ያገባችሁት ሰው እኮ እቃ ሳይሆን “ሰው” ነው !!!

የትዳር አጋሮቻችሁ . . .
• እናንተ ብቻ የምትሉትን እያደረጉ እንዲኖሩ ካስገደዳችኋቸው . . .
• የእነሱን ሃሳብ በፍጹም የማትሰሙ ከሆናችሁ . . .
• ከእናንተ ጋር ያላቸውን የትዳር ግንኙነት በማይነካ መልኩ የራሳቸው ራእይ፣ ዓላማና ማሕበራዊ ሕይወት ሲከተሉ የምትከላክሏቸው ከሆነ . . .
• ከነእሱ ጋር አብሮ ለመውጣትና ለመግባት፣ ለመጫወት፣ ለመነጋገርና ጊዜ ለማሳለፍና የማትፈልጉ ከሆነ . . .

ያገባችሁት ሰው ልክ እንደናንተው፣ ሊናገረው የሚፈልገው አመለካከት እንዳለው፣ የራሱን ሃሳብ እንደሚያፈልቅ፣ የራሱን ፍላጎት መከተል እንደሚፈልግ፣ የግሉ ምኞት፣ ዓላማ፣ ራእይና ማሕበራዊ ሕይወት እንዲኖረው እንደሚፈልግ ማሰብ እንድትጀምሩ ላስታውሳችሁ፡፡

ያገባችሁት አጋራችሁ ልክ እንደናንተው ሰው ነው!

Dr Eyob Mamo
✍ታዚ

ድባቴ/Depression disorder ውስጥ መሆኔን እንዴት ማወቅ እችላለው?
............................................................................
ከሚከተሉት ምልክቶች ውስጥ አምስቱ (ወይም ከዚያ በላይ) በተመሳሳይ የ2-ሳምንት ጊዜ ውስጥ ከታዩ እና ከቀድሞው ተግባር ለውጥን ከተመለከቱ።

ከ አምስቱ ቢያንስ አንዱ (1) የመንፈስ ጭንቀት ወይም (2) ፍላጎት/ ደስታ ማጣት መሆን አለበት።

1. አብዛኛውን ቀን የመንፈስ ጭንቀት፣ (ሀዘን፣ ባዶነት፣ ተስፋ ቢስ እንደሆኑ ይሰመዎታል?) (በልጆች እና ጎረምሶች ላይ፣ የሚያበሳጭ ስሜት ሊሆን ይችላል።)

2. በሁሉም እንቅስቃሴዎች ላይ ፍላጎት ወይም ደስታ በከፍተኛ ሁኔታ ቀንሷል?

3. ጉልህ የሆነ ክብደት መቀነስ ወይም ክብደት መጨመር (ለምሳሌ በወር ውስጥ ከ 5% በላይ የሰውነት ክብደት መቀየር) ወይም በየቀኑ የምግብ ፍላጎት መቀነስ ወይም መጨመር ይታይበዎታል?

4. በየቀኑ ማለት ይቻላል እንቅልፍ ማጣት ወይም hypersomnia አለበዎት?

5. በየቀኑ ማለት ይቻላል የሳይኮሞተር ቅስቀሳ ወይም መዘግየት ይታይበዎታል ?

6. በየቀኑ ማለት ይቻላል ድካም ወይም ጉልበት ማጣት ይሰመዎታል?

7. የከንቱነት ስሜት ወይም ከልክ ያለፈ ወይም ተገቢ ያልሆነ የጥፋተኝነት ስሜት ይሰመዎታል?

8. በየቀኑ ማለት ይቻላል የማሰብ ወይም የማተኮር ችሎታ መቀነስ፣ ወይም ቆራጥነት ማጣት ይታይበዎታል?

9. ተደጋጋሚ የሞት ሀሳቦች፣ ያልተወሰነ እቅድ ተደጋጋሚ ራስን የማጥፋት ሀሳብ፣ ወይም ራስን የማጥፋት ሙከራ ወይም ራስን የመግደል የተለየ እቅድ።

እነዚህ ከለይ የተጠቀሱ ምልክቶች አስፈላጊ በሆኑ የሥራ ቦታዎች ላይ ከፍተኛ ጭንቀት ወይም እክል/impairment ካስከተለበዎ ድባቴ/depression ውስጥ ልሆኑ ይችላሉ።

እርዳታ/ሕክምና ለማግኛት በፍጥነት የአእምሮ  ጤና በለሙያን ያማክሩ::  የንግግር ህክምና እና የመድሃንት ህክምና አለው።
(Source: dsm5)

🙏
✍ታዚ

የድባቴ (depression disorder) መድሀኒቶች


1/የእንቅልፍ የመተኛ እና የመነሻ ሰዓትን ቋሚ ማድረግ ቢበዛ 30 ደቂቃ ልዩነት ነው ሊኖረው የሚገባው እና በቀን ውስጥ 7 ሰዓት መተኛት ይመከራል

2/ጠዋት ተነስቶ እስፖርት መስራት ትልቅ አስተዋፅዖ አለው። ባይሆን እንኳ ጠዋት ተነስቶ መንቀሳቀሱ፣ ፀሎት ማድረጉ መልካም ነው።

3/ውሎን መቀየር፣ ከስልክና ቴሌቪዥንም ሆነ ሌሎች ቴክኖሎጂ ነክ ነገሮች ያለንን ግንኙነት ቀንሶ ከሌሎች ሰዎች ጋር ማሳለፍ፣ ማህበራዊ ሕይወታችን ላይ በደንብ መስራት፣

4/ስሜትን መግለፅ ወይም ማካፈል መቻል ይህም ማለት ላገኘነው ሁሉ ሳይሆን የቅርብ ለምንላቸው ሰዎች ብቻ

5/ትናንሽ ነገሮችን ማቀድና ለማሳካት መሞከር

6/perfectionist ለመሆን አለመሞከር እኛ ፍፁም አይደለንም እንደዛም ተደርገን አለተፈጠርንም። ስለዚህ ለራሳችንም ሆነ ለሌሎች ስህተት ይቅርታን መለገስን መለማመድ ብልህነትና ትልቅነት ነው።ለማንም ሳይሆን ለራሳችን ሲባል ራሳችንንም ሆነ ሌሎችን ይቅር እንበል።

7/መጥፎ ስሜት በሚሰማን ግዜ የድብርትም ሆነ ራስን የማጥፋትና የተስፋ የለሽነት ዋጋ ቢስ እንደሆንን በሚሰማን ሰዓት Diary Book(የማስታወሻ ደብተር) አዘጋጅቶ የተሰማንን ሁሉ መፃፍ ከዚያም ስንረጋጋ እናነበዋለን፣ ከዚያም የተከፋንበት ነገር ምን ያህል ትንሽና ከንቱ እንደነበር እንረዳዋለን። በተጨማሪም በፃፍንበት ቅፅበት ስሜታችን እንደሚቀየር አልያም እንምንረጋጋ ማስተዋል እንችላለን።

8/በቻልነው መጠን ወደ መልካም ነገሮች መቅረብ ማለትም በበጎ ፈቃዶች ላይ መስራት፣ ሰዎችን መርዳት፣ አበቦችን መትከልና መንከባከብ በጣም ትልቅ ለውጥና ዋጋ አለው።

9/ከምንም በላይ በእምነታችን መጠንከር ወደ ፈጣሪ መቅረብ ጠዋትና ማታ ፀሎት ማድረግ በዚህ ውስጥ በፈጣሪ ዘንድ ያለንን ዋጋ እንድንረዳው እኛ የተፈጠርነው ለቁጥር ማሟያ ሳይሆን ለትልቅ ነገር እንደሆነ እንድንረዳ መንገድ ይሆነናል።

  በተጨማሪም ችግሮችን ፈርተን የምንሸሽ ሳይሆን ተጋፍጠን የምናሸሽ እንሁን እላለሁ🙏🙏🙏

  በኃይሉ(ታዚ)✍✍✍

ትኩረት የማጣት እና የመረጋጋት ችግር (ኤዲኤችዲ)
(Attention Deficit hyperactivity Disorder)-ADHD

ኤዲኤችዲ ልጆች ላይ ሊከሰት የሚችል የእድገት እክል ነው።

አንዳንድ ወላጆች ልጆቻቸውን ከሌሎች በተለየ ትዕግስት የለሽ፣ ቀዥቃዣና አስቸጋሪ ሆነውባቸው መፍትሔ ሲፈልጉ ይታያሉ፡፡ እነዚህ ህፃናት የሚይዙት የሚጨብጡት የሚጠፋባቸው፣ አንድ ነገር ጀምረው አፍታም ሳይቆዩ ሌላ የሚያምራቸው፣ ለመናገርና ለመጠበቅ ትዕግስት የማይኖራቸውና ችኩል ናቸው፡፡
ይህ አይነት የስነባህሪና የስነአእምሮ ችግር ያለባቸው ህፃናት ትኩረት ያጡ፣ ትዕግስት የለሽ ቀዥቃዣነት (ADHD) ህመም ተጠቂዎች ናቸው፡፡

የእነዚህ ህፃናት መሰረታዊ መገለጫዎች
  አንድ ነገር ጀምረው በቀላሉ ወደ ሌላ የሚሳቡና አንድን ነገር ጀምሮ
ለመጨረስ ትኩረት የሌላቸው
  በትምህርት ቤት ግዴለሽነት የሚታይባቸውና ቀላል ስህተቶችን በፈተና
ላይ በተደጋጋሚ የሚሰሩ
  የማያዳምጡና የተባሉትን የማያደርጉ
  የክፍልና የቤት ስራን ጀምሮ ለመጨረስ እንኳን ትዕግስት የሌላቸው
  በተሰጣቸው ስራ ላይ ሀሳባቸውን መሰብሰብ የማይችሉ
   ዝንጉነት በእጅጉ የሚታይባቸው
  በየአቅጣጫው የሚሮጡና እረፍት የሌላቸው፣ ዛፍም ሆነ ደረጃ ላይ
ላይ ለመውጣት የሚታገሉ
  እጅና እግራቸው የሚቅበጠበጥና አደብ የሌላቸው
  ከጓደኞቻቸው ጋር እየተጫወቱ ተራቸው አስኪደርስ መጠበቅ ሞት
የሚመስላቸው
  በቀላሉ የሚበሳጩና የሚናደዱ ናቸው፡፡

ስለዚህም ይህ ትኩረት የለሽነታቸውና ትዕግስት አልባነታቸው የትምህርት አቀባበልና አረዳዳቸውን በእጅጉ ይጎዳዋል ።

ለዚህ ህመም እንዲህ ነው የሚባል ምክንያት ባይኖርም በእርግዝና ጊዜ አልኮልና ሲጋራ መጠቀም እንደ አጋላጭነት ይጠቀሳሉ፡፡ ዓለም አቀፍ ጥናት እንደሚያሳየው ከሆነ ለትምህርት ከደረሱ ህፃናት መካከል ከ5-10 በመቶ የሚሆኑት ህፃናት ይህ ችግር ሊታይባቸው ይችላል፡፡

አብዛኛው ትኩረት የለሽ ህፃናት በስነ ልቦና ህክምና፣ በአማራጭ ትምህርት(Special Education)  እና በመድሀኒቶች በመታገዝ የሚስተካከሉና መሻሻል ሊያሳዩ ይችላሉ፡፡ ሆኖም አንዳንዶች የጎላ ችግር ያለባቸው ካደጉ በኋላም ራስን ዝቅ ማድረግና ከማህበራዊ ግንኙነቶች ማፈግፈግ ሊታይባቸው ይችላል፡፡
ወላጆች እንዲህ አይነት ባህሪ ያላቸውን ህፃናት በአግባቡ በማሳከምና በቤት ውስጥ ድጋፍና አንክብካቤ በማድረግ ችግራቸውንና የትምህርት አቀባበላቸውን ቀስ በቀስ ማስተካከል ይችላሉ፡፡
መልእክቱ ለሁሉም እንዲደርስ #Share ያድርጉት

በዶ/ር ሄኖክ ዘውዱ
(የህፃናት ህክምና ስፔሻሊስትና የልጅ በእድሉ አይደግ መፅሀፍ ደራሲ)

✍ታዚ

ሳትገደዱ ለውጡ!

(“የትራንስፎርሜሽን አመራር” ከተሰኘው የዶ/ር ኢዮብ ማሞ መጽሐፍ የተወሰደ)

“ልክ ሕይወትን እንዴት መኖር እንዳለብኝ ያወቅሁ ሲመስለኝ ህይወት ትለወጣለች” - Hugh Prather

በሕይወታቸው ባሉበት ከመርገጥና ወደኋላ ከመቅረት ራሳቸውን ነጻ ያወጡ ሰዎች የለውጥን እውነታ የተገነዘቡ ሰዎች ናቸው፡፡ እነዚህ ሰዎች ዛሬ አወኩት፣ ተገነዘብኩት፣ ለመድኩት ያሉት ሁኔታ ነገ ካለምንም ማስጠንቀቂያ ተለወጦ እንደሚያገኙት በሚገባ ገብቷቸዋል፡፡ ስለሆነም ካለማቋረጥ አመለካከታቸውን፣ አደራረጋቸውንና ሕይወታቸውን እያሻሻሉና እየለወጡ ይኖራሉ፡፡

የሃርቫርድ ዩኒቨርስቲ ትንቢቶች

ሃርቫርድ የተሰኘው ታዋቂ ዩኒቨርስቲ ለውጥን አስመልክቶ ሶስት እውነታዎችን እንደተነበየ ብራያንና ፒተር ያስታውሱናል፡፡

1. አሁን በተሰማራህበት የስራ ወይም የንግድ ዘርፍ ውስጥ በመጪው ጥቂት አመታት ውስጥ ከመቸውም ጊዜ በበለጠ ሁኔታ በርካታ ለውጦች ይከሰታሉ፡፡

2. አሁን በተሰማራህበት የስራ ወይም የንግድ ዘርፍ ውስጥ በመጪው ጥቂት አመታት ውስጥ ከመቸውም ጊዜ በበለጠ ሁኔታ የጋለ ውድድርና ፉክክር ይከሰታል፡፡

3. አሁን በተሰማራህበት የስራ ወይም የንግድ ዘርፍ ውስጥ በመጪው ጥቂት አመታት ውስጥ ከመቸውም ጊዜ በበለጠ ሁኔታ በርካታ የእድል በሮች ይከፈታሉ፤ ሆኖም እነዚህ እድሎች አሁን ከምታደርጋቸው ነገሮች እጅግ የተለዩ ናቸው፡፡

ከቻላችሁ የለውጥ መልእክተኛ ሁኑ፡፡ ያንን ማድረግ ካልቻላችሁ ግን ቢያንስ ከለውጥ ጋር የምትራመዱ ሁኑ!

dr eyob mamo
✍ታዚ

#ምክር ለወዳጅ

📍ወዳጄ ሆይ !

ያወቅከው እውቀት ቢመስጥህ የመጨረሻ እውቀት አይደለም ። በገዛ ድምፁ ባብቶ የሚያለቅስ እንዳለ ሁሉ ያወቀውም እውቀት ሲያስቀውና ሌላውን ሲያስንቀው የሚውል ሞኝ አለ ። የሞትከው ትምህርት ያቆምክ ቀን ነው ። በዓይኖችህ የምታየው ወዳጅህን በጆሮህ አትመዝነው ። ስለ ወዳጅህ ሐሜትን ይዘህ አትምጣ ፣ የሰማህበት ቦታ መልስ ስጥ ። የወዳጅ ልኩ ለወዳጅ ጠበቃ መሆን ነውና ። ደጋጎች ባይኖሩ ዓለም እንደ ቆሰለች ትቀር ነበር ። አንተም በደግነትህ የዓለምን ቍስል አድርቅ ።ማፍቀርህን እንደ ውለታ አትቍጠረው ፣ እውነተኛ ሰው ሌላውን ከመውደድ ውጭ ምንም አማራጭ የለውምና ።

📍ወዳጄ ሆይ !

ዛሬ ያበሳጨህን ነገር በትዕግሥት አሳድረው ። ከቻልህ አሠልሰው ። በልኩ ማየት ትጀምራለህ ። ፈጥነህ መልስ መስጠት ጸጸትን ፣ ተስፋ መስጠትም ቁጭትን ያመጣል ። ፈጣን ፍርድ በሚሰጥባቸው አገራት የተፈረደባቸው በሞቱ በማግሥቱ ንጹሕ ነበሩ ይባላል ።

ወዳጄ ሆይ

የጥንት እውቀት በመደበቅ ፣ የዛሬ እውቀት ግን በመስጠት ይከብራል ። በዚህ ዘመን እውቀትን ብትደብቅ አላዋቂ ትሆናለህ ። የእውቀት ስስት የጠፋበት ዘመን በመሆኑ ልናደንቅ ይገባናል ። የምትወደው ሰው ጋር ለመኖር በዝግ ልብ ሁነህ አትቅረበው ። ብዙ አለመጠበቅ ፣ ይቅር ማለትና ማለፍ እንዲሁም ጠባዩንና የአስተዳደግ ተጽእኖውን መረዳት ይገባሃል ። የምትወዳቸው አንተን የማወቅ መብታቸውን ከከለከልካቸው ይጠሉሃል ። በዝግ በር እንደማይገባ ዝግ በሆነ ልብም ወዳጅ አይስተናገድም ።

💡ወዳጄ ሆይ !

ተዘቅዝቀህ ስታይ ሁሉም ሰው የተዘቀዘቀ ይመስልሃል ። ስትወድቅ ሁሉም ሰው ውዳቂ ይመስልሃል ፣ ስትረክስም የሰው ሁሉ ርኩሰት ይታይሃል ። በእግርህ ቆመህ በጭንቅላትህ አስብ ። በእግር መቆም ባመኑበት መጽናት ፣ በጭንቅላት ማሰብ ማስተዋል ነው ።

📍ወዳጄ ሆይ !

ገንዘብህን ይውሰዱብህ እንጂ አመልህን እንዲወስዱብህ አትፍቀድላቸው ። ስምህን ባገኙት ጭቃ ሊያቆሽሹት ይችላሉ ፣ አንተነትህን ግን አንተ ብቻ ትለውጠዋለህ ። ከሰረቁህ ይልቅ የምትጥለው እንዳይበዛ ተጠንቀቅ ።

💡ወዳጄ ሆይ !

በወንድምህ እጅ ያለውን ክብር ለእኔ ቢሆን ብለህ አትናፍቅ ። ምኞት ምቀኛ ፣ ምቀኝነትም ክፉ እይታ ፣ ክፉ እይታም ነፍሰ ገዳይ ያደርጉሃልና ።  ዕድሜህ እንዳያጥር ትልቅ አዋራጅ አትሁን ። መኖርህ ለሚያስደስታቸው ቅድሚያ ስጥ ። ለሚጸልዩልህ ምርኮህን አካፍላቸው ። ያልተቀበረ ሬሳ እየገደለህ ይመጣል ። ያልተሻረ ቂምም እየመረዘህ ይመጣል ።

ወዳጄ ሆይ !

ተቃውሞን ከፈራህ ሥራ አትጀምር ። ነቀፋን ከሰጋህ ከቤትህ አትውጣ ። ውግረትን ካልጠበቅህ ባለ ራእይ አትሁን ። ለማግኘት ማጣት ፣ ለመክበር መዋረድ አስፈላጊ ነው ። ጸጋ ፈጣሪ የሚበዛልህ በሁለት ነገሮች ነው ። የመጀመሪያው በትሕትና ፣ ሁለተኛው በባለጌዎች በመሰደብ ነው ።

📍እናም ወዳጄ !

ጥቅም ለማግኘት ብለህ የተዋጋኸው ውጊያ በመጨረሻ ባለጠጋ እንጂ ባለ ኒሻን አያደርግህም ። ከገንዘብ ክብር እንደሚበልጥ ተረዳ ። የረዳህን ፈጣሪ አልሰጠኝም ብሎ ማማት ነውና እያለህ ከሌላቸው ጋር አትሻማ፣ የሌለህን ስትመኝ ያለህን እንደምታጣ ተገንዘብ ። ግማሽ ደግነት የክፋት ያህል ነውና ለጉዳይህ ብለህ ቸር አትሁን ። የጎደለ እንስራና ባዶ አዳራሽ ድምፅ ያበዛሉና በእውቀትና በመንፈስ ሙሉ ሁን ።           

          የስኬት ሳምንት ይሁንልን❤️
⛵️⛵️⛵️
"ማንበብ ፋሽን ነው።"
ኖኅ የመፅሐፍት መደብር

✍ታዚ

ፈጣሪ ያጎደለብኝ ምን አለ?

ሰፈራችንን የሚጠብቁ አንድ ሰውዬ አሉ፣ አንድ እይታ ይበቃል እሳቸውን ለማስተዋል ብዙም ያልተቸገረ የሚመስለው ፈገግታቸው ከሩቅ ይጣራል፣ ሁሌም እናቴ ስላሉበት ሁኔታ ስጠይቃቸው ፈጣሪ ያጎደለብኝ ምን አለ ሲሉ ነው የምሰማቸው፣ እግር ጣለኝና ትናንት በወሬያቸው መሀል ገባሁ፡ በምን እንደተነሳ ባላውቀውም፡

የሶስት ልጆች አባት እንደሆኑ እናም ብዙ ብዙ ውስጠ ሚስጥራቸውን ለእናቴ አጫወቷት፣ በንግግራቸው መሀል መሀል ላይ ጣል የሚያደርጓት ፈገግታቸው ግን ሀሴት ይሰጣል፣ በመኖር ያተረፍኩት ነገር ቢኖር ልጆቼን እና ባለቤቴን ብቻ ነው፡ ቀሪ ሀብት ንብረት የለኝም ለመኖር ስል ማብቂያ የሌለው ገንዘብ ሳባርር፣ በህይወት ላይ ማቆሚያ የሌለው ሰልፍ ስጠብቅ ማብቂያው ምን እንደሆነ ሳላውቅም ስሮጥ ኖሪያለሁ፣ ብቻ ሳላውቀው እየሮጥኩኝ የሆነ ነገር ብቻ ለመያዝ እያሳደድኩ እንዳልሞት እፈራለሁ፣ ለዚ ነው ፈጣሪ ያጎደለብኝ አንዳች ነገር እንደሌለ እያወራሁ በፈገግታ እና በምስጋና ህይወቴን ምገፋው አሏት፥

የህይወት ትግል የማያልቅ እና ማብቂያ የሌለው ነው…ያለትርጉም ያለፋይዳ ማብቂያ የሌለው ሩጫ...ድንገት ተራ ሲደርስ ደግሞ ባኖደውም ማረፍ…አለቀ!!

ግን ደግሞ በዚህ ስክንሳር በሞላበት አለም ላይ ፈገግታ ካለን ጠላት አይኖረንም፡ ፈገግታ የሀሴት መርጫ ሲሪንጅ ነው፡ ዛሬን በሀዘን አትግደሉ አለም ላይ የሌለን ነገር ሁሉ ቢደመር እና ቀመር ቢሰራ ያለንን ግማሽ አያክልምና!!
     
✍ታዚ

የመጥረቢያ «ሌባ» ⛏

ሰውየው ገጠመኙን እንዲህ ያጫውተናል :-

«ትላንት መጥረቢዬ ጠፋኝ። ጎረቤቴ እንደሰረቀኝ ጠረጠርኩ🤔። በአይነ ቁራኛ ተከታተልኩት👀። አካሄዱ መጥረቢያዬን የሰረቀ ሰው አካሄድ ነበር🚶‍♂️። ንግግሩም መጥረቢያዬን የሰረቀ ሰው ንግግር ነበር🧔። እንቅስቃሴዎቹ ሁሉ መጥረቢያዬን እንደሰረቀ የሚያሳብቁ አይነት ነበሩ🕴። ሌሊቱን ሙሉ ቅስሜ ተሰብሮ አደርኩ🙄። ስለተዘረፍኩት መጥረቢያዬ በምን⛏ መንገድ መጠየቅ አለብኝ እያልኩ ሳሰላስል እንቅልፍ ሳይወስደኝ ነጋ🏜። ጠዋት ከእንቅልፌ ስነቃ ልጄ መጥረቢያውን በሳር ክምር ሸፍኖት አገኘሁ።⛏😏 

ዛሬ ደግሞ ጎረቤቴን ትላንት ባየሁት አይኖቼ በትኩረት አየሁት👀። መጥረቢያዬን የሰረቀ ሰው ምልክት አጣሁበት😏። ገጽታው ፋስ የሰረቀ አይመስልም😔። እንቅስቃሴው እና ንግግሩ የስርቆት ልምድ ያለው ሰው🙁 በጭራሽ አይመስልም። ሙሉ በሙሉ ንጹህ ሰው ሆኖ ታየኝ🧔። በመጨረሻም ሌባው እኔው እራሴ እንደነበርኩ አስተዋልኩ🙊። የጎረቤቴን አማና በልቻለሁ🙉። የጉርብትና ውሌን አፍርሻለሁ🙈። ንጹህ የሆነን ሰው በሌለበት በስርቆት ለመክሰስ አንድ ሌሊት ሙሉ ዕንቅልፍ ሳይወስደኝ እያሰላሰልኩ ከዕድሜዬ ላይ የተወሰነውን ክፍል ሰርቂያለሁ😡።» 

በራሳችን መጥፎ ጥርጣሬ ምክኒያት እምነት ያጣንባቸው ስንት እና ስንት ንጹኋን አሉ ??? ኧረ ለመሆኑ በመጥፎ ጥርጣሬ ምክኒያት ስንት እና ስንት ቤቶች ፈረሱ ??? የስንት ህጻናት ቀሪ የህይወት ዘመን ተበላሸ ? በአጉል ጥርጣሬ ምክኒያት ስንት እና ስንት ደጋግ ጓደኞችን ለአንዴና ለመጨረሻ ጊዜ አጣን ???

ከጥርጣሬ ከፊሉ ኃጥያት ነውና እንዲሁ ለመጠራጠር ከመቸኮል ሰከን እንበል  ‼

ታዚ✍✍✍

#ሴት_ልጅ_የህይወትህ_ወሳኝ_መሰረትህ_ናት!!!

  
➰ባንድ ወቅት ባልና ሚስት ይጣሉና ሽማግሌ ይሰበሰባል ከዛም ሁለቱም ችግራችሁን ተናገሩ ሲባሉ ...

#ባል 🗣እኔ ደክሞኝ ከስራ ስመለስ ማረፍ እፈልጋለው ነገር ግን ልጅቷን እያንጫጫች አያሳርፉኝም ...

#ሽማግሌዎቹ 🗣እሱን በመታዘብ "ሌላስ ?"ይሉታል

#ባል🗣 እኔ ከስራ ስመለስ ልጅ ያዝ ትለኛና ወጥ ትሰራለች የልጅ ወተት ታፈላለች... ምናለ ስመጣ ጨርሳ ብጠብቀኝ ተቀምጣ እየዋለች ይላል (በንዴት)

👤ከዛ ሚስትም በሰዎቹ ፊት ይቅርታ ትጠይቀውና አይለምደኝም ብላ ሽማግሌዎቹ እንዲሄዱ ይደረጋል...
🚫በነጋታውም ሚስት ልጇን ይዛ እናቷ ቤት ሄደች ከስራ ሲመጣ ቤቱ ተቆልፏል ልክ ከፍቶ ሲገባ ቤቱ እጅግ ይቀዘቅዛል ከሰል ለማቀጣጠል ቢሞክር እምቢ አለው ልብሱን ደራርቦ ሚስት ሰርታ የነበረውን ጠርጎ በላ... ዝምታው ሲጨንቀው TV ከፈተ ግን የለመደው የልጁ ድምፅ ናፈቀው ...ጠዋት ሲነሳ ቁርስና ያ የሚወዳት ሚስቱ ፈገግታ የለም ...ከፋው ፊቱን ታጥቦ ወደ ስራው ሄደ ቁርሱንም ካፌ በላ ግን አላረካውም... ስልኩን ቢያይም አትደውልለትም ...ውሎ ሲመለስ ራቱን በልቶ ከጓደኞቹ ጋር ቢያመሽም ያባዶ ቤት ግን ጠበቀው....ሀዘን ቤት ይመስል መግባት አስጠላው😔 ነገሩ ዞር ብሎ ሲያስብ፣ ነገሩ በእጅ የያዙት ወርቅ… ሆኖበት ነበር።
    ⚠️ለካ ያጣው አካሉን፣ ከፈጣሪ የተሰጠችውን ረዳቱን ነው።
   ⚠️ልጁ ለካ አጫዋቹና የመንፈስ እርካታው፣ የራሱ ክፋይ ነች👶

ይቅር በይኝ ማሪኝ ብሎ በሽማግሌ መለሳት
🔚
💓ደስታ የሚሰጥህን ነገር ከማጣትህ በፊት ቀድመህ ለይተህ እወቀው! በእጅህ ስላለ ብቻ አታቅልለው፣ እያለህ ዋጋውን ያልተረዳኸውና ያልተጠቀምክበት ስታጣው መፀፀቻህ፣ ማዘኛህ ይሆናልና በደምብ አስብ ወዳጄ።


🙏ክብር ለ እናቶች ፡፡ ❤️ ክብር ለእህቶች ፡፡ 👑 ክብር ለሚስቶች
  

✍ታዚ

👉ትክክለኛ የፍቅር ግንኙነት ምን አይነት ነው?

   ሳይኮሎጂስቶች የፍቅር ሦስት መአዘን የሚሉት ንድፈ-ሀሳብ እንደሚከተለው ቀርቧል፡፡
የእውነተኛ ፍቅር መገለጫዎች…

1⃣ ጥልቅ ስሜት (passion)
ፍቅረኛዬን ሳያት/ሳስባት የምወድላት፣ የማደንቅላት እና የምደነግጥላት ነገር ሊኖር ይገባል፡፡ ያ ነገር ለኔ ልዩ ስሜት የሚሰጠኝ ቢሆን ይመረጣል፡፡ ወይ ዞማ ፀጉሯን…ወይ ብርሃን ፈገግታዋን…ወይ የጠቆሩ ብሌኖቿን…ወይ ውብ ተክለሰውነቷን…ወይም ሌላ፡፡ ይህ ጥልቅ ስሜት ከባህሪ/ስብዕና ይልቅ ወደ አካላዊ ገፅታ የሚያደላ ይመስላል፡፡ ከታች ያሉት የማህሙድ አህመድ የዘፈን ስንኞች ይህን ስሜት ጥሩ አድርገው ይገልፁታል…
        ቁንጅና ምንድነው፣ ሰዎች ንገሩኝ
        እኔ እሷን በማየት ተብረከረኩኝ፡፡

2⃣ ቅርበት/ቁርኝት (intimacy)
ፍቅረኛዬ የቅርብ ጓደኛዬም መሆን አለባት፡፡ በመሀከላችን ምስጢር የሚባል ነገር ከቶ ሊኖር አይገባም፡፡ የቅርበቱ መጠን ልክ እንደ ቅርብ የወንድ/የሴት ጓደኛ አይነት እንዲሆን ይፈለጋል፡፡ ለቅርብ ጓደዬ የምደብቀው፣ ለመንገር የማፍረው ባጠቃላይ ስለራሴ የማልነገረው ነገር የለም፡፡ ለፍቅር ጓድዬም እንዲሁ መሆን አለበት፡፡ ይሄ በሌላ ቋንቋ መጠናናት የምንለው ነገር ነው፡፡
(አንድን ሰው በደንብ ለማወቅ ያ ሰው በተለያየ ጊዜ እና ሁኔታ የሚያሳየውን ባህሪ ማየት ያስፈልጋል፡፡ ምን ያስደስተዋል/ያስደንቀዋል፣ ምን ያሳዝነዋል፣ ምን ያናድደዋል፣ ምን ያስፈራዋል፣ ለተለያዩ ነገሮች ያለው ምልከታ ምን ይመስላል እና የመሳሰሉትን ነገር ለማወቅ ከሰውየው ጋር ዘለግ ያለ ጊዜ መዝለቅ ያስፈልጋል፡፡)

3⃣ ቁርጠኝነት/ዘላቂ ስሜት (commitment)
ከፍቅረኛዬ ጋር ለረጅም ጊዜ (የሕይወት ዘመኔን) አብሬአት ልቆይ እፈልጋለሁ ወይ? ለዚህ ጥያቄ እውነቱ ሁልጊዜም እውስጣችን አለ፡፡ ለውስጣችን ጆሮ ከሰጠነው መልሱ ሩቅ አይደለም፡፡
ጥልቅ ስሜትና ቅርበት ሳይኖርበት አብሮ የመኖር ቁርጠኝነት ብቻ ያለውን ፍቅር ባዶ ፍቅር ብለው የስነ-ልቦና ሰዎች ይጠሩታል፡፡

🌹━━━✦◉●••┈❀┈┈••●◉✦━━ 🌹
                 
                 ●✥-- share --✥●
            
  ✍ታዚ

ስለ ፍቅር❤

“ሙሉ የሚያደርግህን አትፈልግ ይልቁንም ፣በሙሉ ልብ የሚቀበልህን ምረጥ።” እንደሚመስለኝ፤ ሰዎች ጎዶሎዎች አይደለንም፤ የፍቅር አጋር የምንፈልገው ጎዶሎ ስለሆንን ሳይሆን ልናካፍለው የምንፈልገው ብዙ ፍቅርና ደስታ ስላለን መሆን አለበት። ከጉድለት የሚመመነጭ ፍቅር ከባድ ነው፤ ምክንያቱም ሙሉ እንዲያደርገን ስልጣኑን እና አቅሙን የምንሰጠው ለሌላ ሰው ስለሆነ። ፍቅር ማለት እራሱን የቻለ ጉዞ ነው፤ እንደመዳረሻ ስንቆጥረው ነው ስህተት የሚሆንብን። መንገዱን አብሮን ሊጓዝ የሚወድ ሰው፤ እሱ ይመስለኛል የነፍስ አጋር የሚባለው።

በመውደድና በማፍቅር መካካል ምን ልዩንት አለ? አንድን አበባ ስንወደው ወይም ደስ ሲለን ቀጥፈን እንወስደዋለን፤ ከልብ ስናፈቅረው ግን በመቅጠፍ ፋንታ ባለበት ውሃ እናጠጣዋለን።”- ይህ ነጻ የሚያደርግ አስተሳሰብ ነው። እውነተኛ ፍቅር ማለት ለምንወደው ሰው ሰላምና ደስታ እንዲሁም ነጻነት መታገል ማለት ነው። ፍቅር የወደዱትን የራስ በማደረግ ብቻ ላይ የተመሰረተ አይደለም። ከእውነተኛ ፍቅር ጋር ነጻነት ሁሌም አብሮ አለ። ነጻነት የጎደለው ፍቅር የራስ ወዳድነት ነጸብራቅ ይመስለኛል።


     ✍✍✍ታዚ

📍አንዳንዴ ምን ሆነሀል ስትባል የማትመልሰው ብዙ መሆን አለ። ለመናገር የማይመች ለመተው የማይቀል ብዙ ስሜት አለ ..ለአንተ የከበደ ለሌላው የቀለለ ነገር አለ ።

💡እንዴ ይሄ እኮ ቀላል ነው ይሄ እኮ አያስጨንቅም በሚባል ቃል የሚሸነፍ ለአንተ/አንቺ ግን የከበደ ስሜት አለ ።
ምን ሆነሀል ስትባል ምንም ብለክ የምታልፈው ውስጥህ ብቻ የምታንሸራሽረው እያዳመጥክ የምትታመምበት ። ከባድ ስሜት አለ ከባድ.......

❤️ምናልባት የምትፈልገው ስፍራ ላይ አልተቀመጥክ ወይንም የምትመኘውን ነገር አላገኘህ ይሆናል፣ ቢሆንም ተስፋ አትቁረጥ ፣ ተስፋ የመኖር ምክንያት ነውና፣

እየኖርን ነው አይደል? በሰው ሳይሆን በፈጣሪ!!
ትላንት የኖርነው ህይወት በነበር ይተካል፣
ሰዎችም ኖረው ነበሩ ይባላሉ፣
ፈጣሪን ግን ነበር ብለን አናወራውም ፤ ያለና የሚኖር ፣ በዛሬያችን ,በነጋችን አልፎም በዘላለም ውስጥ ኗሪ ነው ።
" የትላንት ነበሮቻችን በእሱ መኖር ተረስተዋል"

እናም  ወዳጄ

አትድከም ፣ አትዘን ። ማንያውቃል ሸክምህ ህመምህ ሁሉ ተራግፎ ሌላ ሰው ሆነህ ትነሳ ይሆናል። ያለን ፈጣሪ እንኳን በአንድ ሙሉ ቀንና ሌሊት፣ በቅጽበት ጊዜ ዉስጥም ብዙ ተዓምር ይሠራል።

💡ንፋስ የማይወዘዉዘው ዛፍ የለም። ችግር ፣ ፈተና ፣ ሀሳብ ወስዶ የማይመልሰው ሰዉም የለም። እንዲህም ሆኖ የማይወድቅ ዛፍ አለ። በፈተና የሚፀና የሚበረታ ሰዉም አለ። ዐሳብህ ጉልበትህ ሥሮችህ ታክቶዋቸው በደከሙ ጊዜ ልብህ ብቻ ፈጣሪን ይዞ ይበርታ።

  ✍ታዚ

እድሜ መሄዱ ካልቀረ!

አንድ የ30 አመት ጎልማሳ ብዙ ከወላወለ በኋላ እድሜ ልኩን ሲመኘው የነበረን የምህንድስና ትምህርት ለመማር ለምዝገባ ወደ አንድ ኮሌጅ ሄደ፡፡ ቢሮ እንደገባ የተማሪዎች አማካሪ አገኘውና ሲያማክረው፣ “በመማርና ባለመማር መካከል ብዙ ወላውያለው” አለው፡፡

አማካሪው ምክንያቱን ሲጠይቀው፣ “አሁን 30 አመቴ ነው፡፡ ስመረቅ እኮ 35 ሊሆነኝ ነው” በማለት የመወላወሉን መነሻ ምክንያት ነገረው፡፡

አማካሪው የመለሰለት መልስ ለአንዴና ለመጨረሻ ጊዜ ወደ ትምህርት ገፋው፡፡ “የዛሬ አምስት አመት እኮ ብትማርም ሆነ ባትማር 35 አመት መሙላትህ አይቀርም፡፡ ሳትማር 35 አመት ከሚሞላህ፣ ተምረህ ቢሞላህ አይሻልም?”

እስቲ አንድ ጊዜ ጸጥ በሉና ስንት እድሜ ላይ እናዳላችሁ አስቡት፡፡ ከዚያም በአሁኑ እድሜያች ላይ አምስት አመት ደምሩበት፡፡ ድምሩ ስንት መጣ?

በሉ እንግዲህ . . .

• ብትማሩም ሆነ ባትማሩም የዛሬ አምስት አመት እድሜያችሁ በአምስት አመት መጨመሩ አይቀርም! ሳትማሩ ከሚጨምር፣ እየተማራችሁ ቢጨምር አይሻልም?

• ብትነግዱም ሆነ ባትነግዱም የዛሬ አምስት አመት እድሜያችሁ በአምስት አመት መጨመሩ አይቀርም! ሳትነግዱ ከሚጨምር፣ እየነገዳችሁ ቢጨምር አይሻልም?

• ብታቅዱም ሆነ ባታቅዱም የዛሬ አምስት አመት እድሜያችሁ በአምስት አመት መጨመሩ አይቀርም! ሳተቅዱ ከሚጨምር፣ አቅዳችሁና ተንቀሳቅሳችሁ ቢጨምር አይሻልም?

በእድሜ ምክንያት ከመንቀሳቀስ ራስን ማገድ ማለት፣ ነገ መሞቴ ካልቀረ ዛሬውኑ መኖርን ላቁምና እንደሞተ ሰው ልኑር እንደማለት ነው፡፡

በሉ ተንቀሳቀሱ !!!

Dr Eyob mamo

✍ታዚ

የእንደገና መርሆች!

እንደገና ሊታረም፣ ሊታደስና በአዲስ መልክ ሊጀመር የማይችል ምንም አይነት ስህተት እንደሌለ በማስታወስ ሳምንታችሁን ጀምሩ፡፡

የማይንቀሳቀስን ነገር ሁሉ ሕይወት የሌለው ግዑዝ ፍጥረት እንለዋለን፡፡ የሚንቀሳቀሰውን ደግሞ ሕይወት ያለው ሕያው ፍጡር እንለዋለን፡፡ ሕይወት ካለ መንቀሳቀስ አለ፡፡ መንቀሳቀስ ካለ ደግሞ ስህተት የማይቀር ነው፡፡ ለስህተት ሊሰጥ የሚገባው ትክክለኛው ምላሽ - እንደገና መነሳት! እንደገና መጀመር! እንደገና መገስገስ! እንደገና!!!

ሆኖም፣ ይህንን የእንደገና አመለካከት ተግባራዊ፣ ሚዛናዊና ጤናማ የሚያደርጉልንን መርሆች አንዘንጋ፡፡ 

1.  ይቅርታ መጠየቅ - እንደገና መነሳት ከፈለጋችሁ፣ ስህተቱ የጎዳው ሰው ካለ ይቅርታን መጠየቅ የግድ ነው፡፡

2.  ይቅርታ ማድረግ - እንደገና መነሳት ከፈለጋችሁ፣ ስህተቱ የተከሰተው በሰዎች ሰበብ ከሆነ ሰዎቹን ይቅር ማለት የግድ ነው፡፡

3.  በራስ ላይ አለመጨከን - እንደገና መነሳት ከፈለጋችሁ፣ በሰራችሁት ስህተት ምክንያት ራሳችሁን ከመደብደብና ከመኮነን መቆጠብ የግድ ነው፡፡

4.  ከስህተቱ ትምህርት ማግኘት - እንደገና መነሳት ከፈለጋችሁ፣ ከተሰራው ስህተት ያላችሁ ብቸኛ ትርፍ፣ ያገኛችሁት ትምህርት መሆኑን በማወቅ ትምህርታችሁን መውሰድና ስህተቱ እንዳይደገም ማቀድ የግድ ነው፡፡

5.  እንደገና መጀመር - እንደገና መነሳት ከፈለጋችሁ፣ የተሰራውን ስህተት በማስተካከል እንደገና መጀመር የግድ ነው፡፡

6.  በአዲስ መቀየር - እንደገና መነሳት ከፈለጋችሁ፣ ሊታደስ የማይችሉ ሁኔታዎች ካሉ እነዚህን ሁኔታዎች ስታብሰለስሉ መዋል ማደሩን ትታችሁ በአዲስ በመቀየር ወደፊት መራመድ የግድ ነው፡፡

7.  ከ“ግን” መጠበቅ - እንደገና መነሳት ከፈለጋችሁ፣ ከላይ የተጠቀሱትንና ሌሎች የእንደገና መነሳት መርሆችን እንዳትተገብሩ ከሚያደርጋችሁ፣ “አዎ፣ ግን . .  .” ከሚል ምክንያት ፈላጊነት መጠበቅ የግድ ነው፡፡


dr Eyob Mamo
✍ታዚ

#ጭፍን_ተስፈኛ_አትሁን!

ተስፈኝነት እጅግ ብዙ ሰዎች ሊኖራቸው የሚፈልጉት ነገር ነው፡፡ ምክንያቱም እጅግ በጣም ብዙ ጊዜ እጅግ በጣም ለብዙ ሰዎች ዓለም እየተሻለች ትሄዳለች፡፡

ነገር ግን ጨለምተኝነት በልባችን ውስጥ የተለየ ቦታ ይዞ ይቀመጣል፡፡ ችግሩ ጨለምተኝነት ከተስፈኝነት የበለጠ የተለመደ መሆኑ ብቻ አይደለም- በጣም ብልህ የሆነም ይመስላል፡፡ ብዙ ጊዜ ለአደጋ የተጋለጠ ነው ከምንለው ከተስፈኝነት ይልቅ ምሁራንን የሚሰበስብ እና ብዙ ትኩረት የሚሰጠው ነው፡፡

ብዙ ርቀን ከመሄዳችን በፊት ተስፈኝነት ማለት ምን ማለት እንደሆነ ትርጉም መስጠት ይኖርብናል፡፡ እውነተኛ ተስፈኞች ሁሉም ነገር ጥሩ ይሆናል ብለው አያምኑም፡፡ ይህ ድልበት (complacency) ነው፡፡ ተስፈኝነት በመንገድህ ላይ መሰናክሎች ቢኖሩም እንኳ በጊዜ ሂደት መልካም ውጤት የሚያስገኙልኝ እድሎች እና አጋጣሚዎች ይኖሩኛል ብሎ ማመን ነው፡፡

ቀላሉ ማሳያ በጠዋት ከእንቅልፍህ ስትነሳ የተሻለ ቀን እንደሚጠብቅህ ታስባለህ፤ ይህም የተስፈኝነት መሰረት ነው፡፡ የተወሳሰበ ሀሳብ አይደለም፡፡ የሚረጋገጥም አይደለም፡፡ እጅግ ብዙ ጊዜ ለአብዛኞች ሰዎች እጅግ በጣም ምክንያታዊ የሆነ ነገር ነው፡፡ የስታስቲክስ ሊቅ የነበረው ሟቹ ዶ/ር ሃንስ ሮዝሊንግ በተለየ አስቀምጦታል፡-

“ጭፍን ተስፈኛ አይደለሁም፡፡ በጣም ከፍተኛ የሁኔታ ገማች ነኝ፡፡”

አንተም ወዳጄ ገንዘብን በተመለከተም ሆነ በሁሉም ነገር ላይ ጭፍን ተስፈኛ አትሁን፤ ከፍተኛ የሁኔታ ገማች ሁን እንጂ!

✍ታዚ

ልጆች ልክ እንደወላጅ | Parentification

  ወላጆች በጽኑ ቢታመሙ፣ በሞት ሲለዩ፣ በሱስ: በአለመግባባትና መሰል ጉዳዮች ቤተሰቡን ማስተዳደር ሲሳናቸው  እና በመሳሰሉ ምክንያቶች ልጆች የወላጅን ሚና ተክተው ቤተሰብን እንዲያስተዳድሩ ሊገደዱ ይችላሉ::

▫️ይህ ጉዳይ በሃገራችን በስፋት ይስተዋላል:: በተለይም የመጀመርያ ልጆች  ታናናሾቻቸውን ልክ እንደ ወላጅ ሁነው እንዲያሳድጉ ሃላፊነት ሲወስዱ ማየት የተለመደ ነገር ነው::   ታናናሾቻቸውን ለማሳደግ ራሳቸውን መስዋዕት ያደረጉ ብዙ አሉ::

🔻እነዚህን ሃላፊነቶች በሁለት ከፍለን ማየት እንችላለን:-

▪️Instrumental/ቁሳዊ/ parentification- ይህ ልጆች የቤተሰብን ቁሳዊ/አካላዊ ፍላጎት እንዲያሟሉ ሃላፊነት ሲጣልባቸው ነው:: ለቤተሰቡ ምግብን ማቅረብ: ስራ ሰርቶ ገቢ ማስገኘት: የቤተሰብ ቢዝነሶችን  ማሳለጥ እና የመሳሰሉ ጉዳዮችን እንዲከውኑ ይጠበቅባቸዋል::

▪️Emotional Parentification- ይህ ደግሞ ለቤተሰቡ ስነልቦናዊና እና የስሜት ድጋፍን የመስጠት ሃላፊነት የተጣለባቸውን ይመለከታል::

✅  ስነልቦናዊና ማህበራዊ ዳራው ምን ይመስላል?

▫️ይህን ሃላፊነት በተለይም ከአፍላነታቸው ጀምረው የተሸከሙት እንደሆነ: እንደየእድሜያቸው የሚጠበቀውን ስነልቦናዊና ማህበራዊ የእድገት ደረጃዎች(psychosocial development) እንዳያሳኩ እንቅፋት ሊሆንባቸውና ለተለያዩ ስነልቦናዊና ማህበራዊ ቀውሶች ሊያጋልጣቸው ይችላል::

▫️በእድሜያቸው አለመብሰል ምክንያት አስቸጋሪ አጋጣሚዎችን የመቋቋምያ መንገዶቻቸው(coping) በደምብ የዳበሩ አለመሆኑ ለችግር ተጋላጭነታቸውን ይጨምረዋል::  ነገሮችን በጥልቀት እንድንመዝን እና እንድናገናዝብ የሚያደረገው የአንጎላችን ክፍል( Prefrontal cortex) ስራውን በደምብ መከወን የሚጀምረው በሃያዎቹ እድሜያችን ገደማ እንደሆነ ይታመናል::  አንዳንድ ቀድመው የሚበስሉ(early matures) እንዳሉ ሁነው::

▫️በትምህርት አለመግፋት፣ በኢኮኖሚ አለመደርጀት፣ ለጭንቀት: ለድብርት ህመም ፣ ለአጽ ተጠቃሚነት: የስብዕና መዛነፍና ለመሳሰሉ ማህበራዊና ስነልቦናዊ ችግሮች የሚጋለጡት ብዙ ናቸው::

▫️ ደግሞም በሌላ አንጻር ቤተሰብ በመምራት ሂደት የሚኖራቸው ተሞክሮ መልካም ከሆነ: በራስ መተማመናቸው የዳበረ እና ችግሮችን የመቋቋም እና የመፍታት ችሎታቸው የተሻለ ሊሆን ይችላል::  Internal locus of control ይኖራቸዋል::
**

አሻም!

ዶ/ር እስጢፋኖስ እንዳላማው- የአዕምሮ ህክምና ስፔሻሊስት

✍ታዚ