✡ #یهودیان_مخفی مشهد
و #واقعه_الله‌داد (7)
1⃣ برخلاف ادعای ژاله پیرنظر، که جامعه یهودی مشهد را پیش از #واقعه_الله‌داد (1839) به‌شدت بسته و منزوی می‌خواند، جوزف ولف در سال 1831 از تجارت گسترده یهودیان مشهد با مناطق همجوار سخن می‌گوید. به روایت ملا ماشی‌یح و سایر یهودیان مشهد، پیشینه این نقش بزرگ تجاری یهودیان مشهد در منطقه خراسان و افغانستان و ترکستان به زمان نادر شاه افشار می‌رسد.
2⃣ ولف می‌نویسد: #یهودیان_مشهد با ترکستان تجارت دارند و در آن منطقه پایگاه‌هایی درست کرده‌اند... نادر شاه تعدادی از یهودیان را با خود به کابل برد. از آن زمان، یهودیان مشهد به کابل می‌روند و یهودیان از کابل به مشهد می‌آیند. خصومت میان شیعه و سنّی چنان شدید است که یهودیانی که در مشهد، در میان شیعیان، مسلمان شده‌اند، به محض این‌که به سرخس، یا جای دیگری در ترکستان، می‌رسند در میان سنی‌ها بار دیگر آشکارا خود را #یهودی می‌خوانند!
3⃣ ولف از دیدار با یکی از دراویش پیرو طریقت سکوت سخن می‌گوید. این درویش، که به خانه ملا مهدی آمده، سال‌هاست سکوت پیشه کرده. او گرچه مسلمان است ولی با صوفیان یهودی رابطه دارد. ولف از او می‌پرسد: چرا سخن نمی‌گویی؟ با اشاره پاسخ می‌شنود: پس از ظهور مسیح (مهدی) سخن خواهم گفت. ولف می‌گوید: او کی ظهور خواهد کرد؟ می‌گوید: پنج سال پس از این زمان. ولف می‌پرسد: آن‌گاه چه خواهد شد؟ می‌گوید: هزاران دل یکی خواهند شد، بره و گرگ با هم زندگی خواهند کرد.
4⃣ اعضای این فرقه، که خود را #صوفیان_یهودی می‌خوانند، مبلّغ و منتظر ظهور قریب‌الوقوع #منجی_موعود بودند؛ مسیحی که اندکی بعد (5 جمادی‌الاول 1260 یا 23 مه 1844) در قامت باب ظاهر شد!! بخشی از صوفیان یهودی و شبکه #یهودیان_مخفی به اوّلین گروندگان و بزرگ‌ترین مبلّغان او بدل شدند، بخشی نیز در ظاهر مسلمان ماندند و بر تحولات پسین جامعه ایرانی تأثیری بزرگ گذاردند.
قسمت آخر
✍ عبدالله شهبازی
@didebane_enghelab ak
و #واقعه_الله‌داد (7)
1⃣ برخلاف ادعای ژاله پیرنظر، که جامعه یهودی مشهد را پیش از #واقعه_الله‌داد (1839) به‌شدت بسته و منزوی می‌خواند، جوزف ولف در سال 1831 از تجارت گسترده یهودیان مشهد با مناطق همجوار سخن می‌گوید. به روایت ملا ماشی‌یح و سایر یهودیان مشهد، پیشینه این نقش بزرگ تجاری یهودیان مشهد در منطقه خراسان و افغانستان و ترکستان به زمان نادر شاه افشار می‌رسد.
2⃣ ولف می‌نویسد: #یهودیان_مشهد با ترکستان تجارت دارند و در آن منطقه پایگاه‌هایی درست کرده‌اند... نادر شاه تعدادی از یهودیان را با خود به کابل برد. از آن زمان، یهودیان مشهد به کابل می‌روند و یهودیان از کابل به مشهد می‌آیند. خصومت میان شیعه و سنّی چنان شدید است که یهودیانی که در مشهد، در میان شیعیان، مسلمان شده‌اند، به محض این‌که به سرخس، یا جای دیگری در ترکستان، می‌رسند در میان سنی‌ها بار دیگر آشکارا خود را #یهودی می‌خوانند!
3⃣ ولف از دیدار با یکی از دراویش پیرو طریقت سکوت سخن می‌گوید. این درویش، که به خانه ملا مهدی آمده، سال‌هاست سکوت پیشه کرده. او گرچه مسلمان است ولی با صوفیان یهودی رابطه دارد. ولف از او می‌پرسد: چرا سخن نمی‌گویی؟ با اشاره پاسخ می‌شنود: پس از ظهور مسیح (مهدی) سخن خواهم گفت. ولف می‌گوید: او کی ظهور خواهد کرد؟ می‌گوید: پنج سال پس از این زمان. ولف می‌پرسد: آن‌گاه چه خواهد شد؟ می‌گوید: هزاران دل یکی خواهند شد، بره و گرگ با هم زندگی خواهند کرد.
4⃣ اعضای این فرقه، که خود را #صوفیان_یهودی می‌خوانند، مبلّغ و منتظر ظهور قریب‌الوقوع #منجی_موعود بودند؛ مسیحی که اندکی بعد (5 جمادی‌الاول 1260 یا 23 مه 1844) در قامت باب ظاهر شد!! بخشی از صوفیان یهودی و شبکه #یهودیان_مخفی به اوّلین گروندگان و بزرگ‌ترین مبلّغان او بدل شدند، بخشی نیز در ظاهر مسلمان ماندند و بر تحولات پسین جامعه ایرانی تأثیری بزرگ گذاردند.
قسمت آخر
✍ عبدالله شهبازی
@didebane_enghelab ak