🟣 #بیدارزنی : به‌یاد «آرتین ایران‌نژاد»، کودک پناهجوی سردشتی که پیکر بی‌جان‌ وی هرگز پیدا نشد

۲۵ ماه می، روز جهانی «کودکان گم‌شده» ا‌ست. این عنوان کلی، سالهاست که دربرگیرنده‌ی تمام کودکانی است که حق زندگی‌شان توسط کودک‌ربایان، باندهای قاچاق انسان، تحمیل شرایط جنگ و...گرفته شده است. هرچند که نام‌گذاری این روز به سال ۱۹۸۳ و از سوی رونالد ریگان بازمی‌گردد، اما سیاست‌های جنگ‌افروزی و یا راسیستی دولت‌های متوالی در ایالات متحده نشان داده است که اعلام چنین روزی، بسیار روبنایی است و کمترین تاثیر را در بهبود شرایط زیستی کودکان مهاجر، سیاه‌پوست، رنگین‌پوستان و قربانیان حاضر در جنگ‌های منطقه داشته است. در سال ۲۰۰۱ نیز این روز به‌عنوان روز جهانی کودکان گمشده به‌تصویب رسید.

پروژه‌ی دیوارکشی عظیم در مرز آمریکا و مکزیک و طرح جداسازی هزاران کودک از والدین خود، یکی از بزرگترین طرح‌های نژادپرستانه و ضد مهاجر دولت دونالد ترامپ بود.

بنا بر آخرین ویژه‌نامه‌ی گاردین، بین سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۰، بیش از ۱۸ هزار کودک مهاجر بی‌سرپرست در اروپا گم شدند و از سرنوشت آنها خبری در دست نیست.

این شرایط در تمامی سال‌های حمله‌‌ی آمریکا به افغانستان نیز بسیار بحرانی اعلام شد. نظرسنجی جدید موسسه حمایت از کودکان کابل، نشان می‌دهد که دو سوم کودکان افغانستان به دلیل انفجار، آدم‌ربایی و درگیری‌های مسلحانه، از رفتن به بیرون از خانه می‌ترسند. این نهاد اعلام کرده است کودکان این کشور با بحران روحی رو به رو هستند و به خدمات حمایتی برای مقابله با آن دسترسی ندارند.

در ایران، آمار دقیق «کودک‌ربایی» از متوسط ۴۰ مورد در سال تا مسکوت گذاشتن این رویه، متغیر بوده است. محمود عباسی، معاون حقوق بشر و امور بین‌الملل در مصاحبه با خبرگزاری مهر (روز چهارشنبه ۵ خرداد ۱۴۰۰) اعلام کرد: «قانون حمایت از کودکان بی‌سرپرست و بد سرپرست و ‌مبارزه با کودک‌ربایی که در شورای هماهنگی مرجع ملی کنوانسیون حقوق کودک نهایی شده، با هدف حمایت از حقوق کودکان صورت پذیرفته است».

▪️اما چرا نهایی شدن چنین طرح‌هایی، تغییری در تعریف حقوق کودک، بازبینی و تغییر قانون حمایت از خانواده و امنیت جان، تحصیل و آینده‌ی کودکان ایجاد نمی‌کند؟
کودک‌ربایی در ایران که با دو مسئله‌ی قاچاق انسان و آزار جنسی عجین شده است، جان کودکان دختر و ‌پسر بی‌شماری را در معرض خطر داده است، امری که بدون دسترسی به جامعه‌ی آماری به‌روزرسانی شده، همچنان تبعات اجتماعی و بحران روانی حاصل از آن در میان خانواده‌ها را نیز مسائلی «شخصی» و نه «عمومی» ارائه می‌کند.

روز جهانی کودکان گم‌شده، یادآور #آلان_کردی و #آرتین_ایران‌نژاد است.
آلان، نام کودک سوریِ کُردی است که در سال ۲۰۱۵ در دریای مدیترانه غرق و پیکر بی‌جانش با امواج دریا به ساحل کشانده شد.

▪️در تاریخ ۹ آبان‌ ۹۹، تصاویر یک خانواده‌ی مهاجر ایرانی ساکن سردشت، که همگی در کانال مانشْ غرق شده بودند، یک‌بار دیگر وضعیت اسف‌بار اقتصادی و سیاسی که منجر به مهاجرت، فروش تمام زندگی جهت تهیه‌ی پول و به‌جان خریدن خطرهای ناشی از پناهندگی شده است را به موجی رسانه‌ای بدل کرد.
«رسول ایران‌نژاد» کارگر ۳۵ ساله، «شیوا محمد پناهی» ۳۵ ساله، «آنیتا ایران‌نژاد» ۹ ساله و «آرمین ایران‌نژاد» ۶ ساله از اعضای غرق‌شده در قایق پناهجویان به‌سوی بریتانیا بودند. اجساد همه آنان پیدا شد؛ ولی فرزند ۱۵ ماهه‌ی این خانواده به‌نام #آرتین هرگز پیدا نشد. این قایق از سواحل دانکرک به سوی بریتانیا عزیمت کرده بود و قرار بود با عبور از کانال مانش، ۲۲ سرنشین خود را در سواحل بریتانیا پیاده کند.

حالا، با عبور از ۲۵ ماه می ۲۰۲۱، کماکان آمار بالای کودکان پناهجو و خطر ناپدید شدن آنان بالاست. وضعیت کودکان پناهجوی مراکشی و خطر دیپورت آنان توسط دولت اسپانیا، وضعیت کودکان پناهجوی سوری، افغانستانی و‌ عراقی در کمپ‌های پناهندگان یونان و همچنین کودکان جدا شده از والدین خود در جریان دیوارکشی مکزیک، با خطر مرگی هر روزه همراه است و‌ تنها آمار آوارگان، ناشهروندان و ناپدیدشدگان است که افزایش می‌یابد.

@bidarzani

🟣 #بیدارزنی : پناهجویانْ شجاعند


بیست ژوئن، روز جهانی پناهجویان است. نام بردن از این روز، سنگینی رنج، آوارگی ناشی از جنگ‌ها، سرکوب سیاسی، فاشیسم، آپارتاید مذهبی و جنسیتی، تبعات ویران‌گر فقر و تلاش جهت رسیدن به حق زندگی را خاطرنشان می‌کند.

در دوران پاندمی کرونا، مشکلات اقتصادی و از دست دادن شغل، بیش از همه تاثیرات حداکثری خود را بر مادران مجرد و دختران جوان پناهجو نمایان کرد. بنا بر گزارش سازمان ملل، در حال حاضر ۸۲,۴ میلیون نفر در سال ۲۰۲۰ یا در کشور خود یا در خارج از آن «آواره» شده‌اند. این تعداد در مقایسه با سال قبل از آن (۲۰۱۹) چهار درصد افزایش داشته است. بی‌سرپناهی و چشم‌انتظاری جهت گذران بروکراسی پذیرش پناهندگی در انگلیس و کشورهای اروپایی با آغاز پاندمی کرونا شدت پیدا کرده است.

در این میان، طی ۳ سال گذشته، سیاست‌های اتخاذی دولت ترکیه در دیپورت پناهجویان سیاسی ایرانی و تحویل آنان به نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی، همچنین وضعیت غیرانسانی کمپ‌های پناهندگان در یونان، این دو شاهراه اصلی تجمیع پناهنگان را به جهنم زیستی آنان بدل کرده است.
پس از اعتراضات سراسری آبان ۹۸، #محمد_رجبی و #سعید_تمجیدی با تلاش فراوان از کشور خارج شده و خود را به آنتالیا می‌رسانند. پس از اعلام در خطر بودن جان خود و اعلام پناهندگی به کمپی در آنتالیا منتقل می‌شوند. اما ذیل انعقاد تفاهم‌نامه‌ی مشترک امنیتی جمهوری اسلامی با دولت ترکیه، دستور دیپورت آنان به ایران صادر می‌شود. آنان در تاریخ ۲۹ آذر ۹۸ به کمپ «آق‌ری» ترکیه منتقل شده و سپس به ایران منتقل می‌شوند. هر دو این بازداشتیان به همراه #امیرحسین_مرادی که طی ۶ روز گذشته از زندان فشافویه به «کلانتری شاپور» منتقل شده است، در تیرماه ۹۹ به اعدام محکوم شدند. هرچند حکم اولیه‌ی اعدامْ لغو شده‌ست، اما سلامت و جان آنان با خطری هر روزه روبه‌روست.

پناهجویان، تنها به‌دلیل ویرانی ناشی از جنگ، حق آزادی بیان، حق آزادی جنسیتی و...از کشور خود رانده نمی‌شوند‌. خشکسالی، آتش‌سوزی جنگل‌ها، طغیان آب و طوفان‌های سهمگین پیامدهای تغییرات اقلیمی‌اند و جمعیت زیادی را ناگزیر به ترک خانه می‌کنند. طبق ارزیابی "سازمان بین‌المللی مهاجرت" تا سال ۲۰۵۰ بین ۱۵۰ تا ۲۰۰ میلیون انسان در نتیجه تغییرات اقلیمی آواره خواهند شد. خشکسالی، آتش‌سوزی جنگل‌ها، گردبادها و سیل‌ها نتیجه مستقیم تغییرات اقلیمی‌اند و در کشورهای در حال توسعه بیش از همه گریبانگیر کسانی می‌شوند که کمتر از همه در ایجاد بحران اقلیمی نقش داشته‌اند. مهاجرت روستاییان به شهرها در نتیجه خشکسالی و نابودی کشاورزی، یکی از جلوه‌های آشکار تغییرات اقلیمی است که ما در ایران نیز شاهد آن هستیم.

سال ۲۰۱۹، ۲۰۲۰ و سال جاری ۲۰۲۱ برای قایق‌های پناهجویان و یا پناهندگان حاضر در کمپ‌ها با مرگ، سرکوب، ویرانی کانکس‌ها و افزایش سیاست‌های ضدمهاجر کشورهای میزبان همراه بوده است. در تاریخ ۴ مارس ۲۰۲۱، سازمان بین‌المللی مهاجرت اعلام کرد که قاچاقچیان انسان در تنگه باب المندب، میان جیبوتی و یمن ۸۰ پناهجو را از قایق‌های خود به دریا پرتاب کردند که بر اثر آن دست‌کم ۲۰ پناهجو در دریا غرق شدند. آتش‌سوزی‌ها در اردوگاه نایاپارا در جنوب بنگلادش، سرپناه بیش از ۳۰۰۰ پناهجو را ویران کرد. دیپورت پناهجویان افغان از آلمان با شدت بیشتری صورت گرفت. از دسامبر ۲۰۱۶ در مجموع ۹۶۳ پناهجو در ۳۵ پرواز از شهرهای آلمان دیپورت شدند. در این میان، دیگر کشورهای اروپایی نیز، اخراج و بازگشت پناهجویان را از سر گرفتند. این دیپورت‌ها در حالی شکل گرفت که بسیاری از مدافعان حقوق پناهجویان و فعالان سیاسی با برگزاری اکسیون در شهرها و فرودگاه دوسلدورف، اعتراض خود را نسبت به خطر دیپورت این پناهندگان به ویرانه‌ی حاصل از جنگ در افغانستان، اعلام کرده بودند. در این میان، پیدا شدن پیکر #آرتین_ایران‌نژاد کودک ۱۵ ماهه‌ی سردشتی در ساحل نوروژ، پس از ۸ ماه سرگردانی در دریاهای جهان، یک‌بار دیگر وضعیت اسف‌بار تحمیل شده علیه پناهندگان و فرزندان آنان را برجسته‌تر کرد.

در این بین، سازمان ملل اعلام کرده است که بیش از ۸۲ میلیون نفر در سراسر جهان، آواره هستند. کسانی که جمعیت عظیمی از آنان جهت دریافت برگه‌ی اقامت، برخورداری از تابعیت، خروج از کمپ‌ها و رسیدن به حقوق اولیه‌ی شهروندی، سالهاست که در رنج‌اند. برخی از کشورهای میزبان حتی امکان آموزش برای کودکان این آوارگان را فراهم نمی‌کنند. به گزارش سازمان ملل در حال حاضر بزرگ‌ترین گروه فاقد تابعیت، اقلیت "روهینگیا" در میانمار است که بیش از یک میلیون تن از آنان در اردوگاه‌های پناهندگی در بنگلادش زندگی می‌کنند.

▪️تصویر: نقاشی برگزیده از «دیالا بریسلی» مهاجر سوری به‌مناسبت ۲۰ ژوئن ۲۰۲۱. او نام این نقاشی را ضمیمه‌ی اثر خود کرده بود: «پناهجویانْ شجاعند».


#ناشهروندان #پناهجویان

@bidarzani