به مناسبت 14 مرداد سالگرد #انقلاب_مشروطیت و با یادی از حماسه #ستارخان و #باقرخان

مشروطیت و تراژدی قدرت| #همت_شهبازی

در انقلابات تاریخ معاصر استیلای روح فردگرایانه تداوم روح جمع گرایانه را دچار تزلزل کرده است. تراژدی قدرت و غریزه ی سلطه جویی و پیشی جستن بر همنوعان دیگر همواره در ذات اذهان استبدادی و مطلق گرای فردی وجود داشته و کوشیده است که به طریقی بر دیگری چیره یابد. هر کسی در پی کسب امتیاز از دیگری بوده است. این یک امر بدیهی است که هرجا انسانی بر انسان دیگر تسلط نداشته و به اصطلاح با اعمال ذهن عاطفی برای دیگران حق و امتیازی قائل شده و حتی در صورت فقدانش به ایجاد حق نیز کوشیده است، نوعی تفاهم و همزیستی مسالمت آمیز، نوعدوستی و درک حضور یک همنوع دیگر بر اراده ها حکمفرما شده است نه تسلط زورمدارانه ی اندیشه های مطلقه.
در دگردیسی های موجود در تاریخ معاصر ایران نیز، در تغییر وضعیت حاکم نوعی روح جمع گرایانه وجود داشته است اما در ادامه و در روند بعد از پیروزیش، خواست ها و سلیقه های فردی، کیفیت های روح جمع گرایانه دوران انقلاب را برهم زده است، وگرنه این همه انقلاب و نهضت و جنبش ها در تاریخ یکصد ساله ایران به وقوع پیوسته، و می توانست همچون کشوری مانند ژاپن با یک انقلاب (انقلاب #میجی) سیر صعودی ابداع گرایانه و نظام مند خود را پیدا بکند. مگر یک ملت چقدر نیرو و انرژی دارد تا بتواند در هر زمان و دوره ای خاص دست به تغییر وضعیت حاضر بزند. این مسئله نشان می دهد که تنها تغییر وضعیت برای تثبیت یک ساختار نظام مند که بتواند اجتماع را در همه جهات به اندیشه ها و آرزوهای منطقی خود برساند، کافی نبوده چرا که به محض پیروزی ذهن و روح تکثر گرایی، ذهن مطلق گرای فردی، مسیر تجربه های جمعی جامعه را منحرف کرده است.
انقلاب مشروطه ایران نمونه کاملی برای این مسئله می باشد. #ستارخان و همرزمانش که دارای اندیشه های جمع گرایانه بوده و به هیچ وجه در فکر ارضای نیازهای فردی نبوده اند با این طرز تفکر و با احساس نیاز برای تغییر در ساختار نظام که استبداد و بیدادگری و ارتجاع ، ساختار آن را پوسیده می ساخت، به فکر چاره گری افتاد. این کار او ریشه در دغدغه ها و آگاهی های جمعی دارد. چرا که او به این مسئله واقف بود که چنانچه تفکر فردی اش در جهت استعدادهای جمعی به کار گرفته شود ، تشخص بیشتری در جهت آفرینش استعدادهای اجتماعی پیدا می شود. تفکر جمعی باعث نشاط و تلطیف روح او شده در او احساس رضایتمندی و خشنودی ایجاد می کند. چنانچه این مسئله در جای جای سخنان و رفتار ستارخان به روشنی دیده می شود. (1)
@dusharge
پردازش به ساختار تفکر شخصی و فردی و صیقل دادن آن می تواند پشتوانه ای برای استقلال فردی باشد. آنچه در این راستا قابل ستایش است عدم قناعت و توقف او در راستای خلاقیت های فکری است، چرا که داشتن حرص و آزمندی در جهت توجه به فردیت باعث دوری او از توجه به عواطف جمعی و اجتماعی می شود.
از این دیدگاه انقلاب مشروطیت که بیدادگری های آن را می توان در طول تاریخ معاصر بی نظیر دانست، در تمام گرایش های خود در واقعیت بین فردگراییِ ویرانگر و جمع گرایی ِ عاطفی ِ دلسوزانه – اما در عین حال صمیمانه ساده گرایانه – در جدال و کشمکش بوده است. این گرایش ها در زمینه های مختلف اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی ، علمی و مذهبی وجود داشته که تفکرات فردی و جمعی در درون هرکدام از آن گرایش ها ویژگی های خاص خود را نمایان می ساخت. به عنوان مثال در زمینه گرایش های اجتماعی اشخاصی مانند میرزا #ملکم_خان به مالکیت خصوصی اعتقاد داشته ، در زمینه فرهنگی کار روشنفکران فرهنگی قابل ستایش است، کار روشنفکرانی همچون حاج زین العابدین مراغه ای، میرزا جهانگیرخان #صور_اسرافیل، بخصوص ادبیات انقلابی مکتب «#ملا_نصرالدین» (#جلیل_محمدقلیزاده، #میرزا_علی_اکبر_صابر) حائز اهمیت است. یا در زمینه علمی، اندیشه های عبدالرحیم #طالبوف_تبریزی نمونه خوبی است.
«تفکر» فردی که آگاهی را در درون منافع خود خلاصه می کرد، در روند حرکتی خود با جریان مشروطه، تبدیل به «تمایل انحصاری» می شد. به عبارتی به دلیل عدم تقسیم تفکر خود با تحولات اجتماعی و توجه انحصارگرایانه به خلاقیت در جهت انتفاع شخصی عملا سعی در حفظ موقعیت خود را داشته است برای حفظ آن دست به هرگونه خیانت های ویرانگری نیز می زده است. در این راستا می توان به شخصیت های متزلزل اشخاصی همچون: یپرم خان ارمنی، سردار اسعد بختیاری، رحیم خان و ... اشاره کرد.
نمونه کامل روح منفعت پرستی های شخصی را می توان در ماجرای «#پارک_اتابک» در دوران مشروطیت که «یکی از سیاه ترین صفحات تاریخ جنبش مشروطیت ایران» (2) است، مشاهده کرد. چرا که این پارک مظهری از خیانت است. دوستان سردار که با او برای استقرار مشروطیت تلاش می کردند در اینجا ماهیت قدرت طلبانه خود را نمایان می سازند. پارکی که به محض پیروزی
@dusharge

#آذربایجان_زیبا

#همت_شهبازی


❎ مسافرت 7 روزه ما از مسیر #تپه_نادر_اصلاندوز که کاملا قرق شده و فقط نامی از آثار باستانی را یدک میکشد شروع و از کوههای سرسبز #قاراداغ و دامنه های #قلعه_بابک و مقبره شیخ #شهاب_الدین_اهری تا #تبریز زیبا و #بناب و #مراغه و دیدار با استاد #باریشماز و #رصدخانه_مراغه و بازگشت از مسیر اردبیل تمام شد.

❎ دخترم #آیلین از پشت نرده ها #تپه_نادر_اصلاندوز را تماشا کرد. چون تپه قرق شده و بازدید از آن ممنوع! می باشد. توی استان اردبیل تکیه برای جذب گردشگر فقط روی #سرعین و #اردبیل است.

❎ #قلعه_بابک مثل صاحب آن استوار و مغرور ایستاده است. دخترم #آیلین به هر کجا که می رسید می گفت داستانش را برایم بگو! به مقبره شهاب الدین اهری در #اهر و خانه #پروین_اعتصامی در تبریز هم که رفتیم گفت داستان شیخ و پروین اعتصامی را برایش بگویم. به قول خودش داستان #بابک را که برایش گفتم فوری گفت: #کتاب_بابک را برایم بگیر. من هم با یک تیر دو نشان زدم. کتاب #جنبش_خرمدینان_در_آذربایجان نوشته #ضیا_بنیاداوف را گرفتم. هم اون بخواند و هم من.
با این وصف آیلین هم به جمع #کتابخوانی ما پیوست.

❎ #تبریز شهر رویایی است. به هر کجایش که رفتیم از تمیزی اش، از آدمهای فهیمش، از جاذبه های تاریخی اش و ... خوشمان آمد. وقتی به اینها فکر می کنی در می یابی که تبریز 2018 را بیهوده به عنوان #پایتخت_گردشگری_جهان_اسلام انتخاب نکردند. انگار این شهر مسولین حکومتی ندارد. تک تک مردمانش خود را در این امر مسول و دخیل می دانند. شهر و آبروی شهر را از آن خود می دانند. (نمونه اش این بود که کارشناس موزه قاجار می گفت بسیاری از اشیای و نوشته های آن را خود مردمانش با رغبت و میل خود تقدیم موزه کرده اند تا غنی تر شود)
غریبه را که می بینند نزدیک می شوند تا در حد اعلا و وصف نشدنی راهنمایشان باشند.

من فقط به تغییراتی که در #باغ_گلسنان (#گولوستان_باغی) داده اند تاسف میخورم. این باغ جزو #تاریخ_تبریز است. باید یک جورایی #بافت_تاریخی اش را حفظ و یا بازسازی اش میکردند. یک زمانی این باغ در نغمه ها و #بایاتی های آذربایجان بر سر زبانها بود. یک زمانی در سال 1325 در این باغ از تندیس #ستارخان #سردار_ملی رونمایی کردند. . .

داشتم با خود فکر می کردم مگر دیگر شهرها هم نمیتوانند تبریز باشند. بی درنگ به خودم گفتم #تهران سالها از #تبریز ...

من به #فرهنگ_والای_تبریز افتخار می کنم.

به تبریز که رفتید حداقل اینجاها را ببینید،:

1.#موزه_قاجار_تبریز
2. #مقبره_الشعرای_تبریز
3.#موزه_ساعت (#عمارت_شهرداری_تبریز)
4. #بقعه_صاحب_الامر_تبریز
5. #ارک_علیشاه
6. #خانه_های_تاریخی_تبریز ...


❎ در #کتابخانه داخل #مقبره_الشعرای_تبریز دخترم #آیلین کتاب #نقد_شعر_معاصر_آذربایجان بنده را دیده بود و با شور و شوق تمام آن را برایم نشان داد.


❎ #آیلین همیشه توی خانه #تکم_خوانی می کرد. در انتشارات #کیرپی در تبریز #عروسک_تکم را برایش گرفتم. توی ماشین برایم تکم خوانی کرد.



❎ #موزه_صفویه و #موزه_مردمشناسی_بناب خیلی جالب بود. همه اشیا و فرهنگ موزه مردمشناسی برایم آشنا بود. چقدر برای جذب گردش راههای متفاوت و جذابی وجود دارد. مثلن وسایل #شخم_زنی و #خرمنکوبی که تا این اواخر وجود داشت و شاید هم دارد را برای بازدید داخل موزه قرار داده بودند. من برای پسرم #سهند کارایی تمام این ابزار را توضیح دادم. چون خودم با آنها یا کار کرده بودم و یا دیده بودم.
ای کاش مسولین منطقه #موغان هم به فکر این ابزار و فرهنگ از یاد رفته و برباد رفته اش بودند. و چه ابزاری که نمیتوان در این منطقه جمع آوری کرد تا بهانه ای باشد برای جذب گردشگر...


❎ به #مراغه که می روم دیدار با استاد #باریشماز در اولویت میباشد. در آذر ماه 96 کنگره سراسری اش برگزار شد. آن موقع پسرم سهند خیلی دوست داشت در کنگره شرکت کند. اما بنا به دلایلی نتوانستم او را با خود ببرم. این دفعه دو چیز خیلی برایش اهمیت داشت:
1. دیدار با استاد باریشماز
2. دیدن #رصدخانه_مراغه و جاهای دیگر.
3. به موزه مراغه که رفتیم مدام از #هولاکو و #ایلخانیان و #معماری آنها می پرسید. سوالهای پسرم #سهند گاه خیلی تیزهوشانه و سخت است. برای همین بهترین و راحت ترین پاسخ به او خریدن کتاب و توصیه به یافتن پاسخ هایش از طریق مطالعه است. با این کار خودم را از دستش خلاص میکنم.

#عکسها را از صفحه #انستاگرام #دوشرگه @dusharge ببینید.



https://telegram.me/dusharge