جامعه‌شناسی افق‌نگر ـ دکتر احمد بخارایی
4.02K subscribers
69 photos
21 videos
1 file
692 links
تلاش من در جهت توصیف، تبیین و تحلیل پدیده‌ها و مسائل اجتماعی ایران معطوف به «آینده» است… منتظر دریافت نظر شما پیرامون تحلیل ارایه شده هستم. با سپاس: 👈 https://t.me/drbokharaei

www.dr-bokharaei.com

Ahmad Bokharaei, Sociologist
Download Telegram
❇️ آیا برای شرکت در #انتخابات #مجلس_شورای_اسلامی در اسفند ۱۳۹۸ باید تجدید نظر کرد؟

🗓 دوشنبه ۲۲ مهر ۱۳۹۸

| #احمد_بخارایی، #جامعه‌شناس |

| یادداشت ۵ | پنجمین مکث:
استدلال ناصحیح اصلاح‌طلب‌ها

⟩⟩ ۱ـ
در مکث‌های یک تا چهار به جنبه‌های «محتوایی» دلایل عدم مشارکت در انتخابات اسفند ۹۸ پرداختم و اشاره داشتم به فروکاهش‌های گسترده‌ی عناصر اصلی در #نظام_سیاسی که در سال‌های پس از انقلاب انتظار می‌رفت تحقق یابد اما به شدت «نزول» کرده‌است و به عنوان مثال، این عناصر عبارت بودند از: تقلیل «#جمهوریت» به «#حاکمیت»، تقلیل «اراده‌ی همگان» به «اراده‌ی سهام‌داران در قدرت»، تقلیل «#مشروعیت» به «مشروع‌سازی با اجبار»، تقلیل «منافع همگان» به «منافع جناحی» و در نهایت، ایجاد تزلزل محتوایی در مفاهیمی مانند: #امنیت، #وحدت و #اقتدار ملی! پس از آن در یادداشت‌های بعدی به موضوع «آشفتگی قضایی» و هجوم به خانواده‌های متهمین و نیز تدوین قوانینی که بسیاری نگاه‌های منتقدانه را «جرم سیاسی» تلقی می‌کند پرداختم و در آخرین یادداشت به تعریف «#اپوزیسیون» اشاره کردم و نتیجه گرفتم که اپوزیسیون بودن منتقدان اجتماعی مثل نگارنده، متفاوت از اپوزیسیون بودن از نوع سیاسی است. اینک و در «مکث پنجم» به «روش» انتقاد جدی به روند موجود در مقام یک اپوزیسیون اجتماعی می‌پردازم.

⟩⟩ ۲ـ آقای بهزاد نبوی از چهره‌های قدیمی و شناخته‌شده‌ی اصلاح‌طلب، به‌تازگی در یادداشتی که در شبکه‌های مجازی هم منتشر شد نگاشته بود: « هیچ دفاعی از اصلاحات ندارم اما با کنارگذاشتن گزینه‌های دیگر به آن می‌رسم». ایشان در این استدلال از «برهان خلف» سود جسته است و در ادامه می‌نویسد: « سه راه برای تغییر وضع موجود کشور بیش‌تر نمی‌شناسم. یک راه #انقلاب است، یک راه #دخالت_خارجی و یک راه هم #اصلاحات است که از سال ۷۶ به بعد بیش‌تر تئوریزه شد». بهزاد نبوی در جای دیگری در همین یادداشت، منظور خود از «دخالت خارجی» را «حمله ترامپ به ایران» بیان می‌کند. ایشان در تعریف «اصلاحات» می‌گوید: «اصلاحات یعنی تغییر وضع موجود به وضع مطلوب با حفظ چارچوب وضع موجود به عکس انقلاب که می‌گوید این چارچوب را تخریب کن و دوباره بساز» و در نهایت نتیجه می‌گیرد که: «قهر و تحریم صندوق رآی به صلاح نیست مگر این‌که شرایط سیاست‌ورزی وجود نداشته باشد» و نیز متذکر می‌شود که: «البته شاید برخی بدشان نیاید که مشارکت، پایین باشد یا بگویند در انتخابات شرکت نمی‌کنیم تا مشروعیت نظام را به چالش بکشند اما هیچ‌وقت مشارکت زیر ۵۰ درصد نبوده است».

⟩⟩ ۳ـ کلام و استدلال آقای بهزاد نبوی نزد #اصلاح‌طلبان، جنبه‌ی عام دارد و عمده‌ی استدلال‌های رایج در دفاع از مشارکت در انتخابات اسفند ۹۸ بر محورهایی استوار است که ایشان به آن‌ها اشاره کرده است.

⟩⟩ ۴ـ به ایشان و دیگر اصلاح‌طلبان عرض می‌شود که محصورکردن راه‌های تغییر وضع موجود به «سه» راهی که متذکر شده‌اید برگرفته از یک رویکرد «مکانیکی» است حال آن‌که جوامع و روند تغییرات در آن‌ها جنبه «ارگانیکی» و سیّال و تلفیق روشی دارند. راه چهارمی که می‌توان تصور کرد این است که «دخالت خارجی» را به «حمله ترامپ به ایران» خلاصه نکنیم و آن مفهوم را به این معنای جزئی تقلیل ندهیم و آن «دخالت» را که فعلاً جنبه‌ی اقتصادی دارد به عنوان یک عنصر فشار‌آور و زمینه‌ساز برای سرعت گرفتن روند تغییرات در نظر بگیریم. بر این اساس، نوع چهارم تغییر این‌گونه خواهد‌بود که «با استفاده از فرصت پیش‌آمده با کنش‌گری جمعی اعتراضی، روند اصلاحات اساسی را با عدم مشارکت در انتخابات، سرعت ببخشیم و فرصت‌سوزی نکنیم».

⟩⟩ ۵ـ چه کسی گفته است که «اصلاحات» لزوماً به معنای «حفظ چارچوب وضع موجود» است آن‌گونه که آقای نبوی مدعی شده‌است؟ «اصلاحات حداکثری» و اساسی در یک جامعه پس از رخ‌داد «#انسداد_اجتماعی» دقیقاً به معنای نقد جدّی چارچوب موجود است و نه البته «تخریب»! عرض کردم که نگاه ایشان و اصلاح‌طلبان حکومتی عمدتاً جنبه‌ی «مکانیکی» دارد و فاقد عناصر «ارگانیکی» است که در آن نگاه، سیّالیت در #خیزش_اجتماعی و جهت‌گیری‌های متنوع، لحاظ نمی‌‌شود و در نهایت به «خود ترمیمی» جریان خیزش اجتماعی، اعتقادی وجود ندارد و نیز نگاه مرزبندی شده و انجمادی به روش ها و سناریوها در آینده دارد. این رویکرد عقب مانده، به خطا می‌اندیشد. 👈 ادامه

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال (forward) یا با درج پیوند پست و کانال «جامعه‌شناسی افق‌نگر» (t.me/dr_bokharaei/…postID) صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |
| تحول‌خواهی: مطالبه‌ی به حق معترضان!

| یک‌شنبه ۱۵ آبان ۱۴۰۱

| گفت‌وگوی روزنامه‌ی «رویداد امروز» با احمد بخارایی درباره‌ی #خیزش و #اعتراضات_اجتماعی با شعار #زن_زندگی_آزادی | منتشرشده در شنبه ۱۴ آبان ۱۴۰۱

| نمایش گزارش:👇
https://drive.google.com/file/d/1ll5sJ4Nr0AmqpJeR-nsdPMxdSayHR1xQ/view?usp=share

| فایل شنیداری:👇
https://drive.google.com/u/0/uc?id=1djsm1SjT7Ly2z3yy2a7JQFUjcYQcKRwg&export=play

| #احمد_بخارایی: گفت‌وگویی با روزنامه‌ی «رویداد امروز» داشتم که فایل شنیداری‌اش شامل ۵۰ دقیقه را ملاحظه می‌کنید. بنا به شرایط نظارت حاکمیتی بخشی از گفته‌ها امکان چاپ نداشت و بسیاری هم چاپ شد. ممنونم از اهالی #رسانه که متعهدانه #کنش می‌کنند و تحت فشار نظارتی، استقامت می‌ورزند. همه‌ی مطالب شفاهی و مکتوب در اختیار شماست تا تأمل فرمایید و نقد کنید. در این گفت‌و‌گو به ریشه‌های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی اعتراضات گسترده و مطالبات مردم در این روزها با جرقه‌ی «مرگ مظلومانه‌ی #مهسا_امینی» و دیگر جان‌برکفان اشاره و به موضوعاتی از قبیل: #فساد_ساختاری، تصلب #نظام_حکم‌رانی، آفات #حکومت_ایدئولوژیک، بی‌کاری، تعارض دو فرهنگ سنت‌گرا (واقعیت‌گریز) و مدرن (عقلانی) اشاره کردم. در پایان به پاسخ این پرسش پرداختم: «جامعه به چه سمت و سویی می‌رود؟ و احتمالاً چه خواهد شد؟» . شاید «امید» خودم را به جای واقعیتی که در زمان نه چندان دور در این مرز و بوم رخ خواهد داد بیان کرده‌ام. نمی‌دانم! اما احساس می‌کنم اینک توپ در زمین سیاست‌سازان در نظام حکم‌رانی است. اینک «تضاد» به زمین #حاکمیت پرتاب شده‌است. نیروهای عدالت‌خواه در درون حاکمیت، رسالتی بزرگ دارند. همان‌گونه که در گفت‌و‌گو اشاره کرده‌ام: اگر این «خیزش» که بیش از یک ماه و نیم است گسترده و عمیق ادامه داشته است و هم‌چنان تداوم خواهد داشت به «#شورش» بینجامد آن‌وقت پدیده‌ی نامیمونی شکل خواهد گرفت. فرصت چند ماهه وجود دارد تا نیروهای عدالت‌خواه در درون حاکمیت با تشکل و جدیت و از جان‌گذشتگی به بحث و تقابل با صاحبان قدرت و ثروت تحت باورهای ایدئولوژیک برخیزند و خود با «#اصلاحات_اساسی» و نه سطحی و فریب‌ناک، به تحول دست زنند و الا شورشی عظیم در راه است که شایسته نیست!

| دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها
👇
| Instagram | YouTube | Site |
| سوق جامعه به سوی انحطاط بیش‌تر!

| دوشنبه ۲۱ آذر ۱۴۰۱

| گفت‌وگوی خبرآنلاین با احمد بخارایی درباره‌ی اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ | منتشرشده در ۲۰ آذر ۱۴۰۱

| نمایش گزارش:👇
http://khabaronline.ir/xjwdT

| بازتاب در روزنامه‌ی همدلی:👇
https://hamdelidaily.ir/?newsletteraday=۲۱&newsletteramonth=آذر&newsletterayear=۱۴۰۱

https://hamdelidaily.ir/?post=41746

| بازتاب در پایگاه خبری ایران امروز:👇
https://www.iran-emrooz.net/index.php/news1/more/104720/

| #احمد_بخارایی: گفت‌و‌گویی حضوری در بیش از دو ساعت با «کافه خبر» در محل خبرگزاری خبرآنلاین داشتم که بخش‌هایی از آن منتشر شد و بخش‌هایی هم امکان انتشار نداشت. امیدوارم جامعه‌شناس‌ها و اهالی علوم انسانی بتوانند همه‌ی حرف‌ها و تحلیل‌های‌شان را در فضای عمومی باز گویند و نقد شوند که این به نفع جامعه است و اما به موضوعات زیر در این جلسه اشاره داشتم که تفصیلش در گزارش آمده:

۱ـ رخ‌داد‌های پس از شهریور ۱۴۰۱ منفک از قبل نیست آن‌گونه که در پایان سال ۱۴۰۰ بسیاری و از جمله من پیش‌بینی کرده بودیم،

۲ـ آن‌چه اتفاق افتاد یک «#خیزش» بود که به دنبالش «#شورش» خواهد بود با فرجامی نامشخص،

۳ـ اگر این #اعتراضات، دیده و شنیده نشود سرخورده‌تر شدن #جوانان و مردم، #جامعه را با روند صعودی نرخ انواع #انحرافات و #آسیب‌های_اجتماعی از جمله #اعتیاد و #خودکشی و فرار از کشور و #افسردگی و … و نیز با #فروپاشی_اجتماعی بیش‌تر مواجه خواهد کرد،

۴ـ مقوله‌ی «#حجاب» نه یک مؤلفه‌ی مستقل و اصلی بلکه یک مسئله در کنار مسائل دیگر، جرقه‌ای شد بر بشکه‌ی باروت ناملایمات فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی در ایران ۱۴۰۱،

۵ـ نباید دچار تقلیل‌گرایی در تحلیل رخ‌داد‌های ۳ ماه اخیر در ایران شویم و به «حجاب» کاهش دهیم. مسئله، گسترده‌تر از آن است،

۶ـ دهه هشتادی‌ها جسورند زیرا جوان‌ترند و در نومیدی نسبت به آینده‌ای که جمهوری اسلامی برای آنها تدارک دیده به جایی رسیده‌اند که می‌گویند: بالاتر از سیاهی دیگر رنگی نیست، پس با هیجان و جرأت بیش‌تری به خیابان‌ها آمدند،

۷ـ در رخ‌داد‌های اعتراضی سه ماه اخیر «شکاف نسلی» وجود نداشت بلکه اتحاد بین والدین و فرزندان دیده شد و نیز اتحاد بین امروز و دیروز ایران در روند #آزادی‌خواهی از #مشروطه تاکنون،

۸ـ جامعه دوقطبی‌تر شده و مردم علیه مردم در قالب «معترض» و «مدافع نظام» صف‌آرایی کرده‌اند و این بدترین حالت برای یک جامعه است.

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها لطفاً از کانال یا با درج پیوند پست و نام کانال صورت پذیرد.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | Site |
⟩ خودکشی امروز، پی‌آمد آبان ۹۸!

| شنبه ۲۶ آبان ۱۴۰۳

| #احمد_بخارایی:
۲۴ آبان ۹۸ بنزین گران شد. از لیتری ۱۰۰۰ تومان به ۱۵۰۰ تومان سهمیه‌ای و ۳۰۰۰ تومان آزاد. بنزین فقط ۵۰۰ تومان سهمیه‌ای و ۲۰۰۰ تومان آزاد گران شد اما بازتاب وسیعی داشت. شهرها خیلی سریع، یکی پس از دیگری #اعتراض کردند؛ اعتراضی جدی تؤام با تخریب. برخی مجسمه‌ها و نمادهای سیاسی ـ ایدئولوژیک هم پایین کشیده شدند. فضا امنیتی شد. تعداد زیادی کشته شدند؛ بنا به برخی اقوال حدود ۱۵۰۰ کشته از طرف مردم به دست نیروهای انتظامی ـ امنیتی و بیش از ۵۰۰۰ بازداشتی که برخی بعدها #اعدام شدند.

چه شد که چنین شد؟ آیا صرفاً گران شدن بنزین به مقدار ۵۰۰ تا ۲۰۰۰ تومان در هر لیتر، عامل اصلی #اعتراضات بود و آیا اگر این عامل نبود، جامعه آرام بود؟
آیا #جامعه مستعد #شورش نبود؟

در یک نگاه جامعه‌شناسانه به نظر می‌رسد گران شدن بنزین همانند جرقه‌ای بود به بشکه‌ی باروت! وجود #تبعیض در عرصه‌های اجتماعی ـ اقتصادی، قبل از آن آزاردهنده شده بود. وجود کم‌اعتمادی به نظام سیاسی از سوی مردم، بسترساز بود و نمی‌توانستند پوزخند رئیس‌جمهورشان را در موضوع عدم اطلاع او از گران شدن بنزین باور کنند و نیز نمی‌پذیرفتند که هدف از گران شدن، کمک به مردم است و برای تقویت جیب دولت نیست! وجود فشارهای ایدئولوژیک هم قبل از آن جامعه را ملتهب کرده بود. این‌گونه نبود که یک عامل و آن هم گران شدن بنزین به ازای ۵۰۰ تا ۲۰۰۰ تومان برای یک لیتر، مردم را با آن شدت و حدت برآشفته‌ سازد …

آن دوران گذشت تا #خیزش_مهسا در ۱۴۰۱ و گذشت تا امروز که می‌شنویم آمار انواع #خودکشی افزایش یافته از شکل دانش‌آموزی‌اش تا شکل سیاسی‌اش در پایان بخشیدن به زندگی خود توسط #کیانوش_سنجری. و داستان ادامه دارد، جامعه ملتهب است، فشارها همه‌جانبه است، تبعیض دامن‌گستر است، امیدها به #پزشکیان روزبه‌روز کاهش می‌یابد و همه یک فریاد واحد دارند:
«ما می‌خواهیم زندگی معمولی داشته باشیم … ما می‌خواهیم به حساب بیاییم … ما می‌خواهیم دیده‌شویم».

آن‌چه از عوامل و علل و دلایل در #آبان_۹۸ موجب اعتراضات جدی شد امروز چند برابر در جامعه وجود دارند و جامعه ملتهب است. عناصر نظام سیاسی به خود آیند!

| دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها: 👇
| dr-bokharaei.com
| https://www.youtube.com/@AhmadBokharaei?hl=fa
| t.me/dr_bokharaei