم، با حیاتی دور از چشم ما، سابقۀ‌ بلندی دارند و در معرض نقدهای علمی بوده‌اند و اینک چکیدۀ تحقیقات قرآن‌پژوهان غربی از حلقۀ خاص بیرون آمده و به خلق عام ارایه شده است.

🔹 ناگفته پیداست که این معرفی به معنی تأیید یا پذیرش همۀ فرضیات و گزاره‌های این تحقیقات نیست بلکه نمونه‌ای از بررسی روشمند و علمی یک متن کهن قرن هفتمی به نام قرآن است با نگاهی خالی از اعتقادات دینی و مذهبی که دست کم نگرانی ندارد تا سؤالات روشنی مطرح کند و پاسخ‌هایش، قانع‌کننده یا نه، از نوع انشانویسی‌های معمول و منقول نیست... بر همین مجموعه هم نقدهایی بیرون آمده است و این ضرورت تحقیق علمی است.

✅ گفت‌وگو با مجید سلیمانی دربارۀ «قرآن مورخان» پنج‌شنبه سی‌ام دی (برابر با بیستم ژانویه) رأس ساعت ۲۱ تهران (برابر با ۴:۳۰ ملبورن و ۱۸:۳۰ اروپای مرکزی) در صفحۀ اینستاگرام دورنما برگزار خواهد شد.

🌐 پیوند به صفحۀ اینستاگرام دورنما

📖 ترجمه‌ی فارسیِ فصل ۲۰ از کتاب قرآنِ مورّخان

🔅 عنوان فصل: تشیّع و قرآن
🔅 نویسنده: محمد علی امیرمعزّی
🔅 مترجمان: محسن متّقی و زهیر میرکریمی
🔅 ویراستاران: زهیر میرکریمی و یاسر میردامادی


📝 تقریظِ محمد علی امیرمعزّی برای ترجمه‌‌ی فارسی

حقیر نمی‌دانم با چه زبانى از زحماتِ بی‌دریغ و تلاش‌هاىِ گرانقدرِ دوستان تشکر کنم. آقایان محسن متقى، زهیر میرکریمى، و یاسر میردامادى محبت کرده‌اند و این فصلِ کتابِ قرآنِ مورّخان را با کمالِ دقت و موشکافى، و با وسواسِ علمىِ کم‌نظیرى به فارسى برگردانده‌اند و ویراستارى کرده‌اند. آقایان مجید منتظر مهدى و محمدرضا معینى ایشان را در این کار مدد نموده‌اند و همگى مرا مرهونِ لطف و صفاىِ بى‌انتظارِ خود کرده‌اند. آرزو می‌کنم این کارِ نمونه‌یِ پُرارزش مقدمه‌اى باشد بر ترجمه‌یِ متنِ کاملِ کتاب براى فارسى‌زبانانِ عزیز. زحمتِ دوستان مأجور و اجرشان به‌وفور.


#قرآن #قرآن‌پژوهی #اسلام #اسلام‌پژوهی #تشیع #شیعه‌پژوهی #قرآن_مورخان #محمد_علی_امیرمعزی
#Coran #Quran #Shiism #Le_Coran_des_historiens #Mohammad_Ali_AmirMoezzi

🖋 زهیر میرکریمی
@anqanotes