✡ #یهودیان_مخفی مشهد
و #واقعه_الله‌داد (5)
1⃣ رفت‌وآمد به خانه ملا مهدی فراوان بود. نه تنها #یهودیان از سراسر جهان، در مسیر خود از شرق به غرب یا از شمال به جنوب، و به عکس، به خانه او می‌آمدند بلکه افسران بلندپایه #انگلیسی نیز به خانه ملا مهدی سر می‌زدند.
2⃣ ملا مهدی به #تصوف علاقمند بود و #جوزف_ولف در اوّلین دیدار دریافت که او از سران فرقه‌ای است به‌نام #صوفیان_یهودی. او این تعلق را از جوزف ولف پنهان نمی‌کرد.
3⃣ #یهودیان_مشهد در زمان سفر اوّل ولف به مشهد (1831)، یعنی سال‌ها پیش از #واقعه_الله‌داد (1839)، دارای تعلّقات خاص فرقوی بودند و عقایدی را ترویج می‌کردند که آمیزه‌ای از یهودیت و مسیحیت و اسلام و تصوف یهودی (کابالا) و ایرانی و هندی بود و چیزی شبیه به فراماسونری ولی در کسوت عرفان شرقی!!
4⃣ ملا مهدی از جوزف ولف پرسید: آیا درباره تصوف چیزی می‌دانی؟ ولف پاسخ مثبت داد و از سفر خود به شیراز گفت و دیدارش با پسر میرزا ابوالقاسم سکوت که رئیس صوفیان شیراز بود. ملا مهدی گفت: می‌توانی در میان یهودیان مشهد صوفیان بسیار بیابی. و توضیح داد که صوفیان یهودی مشهد مرشدی دارند به‌نام ملا محمدعلی (اشکپوتی).
5⃣ آنان مانند #دراویش مسلمان حشیش می‌کشند تا ذهن خود را از جهان مادی خارج کنند، آواز می‌خوانند، و می‌کوشند در هستی، که آن را «خدا» می‌نامند، ذوب شوند!
6⃣ به‌نوشته ولف، علاوه بر ملا مهدی (ماشی‌یح)، ملا فینحاس، ملا الیاهو، ملا نیسان و آبراهام موشه از صوفیان یهودی‌اند. در میان یهودیان ایران «ملا» لقب #حاخام بود و این نشان می‌دهد بیش‌تر سران جامعه یهودی مشهد صوفی بودند.
7⃣ ملا مهدی و سایر صوفیان یهودی مشهد در زمان سفر ولف (1831)، هشت سال پیش از واقعه الله‌داد (1839)، قرآن می‌خواندند و در ظاهر آن را به عنوان کتاب آسمانی قبول داشتند. جوزف ولف می‌افزاید: آن‌ها پیش مرشد قرآن و سایر کتب مذهبی را می‌خوانند تا تأییدی بر حقانیت نظام فکری خود بیابند.
✍ عبدالله شهبازی
@didebane_enghelab ak
و #واقعه_الله‌داد (5)
1⃣ رفت‌وآمد به خانه ملا مهدی فراوان بود. نه تنها #یهودیان از سراسر جهان، در مسیر خود از شرق به غرب یا از شمال به جنوب، و به عکس، به خانه او می‌آمدند بلکه افسران بلندپایه #انگلیسی نیز به خانه ملا مهدی سر می‌زدند.
2⃣ ملا مهدی به #تصوف علاقمند بود و #جوزف_ولف در اوّلین دیدار دریافت که او از سران فرقه‌ای است به‌نام #صوفیان_یهودی. او این تعلق را از جوزف ولف پنهان نمی‌کرد.
3⃣ #یهودیان_مشهد در زمان سفر اوّل ولف به مشهد (1831)، یعنی سال‌ها پیش از #واقعه_الله‌داد (1839)، دارای تعلّقات خاص فرقوی بودند و عقایدی را ترویج می‌کردند که آمیزه‌ای از یهودیت و مسیحیت و اسلام و تصوف یهودی (کابالا) و ایرانی و هندی بود و چیزی شبیه به فراماسونری ولی در کسوت عرفان شرقی!!
4⃣ ملا مهدی از جوزف ولف پرسید: آیا درباره تصوف چیزی می‌دانی؟ ولف پاسخ مثبت داد و از سفر خود به شیراز گفت و دیدارش با پسر میرزا ابوالقاسم سکوت که رئیس صوفیان شیراز بود. ملا مهدی گفت: می‌توانی در میان یهودیان مشهد صوفیان بسیار بیابی. و توضیح داد که صوفیان یهودی مشهد مرشدی دارند به‌نام ملا محمدعلی (اشکپوتی).
5⃣ آنان مانند #دراویش مسلمان حشیش می‌کشند تا ذهن خود را از جهان مادی خارج کنند، آواز می‌خوانند، و می‌کوشند در هستی، که آن را «خدا» می‌نامند، ذوب شوند!
6⃣ به‌نوشته ولف، علاوه بر ملا مهدی (ماشی‌یح)، ملا فینحاس، ملا الیاهو، ملا نیسان و آبراهام موشه از صوفیان یهودی‌اند. در میان یهودیان ایران «ملا» لقب #حاخام بود و این نشان می‌دهد بیش‌تر سران جامعه یهودی مشهد صوفی بودند.
7⃣ ملا مهدی و سایر صوفیان یهودی مشهد در زمان سفر ولف (1831)، هشت سال پیش از واقعه الله‌داد (1839)، قرآن می‌خواندند و در ظاهر آن را به عنوان کتاب آسمانی قبول داشتند. جوزف ولف می‌افزاید: آن‌ها پیش مرشد قرآن و سایر کتب مذهبی را می‌خوانند تا تأییدی بر حقانیت نظام فکری خود بیابند.
✍ عبدالله شهبازی
@didebane_enghelab ak
✡ #یهودیان_مخفی مشهد
و #واقعه_الله‌داد (6)
1⃣ شخصیت دیگر، که ولف او را توصیف می‌کند، همان ملا محمدعلی اشکپوتی (عشق‌آبادی)، مرشد صوفیان یهودی مشهد، است.
2⃣ وی می‌نویسد: ملا محمدعلی اشکپوتی، آموزگار #صوفیان_یهودی، به من معرفی شد. در او هیچ چیز خاصی ندیدم که به وی علاقمند شوم. او به من این اصول خود را آموخت: اوّل، در جهان شرّ وجود ندارد. دوّم، به کسی که روحش جذب خدا شده زنا و کردار مشابه دیگر صدمه نمی‌زند. سوّم، جهان از ابد بوده است. چهارم، جهان و خدا یکی است.
3⃣ ولف سپس نام برخی #مسلمانان_صوفی را می‌برد که عقایدی شبیه به ملا محمدعلی اشکپوتی دارند. ولف از تجربه نوشیدن شراب و خوردن گوشت خوک (گراز) با صوفیان یهودی و مسلمان می‌گوید. آنان مدعی‌اند که اطاعت خداوند به گوشت و نوشیدنی نیست، به راستی و صفا و باطن قدسی است!
4⃣ ولف می‌نویسد: ماشی‌یح مدعی بود که یکی از دوستان صوفی یهودی‌اش به مدارج عالی رسیده و خصوصیات پیامبری پیدا کرده تا بدان حد که نمی‌تواند به ولف بگوید. ولف می‌افزاید: صوفیان یکدیگر را مانند فراماسون‌ها [از طریق علاماتی] می‌شناسند.
5⃣ همه چیز نشان می‌دهد که #یهودیان_مشهد در آن سال‌های پرآشوب رفتاری مرموز و فرقه‌گونه دارند و اجباری بودن گروشِ سال‌ها بعد، مورد تردید است.
6⃣ #جوزف_ولف می‌نویسد: من غالباً می‌شنیدم که صوفیان یهودی مشهد می‌گفتند آن‌ها دو نوع دین دارند: ظاهر و باطن. دین ظاهر برای مردم است و دین باطن برای لژهای [محافل داخلی] آن‌ها است.
7⃣ جوزف ولف در خانه رئیس یهودیان مشهد با یک #یهودی سبزواری آشنا می‌شود:
👈 روزی شخصی یگانه و استثنایی وارد اتاقم شد؛ ملا لوی بن ماشی‌یح که در مشهد #مسلمان است و زمانی که به سرخس می‌رود #یهودی. زن و فرزندان او هنوز خود را یهودی اعلام می‌کنند!
✍ عبدالله شهبازی
@didebane_enghelab ak
و #واقعه_الله‌داد (6)
1⃣ شخصیت دیگر، که ولف او را توصیف می‌کند، همان ملا محمدعلی اشکپوتی (عشق‌آبادی)، مرشد صوفیان یهودی مشهد، است.
2⃣ وی می‌نویسد: ملا محمدعلی اشکپوتی، آموزگار #صوفیان_یهودی، به من معرفی شد. در او هیچ چیز خاصی ندیدم که به وی علاقمند شوم. او به من این اصول خود را آموخت: اوّل، در جهان شرّ وجود ندارد. دوّم، به کسی که روحش جذب خدا شده زنا و کردار مشابه دیگر صدمه نمی‌زند. سوّم، جهان از ابد بوده است. چهارم، جهان و خدا یکی است.
3⃣ ولف سپس نام برخی #مسلمانان_صوفی را می‌برد که عقایدی شبیه به ملا محمدعلی اشکپوتی دارند. ولف از تجربه نوشیدن شراب و خوردن گوشت خوک (گراز) با صوفیان یهودی و مسلمان می‌گوید. آنان مدعی‌اند که اطاعت خداوند به گوشت و نوشیدنی نیست، به راستی و صفا و باطن قدسی است!
4⃣ ولف می‌نویسد: ماشی‌یح مدعی بود که یکی از دوستان صوفی یهودی‌اش به مدارج عالی رسیده و خصوصیات پیامبری پیدا کرده تا بدان حد که نمی‌تواند به ولف بگوید. ولف می‌افزاید: صوفیان یکدیگر را مانند فراماسون‌ها [از طریق علاماتی] می‌شناسند.
5⃣ همه چیز نشان می‌دهد که #یهودیان_مشهد در آن سال‌های پرآشوب رفتاری مرموز و فرقه‌گونه دارند و اجباری بودن گروشِ سال‌ها بعد، مورد تردید است.
6⃣ #جوزف_ولف می‌نویسد: من غالباً می‌شنیدم که صوفیان یهودی مشهد می‌گفتند آن‌ها دو نوع دین دارند: ظاهر و باطن. دین ظاهر برای مردم است و دین باطن برای لژهای [محافل داخلی] آن‌ها است.
7⃣ جوزف ولف در خانه رئیس یهودیان مشهد با یک #یهودی سبزواری آشنا می‌شود:
👈 روزی شخصی یگانه و استثنایی وارد اتاقم شد؛ ملا لوی بن ماشی‌یح که در مشهد #مسلمان است و زمانی که به سرخس می‌رود #یهودی. زن و فرزندان او هنوز خود را یهودی اعلام می‌کنند!
✍ عبدالله شهبازی
@didebane_enghelab ak
✡ #یهودیان_مخفی مشهد
و #واقعه_الله‌داد (7)
1⃣ برخلاف ادعای ژاله پیرنظر، که جامعه یهودی مشهد را پیش از #واقعه_الله‌داد (1839) به‌شدت بسته و منزوی می‌خواند، جوزف ولف در سال 1831 از تجارت گسترده یهودیان مشهد با مناطق همجوار سخن می‌گوید. به روایت ملا ماشی‌یح و سایر یهودیان مشهد، پیشینه این نقش بزرگ تجاری یهودیان مشهد در منطقه خراسان و افغانستان و ترکستان به زمان نادر شاه افشار می‌رسد.
2⃣ ولف می‌نویسد: #یهودیان_مشهد با ترکستان تجارت دارند و در آن منطقه پایگاه‌هایی درست کرده‌اند... نادر شاه تعدادی از یهودیان را با خود به کابل برد. از آن زمان، یهودیان مشهد به کابل می‌روند و یهودیان از کابل به مشهد می‌آیند. خصومت میان شیعه و سنّی چنان شدید است که یهودیانی که در مشهد، در میان شیعیان، مسلمان شده‌اند، به محض این‌که به سرخس، یا جای دیگری در ترکستان، می‌رسند در میان سنی‌ها بار دیگر آشکارا خود را #یهودی می‌خوانند!
3⃣ ولف از دیدار با یکی از دراویش پیرو طریقت سکوت سخن می‌گوید. این درویش، که به خانه ملا مهدی آمده، سال‌هاست سکوت پیشه کرده. او گرچه مسلمان است ولی با صوفیان یهودی رابطه دارد. ولف از او می‌پرسد: چرا سخن نمی‌گویی؟ با اشاره پاسخ می‌شنود: پس از ظهور مسیح (مهدی) سخن خواهم گفت. ولف می‌گوید: او کی ظهور خواهد کرد؟ می‌گوید: پنج سال پس از این زمان. ولف می‌پرسد: آن‌گاه چه خواهد شد؟ می‌گوید: هزاران دل یکی خواهند شد، بره و گرگ با هم زندگی خواهند کرد.
4⃣ اعضای این فرقه، که خود را #صوفیان_یهودی می‌خوانند، مبلّغ و منتظر ظهور قریب‌الوقوع #منجی_موعود بودند؛ مسیحی که اندکی بعد (5 جمادی‌الاول 1260 یا 23 مه 1844) در قامت باب ظاهر شد!! بخشی از صوفیان یهودی و شبکه #یهودیان_مخفی به اوّلین گروندگان و بزرگ‌ترین مبلّغان او بدل شدند، بخشی نیز در ظاهر مسلمان ماندند و بر تحولات پسین جامعه ایرانی تأثیری بزرگ گذاردند.
قسمت آخر
✍ عبدالله شهبازی
@didebane_enghelab ak
و #واقعه_الله‌داد (7)
1⃣ برخلاف ادعای ژاله پیرنظر، که جامعه یهودی مشهد را پیش از #واقعه_الله‌داد (1839) به‌شدت بسته و منزوی می‌خواند، جوزف ولف در سال 1831 از تجارت گسترده یهودیان مشهد با مناطق همجوار سخن می‌گوید. به روایت ملا ماشی‌یح و سایر یهودیان مشهد، پیشینه این نقش بزرگ تجاری یهودیان مشهد در منطقه خراسان و افغانستان و ترکستان به زمان نادر شاه افشار می‌رسد.
2⃣ ولف می‌نویسد: #یهودیان_مشهد با ترکستان تجارت دارند و در آن منطقه پایگاه‌هایی درست کرده‌اند... نادر شاه تعدادی از یهودیان را با خود به کابل برد. از آن زمان، یهودیان مشهد به کابل می‌روند و یهودیان از کابل به مشهد می‌آیند. خصومت میان شیعه و سنّی چنان شدید است که یهودیانی که در مشهد، در میان شیعیان، مسلمان شده‌اند، به محض این‌که به سرخس، یا جای دیگری در ترکستان، می‌رسند در میان سنی‌ها بار دیگر آشکارا خود را #یهودی می‌خوانند!
3⃣ ولف از دیدار با یکی از دراویش پیرو طریقت سکوت سخن می‌گوید. این درویش، که به خانه ملا مهدی آمده، سال‌هاست سکوت پیشه کرده. او گرچه مسلمان است ولی با صوفیان یهودی رابطه دارد. ولف از او می‌پرسد: چرا سخن نمی‌گویی؟ با اشاره پاسخ می‌شنود: پس از ظهور مسیح (مهدی) سخن خواهم گفت. ولف می‌گوید: او کی ظهور خواهد کرد؟ می‌گوید: پنج سال پس از این زمان. ولف می‌پرسد: آن‌گاه چه خواهد شد؟ می‌گوید: هزاران دل یکی خواهند شد، بره و گرگ با هم زندگی خواهند کرد.
4⃣ اعضای این فرقه، که خود را #صوفیان_یهودی می‌خوانند، مبلّغ و منتظر ظهور قریب‌الوقوع #منجی_موعود بودند؛ مسیحی که اندکی بعد (5 جمادی‌الاول 1260 یا 23 مه 1844) در قامت باب ظاهر شد!! بخشی از صوفیان یهودی و شبکه #یهودیان_مخفی به اوّلین گروندگان و بزرگ‌ترین مبلّغان او بدل شدند، بخشی نیز در ظاهر مسلمان ماندند و بر تحولات پسین جامعه ایرانی تأثیری بزرگ گذاردند.
قسمت آخر
✍ عبدالله شهبازی
@didebane_enghelab ak