جامعه‌شناسی افق‌نگر ـ دکتر احمد بخارایی
3.23K subscribers
64 photos
20 videos
1 file
593 links
تلاش من در جهت توصیف، تبیین و تحلیل پدیده‌ها و مسائل اجتماعی ایران معطوف به «آینده» است… منتظر دریافت نظر شما پیرامون تحلیل ارایه شده هستم. با سپاس: 👈 https://t.me/drbokharaei

www.dr-bokharaei.com
Download Telegram
❇️ #شطحیات_اجتماعی (۲)

🗓 دوشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۰

پراکنده خواهم گفت زیرا «زیاده»، منسجم گفته‌ایم و «زیاد»، شنیده‌ نشده‌ایم!

بهار هزار و چهارصد

نگاه از دور: «فرا نگاهی» به دست‌وپا زدن حاکمیت!

🖋 #احمد_بخارایی، جامعه‌شناس

۱ـ این روزها خیلی‌ها ابراز نگرانی می‌کنند. از چی؟ از تفاهم‌نامه #ایران و #چین که قرار است طی قراردادهای بعدی حدود ۴۰۰ میلیارد دلار از سوی چینی‌ها در ایران طی ۲۵ سال در صنایع نفت، گاز، راه‌آهن و جاده‌سازی سرمایه‌گذاری شود. عمدتاً #معترضان دو دسته‌اند و اعتراض‌ها متوجه دو امر است: الف ـ به مفاد تفاهم‌نامه، فلذا می‌گویند طبق اصل ۱۵۳ #قانون_اساسی، هر گونه قرارداد که موجب سلطه‌ی بیگانه بر منابع طبیعی، اقتصادی، فرهنگ، ارتش و دیگر شؤن کشور گردد ممنوع است. ب ـ به طرف داخلی که «#حاکمیت_ایران» است و استدلال می‌کنند که چین با این همکاری به تداوم حیات نامشروع #حاکمیت در ایران مدد می‌رساند. نامشروع بودن را هم مبتنی بر نمایندگی نکردن همه‌ی ملت از سوی حاکمیت #مستبد می‌دانند.

۲ـ معترضان در گروه نخست که هنوز از محتوای تفاهم‌نامه مطلع نیستند کلی‌گویی می‌کنند. بنابراین، این سیاست‌گذاری حکومتی را «بهانه»ای برای ابراز مخالفت خود قرار می‌دهند. چه می‌شود که هر حرکت سیاست‌گذارانه، با مخالفت جمع کثیری از مردم در یک #جامعه مواجه می‌شود؟ معترضان در گروه دوم که تعرض واضحی به اصل تفاهم‌نامه ندارند با توجه به قدرت گرفتن طرف ایرانی در خرده‌نظام سیاسی، نگران تمدید حیات حاکمیتی هستند که گوش‌هایش، کر و چشم‌هایش، کور است و واقعیت‌های متکثر اجتماعی را در یک چارچوب تنگ #ایدئولوژیک نمی‌تواند مشاهده کند. بنابراین با زبان بی‌زبانی به طرف چینی می‌گویند که فعلاً دست نگه دار تا ما #قدرت بگیریم و آن وقت با ما توافق‌نامه امضا کن. خیلی ساده!

۳ـ در هر دو گروه فوق که خیل عظیمی از اهالی اجتماعی در داخل و خارج از کشور را نمایندگی می‌کنند یک امر، مشترک است و آن متزلزل بودن حاکمیت و قدرت در ایران است. گویی «#مقبولیت_سیاسی» حاکمیت در ایران با تنگنای نفس‌گیر مواجه است. می‌گویند «#مشروعیت» (Legitimacy) یک #نظام_سیاسی مبتنی بر چهار عامل: حقانیت، قانون‌مندی، کارآمدی و مقبولیت است. نظام سیاسی در ایران «حقانیت» خود را از منبع فرهنگ ماورایی #شیعی کسب کرده، و نیز «قانون‌مندی» خود را در تبعیت از اصول مشوّش قانون اساسی و نیز قانون‌های نیم‌بند مجلسی که نمایندگان تهرانش ۱۲درصد رأی واجدان اعطای رأی در این حوزه‌ی انتخابیه را کسب کرده‌اند نشان می‌دهد و هم‌چنین «کارآمدی»اش برای طرفدارانش، در حد رضایت‌بخش نسبی است به گونه‌ای که گاه «تب» را به «مرگ» ترجیح می‌دهند تا نکند در غیاب این #حکومت_شیعی، کفار حاکم شوند و نیز دسته‌ای دیگر که اعتقادی به #ایدئولوژی در عرصه‌ی عمومی ندارند اما این آب را به اندازه کافی «گل‌آلود» می‌بینند از آن ماهی می‌گیرند و بر ثروت خود می‌افزایند. در این وانفسای سیاسی، به نظر می‌رسد سه عامل از چهار عامل مشروعیت‌بخش، در صحنه عرض اندام می‌کنند پس #مشروعیت_سیاسی در ایران با #بحران مواجه نیست. حال چه می‌توان گفت؟

۴ـ لازم است در تعریف مشروعیت سیاسی، تجدید نظر کنیم و بگوییم که «مقبولیت» (Acceptability) نه یک جزء در میان اجزای مشروعیت سیاسی، بلکه به موازات آن دارای وزن است و به بیان دیگر مقبولیت سیاسی، نه «قسمی» از مشروعیت سیاسی، بلکه «قسیم» آن است و این دو «#پایداری_سیاسی» را می‌سازند. حالا می‌گویم: ما در ایران با «#بحران_مقبولیت_سیاسی» مواجه‌ایم!

۵ـ در یک خانواده، پدر تلاش می‌کند برای فرزندانش امکانات رفاهی فراهم آورد و دل‌سوز است اما بر اساس الگوهای سنتی خود می‌خواهد امرونهی کند. در این خانواده، پدر و تلاشش ارج ندارد و تلاش نکردنش، گاه بهتر خواهد بود زیرا برای رفاه فرزندش، ماشین می‌خرد اما همان ماشین بلای جان فرزند می‌شود. پدر اندیشیده بود که فرزند با آن ماشین ممکن است به عتبات عالیات سفر کند اما او با دوستانش به هم‌نشینی‌های شبانه می‌رود و در دود غرق می‌شود و آن می‌شود که امروز در ایران، «گل‌گشی»، گل می‌کند و هنجار می‌شود! چه رابطه‌ای مشاهده می‌شود بین آن پدر و این پدر؟ این پدر معنوی و این #رهبر_معظم هم فکر می‌کند که همه‌ی تلاشش برای استعلای #دین و میهن است اما چقدر فاصله است بین ذهن و عین! حالا اگر همه‌ی دنیا هم بیایند و به این حاکمیت کمک کنند تا ایران، توانمند شود بسا من و شما باز هم به همه دنیا معترض شویم. چرا؟ زیرا «مقبولیت نظام سیاسی» در ایران با بحران مواجه است و این همه‌ منابع انسانی و غیر انسانی دارد به هرز می‌رود. به نظر می‌رسد باتلاق تاریخی در انتظار ما است. شاید در آینده‌ای نه چندان دور، متاسفانه تنازعات، جنبه‌ی #قومی و فراگیر پیدا کند!

| t.me/dr_bokharaei

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇

| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |
❇️ #شطحیات_اجتماعی (۳)

🗓 چهار‌شنبه ۱۱ فروردین ۱۴۰۰

پراکنده خواهم‌گفت زیرا «زیاده»، منسجم گفته‌ایم و «زیاد»، شنیده‌ نشده‌ایم!

بهار هزار و چهارصد

«#بحران_مقبولیت» #نظام_شیعی در ایران

🖋
#احمد_بخارایی، جامعه‌شناس

۱ـ در شطحیات (۲) گفته‌بودم که #نظام_سیاسی در ایران از میان چهار مؤلفه‌ی «#مشروعیت_سیاسی» در سه مؤلفه، مشکل بحران‌‌آفرین ندارد که عبارتند از: حقانیت، قانون‌مندی و کارآمدی (البته با تعاریفی که گذشت!) اما در مؤلفه‌ی چهارم یعنی «#مقبولیت» (Acceptability) با بحران مواجه است که این به تنهایی هم‌وزن همه‌ی آن سه عنصر قبلی در #ناپایداری_سیاسی در ایران است. دوستان خواستند بیش‌تر توضیح دهم.

۲ـ «بحران مقبولیت» مانند هر پدیده‌ای از چهار زاویه معطوف به سه زمان، قابل تحلیل است.
۲ـ۱ـ به اعتبار تبارشناسی #جامعه:
الف ـ ما با «بحران مقبولیت» مواجهیم زیرا به اعتبار بستر فرهنگی و مذهبی، اینک و هم‌چنان تندیس «#ولایت ـ #امت» در میادین شهر‌ها به جای «#دولت ـ #ملت» خود را می‌نمایاند که نزد برخی تاریخ گذشته است.
ب ـ ما با «بحران مقبولیت» مواجهیم زیرا به اعتبار بستر جهانی، الگوهای حکومت‌مداری در ایران با روند #جهانی‌شدن ناساز است.

۲ـ۲ـ به اعتبار «شکل» در زمان اکنون:
الف ـ ما با «بحران مقبولیت» مواجهیم زیرا به طور عریان مشاهده می‌شود که مقولاتی مانند «#عشق» و «#صلح» و «#دیگرخواهی» به حاشیه رفته‌اند و زندگی، علی الظاهر تکراری و تا حدودی خالی از معنا شده است.
ب ـ ما با «بحران مقبولیت» مواجهیم زیرا در کوچه و خیابان مشاهده می‌شود که #انسانیت، نحیف شده است و #کودکان_کار و خیابان تا کمر به داخل ظرف زباله خم شده‌اند.

۲ـ۳ـ به اعتبار «محتوا» در زمان اکنون:
ما با «بحران مقبولیت» مواجهیم زیرا …
ـ در روند تصمیم‌سازی، نقش «عاملیت» به سطح حداقلی کاهش یافته، از #رأی دادن‌ها تا اصلاح ساختارها،
ـ فضای دهشتناک نئولیبرالی کج و ماوج حاکم، نوکیسه‌ها را همچنان ارتقاء می‌بخشد و فرصت خوبی برای اهالی زدوبند فراهم کرده است تا با «ریش مصلحتی»، به ریشه بزنند،
ـ «تخصص‌محوری» از ترس «تعهد‌محوری» به کنجی خزیده و #عقلانیت، نحیف شده است،
ـ وحشت #حاکمیت از رعایایش، به کم‌اعتمادی مردم به حاکمیت منجر شده است،
ـ از #مذهب، استفاده‌ی ابزاری شده است،
ـ کاریزمایی فرمانده، تبدیل به فرماندهی کاریزمای تاریخ‌گذشته، شده است.

۲ـ۴ـ به اعتبار پی‌آمدها:
ما با «بحران مقبولیت» مواجهیم زیرا …
ـ حس بیهودگی، گریبان خیلی‌ها را می‌فشارد در صحنه‌های خالی از محتوا مانند رأی‌دادن‌ها تا اصلاح ساختارها،
ـ نرخ #بی‌کاری بالاست و آزار‌دهنده،
ـ #آموزش در مدارس و دانش‌گاه‌ها، سست و کم‌مایه‌اند،
ـ زندان‌ها به جای «ترمیم متهم»، مشوّق تکرار جرم‌اند،
ـ با فضای هوشمند مجازی، مقابله می‌شود تا هم‌چنان با کنکاش حوزه‌ی خصوصی، مدار فکری کنش‌گران به سمت مدار #ایدئولوژیک حاکمیت، جهت یابد،
ـ مدافعان #آزادی و حتی مدافعان زیبایی و سلامت طبیعت، به حبس می روند،
ـ نارضایتی از «آن‌چه هست» (با فرض خوب‌بودن نسبت به برخی کشور‌های کم‌تر توسعه‌یافته) رو به افزایش است.

۳ـ هفده شاخص در تشدید «بحران مقبولیت» نظام سیاسی در ایران را متذکر شدم. می‌خواهم بگویم نیمی از این موارد (هشت‌و‌نیم شاخص!) کفایت می‌کند که پایداری یک نظام سیاسی، متزلزل شود. از نبود «#دموکراسی» حرفی نزدم چرا که همه‌ی این موارد هفده‌گانه، قبل از تحقق دموکراسی از امکان تحقق به طور نسبی برخوردارند، پس: دموکراسی پیش‌کش حاکمیت! در شطحیات (۲) نوشتم و اینک باز می‌گویم که وجود «بحران مقبولیت» در نظام سیاسی در هر جامعه‌ای باتلاقی می‌آفریند که حاکمیت هر قدر هم خیر‌خواهانه هر توافق‌نامه‌ای را با هر صاحب قدرتی امضا کند به ضد خود تبدیل می‌شود! فکر کنیم، فکر کردن خوب است.

تا خرداد ۱۴۰۰ و ایام #انتخابات، باز هم از این #شطحیات خواهم گفت.

| t.me/dr_bokharaei

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇

| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |
| «#فروپاشی_اجتماعی»، سوار بر شاسی‌بلند به رانندگی مجلسی‌ها!

| پنج‌شنبه ۲۱ اردی‌بهشت ۱۴۰۲

| گفت‌وگوی پایگاه خبری ـ تحلیلی تجارت نیوز تجارت فردا با احمد بخارایی درباره‌ی پی‌آمدهای اجتماعی فساد رشوه به نمایندگان مجلس مشهور به «شاسی‌بلندها» | منتشرشده در ۲۰ اردی‌بهشت ۱۴۰۲

| نمایش گزارش:👇
https://tejaratnews.com/خودروهای-شاسی-بلند-در-مجلس-اردیبهشت-1402

| #احمد_بخارایی:
… هر پدیده‌ای اگر درسه سطح خرد، میانه و کلان به صورت تلفیقی تحلیل نشود دچار بخشی‌نگری و تقلیل‌گرایی می‌شویم. بر این اساس، تحلیل در سطح خرد این پدیده، نشان می‌دهد که گویی هم اتفاق بزرگی افتاده است، هم نه! اتفاق بزرگی‌ست زیرا قیمت این خودروها در مقایسه با حقوق یک کارگر، معلم، کارمند، کاسب جزء و… رقم قابل توجهی است. پس از این نظر در سطح خرد، اتفاق بزرگی رخ داد.

… از منظر دیگر اتفاق بزرگی نیست، چون یک خودرو، فرد را به اوج نمی‌رساند و این امکانات در جامعه جنبه عام دارد. از این زاویه است که مشاهده می‌کنید در مواجهه با واگذاری خودرو شاسی بلند به نمایندگان موضع‌گیری‌های متضادی صورت گرفت و هر تحلیل‌گری فقط از یک زاویه در سطح خرد به این موضوع داشت.

… در سطح میانه با واحد تحلیل «نهاد»، مجلس جایی است که باید فارغ از گرایش‌ها و ارزش‌های سیاسی در خدمت مردم باشد. اما چه این دوره و چه در ادوار گذشته، نمایندگان نتوانستند در این راستا{فارغ از گرایش سیاسی} عمل کنند. همواره نیروهای رسمی و غیررسمی پشت صحنه در روند قانون‌گذاری تاثیرگذار بودند. نمایندگان مستقل برای فعالیت محدود هستند و تعدادشان هر دوره کمتر می‌شود. این مجلس با مجلس ایده‌آلی که یک نظام اجتماعی نیاز دارد، فاصله زیادی دارد.

… در سال ۹۸ یعنی در آخرین دوره #انتخابات_مجلس از ۳۰ نماینده شهر تهران فقط آقای #قالیباف حدود ۱۴ درصد رأی واجدان اعطای رأی را به خود اختصاص داد و ۲۹ نماینده دیگر حدود هشت درصد آرا را گرفتند. در مجموع در این دوره کمتر از ۴۰ درصد واجدان اعطای رأی در کشور در انتخابات شرکت کردند که این رقم برای نخستین بار بود که در کشور اتفاق می‌افتاد. این نشان‌دهنده بحران #مشارکت_سیاسی و زنگ خطری برای #مشروعیت_سیاسی است.

… در سطح کلان با واحد تحلیل «ساختار»، دیگر منطقی نیست که در یک فضای آلوده، انتظار داشت که جزئی از آن فضا آلوده نشود. وجود #رانت و #فساد پنهان و آشکار و گروه‌های فشار، دیگر غیرقابل انکار است. چقدر گزارش فساد فقط از سوی مراکز مطالعاتی مجلس منتشر شده است؟

… در این ساختار دیگر افشای یک فساد و هضم آن سخت نیست؛ حالا امروز شاسی‌بلند است، فردا یک ماجرای دیگر. در بستری که بسیاری از متخصصان با اعمال فیلتر، امکان ورود به مجلس را ندارند، این امر بدیهی است.

… توجیه فساد با تفسیر در ماجرای اعطای خودروهای شاسی بلند به برخی از نمایندگان، فریدون عباسی، نماینده مجلس گفت: «چرا باید این گدابازی‌ها را درآوریم و به ماشین شاسی بلند گیر بدهیم؟ مگر قیمت ماشین شاسی بلند چقدر است؟» اظهاراتی که به نظر می‌رسد، عادی‌سازی فساد و رانت باشد و مردم هم نباید آن را بزرگ جلوه دهند!

… متأسفانه اهالی سیاست و کسانی که در قدرت هستند، عادت به نگاه تک‌بعدی دارند. نمی‌توانند نگاه جامع به یک پدیده داشته باشند. مجموع همه مواردی که توضیح داده شد، موجب می‌شود که فساد با شکل جدیدش توجیه شود.

… در #نظام_سیاسی ما پس از انقلاب، «تفسیر»، نقش محوری داشته است. زمانی‌که پای تفسیر به میان بیاید، #قانون به حاشیه می‌رود. قانون مانند یک موم در دست مفسر است. بنابراین در ماجراهای این چنینی می‌توانند نمایندگان، خود و مستمعین خود را توجیه کنند.

… گذشته چراغ راه آینده است؛ چه در وجه مثبت و چه منفی. وقوع چنین ماجراهایی ناگهانی نیست. هر چه که امروز می‌بینیم، ادامه راه گذشته است. وقتی در صحنه سیاسی و اجتماعی با سوژه‌های این چنینی مواجه می‌شویم، هر زمان ممکن است نمادها و مصداق‌های جدیدی بروز کند. منظورم این است که باید یک نگاه مفهومی و سوژه‌مآب داشت نه صرفا گاهی توجه خود را به یک مصداق و ابژه خاص معطوف کرد و از لایه‌های پنهان غفلت ورزید.

… متاسفانه نظام سیاسی در ایران بیش از حد وابسته به سیاست‌های رسمی و غیررسمی گروه‌های فشار درحوزه‌های قدرت و اقتصاد است. موضوع‌ها زیاد است؛ یک روز شاسی‌بلند مطرح می‌شود، روز دیگر جلوه‌های دیگر رانت و فساد.

… بی‌اعتمادی #جامعه به #مجلس اما اینکه برای استیضاح یک وزیر، چنین هدایایی داده و گرفته می‌شود، چه تاثیری در اعتماد جامعه به این مجلس و قوانین مصوب آن می‌گذارد؟ آیا می‌توان انتظار داشت که افراد جامعه قوانین این مجلس را به رسمیت بشناسند یا برای آن احترامی قائل باشند؟ | ادامه👇
https://blog.dr-bokharaei.com/2023/05/blog-post.html#more

| دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | Site |
| عامل انفجار در گذشته، حال و آینده: خشونت ساختاری در ایران!

| سه‌شنبه ۱۰ بهمن ۱۴۰۲

| نشست «عامل انتحار: جمهوری اسلامی، اسرائیل یا داعش؟» ، برگزار شده در اتاق «پرتو» در کلاب‌هاوس | شنبه ۱۶ دی ۱۴۰۲

| پخش جریان مناظره (شنیداری):👇
https://drive.google.com/file/d/1maiJaBWfTSTKpBA7xV9Ax67U0sGOrJ4d/view

| #احمد_بخارایی: چیزی حدود ۵ ساعت در کلاب‌هاوس با آقایان #علی‌رضا_نامور_حقیقی، #بیژن_عبدالکریمی، #مسعود_بهنود، #فرج_سرکوهی، #تقی_رحمانی و دیگر عزیزان پیرامون انفجار کرمان در سالگرد #قاسم_سلیمانی بحث چالشی داشتم و در این محورها گفت‌و‌شنود داشتیم:
ـ تحلیل این رخ‌داد دردناک در سه سطح: خرد، میانه و کلان.
ـ اشاره به وجود ۷ نوع #خشونت در ایران شامل خشونت‌های: تاریخی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، علیه طبیعت و بالاخره #خشونت_جهانی. در باره‌ی هر یک از این انواع هفت‌گانه‌ی خشونت در ایران شاهد مثال‌هایی آوردم.
ـ وجود مشروعیت "نسبی" #نظام_سیاسی در ایران ناشی از آمیختگی سه نوع #اقتدار: سنتی، کاریزماتیک و قانونی.
ـ وجود بحران #مشروعیت_سیاسی در ایران.

لطفاً بشنوید و نقد فرمایید. سپاس

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال یا با درج پیوند پست و نام کانال صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | Site |
| گریزناپذیری «#تحول‌جویی» در ایران ( ۳ )

پیام "تحول‌جویان" به #نظام_سیاسی ایران!

| شنبه ۱۸ فروردین ۱۴۰۳

| #احمد_بخارایی: به کنسول‌گری شما در دمشق حمله شد تا جلسه‌ی نظامیان جنگ‌طلب منهدم شود. اینک شما بازنده هستید زیرا وارد یک بازی "باخت ـ باخت" شده‌اید. اگر هم حمله‌ای کنید و پاسخ دهید بسا با پاسخ شدیدتری مواجه شوید و اگر هم پاسخ ندهید نشان از ضعف دارد. اما این مهم نیست. مهم این است که در سه نبرد، بازنده‌اید:

۱ـ نبرد تاریخی: آینده‌گان قضاوت مثبتی به عملکرد شما نخواهند داشت زیرا آتش‌افروزی در دنیا پسندیده نبوده و نخواهدبود.

۲ـ نبرد اجتماعی: #جامعه و قشرهای اجتماعی عملکرد شما را نپسندیده‌اند زیرا در آخرین #انتخابات_مجلس در اسفند ۱۴۰۲ (بخوانید: نظرسنجی) بیش از ۶۰ درصد اعضای بالغ جامعه به ویژه در شهرهای بزرگ و در میان متخصصین و تحصیل‌کرده‌ها به شما پاسخ منفی دادند.

۳ـ نبرد سیاسی: عملکرد شما در خارج مورد احترام اغلب مردم دنیا نیست و حتی بسیاری از فلسطینیان هم حضور شما را دخالت قلمداد می‌کنند به گونه‌ای که موجب کشته‌شدن تأسف‌بار بیش از سی‌هزار کودک و زن و مرد مظلوم فلسطینی شده است. در داخل هم #مشروعیت_سیاسی شما اگر دنیا را هم فتح کنید در مقابل علامت پرسش قرار دارد تا جایی که بسیار دیده می‌شود از حمله‌ی #اسرائیل به کنسول‌گری‌تان و کشته‌شدن هفت فرمانده‌ی ارشد سپاه اظهار خرسندی می‌شود. چه واقعه‌ی زشتی!!!

چرا چنین است؟
برخی می‌گویند یک نظام سیاسی‌ای که از حضور یک #جامعه‌شناس آکادمیک در #زندان_اوین هم هراسناک است و او را به زندان دماوند منتقل می‌کند چگونه می‌خواهد در دنیا حضور و کنش‌گری پسندیده‌ای داشته باشد. دکتر #سعید_مدنی، همکار صبور و اندیشمندمان را می‌گویم که جرمش انجام تحقیقات و نگارش کتاب بود و سال‌هاست در حصر و تبعید است.

واقعاً اندکی به عملکرد خود اندیشیده‌اید؟ شما که از یک فرد دانشگاهی این‌قدر هراس دارید چگونه می‌خواهید در چهار نبرد: نظامی، تاریخی، اجتماعی و سیاسی، پیروز شوید؟
یک لحظه تأمل و اندیشه بهتر از ده‌ها سال عبادت است. این حدیثی از پیشوایان خودتان است!

| یادداشت‌های پیشین «گریزناپذیری تحول‌جویی»:
https://t.me/dr_bokharaei/811

https://t.me/dr_bokharaei/817

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال یا با درج پیوند پست و نام کانال صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

| دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | Site |