آیةالله محمد #مؤمن، در روز پنج شنبه، دهم ذیالقعدة سال 1356 هجری قمری برابر با 23 دی 1316 هجری شمسی در خانوادهای مذهبی ، در شهر #قم چشم به جهان گشود. پدرش مرحوم حاج عباس مؤمن، فردی سرشناس و مورد اعتمادمردم بود، که با پیشة کشاورزی روزگار میگذراند. پدر و مادر ایشان نیز متولد قم بودهاند و تا آنجا که خود از آن اطلاع داشت ، خاندانش حدود 200 سال است در قم سکونت دارند.
آیةالله مؤمن در دوران تحصیل خود از محضر استادان برجستهای بهره برد؛ از جمله «شرح منطق» حاجی #سبزواری را نزد «حاج شیخ محمد #واعظ زاده» و «#مکاسب» شیخ #انصاری را نزد آیت الله #مشکینی و آیت الله #شاه آبادی و شیخ ابوالفضل #خوانساری و دیگر اساتید آن زمان فرا گرفت همچنین «#رسائل» شیخ انصاری را نزد «آیةالله حاج شیخ #محمد شاه آبادی» و جلد اول «کفایه الاصول» را نزد مرحوم «آیةالله #سلطانی» و مقداری از جلد دوم آن رانزد مرحوم «آیةالله حاج میرزا محمد مجاهدی تبریزی» فرا گرفت.
وی در درس اصول #امام خمینی(ره) شرکت نمود و چند ماهی نیز در درس فقه آیةالله #بروجردی حاضر شد و سپس به درس خارج فقه امام(ره) که در باره «مکاسب محرمه و بیع» بود، رفت و پایههای استنباط فقهی خود را نزد آن بزرگوار مستحکم کرد. پس از تبعید امام(ره) در سال 1342، به درس فقه و اصول «آیة الله #محقق داماد» رفت و پس از آن مرحوم، از درس خارج فقه «آیةالله حاج آقا مرتضی حائری» بهره برد.
استاد او در «فلسفه» و «شرح منظومه» سبزواری، مرحوم حاج آقا مصطفی خمینی(ره) بود و بعد از آن برای تحصیل الهیات «شفا» و «أسفار» به درس «علامه سید محمد حسین طباطبایی» (ره) رفت و سالها به حضور در درس تفسیر ایشان نیز توفیق یافت. ایشان عمده استادان خود را در حوزه، مرحوم امام، مرحوم محقق داماد و مرحوم شیخ مرتضی ٪حائری میدانست و در باره آنها میگفت: «این سه بزرگوار، صرف باز گو کردن در نظرشان نبود؛ بلکه تحقیقی بحث میکردند؛ مخصوصاً امام که وقتی مسألهای را میخواست طرح بکند، مانند این بود که اصلاً خودش میخواهد این مسأله را عنوان کند. با کمال دقت مطرح میکردند و حرفهای علمای دیگر را مطرح میکردند و نقض و ابرام میکردند و طلبه را اجتهادی بار میآوردند.
از هم مباحثهایهای آیةالله مؤمن، میتوان از «آیةالله حاج میرزا ابوالحسن #مصلحی اراکی» (فرزند آیةالله اراکی)، «آیةالله طاهری #خرم آبادی»، «آیةالله حاج سید محمد حسینی کاشانی»، «مرحوم ربانی املشی»، «شهید حیدری نهاوندی» و «استاد حاج شیخ حسن تهرانی» نام برد. همچنین شاگردان بسیاری از محضر ایشان، کسب فیض نمودهاند که در بین آنها، میتوان از «دکتر حسن روحانی»، «حجةالاسلام والمسلمین فیاضی»، «حجةالاسلام والمسلمین #ناظم زاده»، «حجةالاسلام والمسلمین برهانی» و «حجةالاسلام والمسلمین #اختری»، نام برد. اینان برخی از شاگردان وی بوده که در مباحث سطح عالی از تدریس وی بهره بردند. همچنین در درس خارج اصول و فقه ایشان، فضلای متعددی شرکت کردهاند که عدهای از آنها هم اکنون به تدریس خارج فقه و اصول و سطوح عالی حوزه اشتغال دارند.
زندگی آیةالله محمد مؤمن با تلاشهای علمی و فرهنگی فراوانی همراه بود. ایشان در طی سالهای متمادی به تربیت طلاب جوان همت گماشته است و در این میان، شاگردان ممتازی را به جامعة علمی و سیاسی کشور تقدیم داشته است. ایشان پس از فراگیری یک دورة کامل اصول، به تدریس چند دوره «رسائل» شیخ انصاری، مقداری از «مکاسب» و «شرح تجرید الاعتقاد»، «بدایةالحکمه» و «نهایةالحکمه» و بخشی از «اسفار و عرشیه» نائل آمد.
با پيروزي انقلاب ، فعاليتهاي آيةالله مؤمن در قالب مسؤوليتهاي اجرايي و روشنگريهاي درسي و اخلاقي ادامه يافت. مهمترين مسؤوليتهاي ايشان، پس از پيروزي انقلاب اسلامي به شرح زير است:
1ـ مسؤوليت انتخاب و اعزام قضات شرع دادگاههاي انقلاب در سراسر كشور به دستور حضرت امام خميني(ره)؛
2ـ رياست دادگاه عالي انقلاب اسلامي؛
3ـ عضويت شوراي عالي قضايي؛
4ـ عضويت در شوراي نگهبان با حكم امام خميني(ره) در سال 1362 و ابقاء در آن مسؤوليت با حكم مقام معظم رهبري؛
آیةالله مؤمن در دوران تحصیل خود از محضر استادان برجستهای بهره برد؛ از جمله «شرح منطق» حاجی #سبزواری را نزد «حاج شیخ محمد #واعظ زاده» و «#مکاسب» شیخ #انصاری را نزد آیت الله #مشکینی و آیت الله #شاه آبادی و شیخ ابوالفضل #خوانساری و دیگر اساتید آن زمان فرا گرفت همچنین «#رسائل» شیخ انصاری را نزد «آیةالله حاج شیخ #محمد شاه آبادی» و جلد اول «کفایه الاصول» را نزد مرحوم «آیةالله #سلطانی» و مقداری از جلد دوم آن رانزد مرحوم «آیةالله حاج میرزا محمد مجاهدی تبریزی» فرا گرفت.
وی در درس اصول #امام خمینی(ره) شرکت نمود و چند ماهی نیز در درس فقه آیةالله #بروجردی حاضر شد و سپس به درس خارج فقه امام(ره) که در باره «مکاسب محرمه و بیع» بود، رفت و پایههای استنباط فقهی خود را نزد آن بزرگوار مستحکم کرد. پس از تبعید امام(ره) در سال 1342، به درس فقه و اصول «آیة الله #محقق داماد» رفت و پس از آن مرحوم، از درس خارج فقه «آیةالله حاج آقا مرتضی حائری» بهره برد.
استاد او در «فلسفه» و «شرح منظومه» سبزواری، مرحوم حاج آقا مصطفی خمینی(ره) بود و بعد از آن برای تحصیل الهیات «شفا» و «أسفار» به درس «علامه سید محمد حسین طباطبایی» (ره) رفت و سالها به حضور در درس تفسیر ایشان نیز توفیق یافت. ایشان عمده استادان خود را در حوزه، مرحوم امام، مرحوم محقق داماد و مرحوم شیخ مرتضی ٪حائری میدانست و در باره آنها میگفت: «این سه بزرگوار، صرف باز گو کردن در نظرشان نبود؛ بلکه تحقیقی بحث میکردند؛ مخصوصاً امام که وقتی مسألهای را میخواست طرح بکند، مانند این بود که اصلاً خودش میخواهد این مسأله را عنوان کند. با کمال دقت مطرح میکردند و حرفهای علمای دیگر را مطرح میکردند و نقض و ابرام میکردند و طلبه را اجتهادی بار میآوردند.
از هم مباحثهایهای آیةالله مؤمن، میتوان از «آیةالله حاج میرزا ابوالحسن #مصلحی اراکی» (فرزند آیةالله اراکی)، «آیةالله طاهری #خرم آبادی»، «آیةالله حاج سید محمد حسینی کاشانی»، «مرحوم ربانی املشی»، «شهید حیدری نهاوندی» و «استاد حاج شیخ حسن تهرانی» نام برد. همچنین شاگردان بسیاری از محضر ایشان، کسب فیض نمودهاند که در بین آنها، میتوان از «دکتر حسن روحانی»، «حجةالاسلام والمسلمین فیاضی»، «حجةالاسلام والمسلمین #ناظم زاده»، «حجةالاسلام والمسلمین برهانی» و «حجةالاسلام والمسلمین #اختری»، نام برد. اینان برخی از شاگردان وی بوده که در مباحث سطح عالی از تدریس وی بهره بردند. همچنین در درس خارج اصول و فقه ایشان، فضلای متعددی شرکت کردهاند که عدهای از آنها هم اکنون به تدریس خارج فقه و اصول و سطوح عالی حوزه اشتغال دارند.
زندگی آیةالله محمد مؤمن با تلاشهای علمی و فرهنگی فراوانی همراه بود. ایشان در طی سالهای متمادی به تربیت طلاب جوان همت گماشته است و در این میان، شاگردان ممتازی را به جامعة علمی و سیاسی کشور تقدیم داشته است. ایشان پس از فراگیری یک دورة کامل اصول، به تدریس چند دوره «رسائل» شیخ انصاری، مقداری از «مکاسب» و «شرح تجرید الاعتقاد»، «بدایةالحکمه» و «نهایةالحکمه» و بخشی از «اسفار و عرشیه» نائل آمد.
با پيروزي انقلاب ، فعاليتهاي آيةالله مؤمن در قالب مسؤوليتهاي اجرايي و روشنگريهاي درسي و اخلاقي ادامه يافت. مهمترين مسؤوليتهاي ايشان، پس از پيروزي انقلاب اسلامي به شرح زير است:
1ـ مسؤوليت انتخاب و اعزام قضات شرع دادگاههاي انقلاب در سراسر كشور به دستور حضرت امام خميني(ره)؛
2ـ رياست دادگاه عالي انقلاب اسلامي؛
3ـ عضويت شوراي عالي قضايي؛
4ـ عضويت در شوراي نگهبان با حكم امام خميني(ره) در سال 1362 و ابقاء در آن مسؤوليت با حكم مقام معظم رهبري؛