امشب توفیق تشرف به مجلس عزای حضرت #أباعبد الله ع در بیت مرحوم آیة الله حاج سید #صادق موسوی خلخالی را یافتم.
این مجلس که نزدیک به یک #قرن در خاندان #موسوی خلخالی سابقه دارد ، به نیای این خاندان ، فقیه اخلاقی ویکی از سالکان سیره مقدس اهل بیت ع ، مرحوم آیة الله العظمی سید #محمد موسوی خلخالی ،باز می گردد که در دوران خود ، در حوزه علمیه #نجف اشرف ، به زهد وپارسایی شناخته شده واز وی کراماتی ، نقل گردیده است. فرزند ارشد این عالم بزرگوار ، مرحوم آیة الله حاج سید #علی موسوی خلخالی (۱۲۷۸-۱۳۵۱شمسی)از علمای بزگ #شیعه در روزگار خود بشمار می آمد.
وی در پانزده سالگی، در کنار پدر خود در #جهاد شیعیان عراق علیه اشغالگران #انگلیسی، به رهبری مرحوم آیة الله العظمی شیخ محمد تقی #شیرازی شرکت کرد.
این فقیه عالیقدر ، مدارج عالی اصول وفقه را نزد اعاظم فقهای دوران خود ، آیات عظام میرزای #نایینی ، آقا #ضیاء عراقی ، سید ابوالحسن #اصفهانی وشیخ محمد حسین #غروی مشهور به #کمپانی ، رحمة الله علیهم ،به پایان برد.
مرحوم آیة الله کمپانی ، عنایت خاصی به شاگردان ویژه خود همچون آیات #خویی و#میلانی وعلامه #طباطبایی وسید محمد عربزاده معروف به #آقانجفی ( داماد میرزای نایینی) وآیة الله #خلخالی داشت ، واین بزرگان به همراه دیگر شاگردان ، از محضر استاد بهره های فراوانی بردند بطوری که هرکدام ستارهایی در حوزه بشمار آمدند.
آیة الله سید علی خلخالی در جوانی ، مدتی را در کنار وخدمت مرحوم علامه سید عبد الحسین #شرف الدین ، رهبر شیعیان #لبنان وجبل عامل بود وبهره ها نیز ازاین شخصیت بدست آورد.
چنین مشهور است که در دوران خود در حوزه نجف اشرف ، از افرادی بوده است که خدمتگزار به مردم بوده وگره مشکلات مردم وحوزویان به دست وی گشوده می گردیده است.
بیرونی منزل ایشان که در محله #حویش از محلات کهن نجف بود ، از بیرونی های معروف وموجه آن دوران بشمار می آمد.
گشاده رویی وقلب سرشار از مهر وعطوفت وظرافت های حکیمانه ایشان ، زبانزد حوزویان ومردم نجف اشرف بود. درب خانه ایشان همواره به روی نه تنها حوزویان ، بلکه میهمانانی از #عراق ،#ایران ، #لبنان وجز اینها گشوده بود وبا بساطی ساده اما رویی گشاده از همه پذیرایی می نمود.
اینجانب خاطرات نسبتا زیادی را از ایشان در نجف ، آنگاه که در نوجوانی با مرحوم پدرم ، شهید آیة الله حاج شیخ احمد #انصاری به منزل ایشان رفته ویا در مجامع وبیرونی های نجف ، با ایشان برخورد می نمودم را در ذهن خویش دارم.
همچنین گاه در تابستانها ، که ایشان به شهر #همدان آمده ودر منزل مرحوم آیة الله #بنی صدر که از روحانیون بنام این شهر در آن دوران بشمار می آمدند ، وارد شده ومرحوم نیای من ،آیة الله حاج سید محمد نجفی #عربزاده ، مشهور به آقا نجفی ( داماد میرزای نایینی) وپدرم در این شهر ودر خانه مرحوم بنی صدر ومرحوم پدر بزرگم ، خاطرات زیبایی از این روحانی به معنای کلمه ، در ذهن من نقش بسته است را بیاد دارم.
بشاشیت روی او وخنده ای که هیچگاه از لبانش محو نمی گردید ، از موارد خاطرات زیبای من از این شخصیت است.
مرحوم حجة الاسلام والمسلمین سید محمد #صادق موسوی خلخالی که از علمای تهران بشمار می آمد وبسیاری از سجایای اخلاقی وخصال پدر بزرگوار را به ارث برده بود ، فرزند ارشد وی بشمار می آمد که نام ومیراث دار این خاندان بوده وسالها به خدمات مذهبی ومردمی خویش در تهران مشغول بود.
ایشان پنج فرزند دیگر نیز به جامعه تقدیم داشتند که در مقام #روحانی ، و#بازار ، و#پزشک ، و#وزارت امور خارجه ، و#فرهنگی ، خدماتی را همچون پدر ارائه نموده وچهره اجتماعی هریک در رشته وحرفه خویش ، خود نشاندهنده ارتباط آنان با خاندانی ریشه دار وعریق می باشد.
دو داماد بزرگوار مرحوم آیة الله حاج سید #علی خلخالی ، مرحوم علامه #امینی ، صاحب #الغدیر ومرحوم آیة الله العظمی حاج سید تقی #طباطبایی قمی بودند.
سرانجام این عالم بزرگوار در سال ۱۳۵۱ شمسی ، در سن ۷۳ سالگی به ندای حقً لبیک گفته وپیکرش را در درگاه صحن مطهر #علوی از سوی قبله ، در مقبره خانوادگی آنان ، در کنار پیکر پدر بخاک سپردند ،آنچنانکه وی در دوران حیات خود ، سربازی از سربازان مکتب #امیر المومنین ع بشمار می آمد ، در هنگام مرگ خویش نیز ، در دروازه ودرگاه آستان ملائک پاسبانش ، افتخار دربانی وسربازی خویش را محفوظ نگه داشته ومدالی افتخار آفرین ، در این راستا را بدست آورد.
این مجلس که نزدیک به یک #قرن در خاندان #موسوی خلخالی سابقه دارد ، به نیای این خاندان ، فقیه اخلاقی ویکی از سالکان سیره مقدس اهل بیت ع ، مرحوم آیة الله العظمی سید #محمد موسوی خلخالی ،باز می گردد که در دوران خود ، در حوزه علمیه #نجف اشرف ، به زهد وپارسایی شناخته شده واز وی کراماتی ، نقل گردیده است. فرزند ارشد این عالم بزرگوار ، مرحوم آیة الله حاج سید #علی موسوی خلخالی (۱۲۷۸-۱۳۵۱شمسی)از علمای بزگ #شیعه در روزگار خود بشمار می آمد.
وی در پانزده سالگی، در کنار پدر خود در #جهاد شیعیان عراق علیه اشغالگران #انگلیسی، به رهبری مرحوم آیة الله العظمی شیخ محمد تقی #شیرازی شرکت کرد.
این فقیه عالیقدر ، مدارج عالی اصول وفقه را نزد اعاظم فقهای دوران خود ، آیات عظام میرزای #نایینی ، آقا #ضیاء عراقی ، سید ابوالحسن #اصفهانی وشیخ محمد حسین #غروی مشهور به #کمپانی ، رحمة الله علیهم ،به پایان برد.
مرحوم آیة الله کمپانی ، عنایت خاصی به شاگردان ویژه خود همچون آیات #خویی و#میلانی وعلامه #طباطبایی وسید محمد عربزاده معروف به #آقانجفی ( داماد میرزای نایینی) وآیة الله #خلخالی داشت ، واین بزرگان به همراه دیگر شاگردان ، از محضر استاد بهره های فراوانی بردند بطوری که هرکدام ستارهایی در حوزه بشمار آمدند.
آیة الله سید علی خلخالی در جوانی ، مدتی را در کنار وخدمت مرحوم علامه سید عبد الحسین #شرف الدین ، رهبر شیعیان #لبنان وجبل عامل بود وبهره ها نیز ازاین شخصیت بدست آورد.
چنین مشهور است که در دوران خود در حوزه نجف اشرف ، از افرادی بوده است که خدمتگزار به مردم بوده وگره مشکلات مردم وحوزویان به دست وی گشوده می گردیده است.
بیرونی منزل ایشان که در محله #حویش از محلات کهن نجف بود ، از بیرونی های معروف وموجه آن دوران بشمار می آمد.
گشاده رویی وقلب سرشار از مهر وعطوفت وظرافت های حکیمانه ایشان ، زبانزد حوزویان ومردم نجف اشرف بود. درب خانه ایشان همواره به روی نه تنها حوزویان ، بلکه میهمانانی از #عراق ،#ایران ، #لبنان وجز اینها گشوده بود وبا بساطی ساده اما رویی گشاده از همه پذیرایی می نمود.
اینجانب خاطرات نسبتا زیادی را از ایشان در نجف ، آنگاه که در نوجوانی با مرحوم پدرم ، شهید آیة الله حاج شیخ احمد #انصاری به منزل ایشان رفته ویا در مجامع وبیرونی های نجف ، با ایشان برخورد می نمودم را در ذهن خویش دارم.
همچنین گاه در تابستانها ، که ایشان به شهر #همدان آمده ودر منزل مرحوم آیة الله #بنی صدر که از روحانیون بنام این شهر در آن دوران بشمار می آمدند ، وارد شده ومرحوم نیای من ،آیة الله حاج سید محمد نجفی #عربزاده ، مشهور به آقا نجفی ( داماد میرزای نایینی) وپدرم در این شهر ودر خانه مرحوم بنی صدر ومرحوم پدر بزرگم ، خاطرات زیبایی از این روحانی به معنای کلمه ، در ذهن من نقش بسته است را بیاد دارم.
بشاشیت روی او وخنده ای که هیچگاه از لبانش محو نمی گردید ، از موارد خاطرات زیبای من از این شخصیت است.
مرحوم حجة الاسلام والمسلمین سید محمد #صادق موسوی خلخالی که از علمای تهران بشمار می آمد وبسیاری از سجایای اخلاقی وخصال پدر بزرگوار را به ارث برده بود ، فرزند ارشد وی بشمار می آمد که نام ومیراث دار این خاندان بوده وسالها به خدمات مذهبی ومردمی خویش در تهران مشغول بود.
ایشان پنج فرزند دیگر نیز به جامعه تقدیم داشتند که در مقام #روحانی ، و#بازار ، و#پزشک ، و#وزارت امور خارجه ، و#فرهنگی ، خدماتی را همچون پدر ارائه نموده وچهره اجتماعی هریک در رشته وحرفه خویش ، خود نشاندهنده ارتباط آنان با خاندانی ریشه دار وعریق می باشد.
دو داماد بزرگوار مرحوم آیة الله حاج سید #علی خلخالی ، مرحوم علامه #امینی ، صاحب #الغدیر ومرحوم آیة الله العظمی حاج سید تقی #طباطبایی قمی بودند.
سرانجام این عالم بزرگوار در سال ۱۳۵۱ شمسی ، در سن ۷۳ سالگی به ندای حقً لبیک گفته وپیکرش را در درگاه صحن مطهر #علوی از سوی قبله ، در مقبره خانوادگی آنان ، در کنار پیکر پدر بخاک سپردند ،آنچنانکه وی در دوران حیات خود ، سربازی از سربازان مکتب #امیر المومنین ع بشمار می آمد ، در هنگام مرگ خویش نیز ، در دروازه ودرگاه آستان ملائک پاسبانش ، افتخار دربانی وسربازی خویش را محفوظ نگه داشته ومدالی افتخار آفرین ، در این راستا را بدست آورد.
🌐آخرین علّامه‌ها
۲۴ و ۲۵ آبان سالگرد درگذشت #علامه طباطبایی و علامه #جعفری است که از آخرین مجتهدینی به شمار می‌آیند که به عنوان «علّامه» مقبولیت عامه یافتند. «علّامه» صیغه مبالغه از ریشه علم است و به معنای کسی است که بسیار می‌داند. مشابه غیر عربی هم ندارد، هرچند تا حدودی شبیه «پروفسور» است. در زبان فارسی واژه «همه‌چیزدان» را تقریبا به جای علامه ابداع کرده‌اند.
در تاریخ علم اسلامی افراد معدودی بوده‌اند که به این لقب نامیده شده‌اند. حتی دانشمندان همه‌چیزدانی چون #ابن‌سینا و #ابوریحان بیرونی را نیز #علامه نخوانده‌اند. اهل سنت برای #زمخشری یا #فخر رازی از لقب علامه استفاده کرده‌اند، ولی #شیعیان از قرون میانی و مشخصا از زمان #مغول به این لقب روی آوردند. #خواجه نصیرالدین طوسی و علامه #حلی نخستین علمای #شیعه هستند که به لقب علامه شناخته شده‌اند. در این میان، علامه حلی (مجتهد و متکلم برجسته قرن هشتم قمری و مؤثرترین فرد در شیعه شدن #ایلخانان مغول) جایگاه ویژه‌تری دارد و نخستین مجتهدی است که «#آیت‌الله» نیز نامیده شده است. امروزه هرچند القابی چون «#حجة‌الاسلام» و «آیت‌الله» همانند سابق جایگاه خود را ندارند، اما لقب علامه توانسته کمابیش جایگاه خود را حفظ کند.
هنوز هم در کتب فقهی و اصولی اگر قولی از «علامه» ذکر شود، مراد همان علامه حلی است. البته در کلام و فلسفه علامه طباطبایی توانسته جایگاه خوبی پیدا کند و همپای علامه حلی در مباحث مورد ارجاع قرار گیرد.
به تدریج برای برخی عالمان که در چند رشته و به‌ویژه در کلام و فلسفه صاحب‌نظر بودند لقب علامه متداول شد. اما رواج آن هیچگاه به پای «آیت‌الله» و «حجة‌الاسلام» نرسید. همچنین برای کسانی چون #مجلسی پسر و شیخ عبدالحسین #امینی (صاحب #الغدیر) که تلاش گسترده‌ای در عرضه آثار بزرگ و قابل توجه با ایده‌های نو داشتند ،لقب علامه به کار برده شد.
…………………………
@dradasari
۲۴ و ۲۵ آبان سالگرد درگذشت #علامه طباطبایی و علامه #جعفری است که از آخرین مجتهدینی به شمار می‌آیند که به عنوان «علّامه» مقبولیت عامه یافتند. «علّامه» صیغه مبالغه از ریشه علم است و به معنای کسی است که بسیار می‌داند. مشابه غیر عربی هم ندارد، هرچند تا حدودی شبیه «پروفسور» است. در زبان فارسی واژه «همه‌چیزدان» را تقریبا به جای علامه ابداع کرده‌اند.
در تاریخ علم اسلامی افراد معدودی بوده‌اند که به این لقب نامیده شده‌اند. حتی دانشمندان همه‌چیزدانی چون #ابن‌سینا و #ابوریحان بیرونی را نیز #علامه نخوانده‌اند. اهل سنت برای #زمخشری یا #فخر رازی از لقب علامه استفاده کرده‌اند، ولی #شیعیان از قرون میانی و مشخصا از زمان #مغول به این لقب روی آوردند. #خواجه نصیرالدین طوسی و علامه #حلی نخستین علمای #شیعه هستند که به لقب علامه شناخته شده‌اند. در این میان، علامه حلی (مجتهد و متکلم برجسته قرن هشتم قمری و مؤثرترین فرد در شیعه شدن #ایلخانان مغول) جایگاه ویژه‌تری دارد و نخستین مجتهدی است که «#آیت‌الله» نیز نامیده شده است. امروزه هرچند القابی چون «#حجة‌الاسلام» و «آیت‌الله» همانند سابق جایگاه خود را ندارند، اما لقب علامه توانسته کمابیش جایگاه خود را حفظ کند.
هنوز هم در کتب فقهی و اصولی اگر قولی از «علامه» ذکر شود، مراد همان علامه حلی است. البته در کلام و فلسفه علامه طباطبایی توانسته جایگاه خوبی پیدا کند و همپای علامه حلی در مباحث مورد ارجاع قرار گیرد.
به تدریج برای برخی عالمان که در چند رشته و به‌ویژه در کلام و فلسفه صاحب‌نظر بودند لقب علامه متداول شد. اما رواج آن هیچگاه به پای «آیت‌الله» و «حجة‌الاسلام» نرسید. همچنین برای کسانی چون #مجلسی پسر و شیخ عبدالحسین #امینی (صاحب #الغدیر) که تلاش گسترده‌ای در عرضه آثار بزرگ و قابل توجه با ایده‌های نو داشتند ،لقب علامه به کار برده شد.
…………………………
@dradasari