💬 کارگرانی که نمی‌دانند کارگرند

✍️ فرشته طوسی

چکیده:

▪️فارغ از ابعاد جهانی کار خانگی که زنان در تمامی کشورهای جهان با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، مفهوم زن خانه‌دار در ایران با سازوکارهای متفاوت‌تری معنا پیدا می‌کند. نمی‌توان از «زن خانه‌دار» صحبت کرد و از گفتمان رایجی که سعی دارد زن را در این قلمرو، تقدس ببخشد، صحبتی نکرد. به نظر می‌رسد گفتمان رایج قدرت و حاکمیت در این سال‌ها به گونه‌ای عمل کرده است که قلمرو خانگی را مهمترین ساحت برای زن معرفی کند و نقش او را در این قلمرو تعیین کننده بنامد.

▪️با اینکه نظریه‌پردازان فمینیست از چند دهه قبل کار خانگی را تبدیل به مساله کردند، اما به نظر می‌رسد که در جوامعی شبیه ما، این امر هنوز پرابلماتیزه نشده است. با اینکه بیش از ۲۰ میلیون نفر از زنان در ایران را طبق آمار رسمی زنان خانه‌دار تشکیل می‌دهند، اما چگونگی ساز و کار زندگی این زنان و ذهنیت‌شان چندان مورد بررسی کیفی قرار نگرفته است. پژوهش‌هایی که تاکنون انجام شده، بیشتر به میزان و شکل تقسیم کار از نظر کمی توجه داشته است و اشکال مختلف تبعیض و تاثیرات آن به صورت کیفی، مورد توجه چندانی قرار نگرفته است.

▪️مساله با بیمه کردن زنان خانه‌دار حل نمی‌شود. مساله به عدم استقلال مالی زنان هم محدود نمی‌شود. این تنها بخشی از ماجراست. به همین خاطر هم می‌توان توامان زنانی را دید که خانه‌دار و جز طبقات مرفه اقتصادی هستند، اما همچنان تحت تاثیر فرهنگ مسلط خانه‌داری، دچار دلزدگی و ملال می‌شوند. مساله جداسازی امر خصوصی و عمومی است به گونه‌ای که زنان را می‌خواهد ناپدید یا تبدیل به مصرف‌کنندگانی کند که همگان تصور کنند بار مضاعفی بر زندگی مردان هستند و یا از شدت همزمانی کار خانگی و اشتغال بیرونی، تبدیل به موجوداتی مکانیکی شوند که برای بقا می‌جنگند. وضعیتی که در هر سه حالت آن، عاملیت و سوژگی زن از بین می‌رود.

▪️تمامی این آمارها و نشانه‌ها به ما نشان می‌دهند که ما دچار یک چندگانگی هستیم، از طرفی جهان سرمایه‌داری، کارگرانی بدون مزد ایجاد کرده است که بدون هیچ مخاطره‌ای در حال کار کردن برای این سیستم هستند. از طرفی دیگر بعضی از زنانی که شاغل هستند به خاطر فشار مضاعف کار بیرون و کارخانگی و فرسایش مدام جسمی و ذهنی، به کار خانگی تمایل پیدا می‌کنند. در واقع برای برخی از زنان طبقه‌ی کارگر و متوسط، کار بیرون تنها به دلیل شرایط بد معیشتی و خانوادگی انتخاب می‌شود و اگر شرایط مالی به آنها اجازه می‌داد، هیچ گاه در بیرون از خانه کار نمی‌کردند. در حالی این شرایط به ظاهر متناقض پدید آمده است که تلاقی کار خانگی و کار غیررسمی، یک فرآیند پیچیده‌ی تبعیض و استثمار و ستم را بر روی زنان اعمال می‌کند.

📌 ادامه مطلب را اینجا بخوانید

#ویژه‌نامه_روز_کارگر
#روز_جهانی_کارگر
@bidarzani
@enkarmag