❇️ عامل تشدید‌کننده‌ی بی‌تفاوتی اجتماعی در ایران

📰 گفت‌وگوی روزنامه‌ی ایران با احمد بخارایی

🗓 چهارشنبه ۲۶ دی ۱۳۹۷، شماره‌ی ۶۹۷۶

#احمد_بخارایی #جامعه #بی‌تفاوتی_اجتماعی

… به‌نظر می‌رسد آنچه امروزجامعه‌ی ایران را به‌شدت آزار می‌دهد و به زیر پوست جامعه رخنه کرده است نوعی «بی‌تفاوتی اجتماعی» است. این بی‌تفاوتی اجتماعی از شکل حداقلی تا حداکثری در جامعه، موجب شکل‌نگرفتن «وجود ذهنی» مسائل اجتماعی می‌شود و متعاقب آن، تداوم و تعمیق مسائل اجتماعی را به‌دنبال خواهد داشت …

… وجود «بی‌تفاوتی اجتماعی» دارای نشانه‌هایی مانند دلسردی، کناره‌گیری مدنی، تفکیک افراطی منافع شخصی از خواسته‌های عمومی و نهایتاً بی‌اعتنایی نسبت به رخداد‌های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی است …

… باید صادقانه اذعان کرد که جامعه‌ی ایران کم‌وبیش در مرحله‌ی سوم «بی‌تفاوتی اجتماعی» به‌سر می‌برد؛ یعنی وجود نوعی «تشکیک» نسبت به پیرامون ناشی از وجود «احساس پوچی» به‌گونه‌ای که عضو جامعه، خود را «خنثی» و «باری به هرجهت» می‌بیند. در این مرتبه، «جهل مرکب» شکل می‌گیرد یعنی اعضای جامعه تمایل چندانی ندارند که در خصوص مسایل پیرامونی اندیشه کنند و علت‌ها را بدانند و نیز علاوه بر آن، گاه می‌پندارند که علت‌ها را می‌دانند و نیازی به تعمق و اندیشه‌ورزی ندارند و این آغاز فاجعه‌ی اجتماعی است …

👈 این مطلب و دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها

❇️ عوامل تشدید کننده‌ی بی‌تفاوتی اجتماعی

📻 گفت‌وگو با احمد بخارایی در رادیو گفت‌وگو

🗓 شنبه ۲۹ دی ۱۳۹۷، 🎧👈 برنامه‌ی صبح و گفت‌وگو

#احمد_بخارایی #جامعه #بی‌تفاوتی_اجتماعی

بخش‌هایی از گفته‌های احمد بخارایی در این برنامه:

… «بی‌تفاوتی اجتماعی» یک «مفهوم» است و از شکل حداقلی تا شکل حداکثری می‌تواند دارای مصادیق متعدد در جامعه باشد …

… جامعه‌ای که انسجام اجتماعی کم‌تری دارد پنج حالت «بی تفاوتی اجتماعی» را به مرور تجربه می‌کند از «کم میلی» نسبت به تعامل با پیرامون نزد افراد که رقیق‌ترین شکل است تا مرتبه‌ی دوم که ناشی از احساس ناکارامدی اعضای جامعه است و به شکل «کم اعتنایی» جلوه‌گر می‌شود تا حالت سوم «بی‌تفاوتی اجتماعی» که ناشی از «احساس پوچی» است و به شکل خنثی بودن و «باری به هر جهت» رفتار کردن ظاهر می‌شود. در مرحله سوم نوعی «جهل مرکب» گریبان اعضای جامعه را می‌گیرد؛ یعنی اعضای جامعه علت مشکلات اجتماعی را نمی‌دانند و علاقه‌ی چندانی هم ندارند که بدانند و نمی‌دانند هم که نمی‌دانند! …

… نوع چهارم «بی تفاوتی اجتماعی» ناشی از وجود احساس از خود بیگانگی در بین افراد است که به شکل بی‌تفاوتی نسبت به «خود» ظاهر می‌شود که در این حالت افراد به سوی خودکشی یا اعتیاد تمایل می‌یابند. نوع پنجم «بی‌تفاوتی اجتماعی» ناشی از وجود احساس بیگانگی نسبت به جامعه در میان اعضای جامعه است که به دو صورت جلوه‌گر می‌شود: در بین اعضای طبقات مرفه، خودخواهی‌های افراطی شکل می‌گیرد و در بین اعضای کم‌تر توانمند، هنجارشکنی‌ها و قانون‌گریزی‌ها افزایش می‌یابد …

… من احساس می‌کنم جامعه‌ی ایران در مرحله‌ی سوم «بی تفاوتی اجتماعی» به سر می‌برد که آغاز ورود بحرانی به مراحل چهارم و پنجم است …

… در جامعه‌ای که نگاه و رویکرد ایدئولوژیک وجود دارد «بی‌تفاوتی اجتماعی» تشدید می‌شود و در ایران هم این‌گونه بوده است …

… «حذف تعمدی» برخاسته از چارچوب ایدئولوژیک و گزینش‌محور از صدر تا ذیل در جامعه‌ی ایران، عامل شکل‌گیری و تشدید «بی‌تفاوتی اجتماعی» به عنوان یک مسئله‌ی اجتماعی در ایران شده است …

❇️ ایرانیان بی‌میل! ایرانیان بی‌تفاوت!
گفت‌وگوی سوم پیرامون «بی‌تفاوتی اجتماعی»

📰 گفت‌وگوی دیدارنیوز با احمد بخارایی

🗓 پنج‌شنبه ۲ اسفند ۱۳۹۷

#احمد_بخارایی #جامعه #بی‌تفاوتی_اجتماعی

👈 نمایش گفت‌وگوی منتشر شده
بخشی از این گفت‌وگو:

… افرادی که نسبت به خود احساس بیگانگی می‌­کنند دو دسته هستند و دو واکنش نشان می‌دهند؛ یا دست به حذف خودشان می­‌زنند یعنی خودکشی می­‌کنند، یا این‌که دست به حذف خودِ اجتماعی­‌شان می­‌زنند یعنی یک نوع بیگانگی اجتماعی را انتخاب می­‌کنند که بحث اعتیاد نیز در ارتباط با عارض‌شدن این میل به حذف اجتماعی در افراد، قابل تبیین است …

👇همچنین در این‌باره پیش‌تر منتشر شده است:

👈 «عامل تشدیدکننده‌ی بی‌تفاوتی اجتماعی در ایران» در گفت‌وگو با روزنامه‌ی ایران

👈 «عوامل تشدیدکننده‌ی بی‌تفاوتی اجتماعی» در گفت‌وگو با صداوسیما

👈 نشست «بی‌تفاوتی اجتماعی در ایران» با حضور مصطفی مهرآیین و حسین شیخ‌رضایی به‌همراه احمد بخارایی در انجمن جامعه‌شناسی ایران

👇 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
ـ| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |ـ

🗓 چهارشنبه ۱۳ شهریور ۱۳۹۸

❇️ از قهوه‌خانه‌گردی دیروز تا کافه‌نشینی امروز

📰 گزارش خبرگزاری دانش‌جویان (ISNA) درباره‌ی کافه‌نشینی شهروندان در گفت‌وگو با #احمد_بخارایی، #زهراسادات_روح‌الامینی و #مهدی_نوروزخانی

👈 نمایش گزارش:
بخش‌هایی از دیدگاه من در این گفت‌وگو:

… در گذشته در #قهوه‌خانه‌ها نوعی هم‌سویی در الگوهای رفتاری مشاهده می‌شد و آن‌چیزی که قهوه‌خانه‌ها را برجسته می‌کرد آن بود که #مردان برای گذران #اوقات_فراغت و زنگ #تفریح خود در این مکان‌ها حاضر می‌شدند اما اکنون #دختران می‌توانند با #امنیت خاطر بیش‌تری در کافه ها حضور یابند. در واقع آن چیزی که تغییر یافته این است که #کافه و #کافه‌گردی به صورت نوعی سبک زندگی جدید و #مدرن با تلفیق سلیقه‌های جدید و نوین رواج یافته است …

… زمانی که از واژه‌ی سلیقه‌های مدرن یاد می‌شود، نگاه‌ها به جامعه‌ی دخترانی معطوف است که می‌خواهند به نحوی از پوسته‌ی اسارت‌بار گذشته رهایی یابند زیرا زمانی که دختران قصد #قرار_ملاقات با شخصی را دارند راحت‌تر می‌توانند از #خانواده برای حضور در این مکان کسب اجازه کنند تا این‌که بخواهند در فضایی مانند پارک قرار ملاقات بگذارند …

… براساس این #پیمایش حدود ۳۲ درصد برای داشتن قرار به کافه‌ها می‌روند. به نظر، بیش‌تر این قرارها و ملاقات‌ها توسط #جوانان اتفاق می‌افتد. در واقع این موضوع بیان‌گر آن است که فضای کافه‌ها برای قرار ملاقات قشر #جوان بسیار مناسب است و فضاهای دیگر برای چنین قرارهایی با حصار و محدودیت اجتماعی همراه است، حال آن‌که در دوران گذشته افراد می‌توانستند در هر فضایی قرار ملاقات بگذارند. لذا می‌توان گفت دافعه‌ی اجتماعی موجود در #جامعه باعث شده افراد به فضاهایی مانند کافه‌ها بیش‌تر جذب شوند …

… طبق این پیمایش حدود ۴۵ درصد افراد برای #نوشیدن #چای و ۲۰ درصد برای نوشیدن قهوه به کافه‌ها می‌روند، کافی‌شاپ فضایی است که به نوشیدن #قهوه تأکید می‌کند، حال آن‌که طبق این آمارها بیش‌تر افراد برای نوشیدن چای در کافه‌ها حضور می‌یابند. پس می‌توان گفت این‌گونه نیست که افراد با محتوای کافی‌شاپ ارتباط تنگاتنگی برقرار کرده باشند. در واقع افراد در راستای کارکرد قهوه‌خانه‌ها در مکانی تحت عنوان کافه‌ها حضور می‌یابند …

… این آمار مانند این‌که ۵۰/۳ درصد پاسخ‌گویان برای تفریح و ۳۹/۵ درصد برای وقت گذراندن به کافه می روند بیان‌گر آن است که در جامعه محدودیت‌هایی برای تفریح و وقت‌گذرانی جوانان وجود دارد که باعث شده تمایل به سمت کافه‌نشینی افزایش یابد. البته فراهم بودن فضایی برای گذران وقت جوانان نقطه‌ی قوت است …

… #کافه‌نشینی نوعی #سبک_زندگی #پسامدرن است و افراد با انتخاب #کافی‌شاپ قصد دارند نوعی تعامل بین امر محلی و جهانی را فریاد بزنند …

… زمانی که از بیرون به کافه‌ها می‌نگریم، می‌بینیم که به دلیل گران‌بودن قیمت کافه‌ها تنها قشر خاصی از جامعه می‌توانند در چنین فضایی حضور یابند. در واقع گرانی یکی از عواملی است که باعث شده هنوز کافه‌ها ظرفیت داشته باشند. گویی این فضا تنها برای قشر خاصی از جامعه راه‌اندازی شده است که در صورت کاهش قیمت‌ها و افزایش تعداد چنین فضاهایی به مراتب تعداد بیش‌تری از جوانان نیز به نحوه افراطی به آن پناه می‌برند زیرا در جامعه‌ی ما جوانان با بحران هویتی از سطح خرد تا کلان مواجه هستند …

… در سطح خُرد هنوز برقراری رابطه‌ی‌ #جوانان با جنس مخالف در #فرهنگ ایران به‌درستی تعریف نشده است، در سطح میانه نیز مشکلات اشتغال و در سطح کلان بحران کم‌تفاوتی و #بی‌تفاوتی_اجتماعی موج می‌زند که گریبان #جامعه را گرفته است. جوانان ما با بحران هویتی مواجه هستند و این امر باعث شده افراد به فضاهایی که در آن #احساس_امنیت دارند متمایل شوند. نگاه آسیب‌شناسانه به کافه و کافه‌نشینی بیان‌گر آن است که در کافه‌ها چه می‌گذرد؟ چه الگوهایی مطرح می‌شود؟ آیا کافه‌ها مکانی برای گذران #اوقات_فراغت جوانانی است که فردای خود را فعال‌تر در محل کارشان حضور داشته باشند یا بخش اعظم و زیاد زندگی‌شان در چنین فضاهایی خلاصه می‌شود؟ …

#کافه_نشینی #شهر #روابط_اجتماعی #روابط_انسانی #شهروندان

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال forward شود یا با درج پیوند پست و کانال «جامعه‌شناسی افق‌نگر» (t.me/dr_bokharaei/…postID) صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |

📅 دوشنبه ۱۸ شهریور ۱۳۹۸

❇️ نشست «بازخوانی آرای دوركيم درباره‌ی پديده‌ی خودكشی در زمان صلح»
به مناسبت ۱۰ سپتامبر (۱۹ شهریور) روز جهانی پیش‌گیری از خودکشی

👥 سخن‌رانان:
#احمد_بخارایی (جامعه‌شناس و استاد دانشگاه)
#حسن_موسوی_چلک (رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران)
#اردشیر_بهرامی (پژوهش‌گر مسائل اجتماعی ایران و مطالعات شهری)
پژوهش‌گر مهمان: #سیروان_محمودی (مدیر انجمن جامعه‌شناسی ایران ـ دفتر سردشت)

🔰 برگزار کننده: انجمن جامعه‌شناسی ایران (گروه صلح با همکاری دیگر گروه‌ها)
📅 تاریخ: ۱۱ شهریور ۱۳۹۸
🏫 مکان: کتاب‌خانه‌ی ملی

👇 گزارش نشست در:
روزنامه‌ی ایران (Iran Online)

🔍 بخش‌هایی از سخن‌رانی من:

«#خودکشی» به مثابه «#امر_سیاسی» در #ایران اخیر

… #صلح با «بیرون»، مقدمه و شرط لازم برای صلح با «درون» است تا زنجیره‌ی صلح کامل شود و زشتی‌هایی مانند «#خودکشی» اتفاق نیفتد. صلح با «بیرون» هم زمانی شکل می‌گیرد که ساختارها و نهادهای اجتماعی یک تعامل خوب با فرد داشته باشند و به نیازهای او در سه سطح: خُرد (مانند رابطه با جنس مخالف)، میانه (ایفای نقش و دریافت پاداش) و کلان (کاهش #بی‌تفاوتی_اجتماعی) پاسخ گویند …

… «#دورکیم» را مبنا قرار دهیم و سپس «#فرا_دورکیمی»، #مسائل جامعه‌ی ایران از جمله «خودکشی» را در متن اجتماعی ـ سیاسی «#حاکمیت_شیعی» تحلیل کنیم …

… «فکر کردن» به #خودکشی، «تهدید» به خودکشی و «اقدام» به خودکشی، سه مرحله در تحلیل خودکشی است. #آمار کسانی که در ایران خودکشی کرده‌اند بیشتر از نرخ شش در صدهزار نفر است که رسماً عنوان شده است. شاید بیش از ده برابر این افراد، «اقدام» به خودکشی کرده‌اند اما ناموفق بوده‌است. چند برابر این‌ها هم «تهدید» به خودکشی و میلیون‌ها ایرانی همواره به «فکر» خودکشی بوده‌اند …

… خودکشی‌ها را باید «ترکیبی» مشاهده و تحلیل کرد. در ایران، «#خودکشی»‌ها از این جهت «#سیاسی» هستند که جای پای نظام سیاسی در ایران اخیر در هر سه نوع خودکشی و نهایتاً خود‌کشی‌هایی که دارای مجموعه عوامل ترکیبی هستند مشاهده می‌شود. در خودکشی #دگر‌دوستانه «#امر_فرهنگی»، در خودکشی #خودخواهانه «#امر_اجتماعی» و در خودکشی ناشی از #بی‌هنجاری «#امر_اقتصادی» پررنگ است و این امور مستقیماً از سوی #نظام_سیاسی، #بازتولید یا تولید شده‌اند …

… وقتی یک #انقلاب می‌آید و توی گوش #رژیم قبلی می‌زند و می‌گوید من آمده‌ام تا امر «#فرهنگ» را تحول بخشم اما پاشنه‌ی فرهنگی به سمت عقب‌تر می‌چرخد این در اصل یک #خیانت و فریب فرهنگی است که یکی از نمودهایش می‌تواند «خودکشی» افراد باشد …

🎙 صوت | بخارایی | کل برنامه |

🎞 ویدئو | بخارایی | کل برنامه |

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال (forward) یا با درج پیوند پست و کانال «جامعه‌شناسی افق‌نگر» (t.me/dr_bokharaei/…postID) صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |

❇️ #ناکارآمدی_سیاسی، علت #ناکارآمدی_اقتصادی

🗓 دوشنبه ۱۳ امرداد ۱۳۹۹

📰 گفت‌وگوی روزنامه‌ی همشهری با #احمد_بخارایی، اردشیر گراوند و حسین ایمانی درباره‌ی آسیب‌های ناشی از گرانی بر طبقات متوسط و ضعیف جامعه | منتشرشده در یک‌شنبه ۱۲ امرداد ۱۳۹۹، شماره‌ی ۸۰۰۳

👈 نمایش گزارش:
بخش‌هایی از گفته‌ی من:

| #اقتصاد سالم |
… شاخصه‌ی اقتصاد سالم وجود #اشتغال است، چون هم بُعد اجتماعی دارد و هم بُعد اقتصادی …

… یکی از عواملی که افراد جامعه به سوی #انحرافات_اجتماعی کشیده می‌شوند نداشتن شغل و بی‌کاربودن است …

… در هر جامعه‌ای نرخ بی‌کاری ، گویای اقتصاد شکننده و بیمار آن جامعه است که به‌عنوان یک آسیب به آن نگاه می‌شود …

… چگونگی گذراندن اوقات فراغت افراد، توسعه‌ی انسانی و اختلافات طبقاتی همه مشروط و منوط به نرخ بیکاری است …

… یکی از جلوه‌های اقتصاد بیمار در یک جامعه، وجود مشاغل کاذب است. ریشه‌ی این‌گونه مشکلات هم در #فقر و تنگ‌دستی و بی‌کاری است که افراد را مجبور به ‌دست‌زدن به کارهایی مثل دست‌فروشی در خیابان و مترو می‌کند …

… ابتلای #جامعه به بیماری‌هایی مانند #کرونا گریزناپذیر است، در صورتی که در مورد اقتصاد، اقتصاددانان از سال‌ها قبل پیش‌بینی کرده بودند که چنین اقتصاد بیمار و شکننده‌ای نتیجه‌ای بهتر از این نخواهد داشت …

… جامعه‌شناسان از سال‌ها قبل متوجه #بی‌تفاوتی_اجتماعی در جامعه شده بودند؛ بی‌تفاوتی‌ای که منجر به ازدست‌دادن اعتماد و تشدید بیماری اقتصادی در کشور شده است …

… هنگامی که ایدئولوژی‌ها بایدها و نبایدها را به افراد جامعه تزریق می‌کنند و افراد هم چشم‌بسته آن را می‌پذیرند، به‌تدریج شاهد حذف بسیاری از افراد متخصص خواهیم بود …

… باید توجه داشته باشیم که تمام وقایع اجتماعی و اقتصادی، زنجیره‌ای را تشکیل می‌دهند که به هم متصل هستند و به بی‌کاری و فقر دامن می‌زنند؛ بنابراین با سلسله‌ای از علت و معلول‌هایی روبه‌رو هستیم که قابل پیش‌بینی بودند …

… فراموش نکنیم وقتی فرصت‌ها بین افراد عادلانه توزیع نشود #رانت و متعاقب آن #فساد به ‌وجود می‌آید …

… هم‌اکنون شرایط اقتصادی با توجه به میزان تورم با سیر نزولی مواجه است به‌طوری که تورم در سال ۹۷ بیش از ۳۰%، سال ۹۸ بیش از ۴۰% بوده و سال ۹۹ در همین ۴ ماه نخست سال از ۴۰% بسیار فراتر رفته است …

… اقتصاد نه یک‌شبه پدید می‌آید و نه یک‌شبه از بین می‌رود، بنابراین بدون مدیریت کلان سیاسی نمی‌توان چشم‌انداز امیدوارانه‌ای برای آن درنظر گرفت …

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال یا با درج پیوند پست و نام کانال صورت پذیرد.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |

❇️ خطر ظهور #پوپولیسم!

🗓 سه‌شنبه ۴ آذر ۱۳۹۹

📰 گفت‌وگوی روزنامه‌ی ستاره‌ی صبح با #احمد_بخارایی درباره‌ی فروپاشی اجتماعی | منتشرشده در سه‌شنبه ۴ آذر ۱۳۹۹

👈 نمایش گزارش:
بخش‌هایی از گفته‌ی من:

… نخست باید این نکته را یادآور شوم که در #جامعه‌شناسی مفاهیم و شاخص‌های اجتماعی ارتباطی تنگاتنگ با یک‌دیگر دارند. برای نمونه «#امید_به_آینده»، «#بی‌تفاوتی_اجتماعی» و «#همبستگی» ازجمله‌ی این شاخص‌ها هستند که در کنار یک‌دیگر معنا و مفهوم پیدا می‌کنند و نمی‌توان آنها را به شکل مستقل برای ارزیابی سلامت یک #جامعه به کار برد. توجه به این شاخص‌ها به ویژه در جوامع امروزی حائز اهمیت است. جوامعی مانند ایران که مرزهای ارتباطی در آن درنوردیده شده و بسیاری افراد تحصیل‌کرده هستند و از شبکه‌های اجتماعی در فضای مجازی استفاده می‌کنند، با یک منظومه‌ی پیچیده‌ی فکری و معرفتی و سطوح بالای انتظارات روبه‌رو هستند. اینجا است که «امید به آینده» تبدیل به یک شاخص مهم می‌شود و در پیوند با دیگر شاخص‌های اجتماعی مانند «بی‌تفاوتی اجتماعی» سرنوشت جامعه را رقم می‌زنند. زمانی که منافع فردی به منافع جمعی ترجیح داده می‌شود و افراد امیدشان به آینده کاهش پیدا می‌کند، فرآیندی رخ می‌دهد که اصطلاحاً آن را «#فروپاشی_اجتماعی» (نه فروپاشی سیاسی) نام‌گذاری می‌کنم. البته باید توجه داشت که فروپاشی اجتماعی مانند فروپاشی سیاسی به ناگهان رخ نمی‌دهد. #فروپاشی_سیاسی یک نوع سقوط است (مشابه سقوط رژیم پهلوی)؛ در حالی که فروپاشی اجتماعی نوعی خالی شدن جامعه از درون است …

… درواقع جامعه زنده است و به حیات فیزیکی خود ادامه می‌دهد، اما از درون خالی شده و نسبت به هویت و نقش خود دچار سردرگمی می‌شود …

… فروپاشی اجتماعی همان‌طور که گفتم روندی تدریجی دارد و این‌گونه نیست که وقتی می‌گوییم فروپاشی اجتماعی رخ داده، یعنی تمام پیوندهای اجتماعی دچار گسست شده است. در واقع فروپاشی اجتماعی هیچ‌گاه امری صددرصد نیست و در هر حال هستند افرادی که هم‌چنان پای‌بند به فرهنگ‌های سنتی خود هستند و #همبستگی_اجتماعی را در قالب سنت‌های پیشین خود ادامه می‌دهند. البته نکته‌ی مهمی که باید به آن توجه داشت این است که این‌گونه همبستگی‌های اجتماعی، در جوامعی که مناسبات اجتماعی در آن‌ها رو به افول است، جدای از آن‌که درصد کمی از جامعه را در بر می‌گیرد، اما همان درصد کم هم به صورت گزینشی این همبستگی اجتماعی را از خود نشان می‌دهند. در حال حاضر اگر شما به جنوب تهران، شوش، دروازه غار و مناطق پایین‌تر بروید، خواهید دید که #فقر و درماندگی در این مناطق موج می‌زند، اما چرا کسی به آن‌ها کمک نمی‌کند؟ چرا آن جمعیتی که در زمان وقوع سیل یا زلزله یا هر بلای طبیعی دیگری همبستگی اجتماعی از خود نشان می‌دهد، همسایه‌ی درمانده و محیط‌های فقیرنشین شهر خود را رها کرده و کاری ندارد که کودکان کار و زنان بدسرپرست و درماندگان چگونه در بیخ گوش آن‌ها زندگی خود را سر می‌کنند؛ بنابراین درست است که در سطحی خرد و کوچک افرادی هم‌چنان منافع جمعی را به منافع فردی ترجیح می‌دهند، اما در کلیت جامعه این موضوع وجود ندارد …

… در هر جامعه‌ای افراد می‌بایست دارای #هویت باشند. این هویت ممکن است #جنسی، #قومی، #ملی یا #دینی باشد. فراموش نکنیم که هویت دینی بود که در سال ۵۷ به دلیل سرخوردگی خروش کرد؛ در نتیجه نمی‌شود انسان‌ها در خلأ به زندگی خود ادامه دهند. #بحران_هویت به دنبال خود سردرگمی و درنهایت «وادادگی اجتماعی» می‌آفریند. در چنین شرایطی افراد جامعه هم هستند و هم نیستند. هستند به این معنا که نفس می‌کشند، غذا می‌خورند، جسم و فکر و تاریخشان را با خودشان حمل می‌کنند و از یک طرف نیستند چون به لحاظ اجتماعی دچار سردرگمی‌اند و هویتی ندارند که با آن خود را تعریف کنند. وادادگی اگر سامان داده نشود و به #هم‌گرایی تبدیل نشود یک روز به شکل افسارگسیخته بروز خواهد کرد. این وضعیت شبیه ارکستر سمفونیکی است که در آن هر کسی ساز خودش را می‌زند و زمانی نواخته می‌شود که دیگر شاهد آهنگ دلنشین نخواهیم بود و آشفته‌بازاری از سازها ایجاد خواهد شد. در این شرایط پوپولیسم ظهور می‌کند و عده‌ای بر این موج وادادگی سواری می‌کنند. امروز رکود و رخوت موجود، جامعه را با پرسش‌های اخلاقی و فلسفی مواجه کرده است. نباید دل‌خوش به این بود که جامعه فقیر و درمانده‌ی کنونی علی‌رغم افزایش روزمره‌ی گرانی‌ها #اعتراض نمی‌کند؛ چراکه در صورت سامان‌ندادن به این وضعیت انرژی تجمیع‌شده در زیر پوست جامعه زمانی بروز می‌کند که دیگر دیر خواهد بود …

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها لطفاً مستقیم از کانال یا با درج پیوند پست و نام کانال صورت پذیرد.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |

| فجایع بزرگ ـ خانواده‌ی #قالی‌باف در ترکیه ـ تشدید فاصله‌ی طبقاتی ـ فروپاشی اجتماعی ـ و دیگر هیچ…!

| پنج‌شنبه ۱ اردی‌بهشت ۱۴۰۱

| گزارش پایگاه خبری ـ تحلیلی «جامعه ۲۴» درباره‌ی پی‌آمدهای سفر خانواده‌ی قالی‌باف، رئیس #مجلس_شورای_اسلامی با احمد بخارایی | منتشرشده در پنج‌شنبه ۱ اردی‌بهشت ۱۴۰۱

| نمایش گزارش:👇
https://jameh24.com/fa/news/36682

| #احمد_بخارایی: در این گفت‌و‌گو با پایگاه خبری ـ تحلیلی «جامعه ۲۴» به این موضوع‌ها اشاره داشتم:

ـ ارتباط ارگانیک پدیده‌های زشت و زیبا در هر جامعه‌ای …

ـ مرزبندی «خودی ـ غیر خودی» و مؤمن و غیر مؤمن در سیاست های گزینشی #نظام_سیاسی آمیخته با #ایدئولوژی که در ۴۳ سال اخیر فاجعه آفریده …

ـ به جیب زدن میلیاردها دلار توسط «خودی‌ها» ناشی از دلال‌گری در فروش نفت در ایام #تحریم یا ناشی از باندبازی‌های جناحی راست و چپ …

ـ ضعف بینایی و ضعف نگرش #جامعه در عدم مشاهده‌ی فجایع بزرگ اما مشاهده‌ی یک امر عادی در جامعه‌ای که خمیرمایه‌اش، #تبعیض است …

ـ وجود ارتباط معنادار و ارگانیک بین رفتار خانواده‌ی #قالیباف با رفتار معلمی که موهای دانش‌آموز را تحقیرگونه قیچی می‌کند و شلیک گلوله به #کول‌بر در کوه‌های کردستان …

ـ تشدید #فاصله_طبقاتی و تعمیق #فروپاشی_اجتماعی و شیوع #بی‌تفاوتی_اجتماعی به عنوان نمادهای این جامعه‌ی فاقد کارکرد و مذهب‌زده …

توجه: اگر فقط و فقط پنجاه درصد آن‌چه که متذکر شده‌ام مطابق واقعیت باشد پس در چه جامعه‌ای زندگی و چرا مماشات می‌کنیم؟!

(امیدوارم اهالی #رسانه در داخل و خارج با تخصص و تعهد و خروش بیش‌تری در انعکاس تحلیل‌های جامعه‌شناختی بکوشند که زمان به ضرر مردم ایران در حال سپری شدن است.)

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |

«دوقطبی‌سازی‌های حاکمیت، جامعه را به سمت خشونت‌ورزی سوق می‌دهد/ تنگ کردن فضا به طغیان اجتماعی منجر خواهد شد!»

| شنبه ۱ امرداد ۱۴۰۱

| گفت‌وگوی پایگاه خبری تحلیلی رویداد۲۴ با #احمد_بخارایی درباره‌ی رویارویی مردم باهم بر سر ارزش‌های حاکمیت سیاسی | منتشرشده در ۳۰ تیر ۱۴۰۱

| نمایش گزارش:👇
https://www.rouydad24.ir/fa/news/313012

خبر رسید که یکی از زنان (#سپیده_رشنو) که تذکر گرفته بود، به اتهام هتاکی به زن محجبه بازداشت شده است و از اینجا به بعد تقابل در میان لایه‌های اجتماعی بیشتر شد؛ تا آنجا که احمد عبداللهی دبیر ستاد امر به معروف اصفهان در واکنشی توهین‌آمیز در صفحه توییتر خود نوشت: «در فیلم منتشر شده دیدیم یک خانم بدزبان اقدام به فیلم گرفتن از یک خانم محجبه کرده، به او فحاشی و نهایتا او را از اتوبوس بیرون می‌کند! یکی از آثار همزیستی با سگ ابتلا به بیماری‌های مشترک از جمله هاری است که متاسفانه برخی الان در این مرحله هستندو باید مواظب حمله آن‌ها بود.»

رئیس سازمان تبلیغات اسلامی نیز از دختر محجبه تقدیر کرد و او را مسئولیت‌پذیر و غیرتمند خواند. او نوشت: «گویی عمده افراد برای تمام کردن غائله سعی می‌کنند تا خانم محجبه را به بیرون هدایت کنند و ماجرا جمع شود که باید از آنان تشکر کرد. حتما تا پایان یافتن و برخورد قانونی پلیس با خانم وقیح و هتاک مساله را از مراجع قضایی و انتظامی پیگیری جدی خواهم کرد!»

به گزارش رویداد۲۴ تقابل میان دو گروهی که معتقد به #آزادی انتخاب پوشش هستند و معتقدان به #حجاب_اجباری این روز‌ها به اوج خود رسیده است. همزمان با فشار‌ها نسبت به پوشش شهروندان و به‌ویژه زنان، آنقدر افزایش یافته که برخی جامعه‌شناسان نسبت به پیامدهای هشدار داده‌اند. از جمله دکتر احمد بخارایی مدیرگروه جامعه‌شناسی سیاسی در انجمن جامعه‌شناسی ایران و استاد دانشگاه که به رویداد۲۴ می‌گوید: اساسا خود موضوع سختگیری نسبت به حجاب از شاخصه‌های دوقطبی‌سازی اجتماعی است و تبعات آن بزرگتر از چیزی است که حاکمیت تصور می‌کند.

بخارایی در توضیح ایده خود می‌گوید: به واژه «#دوقطبی» توجه کنید؛ این «ترم» از حوزه روانشناسی به امانت گرفته شده است و به اختلال دوقطبی «افسردگی-شیدایی» اشاره دارد. اختلال دوقطبی در روان‌شناسی به دو حالت متعارض و آشتی‌ناپذیر در خلقیات فردی که دچار اختلال است اشاره دارد. از نگاه جامعه‌شناختی هم ارتباط تنگاتنگی میان اختلالات فردی و اختلالات اجتماعی وجود دارد دوقطبی‌سازی اجتماعی به ویژه در جامعه ما حکایت از وجود ساختار‌های بیمار دارد که این ساختار‌ها نقشی تعیین‌کننده بر روح و روان افراد دارند.

او می‌گوید: در یک #جامعه کم و بیش سالم، اختلالات فردی عمدتا جنبه روانشناختی دارند و روانشناسان می‌توانند نقش پررنگی را در جهت کنترل رفتار افراد ایفا کنند، اما در جوامعی مانند ایران که مسائل و مشکلات جنبه بیرونی نسبت به افراد دارد، اختلالات اجتماعی یا دوقطبی شدن اجتماعی رخ می‌دهد که خیلی شبیه به اختلال دوقطبی در روانشناسی است، دوقطبی در روانشناسی به معنای افسردگی در فرد یا شیدایی در اوست که باعث نوسان‌های خلقی شدید در او می‌شود.

به گفته این جامعه‌شناس، در اختلالات دوقطبی فرد، گاهی «تمایل» خود را از دست داده و گاه احساس آشفتگی دارد. اگر همین دو حالت را «ترجمه اجتماعی» کنیم، به این موضوع می‌رسیم که از دست دادن تمایل در سطح وسیع آن تبدیل به «#بی‌تفاوتی_اجتماعی» می‌شود و احساس آشفتگی و اضطراب در ابعاد اجتماعی آن تبدیل به ناامیدی نسبت به آینده می‌شود که ناشی از آشفتگی و اضطراب اجتماعی است، این مساله نشان می‌دهد که در جامعه ما ارتباطی تنگاتنگ میان اختلالات فردی و اجتماعی وجود دارد.

بخارایی می‌گوید: با توجه به این ارتباط مشخص می‌شود در جامعه ما که مسائل جنبه ساختاری دارد و اختلالات روانی بیشتر تحت تاثیر عوامل بیرونی، کم کارکردی ساختار‌ها و آشفتگی و پراکندگی میان نهاد‌هاست، به همین دلیل در جامعه ما روانشناسان و مشاوران نمی‌توانند نقش زیادی ایفا کنند و نقش آن‌ها کوتاه مدت و کم‌اثراست.

او می‌گوید: به این وضعیت دو قطبی در جامعه چه بگوییم «#دوقطبی_اجتماعی» و چه بگوییم «ستیز و #تعارض_اجتماعی» باید به این نکته توجه کرد که در این حالت دو طرف نمی‌توانند با یکدیگر تعامل و گفتگو کرده و تفاهم و تعامل دیالکتیکی داشته باشند، در نتیجه ارتباط دو گروه به #تعارض، ستیز، جدل و خصومت می‌رسد. | ادامه:👇
https://blog.dr-bokharaei.com/2022/07/blog-post_21.html#more

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال یا با درج پیوند پست و نام کانال صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

| دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | Site |

| شادی گم‌گشته!

| سه‌شنبه ۳۰ امرداد ۱۴۰۳

| گفت‌وگوی مجله‌ی تجارت فردا با احمد بخارایی درباره‌ی افول شادمانی در جامعه‌ی ایران | منتشرشده در ۲۷ امرداد ۱۴۰۳، شماره‌ی ۵۵۷

| نمایش گزارش:👇
https://drive.google.com/file/d/1b1qxUfDgf_hOEKyzxiszJfSYeK6EBpHN/view?usp=drivesdk

| #احمد_بخارایی: نشاط اجتماعی یا #شادی اجتماعی پیوند تنگاتنگی با رشد اقتصادی و رفاه اجتماعی در هر جامعه دارد. در جامعه ما نشاط اجتماعی کمی وجود دارد و از میانگین جهانی آن کم‌تر است. از سال ۲۰۰۵ تاکنون شادمانی ایرانیان بر اساس گزارش سازمان ملل متحد سیر نزولی داشته و در بین ۱۳۵ کشور رتبه ۱۰۰ را داریم. اگر نشاط اجتماعی را در جهان به چهار بخش خیلی زیاد، زیاد، متوسط و کم تقسیم کنیم، ایران جزو گروه چهارم قرار می‌گیرد. به ظاهر شاید بتوان گفت که در جامعه عناصری که نشاط‌بخش باشند وجود دارند؛ از جمله در شهرها فضای سبزهای نسبتاً کم‌وبیش خوبی می‌بینیم که در فرصت‌های کوچکی که نصیب خیلی از خانواده‌ها می‌شود به مسافرت می‌روند. آن‌ها یا به محل زادگاه خود سفر می‌کنند که اغلب مناطق خوش‌آب‌وهوا است یا به مناطق شمالی و جنوبی می‌روند. در فرهنگ ما شب‌نشینی‌ها و مهمانی‌ها کم‌وبیش نسبت به چیزی که در خارج در بین خانواده‌ها می‌گذرد، رواج بیش‌تری دارد؛ پس در این‌جا در یک نگاه سطحی، شکلی و فرمی به نظر می‌رسد عناصر نشاط‌بخش در بین خانواده‌ها وجود دارد؛ اما چرا میزان نشاط اجتماعی نسبت به چیزی که در جهان وجود دارد، کم‌تر است؟ پس نشاط اجتماعی فراتر از چیزهایی است که در ظاهر می‌بینیم.

وقتی بحث #نشاط_اجتماعی می‌شود، احساس شادکامی احساس خیلی مهمی است؛ یعنی ارزیابی که فرد از خود دارد و در نهایت می‌خواهد درباره‌ی خود و پیرامونش قضاوت کند.
احساس شادکامی یکی از شاخص‌های نشاط اجتماعی است و رضایت‌مندی و احساس خشنودی یک شاخص دیگر است؛ یعنی آن روی سکه‌ی نشاط اجتماعی #رضایت_اجتماعی است و اگر رضایت اجتماعی، وجود داشته باشد افراد در #جامعه احساس بودن و زنده بودن می‌کنند.

یکی از نشانه‌های زنده بودن #مشارکت_داوطلبانه یا غیر داوطلبانه است اما در جامعه‌ی ما دیده می‌شود که کم‌وبیش یک نوع بی‌تفاوتی اجتماعی وجود دارد و در این بی‌تفاوتی اجتماعی افراد منافع فردی خود را به منافع جمعی ترجیح می‌دهند. پس در جایی که شاهد وجود #بی‌تفاوتی _جتماعی هستیم معنی آن این است که رضایت اجتماعی در حد مطلوب نیست و در جایی که رضایت اجتماعی در حد مطلوب و به‌طور متوسط وجود نداشته باشد یعنی نشاط اجتماعی نیست. این‌ها حلقه‌های به‌هم‌پیوسته‌ی یک زنجیرند.
بی‌تفاوتی اجتماعی مولفه‌ها و ابعادی دارد و اگر بی‌تفاوتی اجتماعی را مترادف با افسردگی اجتماعی بگیریم، در اصل بیان‌گر یک حالت بی‌احساسی است؛ یعنی احساس فرد به جامعه و پیرامونش تعلق نمی‌گیرد و دیگری به عنوان یک موجود زنده و شهروند کم‌تر مورد التفات فرد واقع می‌شود و فرد بیش‌تر در خودش گرفتار و غرق است.
یکی از ابعاد بی‌تفاوتی اجتماعی بی‌احساسی است. یکی از ابعاد دیگرش بدبینی است؛ یعنی داوری که فرد درباره‌ی دیگران می‌کند به نحوی توأم با بدبینی است و کم‌تر اثری از نگاه مثبت به پیرامون وجود دارد. بعد سوم بی‌میلی است و این که فرد احساس میل و علاقه در خود نمی‌کند تا با پیرامونش ارتباط خیلی پویا،زنده و تعاملی برقرار کند. این سه بعد حکایت از سه موضوع دارد؛ بی‌احساسی درونیات فرد را بیان می‌کند و احساسش را می‌گوید، بدبینی منطقه‌ی قضاوت ذهنی را می‌گوید. بی‌میلی توجه فرد به بیرون از خودش را می‌گوید در واقع در همه حال واحد تحلیل فرد است یا درون، احساسش، نگاه، ذهنش یا توجهش به پیرامونش. در هر سه بعد واحد تحلیل فرد است … | ادامه: 👇
https://blog.dr-bokharaei.com/2024/08/blog-post_17.html?#more

| بازنشر در سایت انجمن جامعه‌شناسی ایران:👇
http://isa.org.ir/%DB%8C%D8%A7%D8%AF%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA-%D9%85%D8%A7%D9%87/7049-%D8%B4%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%DA%AF%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B4%D8%AA%D9%87

| دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | Site |

⟩ شادی گم‌شده

| شنبه ۱۰ شهریور ۱۴۰۳

⟩⟩ گزارش دیدار نیوز از سخن‌رانی «احمد بخارایی» در نشست گروه صلح انجمن جامعه‌شناسی ایران در فرهنگ‌سرای ملل با همکاری کانون فرهنگ و زندگی، برگزار شده در ۶ شهریور ۱۴۰۳ | منتشر شده در ۷ شهریور ۱۴۰۳

| پخش ویدئو:👇
https://youtu.be/4bwpM9F1JIc

| نمایش گزارش:👇
https://www.didarnews.ir/fa/news/171207

| #احمد_بخارایی: مقوله‌ی #نشاط_اجتماعی در بحث بحران معنا کجا قرار می‌گیرد؟ #بحران_معنا یک نوع گمگشتگی و غفلت است که از نظر جامعه‌شناسی، معطوف به سه زمان گذشته، حال و آینده است. معطوف به گذشته، بحران معنا یک شبه خلق نشده و تاریخی و فرهنگی است. آن قالب گیری تاریخی و فرهنگی، کمک می‌کند به این دوره‌ی بحران معنا.

در این وضعیت، یکی قالب ایدئولوژیک و نگاه اعتقادی مد نظر است. دیگری جنبه‌ی محلی و منطقه‌ای دارد که وقتی با بعد ایدئولوژیک در هم می‌‌آمیزد مثل بتن آرمه می‌شود. چون وقتی می‌گوییم معنایابی، ذهن فرد باید خالی از ارزش‌های متعصابه باشد. سومین قالبی که به لحاظ تاریخی بحران معنا را دامن زده، قالب اقتصادی و نفت‌خواری است.

عطف به زمان اکنون، بحران معنا را این گونه می‌بینیم: دو حالت قالب و شکل دارید و یک محتوا و کانتکت.

به لحاظ قالب و شکل، با چشم غیرمسلح هم می‌توانیم ببینیم. یکی ترجیح منافع و توهمات و عادات فردی به منافع و فکر جمعی یا همان خودمحوری. در رانندگی‌ها نمود دارد. جا‌هایی که کنترل نمی‌شویم، مثل نیمه شب‌ها که مامور نیست، ممکن است از چراغ قرمز عبور کنیم یا، چون کسی نمی‌بیند، زباله را از ماشین به بیرون پرت کنیم یا ته سیگار روی زمین بیندازیم.

دوم: تظاهر است که بخشی از فرهنگ ما شده.

بحران معنا در زمان اکنون در بعد محتوایی عبارت است از ضعف در تخیل و خلاقیت (البته که نیازمند آموزش از دوره کودکی است) و نیز
دوم، اسارت در قالب‌های گذشته و
سوم، مقابله با اصلاح و نوآوری
و عنصر چهارم، بی‌نشاطی اجتماعی است (یا همان موضوع نشست ما که شادی گمشده است).

این شادی گمشده را ذیل بحران معنا می‌بینم با تعریفی که از شادی داریم. و اما بحران معنا معطوف به آینده، خودش را در نومیدی به آینده نشان می‌دهد. این چهار زاویه معطوف به سه زمان، جلوه‌های جامعه‌شناختی «بحران معنا» در زندگی هستند.
و اما نشاط اجتماعی هر جامعه با رشد اقتصادی و اجتماعی آن #جامعه رابطه دارد. در آمار سازمان ملل در سال ۲۰۰۵ آمده از بین ۱۲۹ کشور، ما رتبه صدم را داشتیم که کم کم در سال‌های بعد، به رتبه ۱۰۸ هم رسیدیم. یعنی در آن یک چهارم پایانی هستیم در نشاط اجتماعی در دنیا.

اینجا یک تعطیلی که می‌شود، ملت به سفر می‌روند و به شمال و جاده‌ها قفل! در تونل‌ها هم می‌رقصند! میهمانی می‌روند، جوک می‌گویند، می‌خندند و ....آیا این یعنی نشاط اجتماعی؟! در کشور ما موضوعات اجتماعی به شکل منفرد دیده می‌شوند و نسخه‌های نشاطی که ارائه می‌شود، موقتی و دل خوش کنک است. ما در سنجش نشاط اجتماعی باید ببینیم «رضایتمندی» خودش را چگونه نشان می‌دهد. اینکه شهروند، احساس بی تفاوتی نکند. این که به او اجازه داده شود که مشارکت کند و او هم به #مشارکت، رغبت داشته باشد.

یک نمونه اش در #انتخابات_مجلس، در اسفند ۱۴۰۲ مردم کمتر از چهل درصد در کل کشور شرکت کردند و کمتر از ده درصد در تهران؛ و این یعنی مشارکت پایین است. رضایت پایین است و اعتماد هم پایین است. دور اول #انتخابات_ریاست‌جمهوری در تیر ۱۴۰۳ هم ۴۰درصد مشارکت بود. اما در انتخابات ۱۴۰۳ آن حضور ده درصد اضافه در دور دوم #انتخابات ریاست جمهوری به چه معنا بود؟ آیا احساس رضایت را می‌‌شد دید؟ خیر، آن ۱۰ درصد هم عمدتا امید لازم را نداشتند و گاه احساس می‌کردند بین بد و بدتر دست به انتخاب زده‌اند. آنجا هم که بحث #بی‌تفاوتی_اجتماعی مطرح می‌شود، این با #افسردگی_اجتماعی ارتباط دارد. یکی از نشانه‌های بی تفاوتی هم، بدبینی است.
بدبینی و قضاوت کردن. وقتی نسبت به دیگری که باید حساس باشیم، نیستیم. سرمان را گرم کار دیگری می‌کنیم یا یک دیگری‌‌ای برای خود خلق می‌کنیم و این جاست که به قضاوت بدبینانه دست می‌زنیم.
و ...

| بازتاب در روزنامه آرمان امروز:👇
https://www.armandaily.ir/?p=57810

| دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها:👇
| dr-bokharaei.com
| https://www.youtube.com/@AhmadBokharaei/playlists
| t.me/dr_bokharaei