📍 نقد عبدالعلی پرتو علوی به جلال آل احمد در دفاعش از نیما یوشیج

عجب! با این ابزار و سلاح به جنگ شیخ بزرگوار سعدی و گوینده بزرگ و نیرومند فردوسی می روید؟ با یک قوطی کبریت ساخت همدان، می خواهید لنینگراد را فتح کنید؟
درست است که می توان منظور جمله «در هر لحظه مقهور رفته» یا «نه از او برجای شود چیزی قرارش»، و نظایر آن را فهمید... ولی مثل فهمیدن سخن لال است. یک لال هم وقتی تته پته می کند و با دست و سر و شکلک درآوردن، منظورش را «دکلامه» می کند، می شود فهمید چه می گوید؛ اما آیا این طریق را سخن نو بدانیم و آن را بر سخن شیوا و روان گویندگان ترجیح دهیم؟
#عبدالعلی_پرتو_علوی_ایران_ما_سال_1329

📌 فارسی با ورود به دنیای جدید به لکنت افتاد! زبانی گنگ، سخت و نافهم که تلاش می کرد، علاوه بر نزدیک شدن به زبان توده راهی برای اعتلای آن نیز بیابد، طبیعی بود که این زبان نمی توانست فصاحت و بلاغت نثر منشیانه را بازتاب دهد، ادبیات در نقش و قامت جدید خود از همان ابتدا با یک مشکله اساسی روبرو بود، اینکه در گذار از دربار به مردم؛ چگونه به زبان توده ها نزدیک شود و در عین حال امکان تربیت ملت و اصلاح و تحشیت زبان آنها را به عهده بگیرد.

🔑در چنین منطقی زبان نیما به مثابه زبانی الکن و نامفهوم پرابلماتیک می شود. اگرچه نظام استدلالی امثال پرتو علوی از منطقی درست حکایت داشت و چنین زبانی را به عکس، ضد توده ها می دانست، اما گفتمان پرتو علوی از درک این نکته عاجز بود، که نثر منشیانه و پرتکلف درباری و ادبیات متکلفانه اشرافیت قاجاری دیگر هیچ نسبتی با پروژه ملت سازی نداشت، اقتدار ملت و گذر به منطق دنیای جدید که از ناسیونالیسم و ملیت سخن می گفت، نیاز به معماری جدیدی در زبان داشت، زبانی که از طریق «دکلامه» شعار، اعتراض،مطالبه و مبارزه را امکان پذیر کند تا رعیت بتواند در افق شهروندی سخن بگوید. چنین زبانی در لحظه تاسیس اش نمی توانست بدون لکنت و الکن نباشد، زیرا از سویی راه به منطق دنیای قدیم مسدود بود و از سوی دیگر تحولات منطق جدید اگرچه قابل فهم بود اما زبانی مخصوص به خود نداشت.
@Boof60
⚡️ استادان قدیم ادبیات و اساسا دانشکده ادبیات در فقدان فهم منطق دنیای جدید که نسبت وثیقی با سیاست و سرزمین داشت، بخش بزرگی از دانش ادبی خود را در توضیح مفاهیمی صرف کردند، که در منطق دیگری قابل فهم و پیاده سازی بود، دانشکده های ادبیات تا این لحظه متوجه این امر نشده اند که ادبیات جدید فارسی را باید در منطق تحولات تاریخی و اجتماعی ایران مدرن توضیح داد و چون از توضیح این لحظه عاجزند، چه در لحظه تایید و چه در لحظه تکذیب چیز جدیدی نمی گویند و همان منطق را بازتولید می کنند، در واقع مساله زبان جدید در ایران یک مساله فلسفی، تاریخی و اجتماعی است و در پیچیدن به علوم بلاغی و تواریخ ادبی مجعول، هدر دادن انرژی دانشگاه، دانشجویان و اساتید است. همانطور که امثال حمیدی شیرازی و عبدالعلی پرتو علوی و ناتل خانلری هدر رفتند.
#سیامک_مهاجری
#خرد_ادبیات
#پرتو_علوی
#نثر_منشیانه
#منطق_دنیای_جدید
#نیما
#جلال_آل_احمد

به دیدن بیا @Boof60  

https://t.me/boof60