የድግግሞሽ ተጽእኖ!

ለተወሰኑ ቀናት ወይም ሳምንታት ቅባት፣ ስኳርና የመሳሰሉት ነገሮች የበዛበት ምግብ ብትመገቡ ምንም ላትሆኑ ትችላላችሁ፡፡ እንደዚህ አይነት ምግብን ግን ለወራትና ለአመታት በየቀኑ ብትመገቡ ግን በክብደታችሁና በጤንነታችሁ ላይ ለውጥ መምጣቱ አይቀርም፡፡

ለተወሰኑ ቀናት ወይም ሳምንታት በስራ፣ በማሕበራዊ ግንኙነትና በመሳሰሉት ሁኔታዎች ውጥረት ውስጥ ብታሳለፉ ምንም ላትሆኑ ትችላላችሁ፡፡ በእንደዚህ አይነት ውጥረት ውስጥ ግን ለወራትና ለአመታት ሳቋርጡ ብታሳልፉ ግን በስነ-ልቦናችሁ፣ አልፎም በአካላችሁ ላይ ቀውስን ማስተናገዳችሁ አይቀርም፡፡

ለተወሰኑ ቀናት ወይም ሳምንታት በየጠዋቱ ስፖረት ብትሰሩ በአካል ቁመናችሁም ሆነ በጤንነታችሁ ላይ ምንም ለውጥ ላታዩ ትችላላችሁ፡፡ ይህንን ልምምድ ለወራትና ለአመታት ሳቋርጡ ብታደርጉ ግን በጥንካሬያችሁ፣ በቁመናችሁና በጤንነታችሁ ላይ መልካም ለውጥን ማምጣታችሁ አይቀርም፡፡

ለተወሰኑ ቀናት ወይም ሳምንታት መጽሐፍትን በየቀኑ ብታነቡ በእውቀታችሁና በአመለካከታችሁ ላይ ብዙም ለውጣ ላታስተውሉ ትችላላችሁ፡፡ ይህንን ልምምድ ለወራትና ለአመታት ሳቋርጡ ብታደርጉ ግን በእውቀታችሁም፣ በአመለካከታችሁም ሆነ በእድገታችሁ ላይ ድንቅ ለውጥ ማምጣታችሁ አይቀርም፡፡

የቀረውን ስሌት እናንተው ስሩት፡፡

በተደጋጋሚ ማድረግ የጀመራችሁት የጤና-ቢስ ልምምድ ተጽእኖ ተጠራቅሞ ሳያጠፋችሁ አሁኑኑ አቁሙ!

በተደጋጋሚ ማድረግ የጀመራችሁት ጤናማ ልምምድ ደግሞ ተጠራቅሞ መልካም ለውጥን እንዲሰጣችሁ በዚያው ቀጥሉበት!

Dr Eyob Mamo
✍ታዚ

💡ያለፈ ጥረታችንን ሳስታውስ ከሞከርነው ነገር ይልቅ ያልሞከርነው ነው እሚቆጨኝ። ሃገር ስትታመም፣ ብርድ ብርድ ሲላት፣ ተስፋና ሥጋት፣ ወኔና ፍርሃት፣ ምርቃትና እርግማን - እንዳሻው ሲንጣት ከሆነብን ይልቅ እየሆነ ያለው ያሳስበኛል ፣ ከእሳቱ በላይ አያያዙ ያሰጋኛል፣ ከጥያቄው በላይ ምላሹ ይስበኛል።

📍ችግር ፈቺነት ከሚጠይቀው ጥበብ ውስጥ ዋነኛው የሚመስለኝ ለሌላ እንከን ገርበብ የማይልን በር የመተው ብልህነት ነው። አንድን ሕመም ስታክም 'ከተጠባቂው' ጎንዮሽ እንከን ውጭ ሌላ ህመም እንዳልፈጠርክ ማረጋገጥ ግዴታህ ነው። በስመ መድኃኒት የተገኘው አይደነጎርም፣ አንድ ችግር ፈትቷል ተብሎ ለሌሎች ችግሮች ሰበብ እንዲሆን አይተውም፣ በእውቀት እንጂ በደመነፍስ አይቃኝም።

💡በእንዲህ ዓይነት ጊዜ ጥሞና ነው የሚያስፈልገን፣ የሰከነ ውይይት ነው የሚያሻን፣ 'ምን ብናደርግ ይበጃል?' መባባል አለብን። ጊዜው እሾህ እያወጣን ጦር የምንተክልበት አይደለም፣ እንቅፋት እየነቀልን ፈንጂ የምንቀብርበት አይደለም፣ ጀግነን አዙሪቱን እኛው ጋ የምናቆምበት እንጂ፣ የክብሪቱን እሳት እፍ በምትልበት ሰዓት ካላጠፋኸው እፍ ብሎ ያጠፋሃል።

📍'ካልደፈረሰ አይጠራም' የሚል አስተሳሰብ የሚያቀነቅኑ ሰዎች ዛሬም በዙሪያችን እንዳሉ ማሰብ ያደክማል፣ ሳይደፈርስ ማጥራት ከተቻለ ለምን ይደፍርስ ብሎ መጠየቅ ግን ግድ ነው። የደፈረሰ ሁሉ ይጠራል ወይ ማለትም ያስፈልጋል፣ ድፍርስ ሲጠራ ዝቃጭ እንደሚተው አለመርሳትም ደግ ነገር ነው።  ምንም ብንታገል ልናስቀር የማንችለው አንድ ነገር ለውጥ ብቻ ነው፣ ለበጎ አልያም ለክፉ እንዲሆን የማድረጉ ድርሻ ግን እጃችን ላይ አለ። ችግሩ 'እንዲሆን' የምንፈልገው አለ - ሆነን ግን አንጠብቀውም.. 'እንዲመጣ' የምንሻው አለ - የምናዋጣው ግን የማይገባውን ነው።

💡በእንዲህ ያለ ቀውጢ ጊዜ ወሳኙ ሰው አንተ ነህ፣ ዘረኛ ሳይሆኑ ነው ዘረኝነትን ማረቅ የሚቻለው፣ ሳይሰርቁ ነው ዘራፊነትን ማስቆም የሚቻለው፣ አድማጭ ሆኖ ነው ጫጫታን ማስቆም የሚቻለው፣ ግማሽ መንገድ መጥቶ ነው 'እስኪ እንነጋገር' የሚባለው፣ለውጡን ተለወጠው እንጂ ከሌሎች አትጠብቀው፣ አርዓያ ሁን የሚመለከቱህ አሉ ፣ የሚከተሉህ አሉ።

ፊት መሆን በሚችል ስብዕና ከፊት ቁም፣ ጊዜህን አፍ በመካፈት አትብላው፣  ስህተት በመንቀስ አትሙላው ብሽሽቁ፣ አተካራው፣ መናቆሩ፣ ጎራ ማበጀቱ ፣  አሁን ፈጽሞ አይጠቅምም። እንዲመጣ የምትፈልገው ለውጥ አሁን አንተ ያልሆንከው ወይም የሌለህ ከሆነ ለውጡ መቼም አይመጣም መቼም!!

🔑 የትኛውም የችግር ቁልፍ የፍቅር ስሪት ከሌለው መሰበሩ አይቀርም ፣ ወደድክም ጠላህ እውነተኛውና ዘላቂው ኃይል ፍቅር ብቻ ነው ፣ የረቀቀ ሳይንስም ሆነ የጠለቀ አስተሳሰብ ፍቅርህን አያክልም፣ የገዘፈ ኃይልም ሆነ ልክ የለሽ ስልጣን ፍቅርህን አይተካም፣ የፍልስፍናህ ጥግም ሆነ የልሂቅነትህ ጠገግ አፍቃሪነትህን አይተካከልም።

የአብሮ መኖር እንከናችንን የሚደፍን ሕብር እንጂ የመለያየት ግንብ የሚገነባ መዝሙር ሰልችቶናል፣ ከነበርክበት 'የተሻለ' ብርሃን ስትፈልግ ወደ አልነበርክበት ጨለማ አለመግባትህን ማረጋገጥ ብልህነት ነው!!

      ደምስ ሰይፉ
 
 ✍ታዚ

ጥያቄ፡-

ሰላም doctor Eyob እንዴት ነህ ቤተሰብ ሁሉ ሰላም?

አንድ ነገር ልጠይቅህ አስቤ ነበር፡፡ Love እና attachment ልዩነታቸውን እንዴት ነው ምናዉቀው? ሰው የእዉነት እንዳፈቀረን እንዴት ነው ልናዉቅ የምንችለው? ስለምትሰጠን ጊዜ እና ማራኪ መልሶች በጣም አመሰግናለሁ ክበርልኝ፡፡

መልስ፡-

በመጀመሪያ በጠየከው ጥያቄ አውድ መሰረት በሁለቱ ቃላት የአማርኛ ፍቺ ላይ ለመስማማት ያህል፡- “Love” ማለት ለአንድ ሰው ያለንን ፍቅር ሲያሳይ፣ “attachment” ደግሞ ከአንድ ሰው ጋር ያለንን ትስስር ያሳያል፡፡

በእነዚህ ሁኔታዎች መካከል ያለው ዋና ልዩነት፣ በሁለት ሰዎች መካከል እውነተኛ ፍቅር (Love) ካለ ትስስር (attachment) መከተሉ የማይቀር የመሆኑ ጉዳይና በሁለት ሰዎች መካከል ምንም አይነት ፍቅር (Love) ሳይኖር ትስስር (attachment) ውስጥ ሊገቡ የመቻላቸው ጉዳይ ነው፡፡ አብራራለሁ፡፡

እዚህ ላይ መገንዘብ ያለብን፣ በተቃራኒ ጾታዎች መካከል የሚከሰት ትስስር ከፍቅር ውጪም ብዙ ገጽታዎች ሊኖሩት እንደሚችል ነው፡፡

ለምሳሌ፣

1.  የስሜት ትስስት (emotional attachment)

ሁለት ሰዎች ምንም አይነት የፍቅር ግንኙት ሳይኖቸው በስሜታቸው ግን ትስስር ውስጥ ሊገቡ ይችላሉ፡፡ ይህ አይነቱ ትስስር በተለያዩ የውሎ መስኮች አብሮ በማሳለፍ ከመቀራረብ፣ ከሌላ ሰው ያላገኙትን ትኩረት ከማግኘት፣ የውስጥ ስሜትንና ልምምድን ከመጋራት እና ከመሳሰሉት ሊመጣ ይችላል፡፡ ይህ አይነቱ የስሜት ትስስር የግል ነገርን በማውራት፣ በአካል በመገናኘት፣ ብዙ ቻት በማድረግ፣ ደጋግሞ በመደዋወል በስልክ በማውራትና አንዳንድ ጊዜ አልፎ ወሲብ-ተኮር ስሜቶችን የመለዋወጥ መልክ ሊይዝ ይችላል፡፡ ይህ ልምምድ ቀስ በቀስ ወደ ፍቅር ደረጃ ሊያድግ ቢችልም በፍጹም በፍቅር ጋር አይገናኝም፡፡

2.  የወሲብ ትስስር (sexual attachment)

ሁለት ሰዎች ምንም አይነት የፍቅር ግንኙት ሳይኖቸው ወሲባዊ ትስስር ውስጥ ሊገቡ ይችላሉ፡፡ ምንም እንኳን አንዱ ለሌላው እስከ ትዳር የሚያደርስ ፍቅር ባይኖውም ካላቸው ወሲባዊ ንክኪ የተነሳ በልምምዱ ሲቀጥሉበት ወይም ማቆም ሲያቅታቸው ማለት ነው፡፡ ይህ አይነቱ የወሲብ ትስስር የመገናኘታቸው ዋነኛ ዓላማ ወሲብና ወሲብ በመሆኑ ይለጣል፡፡ በተጨማሪም፣ ወሲብ ከመፈጸም ባሻገር ምንም የወደፊት እቅድና ዓላማ የሌለበት ግንኙነት ሊሆን ይችላል፡፡ ሆኖም፣ አንዳንድ ሰዎች እስከ ጋብቻ እቅድን እያወና ከጋብቻ በፊት ወሲብ መፈጸም ትክክል እንዳልሆነ እየተወያዩ ከፈጠሩት የወሲብ ትስስር የተነሳ ማቆም የሚያስቸግራቸው ደረጃ ላይ ራሳቸውን ሊያገኙት ይችላሉ፡፡

ከላይ ከተጠቀሱት ለየት ያለው፣ የእውነተኛ ፍቅር ግንኑነት ነው፡፡ በእውነተኛ የፍቅር ግንኙነት ውስጥ ከፍተኛ የሆነ የስሜት ትስስር ከመኖሩም ባሻገር ጊዜውን ጠብቆ በሚመጣ የትዳር ግንኙነት ውስጥ የወሲብ ትስስር ይፈጠራል፡፡

ዶር እዮብ ማሞ
✍ታዚ

ለካስ ቀን ይመጣል
ለሁሉም ጊዜ አለው፣
ብድራትን ቆጥሮ
ጌታ የሚመልሰው፣
ቆሞ መጠበቅ ግን
ምንኛ መልካም ነው፣
በግዜው ሲያደርገው
ፍሬውም ጣፋጭ ነው።

ይትባረክ

"ሁሉን በጊዜው ውብ አድርጎ ሰራው" እንዲል መፅሐፉ

✍ታዚ

ለካ እችላለሁ!

በአንድ ወቅት የተከናወነ አስቂኝና አስገራሚ ታሪክ እንደሆነ ይነገራል፡፡ በአሜሪካ ግዛት ውስጥ ባለች አንዲት ከተማ ውስጥ በሚገኝ አንድ የሕዝብ መናፈሻ ውስጥ ለሚዝናኑ ሰዎች መገልገያነት በተዘጋጀው የእንጨት አግዳሚ ወንበር ላይ አንድ እድሜው በአርባዎቹ አካባቢ ያለ ሰው በትካዜ አቀርቅሮ ተቀምጧል፡፡

ይህ ሰው በንግድ ስራ የተወሰኑ አመታትን አሳልፏል፡፡ በዚያ ተቀምጦ የሚያስበው በወቅቱ ስላለበት የገንዘብ ሁኔታ ነው፡፡ ይህ ነጋዴ ብዙ በገንዘብ የማደግ ሙከራዎችን አድርጎ ያልተሳካለት ሰው ነው፡፡ በአሁኑ ወቅት ግን ምንም እንኳን የተወሰነ የገንዘብ አቅም ቢኖረውም ምናልባት አንድን ነገር ሞክሬ እንዳልከስርና ያለችኝን እንዳላጣ በማለት በባንክ ውስጥ አስቀምጦ በስራ ፈትነት ወዲህና ወዲያ ይንከራተታል፡፡

ነጋዴው ወደ እርሱ ቀረብ ያለ የኮቴ ድምጽ ስለሰማ አንገቱን ካቀረቀረበት ቀና አድርጎ ሲመለከት አጠገቡ አንድ ሰው ቆሞ ያይና ከነበረበት ተመስጦ ይባንናል፡፡ ይህ ሰው ጥሩ የለበሰና መልከ መልካም ገጽታ ያለው ሰው ነው፡፡

ሰውየው፣ “አንገትህን አቀርቅረህ የተቀምጥከው ለምድን ነው?” ብሎ ጠየቀው፡፡ ነጋዴውም፣ “ብዙ ሙከራዎችን አድርጌ ስላልተሳካልኝ ትንሽ አዝኛለሁ፡፡ ስላለፈው ታሪኬና አሁን ስላለሁበት ሁኔታ እንዲሁ በትካዜ እያሰብኩ ነው” አለው፡፡

ሰውየው፣ “ሮክፌለር (Rockefeller) ስለሚባል የአሜሪካ ቀንደኛ ሚሊየነርና የበጎ አድራጎት ሰው ሰምተህ ታውቃለህ?” አለው፡፡ ነጋዴውም፣ “ስለዚህ ሚሊየነር ሰው ያልሰማ አሜሪካዊ አለ ብለህ ነው? አዎን፣ እኔም ቢሆን በስምና በዝና አውቀዋለሁ እንጂ ምን እንደሚመስል እንኳ አላውቅም” በማለት መለሰለት፡፡

ሰውየውም በመቀጠል፣ “ሮክፌለር ማለት እኔ ነኝ፡፡ አንዳንድ ጊዜ በእንደዚህ አይነት መናፈሻዎች በመዘዋወር ያዘኑና ለብቻቸው የተቀመጡ ሰዎችን በማነጋገር ችግራቸውን ማቃለል እወዳለሁ፡፡ ምን ማድረግ እንደፈለክ ብትነግረኝ ለዚያ የሚሆን በቂ ገንዘብ እሰጥሃለሁ” አለው፡፡ ነጋዴው የሚሰማውን በማመንና ባለማመን ሃሳብ መካከል እየታገለ ቀስ በቀስ የልቡን ያለፈበትን አስቸጋሪ ጎዳናና ያለውን ምኞት ሁሉ ዝክዝክ አድርጎ አጫወተው፡፡

ሰውየው ምንም ሳይወላውል አጠገቡ ከተቀመጠ በኋላ በእጁ ያንጠለጠለውን የሰነድ ቦርሳ በጉልበቱ ላይ አስቀምጦ በመክፈት አንድን የቼክ ደብተር አወጣ፡፡ በዚያም ቼክ ላይ የነጋዴውን ስም ጠይቆ ካሰፈረ በኋላ አንድ ሚልየን ዶላር ጽፎ በመስጠት እንዲህ አለው፡፡ “ይህንን አንድ ሚልየን ዶላር በምትፈልገው የንግድ መስክ ላይ አውለውና ሕይወትህን አሻሽል፡፡ እቅድ ለማውጣት ጊዜ ስለሚፈጅ እስከ አንድ አመት ድረስ ይህንን ቼክ ባታወጣውም ችግር የለውም፡፡ ብሩ ለአንተ ተቀምጦ ይጠብቅሃል” አለውና ወዲያው ከፊቱ ተሰወረ፡፡

የሚያስበውንና የሚያደርገውን ያጣው ይህ ነጋዴ በደስታ ተነስቶ ወደቤቱ በመሄድ ማሰብ ጀመረ፡፡ ለራሱም እንዲህ አለ፣ “አሁን ይህንን አንድ የሚሊየን ዶላር ቼክ በቤቴ አስቀምጥና ባንክ ያለኝን ገንዘብ በድፍረት በማውጣት አንድን ንግድ እጀምራለሁ”፡፡ ቀደም ብሎ ያስብ የነበረው ንግድ ስለነበረ ቼኩን እቤቱ አስቀምጦ ባንክ ያለውን ገንዘብ በማውጣት በድፍረት መነገድ ጀመረ፡፡ አመት ባልሞላው ጊዜ ውስጥ በጣም ብዙ ብር አተረፈ፡፡ በእጁ ላይ ባለው የገንዘብ መጠን በሚገባ ከተደላደለ በኋላ አንድ ቀን ቼኩን ለማውጣት ወደባንክ ሲሄድ ቼኩ እውነተኛ ቼክ እንዳልሆነ ነገሩት፡፡

በነገሩ ተደናግጦ ወደቤቱ ሲመለስ እግረ መንገዱን ወደዚያ መናፈሻ ቦታ ጎራ ብሎ ስለሆነበት ነገር ትንሽ ማሰብ ፈለገና ወደመናፈሻው ሲሄድ፣ ያንን ቼክ የሰጠውን ሰው ለሌላ ሰው ተመሳሳይ ነገር ሲያደርግ ተመለከተው፡፡ በማየት ላይ ባለው ነገር ተገርሞ ጠጋ ብሎ ማዳመጥ ሲጀምር በእርሱ ላይ የሆነው ነገር በሌላም ሰው ላይ እየተደገመ እንደሆነ ተመለከተ፡፡ ምን ማድረግ እንዳለበት ሲያስብ ሶስት በእድሜ ጠና ያሉ ሰዎች እየተሯሯጡ መጥተው ይህንን “ሮክፌለር ነኝ” ባይ ሰው እጁን ይዘው፣ “እንደዚህ አይነት ነገር ሁለተኛ እንዳታደርግ አልተነገረህም?” በማለት እያዋከቡ ወሰዱት፡፡

ለካስ ይህ ሰው የአእምሮ ሕመምተኛ ሰው ነበር፡፡ ይህንን ሮክፌለር ነኝ በማለት የሚያታልልበትን ቼክ የት እንዳሳተመው ባይታወቅም ቼኩን ለሰዎች እየሰጠ የውሸት ተስፋ በመስጠትና በማታለል ይታወቃል፡፡

ነጋዴው ሁኔታው ቢያበሳጨውም አንድ እውነታ ግን ፍንትው ብሎ በራለት፡፡ በእጁ ያለውን ገንዘብ አውጥቶ እንዳይከስር በመፍራት ከመንቀሳቀስ ታስሮ በነበረበት ጊዜ በዚህ ሰው የውሸት ተስፋ ምክንያት ልክ ብዙ ገንዘብ እንዳለው ወደማመን በመምጣቱ በድፍረት ስራ ውስጥ ገባ፡፡ ከዚህ የተነሳ አትራፊ የሆነን ንግድ በአንድ አመት ውስጥ መሰረተ፡፡ ምንም እንኳን “አንድ ሚልየን ዶላር” የሚለው ቼክ ባዶ ቢሆንም፣ ምንም እንኳን ሰውየው የዋሸው ውሸት ቢያበሳጨውም፣ በዚያ ምክንያት ግን በመነሳሳት አሁን ያለበት ትልቅ ደረጃ ደርሷል፡፡

ይህ ታሪክ አንዳንድ ጊዜ የሚያስፈልገን የገንዘብ ብዛት ሳይሆን የውስጥ መነሳሳትና የአመለካከት ለውጥ እንደሆነ ጠቋሚ ነው፡፡

“የገንዘብ ነጻነት አምዶች” ከተሰኘው የዶ/ር ኢዮብ ማሞ መጽሐፍ የተወሰደ፡፡

✍ታዚ

🔗 ትምህርታዊ ቪድዮዎች በእነዚህ ሊንኮች መከታተል ይችላሉ•
PSYCHOEDUCATIONS

______________


1️⃣ የሁለት ዋልታ ህመም | BIPOLAR DISORDER

👨🏽‍⚕️መምህር፡ ዶ/ር ዮናስ ባህረጥበብ

______________

2️⃣ ሱስ እና ተያያዥ የጤና ችግሮች | SUBSTANCE RELATED DISORDERS

👨🏽‍⚕️መምህር፡ ዶር ግርማ ማሞ

______________

3️⃣ የስኪዞፍሬኒያ ህመም | SCHIZOPHRENIA
👨🏽‍⚕️ መምህር፡ ዶር ዘመኑ ሀሰን

______________

what is Boundary?

✍tazi

“የምገዛው ራሴን ነው”

የታላቂቱ ፕሩሺያ ንጉስ የነበረው ታላቁ ፍሬደሪክ አንድ ጊዜ በበርሊን መንገድ ላይ ሲሄድ ሳለ አንድ በእድሜው እጅግ የሸመገለ ሰው ልክ እንደሱ በመንገድ ላይ ሲሄድ አገኘው፡፡ ይህ እድሜ-ጠገብ ሰው የነበረው አረማመድ የንጉሱን ትኩረት ሳበው፡፡ ይህ ሰው ቀና ብሎ፣ ደረቱን ገልብጦና አይኖቹ በትኩረት እያዩ ግርማ-ሞገስ ያለው ገዢ አይነት አካሄድ እየሄደ ነበር፡፡ ንጉስ ፍሬደሪክ የሰውየውን በራስ መተማመን በመመልከት ለማነጋገር ፈለገ፡፡

ንጉስ ፍሬደሪክ፡- “አንተ ማን ነህ?”

ሽማግሌው፡- “እኔ ንጉስ ነኝ”

ንጉስ ፍሬደሪክ፡- “ግዛትህ ምንድን ነው?

ሽማግሌው፡- “የምገዛው ራሴን ነው”

ይህ ታላቅ ገዢና ንጉስ በዚህ አዛውንት አነጋገር የማይረሳውን ትምህርት አግኝቶ መንገዱን ሄደ፡፡

ለካ፣ የገዢነት ሁሉ ገዢነት ራስን መግዛት ነው!

ለካ፣ የአመራር ሁሉ አመራር ራስን መምራት ነው!

ለካ፣ የኋላ ቀርነት ሁሉ ኋላ ቀርነት ራስን ሳይገዙ ሰውንና ሕብረተሰብን ለመግዛት መሞከር ነው!

ለካ፣ የውድቀት ሁሉ ውድቀት ራስን ሳይመሩ ሌላውን ለመምራት መሞከር ነው!

✍ታዚ