در حاشيه سفر به موسكو وحضور در كنگره جهانى فك وصورت🔸
بخش اول🔹
وضعیت مسلمانان روسیه
آمار #مسلمانان بومی #روسیه یکی از موضوع های بحث بین مسلمانان و دولت #روسیه محسوب می شود. بنا به گفته راوی عین الدین#، رئیس #شورای #مفتیان# روسیه دولت این کشور کوشیده است تعداد مسلمانان کشور را هرچه کمتر نشان دهد. در عین حال ارقام بسیار متفاوتی از تعداد مسلمانان در این کشور وجود دارد. دولت #روسیه، دین #اسلام و دین #مسیحی #روسی #ارتدوکس را تنها دینهای سنتی این کشور خوانده و به رسمیت شناخته است. اما #مفتیان #مسلمان روسیه می گویند که به رسمیت شناخته شدن #اسلام#، به درج شدن در قانون# اساسی این کشور محدود مانده است و در عمل مسلمانان بومی دارای حقوقی برابر با مسیحیان روسیه دانسته نمی شوند و محروم از آزادی هایی هستند که مسیحیان این کشور از آن برخوردارند.
مسلمانان روسیه که تعداد آنها حدود 20 #میلیون نفر است، از قوم های #تاتار،#باشقیر، #چچن و #اینگوش، #داغستانی، #آذری و ... هستند. این قوم ها از آغاز شکل گیری کشور بزرگ روسیه در خاک این کشور به سر می برده اند و #مفتی راوی عین الدین معتقد است که بدون همیاری مسلمانان، روسیه نمی توانسته به مرزهای امروزی خود برسد. مسلمانان از زمان مقابله با #چنگیزخان تا زمان مبارزه با #فاشیسم آلمانی بخش مهمی از ارتش روسیه را تشکیل می داده اند.
امروز نیز نیروهای مسلح# این کشور ، شمار زیادی از مسلمانان را در استخدام دارند. نکته مهمی کـه در گـزارش های خبرنگـاران بی بی سی منعکس شده است، افزایش تعداد مسلمانان روسیه است. بنـا به پیشگویـی جامعـه شناسان روس، در سال 2020 از هر پنـج شهروند#روسیه یک نفر مسلمان خواهد بود. اما مفتیان مسلمان که افزایش تعداد پیروان این دین را انکار نمی کنند، می گویند که هرچند در روسیه تعداد مسیحیانی که تازه به دین اسلام درآمده اند به هزاران نفر رسیده است، در بررسی آماری باید این نکته را هم درنظر گرفت که روس های زیادی نیز پس از فروپاشی شوروی این کشور را ترک کرده اند و شمار آنها بیش از یک میلیون نفر است.
مسلمانان روسیه همچنان که خود آنها در صحبت هایشان با بی بی سی گفته اند، زندگی عاری از مشکل ندارند و مشکلات عمده آنها در جامعه مسیحی روسیه به مزاحمت #پلیس و بازداشت زنان #کاملاً محجبه نیز تمام نمی شود. درحالی که روزهای جمعه# هر چهار مسجد #جامع موجود در شهر مسکو مملو از نمازگزاران است، آنها از ناسازگاری شرایط در این کشور شکایت بسیار دارند. به قول آنها به دست آوردن آزادی مذهبی در این کشور کار چندان آسانی نیست. آنها از کمبود مواد غذایی #حلال در مغازه های شهر، نمازخانه در محل کار و محدودیت خرید لباسهای مناسب برای #زنان مسلمان می گویند. در شهر مسکو که بیشترین جمعیت مسلمان این کشور در آن به سر می برد، تنها یک فروشگاه تازه تأسیس برای عرضه لباس های اسلامی زنان وجود دارد و چند مغازه ای نیز برای فروش محصولات حلال. تا آنجا كه اينجانب از نظر تهيه خوراك اسلامى به شدت در اين چند روز اقامت ، در مضيقه ومشكلات بودم.
چنانکه زنان مسلمان مقیم روسیه مى گفتند، در بسیاری موارد آنها با چپ نگری های مـردم روس در کـوچه و خیـابـان های مسـکو رو به رو می شوند و اگر حجاب کاملاً پوشیده داشته باشند، از جانب پلیس به آسانی مورد سوء ظن و بازداشـت و بـازرسی بـدنی قـرار می گیرند. مفتی های روسیه که بیشتر آنها از اسلامی حرف می زنند که با یک جامعه غیر مسلمان سازگاری پیدا کرده است، در این گونه موارد به پلیس حق می دهند و دلیل آن را حملات زنانی می دانندکه به نام #دین و #خدا خود را کوچه و خیابان ها منفجر نموده اند.
تا كنون مواردى از اين قبيل در روسيه رخداده است.
--------------------------
@drhadiansarii
بخش اول🔹
وضعیت مسلمانان روسیه
آمار #مسلمانان بومی #روسیه یکی از موضوع های بحث بین مسلمانان و دولت #روسیه محسوب می شود. بنا به گفته راوی عین الدین#، رئیس #شورای #مفتیان# روسیه دولت این کشور کوشیده است تعداد مسلمانان کشور را هرچه کمتر نشان دهد. در عین حال ارقام بسیار متفاوتی از تعداد مسلمانان در این کشور وجود دارد. دولت #روسیه، دین #اسلام و دین #مسیحی #روسی #ارتدوکس را تنها دینهای سنتی این کشور خوانده و به رسمیت شناخته است. اما #مفتیان #مسلمان روسیه می گویند که به رسمیت شناخته شدن #اسلام#، به درج شدن در قانون# اساسی این کشور محدود مانده است و در عمل مسلمانان بومی دارای حقوقی برابر با مسیحیان روسیه دانسته نمی شوند و محروم از آزادی هایی هستند که مسیحیان این کشور از آن برخوردارند.
مسلمانان روسیه که تعداد آنها حدود 20 #میلیون نفر است، از قوم های #تاتار،#باشقیر، #چچن و #اینگوش، #داغستانی، #آذری و ... هستند. این قوم ها از آغاز شکل گیری کشور بزرگ روسیه در خاک این کشور به سر می برده اند و #مفتی راوی عین الدین معتقد است که بدون همیاری مسلمانان، روسیه نمی توانسته به مرزهای امروزی خود برسد. مسلمانان از زمان مقابله با #چنگیزخان تا زمان مبارزه با #فاشیسم آلمانی بخش مهمی از ارتش روسیه را تشکیل می داده اند.
امروز نیز نیروهای مسلح# این کشور ، شمار زیادی از مسلمانان را در استخدام دارند. نکته مهمی کـه در گـزارش های خبرنگـاران بی بی سی منعکس شده است، افزایش تعداد مسلمانان روسیه است. بنـا به پیشگویـی جامعـه شناسان روس، در سال 2020 از هر پنـج شهروند#روسیه یک نفر مسلمان خواهد بود. اما مفتیان مسلمان که افزایش تعداد پیروان این دین را انکار نمی کنند، می گویند که هرچند در روسیه تعداد مسیحیانی که تازه به دین اسلام درآمده اند به هزاران نفر رسیده است، در بررسی آماری باید این نکته را هم درنظر گرفت که روس های زیادی نیز پس از فروپاشی شوروی این کشور را ترک کرده اند و شمار آنها بیش از یک میلیون نفر است.
مسلمانان روسیه همچنان که خود آنها در صحبت هایشان با بی بی سی گفته اند، زندگی عاری از مشکل ندارند و مشکلات عمده آنها در جامعه مسیحی روسیه به مزاحمت #پلیس و بازداشت زنان #کاملاً محجبه نیز تمام نمی شود. درحالی که روزهای جمعه# هر چهار مسجد #جامع موجود در شهر مسکو مملو از نمازگزاران است، آنها از ناسازگاری شرایط در این کشور شکایت بسیار دارند. به قول آنها به دست آوردن آزادی مذهبی در این کشور کار چندان آسانی نیست. آنها از کمبود مواد غذایی #حلال در مغازه های شهر، نمازخانه در محل کار و محدودیت خرید لباسهای مناسب برای #زنان مسلمان می گویند. در شهر مسکو که بیشترین جمعیت مسلمان این کشور در آن به سر می برد، تنها یک فروشگاه تازه تأسیس برای عرضه لباس های اسلامی زنان وجود دارد و چند مغازه ای نیز برای فروش محصولات حلال. تا آنجا كه اينجانب از نظر تهيه خوراك اسلامى به شدت در اين چند روز اقامت ، در مضيقه ومشكلات بودم.
چنانکه زنان مسلمان مقیم روسیه مى گفتند، در بسیاری موارد آنها با چپ نگری های مـردم روس در کـوچه و خیـابـان های مسـکو رو به رو می شوند و اگر حجاب کاملاً پوشیده داشته باشند، از جانب پلیس به آسانی مورد سوء ظن و بازداشـت و بـازرسی بـدنی قـرار می گیرند. مفتی های روسیه که بیشتر آنها از اسلامی حرف می زنند که با یک جامعه غیر مسلمان سازگاری پیدا کرده است، در این گونه موارد به پلیس حق می دهند و دلیل آن را حملات زنانی می دانندکه به نام #دین و #خدا خود را کوچه و خیابان ها منفجر نموده اند.
تا كنون مواردى از اين قبيل در روسيه رخداده است.
--------------------------
@drhadiansarii
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
زیر سوال بردن #اسلام توسط یک کشیش #مسیحی
چطور شما و مسلمانان حرف فردی (پیامبر) را باور میکنید که #سواد خواندن و نوشتن نداشت؟
پاسخ بسیار جالب
………………………………
@drhadiansarii
چطور شما و مسلمانان حرف فردی (پیامبر) را باور میکنید که #سواد خواندن و نوشتن نداشت؟
پاسخ بسیار جالب
………………………………
@drhadiansarii
محمدجواد حجتی کرمانی:
ـ به یاد دارم در درس خارج اصول #امام _خمینی(ره) که عصرها در مسجد #سلماسی برقرار بود، ایشان به مناسبتی به لباس #روحانیت اشاره‌ای گذرا داشتند به این مضمون که این لباس، برگرفته از لباس روحانیون #زرتشتی است که با تغییراتی به صورت کنونی درآمده است.
این نکته کوتاه را من در ذهن داشتم تا بعدها در مطالعات پراکنده‌ام به نکات دیگری واقف شدم که به اجمال به آنها اشاره می‌کنم:
با توجه به این که #تاریخ ظهور #آئین زرتشت (و پیش از آن میترائیسم و مهرپرستی) از ظهور آئینهای #یهود و #نصاری و #اسلام جلوتر است و با توجه به این که پوشش پیشوایان دینی این چهار آئین (و نیز پیشوایان #بودائی و #هند) نزدیک به هم است که عبارت است از یک پوشش ساده و سپید بر سر و ردا و قبای بلند در بر. در هیچ یک از پوششهای پیشوایان این ادیان، از زیب و زیور و تاج و افسر شاهان خبری نیست… (بجز تاجگذاری تشریفاتی پاپ که در جای خود قابل بررسی و نقد است).
نتیجه می‌گیریم که لباس روحانیون #مسیحی، #یهودی و #مسلمان، ریشه در لباس #موبدان _زرتشتی دارد و پوشش پیشوایان دینی سه دین اسلام و مسیحیت و یهودی، بر گرفته از پوشش روحانیون زرتشتی ـ ایرانی بود.
……………………
@drhadiansarii
ـ به یاد دارم در درس خارج اصول #امام _خمینی(ره) که عصرها در مسجد #سلماسی برقرار بود، ایشان به مناسبتی به لباس #روحانیت اشاره‌ای گذرا داشتند به این مضمون که این لباس، برگرفته از لباس روحانیون #زرتشتی است که با تغییراتی به صورت کنونی درآمده است.
این نکته کوتاه را من در ذهن داشتم تا بعدها در مطالعات پراکنده‌ام به نکات دیگری واقف شدم که به اجمال به آنها اشاره می‌کنم:
با توجه به این که #تاریخ ظهور #آئین زرتشت (و پیش از آن میترائیسم و مهرپرستی) از ظهور آئینهای #یهود و #نصاری و #اسلام جلوتر است و با توجه به این که پوشش پیشوایان دینی این چهار آئین (و نیز پیشوایان #بودائی و #هند) نزدیک به هم است که عبارت است از یک پوشش ساده و سپید بر سر و ردا و قبای بلند در بر. در هیچ یک از پوششهای پیشوایان این ادیان، از زیب و زیور و تاج و افسر شاهان خبری نیست… (بجز تاجگذاری تشریفاتی پاپ که در جای خود قابل بررسی و نقد است).
نتیجه می‌گیریم که لباس روحانیون #مسیحی، #یهودی و #مسلمان، ریشه در لباس #موبدان _زرتشتی دارد و پوشش پیشوایان دینی سه دین اسلام و مسیحیت و یهودی، بر گرفته از پوشش روحانیون زرتشتی ـ ایرانی بود.
……………………
@drhadiansarii
....#کلیسای کوبشیین
🔸یکی از اندیشمندان #مسیحی به نام #جرج جرداق معتقد است: اگر علمای اسلام ، دین #اسلام را همانند امام #موسی صدر عرضه می کردند، اثری از مسیحیت و سایر ادیان باقی نمی ماند.
.
🔸امام موسی صدر، در تاریخ ۱۹ فوریه ۱۹۷۵ (۳۰ بهمن ۱۳۵۳) برای خواندن خطبۀ موعظۀ آغاز روزه، در کلیسای کبوشیین بیروت حضور یافت. در این مراسم، که بزرگان مسیحیت لبنان در آن شرکت جستند، در بالا‌ترین سطوح سیاسی و دینی فرقه‌های مسیحی، و به عنوان نماد «گفت وگو و تعایش» از امام صدر تجلیل به عمل آمد.
.
🔸شارل حلو، رئیس‌جمهور اسبق #لبنان، در این باره می‌گوید: «برای نخستین بار در تاریخ مسیحیت یک روحانی غیرکاتولیک در یک کلیسای #کاتولیک و برای جمعی از مؤمنان در جایگاه موعظه سخن می‌راند. این اتفاق نه‌تنها اعجاب‌انگیز بلکه موجب تأمل و تفکر عمیق و درازمدت است.»
.
🔸قسمتی از سخنان امام موسی صدر در کلیسای کوبشیین:
خدایا، تو را سپاس می‌گوییم. پروردگارا، ای خدای #ابراهیم و #اسماعیل، خدای #موسی و #عیسی و #محمد، خدای #مستضعفان و همۀ #آفریدگان.
.
🔸سپاس خدایی راست که ترسیدگان را امان دهد، شایستگان را نجات دهد، مستضعفان را برتری دهد، مستکبران را فرونشانَد، شاهانی را نابود سازد، و دیگرانی را بر جایگاه آنان نشانَد. و سپاس خدایی را که درهم‌کوبنده جبّاران، نابودکننده ستمگران، دریابنده گریزندگان، انتقام‌گیرنده از سرکشان و فریادرس دادخواهان است.
.
🔸خدایا، تو را شکر می‌گزاریم که ما را به عنایتت موفق داشتی و به هدایتت گردآوردی و با مهربانی‌ات دل‌های ما را یکی کردی.
.
🔸ما، هم اینک، در پیشگاه تو و در خانه‌ای از خانه‌های تو، در ایامِ روزه، به خاطر تو، گِرد آمده‌ایم. دل‌های ما به سوی تو پر می‌کشد و خردهای ما نور و هدایت را از تو می‌گیرد. تو ما را فراخوانده‌ای تا در کنار یکدیگر در خدمت به خلق گام برداریم و بر کلمۀ سواء برای خوشبختی بندگانت اتفاق کنیم. به سوی درگاهت روی آورده‌ایم و در محراب تو نماز گزارده‌ایم.
.
🔸برای #انسان گرد آمده‌ایم، انسانی که ادیان برای او آمده‌اند، ادیانی که یکی بوده‌اند و هرکدام ظهور دیگری را بشارت می‌داده است و یکدیگر را تصدیق می‌کرده‌اند. خداوند، به‌واسطۀ این ادیان، مردم را از تاریکی‌ها به سوی نور بیرون کشید و آنان را از اختلافاتِ ویرانگر نجات داد و پیمودن راه #صلح و مسالمت آموخت.
.
🔸#ادیان یکی بودند، زیرا در خدمتِ هدفی واحد بودند:دعوت به سوی خدا و خدمتِ انسان. و این دو نمودهای حقیقتی یگانه‌اند. و آن گاه که ادیان در پی خدمت به خویشتن برآمدند، میانشان اختلاف بروز کرد...
…………………………
@drhadiansarii
🔸یکی از اندیشمندان #مسیحی به نام #جرج جرداق معتقد است: اگر علمای اسلام ، دین #اسلام را همانند امام #موسی صدر عرضه می کردند، اثری از مسیحیت و سایر ادیان باقی نمی ماند.
.
🔸امام موسی صدر، در تاریخ ۱۹ فوریه ۱۹۷۵ (۳۰ بهمن ۱۳۵۳) برای خواندن خطبۀ موعظۀ آغاز روزه، در کلیسای کبوشیین بیروت حضور یافت. در این مراسم، که بزرگان مسیحیت لبنان در آن شرکت جستند، در بالا‌ترین سطوح سیاسی و دینی فرقه‌های مسیحی، و به عنوان نماد «گفت وگو و تعایش» از امام صدر تجلیل به عمل آمد.
.
🔸شارل حلو، رئیس‌جمهور اسبق #لبنان، در این باره می‌گوید: «برای نخستین بار در تاریخ مسیحیت یک روحانی غیرکاتولیک در یک کلیسای #کاتولیک و برای جمعی از مؤمنان در جایگاه موعظه سخن می‌راند. این اتفاق نه‌تنها اعجاب‌انگیز بلکه موجب تأمل و تفکر عمیق و درازمدت است.»
.
🔸قسمتی از سخنان امام موسی صدر در کلیسای کوبشیین:
خدایا، تو را سپاس می‌گوییم. پروردگارا، ای خدای #ابراهیم و #اسماعیل، خدای #موسی و #عیسی و #محمد، خدای #مستضعفان و همۀ #آفریدگان.
.
🔸سپاس خدایی راست که ترسیدگان را امان دهد، شایستگان را نجات دهد، مستضعفان را برتری دهد، مستکبران را فرونشانَد، شاهانی را نابود سازد، و دیگرانی را بر جایگاه آنان نشانَد. و سپاس خدایی را که درهم‌کوبنده جبّاران، نابودکننده ستمگران، دریابنده گریزندگان، انتقام‌گیرنده از سرکشان و فریادرس دادخواهان است.
.
🔸خدایا، تو را شکر می‌گزاریم که ما را به عنایتت موفق داشتی و به هدایتت گردآوردی و با مهربانی‌ات دل‌های ما را یکی کردی.
.
🔸ما، هم اینک، در پیشگاه تو و در خانه‌ای از خانه‌های تو، در ایامِ روزه، به خاطر تو، گِرد آمده‌ایم. دل‌های ما به سوی تو پر می‌کشد و خردهای ما نور و هدایت را از تو می‌گیرد. تو ما را فراخوانده‌ای تا در کنار یکدیگر در خدمت به خلق گام برداریم و بر کلمۀ سواء برای خوشبختی بندگانت اتفاق کنیم. به سوی درگاهت روی آورده‌ایم و در محراب تو نماز گزارده‌ایم.
.
🔸برای #انسان گرد آمده‌ایم، انسانی که ادیان برای او آمده‌اند، ادیانی که یکی بوده‌اند و هرکدام ظهور دیگری را بشارت می‌داده است و یکدیگر را تصدیق می‌کرده‌اند. خداوند، به‌واسطۀ این ادیان، مردم را از تاریکی‌ها به سوی نور بیرون کشید و آنان را از اختلافاتِ ویرانگر نجات داد و پیمودن راه #صلح و مسالمت آموخت.
.
🔸#ادیان یکی بودند، زیرا در خدمتِ هدفی واحد بودند:دعوت به سوی خدا و خدمتِ انسان. و این دو نمودهای حقیقتی یگانه‌اند. و آن گاه که ادیان در پی خدمت به خویشتن برآمدند، میانشان اختلاف بروز کرد...
…………………………
@drhadiansarii
بخش ششم پاسخ به مطلب وتفکر #شریعتی 🔹🔹🔹🔹🔹🔹
کمتر از 6 ماه از مرگ نابهنگام شریعتی، نگذشته بود که در اوج تکفیرها و تفسیق‌های نیروهای #سنتی مذهبی درباره وی، نامه‌ای به امضای مهندس مهدی بازرگان و آیت‌الله مرتضی مطهری منتشر شد. این نامه که به خط آیت‌الله #مطهری نگاشته شده، تاریخ 23/9/1356 را بر خود دارد. انتشار نامه مهندس بازرگان و آیت‌الله مطهری درباره شریعتی ،ابعاد گسترده مناقشه بر سر او را آشکارتر کرد.
آیت‌الله مطهری، نامه را چنین آغاز می‌کند: «نظر به اینکه مسائل مربوط به مرحوم دکتر علی شریعتی مدتی است موضوع جنجال و اتلاف وقت طبقات مختلف و موجب انصراف آنها از مسائل اساسی و حیاتی و وسیله بهره‌برداری افراد و دستگاه‌های مغرض گردیده است، اینجانبان تبادل‌نظر در این مسائل را ضرور دانستیم.»
در ادامه نامه آمده است: «اینجانبان که علاوه بر آشنایی به آثار و نوشته‌های مشارالیه، با شخص او فی‌الجمله معاشرت داشتیم، معتقدیم نسبت‌هایی از قبیل سنی‌گری و وهابی‌گری به او بی‌اساسی است و او در هیچ یک از مسائل اصولی اسلام از #توحید گرفته تا #نبوت و #معاد و #عدل و #امامت گرایش غیراسلامی نداشته است» اما در این نامه آنچه مناقشه‌ها را افزون کرد، بخش پایانی آن بود. نویسنده نامه در این بخش آورده بود:
🔴 «ولی نظر به اینکه تحصیلات عالیه و فرهنگ او غربی بود و هنوز فرصت و مجال کافی نیافته بود در معارف اسلامی مطالعه وافی داشته باشد، تا آنجا که گاهی از مسلمات قرآن و سنت و معارف و فقه اسلامی بی‌خبر می‌ماند، هر چند با کوشش زیاد به تدریج بر اطلاعات خود در این زمینه می‌افزود، در مسائل اسلامی – حتی در مسائل اصولی – دچار #اشتباهات فراوان گردیده است که #سکوت در برابر آنها ناروا و نوعی کتمان حقیقت [...] است»
مهندس #بازرگان چندی پس از انتشار این نامه و واکنش‌های محافل سیاسی و روشنفکری، اعلام کرد که امضای خود را از این نامه پس می‌گیرد. ظاهرا متن نامه را آیت‌الله مطهری بدون موافقت نهایی بازرگان منتشر کرده بود. اما #انتقاد آیت‌الله مطهری با شریعتی، در این نامه، بعدها به مخالفتی همه‌جانبه تبدیل شد که نمونه آنرا در نامه‌ای که به آیت‌الله #خمینی نوشت و بخشی از آن در ابتدای این نوشته آمده است را دیدیم.
مطهری در همان نامه خطاب به #رهبر فقید #انقلاب می‌نویسد:
🔴«عجباً! می‌خواهند با اندیشه‌‌هایی که چکیده افکار #ماسینیون مستشار وزارت مستعمرات #فرانسه در شمال #آفریقا و سرپرست مبلغان #مسیحی در #مصر و افکار گورویچ _یهودی #ماتریالیست و اندیشه‌های #ژان پل سارتر #اگزیستانسیالیست ضدخدا و #عقاید #دورکهایم جامعه‌شناس ضد#مذهب است، #اسلام نوین بسازند، پس وعلی‌الاسلام #السلام»
…………………………
@drhadiansarii
کمتر از 6 ماه از مرگ نابهنگام شریعتی، نگذشته بود که در اوج تکفیرها و تفسیق‌های نیروهای #سنتی مذهبی درباره وی، نامه‌ای به امضای مهندس مهدی بازرگان و آیت‌الله مرتضی مطهری منتشر شد. این نامه که به خط آیت‌الله #مطهری نگاشته شده، تاریخ 23/9/1356 را بر خود دارد. انتشار نامه مهندس بازرگان و آیت‌الله مطهری درباره شریعتی ،ابعاد گسترده مناقشه بر سر او را آشکارتر کرد.
آیت‌الله مطهری، نامه را چنین آغاز می‌کند: «نظر به اینکه مسائل مربوط به مرحوم دکتر علی شریعتی مدتی است موضوع جنجال و اتلاف وقت طبقات مختلف و موجب انصراف آنها از مسائل اساسی و حیاتی و وسیله بهره‌برداری افراد و دستگاه‌های مغرض گردیده است، اینجانبان تبادل‌نظر در این مسائل را ضرور دانستیم.»
در ادامه نامه آمده است: «اینجانبان که علاوه بر آشنایی به آثار و نوشته‌های مشارالیه، با شخص او فی‌الجمله معاشرت داشتیم، معتقدیم نسبت‌هایی از قبیل سنی‌گری و وهابی‌گری به او بی‌اساسی است و او در هیچ یک از مسائل اصولی اسلام از #توحید گرفته تا #نبوت و #معاد و #عدل و #امامت گرایش غیراسلامی نداشته است» اما در این نامه آنچه مناقشه‌ها را افزون کرد، بخش پایانی آن بود. نویسنده نامه در این بخش آورده بود:
🔴 «ولی نظر به اینکه تحصیلات عالیه و فرهنگ او غربی بود و هنوز فرصت و مجال کافی نیافته بود در معارف اسلامی مطالعه وافی داشته باشد، تا آنجا که گاهی از مسلمات قرآن و سنت و معارف و فقه اسلامی بی‌خبر می‌ماند، هر چند با کوشش زیاد به تدریج بر اطلاعات خود در این زمینه می‌افزود، در مسائل اسلامی – حتی در مسائل اصولی – دچار #اشتباهات فراوان گردیده است که #سکوت در برابر آنها ناروا و نوعی کتمان حقیقت [...] است»
مهندس #بازرگان چندی پس از انتشار این نامه و واکنش‌های محافل سیاسی و روشنفکری، اعلام کرد که امضای خود را از این نامه پس می‌گیرد. ظاهرا متن نامه را آیت‌الله مطهری بدون موافقت نهایی بازرگان منتشر کرده بود. اما #انتقاد آیت‌الله مطهری با شریعتی، در این نامه، بعدها به مخالفتی همه‌جانبه تبدیل شد که نمونه آنرا در نامه‌ای که به آیت‌الله #خمینی نوشت و بخشی از آن در ابتدای این نوشته آمده است را دیدیم.
مطهری در همان نامه خطاب به #رهبر فقید #انقلاب می‌نویسد:
🔴«عجباً! می‌خواهند با اندیشه‌‌هایی که چکیده افکار #ماسینیون مستشار وزارت مستعمرات #فرانسه در شمال #آفریقا و سرپرست مبلغان #مسیحی در #مصر و افکار گورویچ _یهودی #ماتریالیست و اندیشه‌های #ژان پل سارتر #اگزیستانسیالیست ضدخدا و #عقاید #دورکهایم جامعه‌شناس ضد#مذهب است، #اسلام نوین بسازند، پس وعلی‌الاسلام #السلام»
…………………………
@drhadiansarii