⛔️ «تولید رضایت»، تولید نارضایتی؛ کار رسانه ها کدام است؟

✍️ #احسان_محمدی

◀️ کار عموم رسانه ها #تولید_رضایت است. اصطلاح «تولید رضایت» را برای نخستین بار #والتر_لیپمن، در سال ١٩٢٢ در اثری به نام «افکار عمومی» به کار برد و پس از گذشت حدود هفت دهه #نوام_چامسکی و ادوارد هرمن با استفاده از این اصطلاح نقش رسانه‌ها را در شکل دادن به اذهان عمومی برای تولید رضایت در کتابی با همین نام وصف کردند.

◀️ این اصطلاح به زبان ساده اینطور تعبیر می شود که کار بسیاری از رسانه ها و صاحبان تریبون القای این باور در اذهان عمومی است که از شرایط موجود #راضی باشند و به تبلیغات سو توجه نکنند. در این شیوه از #تحریف و #سوگیری در انتخاب خبر تا ارائه گزارش های مکرر استفاده می شود.

◀️ آنها که به ایده «تولید رضایت» باور دارند معتقدند در این شیوه نوعی همدستی پنهان میان نخبگان جامعه و دولت حاکم برای القای «رضایت» وجود دارد که در نهان آن افکار عمومی در راستای اهداف از پیش تعریف شده، #فریفته یا #متقاعد می شوند.

◀️ نوام چامسکی زبان شناس معتقد است که بخشی از عملکرد سیادت‌طلبانه یا هژمونیک رسانه‌ها این است که با خوراک رسانه‌ای خاصی شامل شایعات زندگی افراد معروف، مطالب #ورزشی، #سریال‌های عامه‌پسند و سرگرمی‌های سبک که مخاطب بدون زحمت زیاد بتواند بخواند و تماشا کند، 80 درصد بقیه جمعیت را شاد نگهدارد؛ به قول معروف، #نان_و_سیرک مردم را تأمین کند.

«نان و سیرک» اشاره ای طنزآمیز به رفتار مردم روم باستان است که گفته می شود در مقابل مقداری «نان» و «تفریحات» از تمام حقوق خود گذشتند.

◀️ این اتهامی است که همواره از سوی برخی از مردم به رسانه ها وارد می شود. اینکه به جای انعکاس مشکلات مردم که زندگی را برای آنها دشوار کرده و جان شان به لب رسیده است، در خدمت نهادهای قدرت در می آیند و دست به #سفیدنمایی می زنند یا با ارائه تصویری بزک و اغراق شده می کوشند حقیقت را به شکل دیگری نشان دهند.

◀️ در اینکه برخی از رسانه ها چنین رسالتی را برای خود متصور هستند تردیدی نیست. چه بسا برخی از آنها برای انجام این کار بودجه ای هم نگیرند اما در آن سوی این ماجرا «تولید نارضایتی» هم وجود دارد. رسانه ها و چهره های اجتماعی که مدام در تنور ناامیدی می دمند و دست به «سیاه نمایی» می زنند.

اینکه هیچ امیدی نیست و همه چیز رو به نابودی پیش می رود. برخی از این افراد و رسانه ها که معمولاً با اتهام #آب_به_آسیاب_دشمن_ریختن مواجه می شوند برای انجام این کار #دلاری دریافت نمی کنند.

◀️ حرکت کردن در میانه این دو تصویر کار دشواری است. کاری که رسانه های مستقل تلاش می کنند آن را به درستی انجام دهند. آنها که از یک سو خود را #وفادار به مردم می دانند و از سوی دیگر می خواهند از فرو غلتیدن به دام #احساسات و هیجان های زودگذر که عملاً در بسیاری مواقع #عقلانیت را به محاق می فرستند خودداری کنند.

قضاوت در مورد عملکرد بسیاری از رسانه ها با مردم است. چیزی که البته در دراز مدت می توان در مورد آن قضاوتی روشن تر و منطبق بر واقعیت ارائه کرد.
#عصرایران
🖋 @ehsanmohammadi95

⛔️ تقلیل مدیریت تا سر‌حد «استمداد مکرر» از مردم!

✍ احسان‌محمدی

↙️ همواره بر این باور بوده‌ام که هیچ حاکمیتی بدون مردم نه دوام می‌آورد و نه معنی پیدا می‌کند. حکومت کردن بر یک مشت خاک و خیابان و تلی سنگ و صخره و چند رودخانه و دریا و دریاچه بیشتر به فیلم‌های علمی-تخیلی شبیه است و یک #کشور وقتی پیشرفت می‌کند که مردم و حاکمیت(دولت) به هم اعتماد متقابل داشته باشند و کنار هم بمانند.

↙️ اما در چندسال اخیر انگار جای مردم و مسئولان عوض شده‌است و هر روز تنها از مردم توقع می‌رود که #آستین بالا بزنند و فداکارانه در هر عرصه‎ای به میدان بیایند!

🔰 #مدارس می‌خواهد شروع شود؛ ای مردم شریف! به کمک دانش‌آموزان نیازمند بشتابید!

🔰 #ماه_رمضان آغاز می‌شود؛ ای مردم با ایمان! به کمک روزه‌داران محتاج بشتابید!

🔰 فصل #انتخابات می‌شود؛ ای مردم همیشه در صحنه! شرکت کنید و به دهان دشمن مشت محکم بزنید!

🔰 #زمستان از راه می‌رسد؛ ای مردم غیور! به کمک بی‌خانمان ها بشتابید!

🔰 #بهار نزدیک می‌شود؛ ای مردم بخشنده! فقرا هم دوست دارند سفره هفت‌ سین پهن کنند و لباس نو بپوشند؛ بشتابید!

🔰 #سیل می‌آید؛ ای مردم فداکار! به داد سیل‌زدگان برسید!

🔰 #زلزله می‌آید؛ ای مردم دل‌سوز! به فریاد زلزله‌زدگان برسید!

🔰 #تحریم می‌شویم؛ مردم مبارز! مقابل تحریم‌ها دوام بیاورید!

🔰 #گرانی می ‌شود؛ مردم بااراده! از این مشکل گذر کنید!

🔰 بوی #جنگ می‌آید؛ مردم شجاع! مقابل دشمن با قدرت ایستادگی کنید!

....

↙️ نسخه «برنامه‌ تلویزیونی شورآفرین و چند بازیگر و #سالار_عقیلی و وطنم پاره تنم» جادویی نیست که تا ابد بتوان از آن استفاده کرد.

↙️ #نانی به سفره مردم گذاشته‌اید که #جانی برایشان باقی مانده‌باشد تا این همه «آستین بالا بزنند و به میدان بشتابند»؟

با این همه مردم کجا کم گذاشتند و کوتاهی کردند؟

↙️ اینکه مردم باید در کنار دولت‌ها بمانند و در مقاطع خاص یاری برسانند البته که امری تحسین‌برانگیز و لازم است اما فکر نمی‌کنید این #مقاطع_خاص و «برهه های حساس کنونی» تعدادشان دارد خیلی زیاد می شود؟

↙️ کار اهل رسانه البته که #غرزدن و «تکثیر حال بد و نومیدی» نیست اما وقتی مسئولان و مدیران کم‌کاری می‌کنند انتظار نداشته‌باشید که با #سفیدنمایی و «انشالله و ماشالله» شکم مردم سیر شود، جوان‌ها شغل پیدا کنند و بازارها رونق بگیرد!

↙️ مدیران و مسئولان قرار است چندگام از عوام جلوتر باشند و پیش از آنکه رشته به مرز پاره شدن برسد چاره اندیشی کنند وگرنه نسخه «همسایه ها یاری کنید تا من کشورداری کنم» که نیازی به این همه خدم و حشم و منشی و دفتر و اضافه کار و حق ماموریت و اسکورت و #محافظ ندارد!

↙️ این توقعات پی‌در‌پی از مردم و تقلیل مدیریت تا سر‌حد #استمداد_مکرر از مردم برای نجات کشور از هر بحرانی، باعث تقلیل جایگاه‌ها شده، زمان ثبت‌نام انتخابات مجلس و ریاست جمهوری جماعت صف می بندند هر کس با هر اندازه از خرد و هوش با اطمینان می‌گوید:

- اگر مدیریت و کشورداری این است پس من هم می‌توانم رئیس جمهور و وزیر و نماینده مجلس و عضو شورای‌شهر بشوم! کاری ندارد! هر وقت گیر افتادیم می‌گوییم ای مردم غیور! ای مردم همیشه در صحنه! ای مردم فداکار! بشتابید به کمک .... خلاص!
#عصرایران
🖋 @ehsanmohammadi95

⛔️ ایراد بگیر؛ دیده شو، غُر بزن؛ لایک بگیر!

✍ احسان محمدی

🌐 در عصر ارتباطات هر کس این بخت را دارد که چند دقیقه به #شهرت برسد. به نیک‌نامی یا بدنامی.

🌐 اگر پیش از این تنها ستاره‌های سیاست و سینما و موسیقی و ورزش این شانس را داشتند که عکس‌شان روی جلد مجلات بنشیند و دیده شوند، به واسطه شبکه‌های مجازی حالا همه از این بخت برخوردارند.

🌐 کافی است کمی خلاق باشید و از تقلید صدا و دابسمش و ژانگولر استفاده کنید یا دامن از دست بدهید و مقابل دوربین تنی بلرزانید یا اندام‌نمایی کنید، یا دسته‌گلی به آب بدهید و یک نفر تصویر یا صدایتان را پخش کند.

🌐 آن وقت با سرعت نور به شهرت می‌رسید. ممکن است از این بخت برخوردار باشید که حتی با طنازی راه به سینما هم پیدا کنید.

یعنی راهی که قبلاً یک ستاره در طول ده سال طی می‌کرد را در ده دقیقه طی کنید.

🌐 از یک منظر اتفاق بسیار خوبی است. اینکه #انحصار شکسته‌شده و هر کس جوهر و جوهره‌ی داشته‌باشد از این بخت برخوردار است که استعدادش تحسین شود اما وقتی «دیده شدن به هر قیمت» هدف بشود آن وقت ممکن است روی سبک زندگی جامعه هم اثر بگذارد.

🌐 شبکه‌های مجازی در خلق و تکثیر نگاه #ایرادگیر، سیاه‌نما و غرغرو بسیار موثرند. در واقع در چند سال اخیر تجربه نشان داده که ایرادگرفتن از هر چیز و هرکس به یک ارزش تبدیل شده است.

🌐 فرد بدون داشتن سواد و آگاهی نسبت به یک مسئله و موضوع اجتماعی، سیاسی یا رسانه ای، نگاهی به آن می‌اندازد و بعد از پیدا کردن یک خُرده ایراد آن را در معرض نمایش می‌گذارد و زمینه اعتراض به کلیت ماجرا را فقط برای یک ایراد جزئی فراهم می‌آورد.

🌐 یک #گزارشگر فوتبال 90 دقیقه تحت فشار و استرسِ قضاوت شدن توسط میلیون‌ها نفر باید مسلسل‌وار حرف بزند و اطلاعات بدهد، به بازی و حواشی اش دقت کند و تمام حس و حال را به بیننده منتقل کند ولی در پایان به خاطر یک تپق ساده یا فراموش کردن نام یک بازیکن چنان مورد هجمه قرار می گیرد که انگار بی‌سوادترین موجود کره زمین است و کاشف و تکثیرکننده آن تپق، دانای کُلی که حقش را خورده‌اند وگرنه باید جای گزارشگر می‌نشست.

🌐 کافی است یک #نویسنده که سالها میلیون‌ها واژه را ردیف کرده و صدها یادداشت و مقاله نوشته یک خطای نگارشی داشته باشد، ایرادگیران همان یک واژه را سرنیزه می‌کنند و در نقش دانای کل او را به سخره می‌گیرند که ببینید سواد روزنامه نگار ما را!

🌐 در رادیو و تلویزیون و در دهها شبکه، روزانه هزاران دقیقه برنامه تولید می‌شود، کافی است یک #مجری یک گاف بدهد، یک عکس جابجا بشود، تکه‌ای از دکور بریزد، یک مهمان کلمه‌ای خطا کند آن وقت کسانی برای «دیدن شدن» و «دانا به نظر رسیدن» همان یک برش را تکثیر می‌کنند که واسفا از رسانه ما! کجای دنیا این اتفاق می‌افتد و ...

🌐 میان #نقد کردن و #ایرادگیری محض مرز باریکی وجود دارد اما تفاوتش بسیار است. در نقد، هدفِ نهایی ارتقا و بهبود فرایند است، در ایرادگیری، هدف تخریب است و مضحکه‌کردن و البته احتمالاً خُردک شهرتی برای دیده‌شدن فرد بهانه‌گیر و ایرادجو.

🌐 رواج این نگاه و تحسین آن، همه ما را به افرادی تبدیل کرده است که به جای دیدن زیبایی‌ها و نکات تحسین‌آمیز، در جستجوی گاف‌ها، خطاها، سیاهی‌ها و تاریکی‌ها هستیم تا با نشان دادن آنها #معترض_سلحشور، دانای خردمند و مبارز سازش ناپذیر لقب بگیریم.

🌐 فارغ از نگاه و کلام برخی سیاستمداران مستقر در حاکمیت که که بسیار در این خصوص تاثیرگذار بوده‌اند، این نقد به بسیاری از ما روزنامه‌نگاران هم وارد است.

به جای آنکه «شهره شهر شویم به عشق ورزیدن»، مدام فرهنگ عیب‌جویی و مچ‌گیری را رواج داده‌ایم و یادمان رفته که هنز آن است که چشم را «به زشت دیدن» عادت ندهیم.

🌐 این امر به معنای #سفیدنمایی و ندیدن کاستی‌ها نیست، به این معناست که یاد بگیریم ایرادگرفتن محض از هر چیز و هرکس، نشانه هوشمندی و خرد نیست و اندکی خطاپوشی را از پروردگاری یاد بگیریم که ستار العیوب است.
#عصرایران
🖋 @ehsanmohammadi95

🚨ده نکته کرونایی بماند به یادگار!

✍️احسان محمدی

1️⃣ ویروس کرونا یک بار دیگر ثابت کرد که اختیارات و قدرت بعضی از ائمه‌جمعه، روحانیون و حتی متولیان زیارتگاه‌ها فراتر از رئیس‌جمهور، استاندار و اعضای کابینه است.

برخی از مردم بر این باورند اگر به جای #قم، شهر دیگری منشا کرونا بود، قرنطینه صورت می‌گرفت و کشور گرفتار این بحران ملی نمی‌شد.

2️⃣ برخوردهای تند و پرخاشگرانه فیزیکی یا در فضای مجازی با مردم شهر قم خطاست.

سکونت در یک شهر به معنای همدلی و همسویی تمام‌عیار با تصمیم‌گیران قدرتمند آن شهر نیست. درست مثل مشهد.

3️⃣ دروغ‌گویی مکرر و پنهان هدفمند برخی حقایق که زمان آنها را فاش کرد، باعث برباد رفتن سرمایه اجتماعی #اعتماد در این کشور شد. برخی از مردم حتی به هشدارهای پزشکی هم شک می‌کنند.

کسانی که تا دو هفته پیش می‌گفتند کرونا وجود ندارد، کرونا در ایران شایعه دشمنان است، کرونا ... در بروز این بی‌اعتمادی شریک هستند. امید که روزی دادگاهی صالح برای محاکمه آنها که حقیقت را می‌دانستند اما پنهان می‌کردند شکل بگیرد.

4️⃣ اگر سیاست حذف و طرد در این کشور وجود نداشت و سرمایه‌هایی مانند میرحسین موسوی، سیدمحمدخاتمی، مهدی کروبی، محمود احمدی‌نژاد و صاحبان جریان‌های فکری و سیاسی مختلف کشور در زمان بحران‌هایی مثل این کنار هم حضور می‌یافتند، امروز مردم به صداهای مختلفی باور داشتند.

اعتبارزدایی گسترده از هنرمندان، روشنفکران، ورزشکاران، رسانه‌ها، سیاسیون و ... در چنین روزهایی خطا بودن خودش را نشان می‌دهد. جیک‌جیک مستونت بود، فکر زمستونت بود؟

5️⃣ تا زمانی که #تلویزیون و برخی مسئولین دست از #عادی_‎‌نمایی شرایط بر ندارند جمعیت کثیری از مردم باور نمی‌کنند که کشور گرفتار چه بیماری هولناکی شده است.

تلویزیون هنوز منبع خبری مورد اعتماد طیف گسترده‌ای از مردم است، از ظرفیت آن برای اطلاع‌رسانی حقیقی استفاده کنید، قبل از آنکه مثل همیشه دیر شود.

6️⃣ استفاده از قوه قهریه جایش در چنین روزهایی است نه لزوماً برای برخورد با چند دانشجو و معترض خیابانی. وقتی کسی یا کسانی سلامت مردم را به خطر می اندازند باید با آنها برخورد کرد.

7️⃣ وحشت فردی من از لحظه‌ای است که پزشکان، پرستاران و اعضای کادر درمانی بیمارستان‌ها در مقابل موج هولناک بیماری و فقدان امکانات دست از کار بکشند.

کاری که بسیاری از آنها تا امروز انجام داده‌اند ورای وظیفه است، دست‌شان را باید بوسید اما اگر تک‌تک ما با آنها همکاری نکنیم، فاجعه ممکن است حتی آنها را ببلعد.

8️⃣ علیرغم شرایط بحرانی کشور و تحریم‌هایی که نمی‌توان منکرشان شد، مواد غذایی در فروشگاه‌ها به وفور یافت می‌شود، این امری قابل تحسین است. کاش همین مدیریت را در مورد ماسک، لوازم بهداشتی و ... به خرج می‌دادید.

9️⃣ حتی جنگ هشت‌ساله هم این‌طور کشور را تعطیل نکرد، از مدارس تا نماز‌جمعه و کسب و کارها و زیارتگاه‌ها و ...

من کاری به آمارهای وزارت بهداشت ندارم. آنچه می‌بینم می‌گوید این یک شرایط بحرانی تمام‌عیار است. ماجرا را جدی بگیریم. بحث زنده ماندن است.

برای کرونا موافق و مخالف نظام، رای‌دهنده و تحریم‌کننده انتخابات، اصلاح‌طلب و اصولگرا و ..فرقی نمی‌کند. این بیماری اگر مهار نشود ممکن است دهها هزار کشته به جا بگذارد.

🔟 #سفیدنمایی دروغین شرایط، پنهان کردن حقیقت، دست بردن در آمار، توصیه لبخند و نسخه‌های دروغین طب ساختگی اسلامی به جای رعایت قواعد بهداشت و ... شریک شدن در یک جنایت و کشتار است. چه از سوی مدیران و تصمیم‌گیران کشور و روزنامه‌نگاران، چه مردم عادی. به داد هم برسیم.
#قرنطینه_نوشت
🖋 @ehsanmohammadi95

🚨ما انسانیم نه سرگین‌غلتانک!

✍ احسان محمدی

◀️ #سرگین‌غلتانک یا سوسک سرگین نوعی سوسک است که از مدفوع حیوانات تغذیه می‌کند. این سوسک‌ها از توانایی ویژه‌ای در جمع‌آوری مدفوع حیوانی برخوردارند.

◀️ بسیاری از ما در زندگی روزمره نقش سرگین غلتانک را بازی می‌کنیم، بدون اینکه متوجه بشویم.

هر روز خبرهای بد و متعفن، عکس‌های آزاردهنده و روح خراش، ویدئوهای ناامید‌کننده و تفاله‌های بی‌ارزش را غلت می‌دهیم، بزرگتر می‌کنیم و اینور و آنور می‌بریم. هم برای دیگران می‌فرستیم و هم با خود به رختخواب می‌بریم.

◀️ این خبرها که به افکار تبدیل می‌شوند می‌توانند اندک‌اندک روی رفتار ما هم تاثیر بگذارند و بدون آنکه متوجه شویم به قاصد خبرهای همه تلخ تبدیل می‌شویم، کسی که او را جزو افراد #سمی دسته‌بندی می‌کنند. کسانی که باید از آنها پرهیز کرد، گریخت!

◀️ حتی اگر بهترین عطرها را بزنید و آراسته‌ترین لباس‌ها را تن کنید وقتی از یک دالان متعفن و پرزباله رد می‌شوید باز هم بوی بد خواهید گرفت. مثل همان جمله که آدمی وقتی با کسی نشست و برخاست کند حتی اگر #خوی او را نگیرد، #بویش را می‌گیرد.

◀️ در فضایی که سیاه و زغالی است سر و دست و تن آدم سیاه می‌شود. وقتی پیرامون‌مان لبریز از اتفاقات ناخوب است، هرکاری کنیم ما هم به آن آغشته می‌شویم اما می‌شود به غلتاندن اشتباه خبرهای بد ادامه نداد.

◀️ هر روز در شبکه‌های اجتماعی اخبار ناخوشایندی دست به دست می‌شود و عکس‌ها و ویدئوهایی بازدید میلیونی پیدا می‌کنند که جز ترویج یاس و ناامیدی، القای حس بدبختی، تلقین سقوط کردن در #چاهی که هیچ انتهایی ندارد و ... هیچ سودی ندارد. مشکلی را حل نمی‌کند و تنها حال عمومی دیگران را بدتر می‌کند.

◀️ از #سفیدنمایی به همان اندازه فراری‌ام که از سیاه‌نمایی! قرار نیست مخاطب گرسنه را با نشان دادن #عکس_غذا سیر کرد. اما غلتاندن خبرهای تلخ، همیشه اسمش اطلاع‌رسانی و ارتقای آگاهی نیست.

◀️ اگر خبر خوبی نمی‌دهیم حداقل با فیلم غسالخانه و مرگ فجیع بیمار #کرونایی، روز دیگران را خراب‌تر نکنیم. اطلاع‌رسانی با مصیبت‌افزایی و تولید استرس فرق دارد.

◀️ بسیاری از این اخبار غلط، بدون منبع و فاقد محتوا هستند. آبروی افراد را حراج می‌کنند، تحقیر ملی را به دنبال دارند و انگار مدام به هم می‌گوییم اینجا بدترین جای دنیاست، ما مفلوک‌ترین، بیچاره‌ترین، #دزدترین و بدترین مردم روی کره‌زمینیم!

◀️ قاصد خبرهای بد نباشیم. اخبار متعفن و بی‌فایده را دست به دست و به بزرگتر شدن آنها کمک نکنیم. ما انسانیم و چاره‌ساز، سرگین‌ غلتانک نیستیم!
#قرنطینه_نوشت
🖋 @ehsanmohammadi95