استاد باستانشناسی دانشگاه تهران:
تمدن در تپه تاریخی بزرودپی بابل به بیش از ۵ هزار سال پیش برمیگردد
پایگاه بینالمللی میراث فرهنگی را در بابل ایجاد میکنیم/ مازندران در طول تاریخ استقلال فرهنگی-اجتماعی داشته است/ دانههای گیاهی کشف شده، تاریخ کشاورزی مازندران را بین ۵-۳ هزار سال پیش نشان میدهد
دکتر #حسن_فاضلی_نشلی سرپرست تیم کاوش تپه تاریخی بزرودپی (قلعهبن) شهر #خوشرودپی بابل:
🔹از ۴۵ روز گذشته مشغول #کاوش_باستانشناسی در تپه بزرودپی هستیم
🔹این کاوش اهمیت جایگاه مرکزی مازندران را در تاریخ ایران نشان خواهد داد
🔹نقش کاوش در توسعه فرهنگی و تاریخی، مقدمهای توسعه اقتصادی است
🔹شهرستان بابل از لحاظ تخریب و تجاوز به آثار تاریخی در رتبه اول مازندران قرار دارد
🔹بخشی از محوطه این تپه تاریخی با وجود مخالفتها تبدیل به جاده و تعریض آن شد، همچنین شهرداری خوشرودپی بنا داشت در این محوطه پارک احداث کند که جلوی این اقدام را گرفتیم.
🔹برنامه بنده این است که در بابل #پایگاه_بینالمللی_میراثفرهنگی ایجاد کنیم و #باستانشناسان_بینالمللی را دعوت کنیم.
🔹این منطقه نشان میدهد تمدن در این منطقه به ۵۰۰۰ سال قبل برمیگردد؛ این دوره به #عصر_مفرغ و #آغاز_شهرنشینی معروف است، بیشتر کاوشهای انجام شده در مازندران انجام مربوط به ۵۰۰۰ پیش به این طرف است
🔹جنگل ما در حال از بین رفتن است؛ اما با این کاوش میتوانیم بگوییم در ۵ هزار سال پیش، #اکوسیستم این منطقه چگونه بوده است؟
🔹چندین مورد #ذغال کشف شده داریم که نشاندهنده #گونههای_درختی در منطقه است
🔹در یکی از لایهها بیش از ۲۰ کیلو #دانههای_گیاهی کشف کردیم، دانههای گیاهی را برای #معطربودن، #درمان و #آرایش خود استفاده میکردند
🔹مازندران همیشه در طول تاریخ، استقلال فرهنگی و اجتماعی داشته و نفوذپذیری اقوام در این منطقه کمتر دیده میشود
🔹در لایهای از این کاوش، اکتشافات در دوره عصر آهن داشتیم که مربوط به ۲۵۰۰ تا ۳۵۰۰ سال پیش بوده است.
🔹آثار کشف شده جهت #آزمایش_باستانشناسی به #آلمان، #انگلستان و #لهستان ارسال خواهند شد که ۵۰ میلیون تومان هزینه خواهد داشت و پاسخ آزمایشات حدود ۶ ماه زمان خواهد برد.
🔹 #کربن_۱۴، #دیانای و #ایزوتوپ_استخوان از جمله آزمایشات ما خواهد بود، آزمایشات نشان خواهد داد که وضعیت #آبوهوایی و #اکوسیستمی مازندران در حدود ۵۰۰۰ سال پیش چگونه بوده است
🔹لایههای دستنخورده و بکر ما مربوط به #عصر_مفرغ و #عصر_آهن است، عصر آهن، دوران #شکوفایی_ایران و ظهور #زرتشت بوده است
🔹تعداد زیادی قبور انسانی در این منطقه قرار دارد که در #کنار_اجاق دفن شدهاند، #آب، #گرما و #آتش در آن زمان مقدس بوده است؛ حتی در آن زمان اعتقاد به دنیای پس از مرگ داشتند
🔹 #اسکلت_دختر حدودا ۱۴-۱۳ ساله متعلق به ۵-۳ هزار سال پیش کشف کردیم که #درفش در کنارش و #گردنبند از جنس «صدف، سنگ و قیر» بر گردن او بوده است.
🔹در این منطقه تعداد زیادی اشیای تاریخی شامل #دوک_نخریسی، #شاخ_مارال و غیره کشف شد
🔹ما در رابطه با #تاریخ_کشاورزی ایران هیچ اطلاعی نداریم؛ مهمترین کشف ما در این منطقه، کشف #دانههای_گیاهی بود که تاریخ کشاورزی مازندران در تاریخ ۵-۳ هزار سال پیش را نشان خواهد داد
🔹ما در معرض #انتقال_زمین_سوخته به نسلهای بعدی هستیم؛ در منطقه #هفتتپه (پشت پادگان المهدی) ۴۰۰ تا ۵۰۰ حفاری غیرمجاز داشتیم که باید #امنیت منطقه را ایجاد کنیم
🔹ما به مرور زمان، مردم منطقه را به باستانشناسی آشنا کردیم؛ در طول ۴۵ روز در حدود ۵۰۰۰ #دانشآموز از این منطقه بازدید کردند
🔹بسیاری از محوطهها #ثبت_میراثفرهنگی نشده است؛ با پیگیری بنده در حدود ۲ هکتار از این تپه #ثبت_میراث شده است
🔹در یک برنامه ۵ ساله در نظر داریم این محوطه تبدیل به #سایتموزه بشود؛ در نظر داریم تیم بینالمللی باستانشناسی را به اینجا بیاوریم؛ اینجا باید تبدیل به #مدرسه_باستانشناسی شود
🔹مدرسهای در کنار تپه است که در حال رایزنی هستیم تا این مکان را تبدیل به #پایگاه_میراثفرهنگی کنیم
🔹در فاز اول ۱۲۰ میلیون تومان به ما پول دادند که با مالیاتهایی که کسر میشود، حدود ۹۰ میلیون تومان برای کاوش اختصاص مییابد
🔹ده کارشناس به طور روزانه و حدود ۱۲ کارگر هم به طور متناوب در اینجا فعالیت داشتند
🔹اگر پروژه بینالمللی بخواهد اتفاق بیفتد، میزان سالم بودن اشیا در این منطقه حائز اهمیت است و با بررسیهای انجام شده، این منطقه از لحاظ باستانشناسی #سالم و #غنی است
🔹بیشتر محوطههایی که کاوش شده، بافت #قبرستانی بوده است؛ ما در بخش #مسکونی و بررسی #سبک_زندگی کمتر کاوش داشتهایم که در حال حاضر بدنبال این موضوع هستیم./ کانال اطلاعرسانی بابل، شهربهارنارنج
گزارش: #بابک_ابهرزاد
آدینه، ۲۶ بهمن ۹۷.
@BabolShahreBaharNarenj
تمدن در تپه تاریخی بزرودپی بابل به بیش از ۵ هزار سال پیش برمیگردد
پایگاه بینالمللی میراث فرهنگی را در بابل ایجاد میکنیم/ مازندران در طول تاریخ استقلال فرهنگی-اجتماعی داشته است/ دانههای گیاهی کشف شده، تاریخ کشاورزی مازندران را بین ۵-۳ هزار سال پیش نشان میدهد
دکتر #حسن_فاضلی_نشلی سرپرست تیم کاوش تپه تاریخی بزرودپی (قلعهبن) شهر #خوشرودپی بابل:
🔹از ۴۵ روز گذشته مشغول #کاوش_باستانشناسی در تپه بزرودپی هستیم
🔹این کاوش اهمیت جایگاه مرکزی مازندران را در تاریخ ایران نشان خواهد داد
🔹نقش کاوش در توسعه فرهنگی و تاریخی، مقدمهای توسعه اقتصادی است
🔹شهرستان بابل از لحاظ تخریب و تجاوز به آثار تاریخی در رتبه اول مازندران قرار دارد
🔹بخشی از محوطه این تپه تاریخی با وجود مخالفتها تبدیل به جاده و تعریض آن شد، همچنین شهرداری خوشرودپی بنا داشت در این محوطه پارک احداث کند که جلوی این اقدام را گرفتیم.
🔹برنامه بنده این است که در بابل #پایگاه_بینالمللی_میراثفرهنگی ایجاد کنیم و #باستانشناسان_بینالمللی را دعوت کنیم.
🔹این منطقه نشان میدهد تمدن در این منطقه به ۵۰۰۰ سال قبل برمیگردد؛ این دوره به #عصر_مفرغ و #آغاز_شهرنشینی معروف است، بیشتر کاوشهای انجام شده در مازندران انجام مربوط به ۵۰۰۰ پیش به این طرف است
🔹جنگل ما در حال از بین رفتن است؛ اما با این کاوش میتوانیم بگوییم در ۵ هزار سال پیش، #اکوسیستم این منطقه چگونه بوده است؟
🔹چندین مورد #ذغال کشف شده داریم که نشاندهنده #گونههای_درختی در منطقه است
🔹در یکی از لایهها بیش از ۲۰ کیلو #دانههای_گیاهی کشف کردیم، دانههای گیاهی را برای #معطربودن، #درمان و #آرایش خود استفاده میکردند
🔹مازندران همیشه در طول تاریخ، استقلال فرهنگی و اجتماعی داشته و نفوذپذیری اقوام در این منطقه کمتر دیده میشود
🔹در لایهای از این کاوش، اکتشافات در دوره عصر آهن داشتیم که مربوط به ۲۵۰۰ تا ۳۵۰۰ سال پیش بوده است.
🔹آثار کشف شده جهت #آزمایش_باستانشناسی به #آلمان، #انگلستان و #لهستان ارسال خواهند شد که ۵۰ میلیون تومان هزینه خواهد داشت و پاسخ آزمایشات حدود ۶ ماه زمان خواهد برد.
🔹 #کربن_۱۴، #دیانای و #ایزوتوپ_استخوان از جمله آزمایشات ما خواهد بود، آزمایشات نشان خواهد داد که وضعیت #آبوهوایی و #اکوسیستمی مازندران در حدود ۵۰۰۰ سال پیش چگونه بوده است
🔹لایههای دستنخورده و بکر ما مربوط به #عصر_مفرغ و #عصر_آهن است، عصر آهن، دوران #شکوفایی_ایران و ظهور #زرتشت بوده است
🔹تعداد زیادی قبور انسانی در این منطقه قرار دارد که در #کنار_اجاق دفن شدهاند، #آب، #گرما و #آتش در آن زمان مقدس بوده است؛ حتی در آن زمان اعتقاد به دنیای پس از مرگ داشتند
🔹 #اسکلت_دختر حدودا ۱۴-۱۳ ساله متعلق به ۵-۳ هزار سال پیش کشف کردیم که #درفش در کنارش و #گردنبند از جنس «صدف، سنگ و قیر» بر گردن او بوده است.
🔹در این منطقه تعداد زیادی اشیای تاریخی شامل #دوک_نخریسی، #شاخ_مارال و غیره کشف شد
🔹ما در رابطه با #تاریخ_کشاورزی ایران هیچ اطلاعی نداریم؛ مهمترین کشف ما در این منطقه، کشف #دانههای_گیاهی بود که تاریخ کشاورزی مازندران در تاریخ ۵-۳ هزار سال پیش را نشان خواهد داد
🔹ما در معرض #انتقال_زمین_سوخته به نسلهای بعدی هستیم؛ در منطقه #هفتتپه (پشت پادگان المهدی) ۴۰۰ تا ۵۰۰ حفاری غیرمجاز داشتیم که باید #امنیت منطقه را ایجاد کنیم
🔹ما به مرور زمان، مردم منطقه را به باستانشناسی آشنا کردیم؛ در طول ۴۵ روز در حدود ۵۰۰۰ #دانشآموز از این منطقه بازدید کردند
🔹بسیاری از محوطهها #ثبت_میراثفرهنگی نشده است؛ با پیگیری بنده در حدود ۲ هکتار از این تپه #ثبت_میراث شده است
🔹در یک برنامه ۵ ساله در نظر داریم این محوطه تبدیل به #سایتموزه بشود؛ در نظر داریم تیم بینالمللی باستانشناسی را به اینجا بیاوریم؛ اینجا باید تبدیل به #مدرسه_باستانشناسی شود
🔹مدرسهای در کنار تپه است که در حال رایزنی هستیم تا این مکان را تبدیل به #پایگاه_میراثفرهنگی کنیم
🔹در فاز اول ۱۲۰ میلیون تومان به ما پول دادند که با مالیاتهایی که کسر میشود، حدود ۹۰ میلیون تومان برای کاوش اختصاص مییابد
🔹ده کارشناس به طور روزانه و حدود ۱۲ کارگر هم به طور متناوب در اینجا فعالیت داشتند
🔹اگر پروژه بینالمللی بخواهد اتفاق بیفتد، میزان سالم بودن اشیا در این منطقه حائز اهمیت است و با بررسیهای انجام شده، این منطقه از لحاظ باستانشناسی #سالم و #غنی است
🔹بیشتر محوطههایی که کاوش شده، بافت #قبرستانی بوده است؛ ما در بخش #مسکونی و بررسی #سبک_زندگی کمتر کاوش داشتهایم که در حال حاضر بدنبال این موضوع هستیم./ کانال اطلاعرسانی بابل، شهربهارنارنج
گزارش: #بابک_ابهرزاد
آدینه، ۲۶ بهمن ۹۷.
@BabolShahreBaharNarenj
استاد باستانشناسی دانشگاه تهران:
در فاز دوم کاوش در بابل، مهاجرت آریاییها به ایران و چگونگی ارتباط با جمعیت محلی بررسی میشود
🔺صفحه ۲ از ۳🔺
🔹به نظر میرسد در ۵۲۰۰ سال پیش اقوامی از شمال شرق ایران و حتی فلات مرکزی در دوره مفرغ به مازندران مهاجرت کرده و سنگ بنای مازندران کنونی را بصورت #اقتصاد_کشاورزی پایهگذاری کردند.
🔹توانستیم توسط آزمایش «کربن ۱۴»، در دانشگاههای پکن و آلمان، قدمت کشفیات خود را در قلعهبن که به ۵۲۰۰ سال قبل برمیگردد را مشخص کنیم؛ همچنین لایه به لایه آن را با روشهای نوین تاریخگذاری کردیم.
🔹در نتیجه کاوشهای فاز اول، متوجه شدیم در حدود «۵۲۰۰ سال» پیش و در زمان #آغاز_شهرنشینی در ایران و خاورمیانه و با انفجار جمعیت در بخشهایی از ایران، این جوامع به آرامی به بخشهای مرکزی مازندران نفوذ کردند.
🔹البته در نیمههای دوم هزاره چهارم رگههایی از ورود این جوامع به مازندران را شاهدیم ولی این مهم در هزاره سوم قبل از میلاد شتاب فزایندهای برخوردار بود.
🔹همچنین در مطالعات خود متوجه شدیم پس از حضور ۱۷۰۰ ساله جمعیت در منطقه، این منطقه به یکباره خالی از سکنه میشود و در حدود ۳۰۰ تا ۵۰۰ سال بعد و در اواخر هزاره دوم قبل از میلاد و در عصر آهن دوباره جمیعت به این منطقه وارد میشود؛ اکنون دارای خلاهای گاهنگاری در منطقه هستیم که نیاز به پژوهشهای گسترده است.
🔹#مطالعات_گیاهشناسی قلعهبن رو به اتمام است که نتایج آن بزودی در یکی از مجلات معتبر بینالمللی تحت عنوان "تاریخ کشاورزی مازندران مرکزی" چاپ خواهد شد.
🔹در تپه قلعهبن نمونه گیاهی بنام ارزن پیدا شد که ارزش غذایی آن بیش از گندم و جو است و به عنوان یکی از قوتهای ایرانی درگذشه نه چندان دور بوده است.
🔹ارزن گیاهی بود که ۱۰ هزار سال پیش در چین کشت شد و اهلی گردید؛ ۴ هزار سال پیش به آسیای مرکزی منتقل شد و ۳۵۰۰ سال پیش وارد ایران شد.
🔹این اولین و قدیمیترین شواهد از کشت ارزن در ایران است که نشان میهد #راه_ابریشم قدمتش به چند هزار سال پیش برمیگردد.
🔹همچنین بدنبال مطالعه ورود نیاکان #آریایی ما از آسیای مرکزی درخصوص انتقال این دانهها گیاهی هستیم.
🔹#کشت_برنج نیز یکی از معماهای تاریخ کشاورزی ایران به حساب میآید و دقیقا نمیدانیم که ایرانیها کی مبادرت به کشت برنج در ایران کردهاند.
🔹پژوهش حاضر این موضوع را نیز مد نظر خود قرار داده است که نتایج آن در دست مطالعه است.
🔹عدس، ماش، انواع گندم، جوی دوسر و ارزن از جمله دانههای کشف شده ما در کاوشهای فاز اول بود؛ به عبارتی نخستین مازندرانیها گندمکار و جوکار بودهاند تا برنج کار!
🔹در آزمایشات متوجه شدیم انواع گندم و جو کشف شده مربوط به ۵۲۰۰ سال پیش و ارزن به حدود ۳۲۰۰ تا ۳۴۰۰ سال پیش قدمت داشت.
🔹الان میدانیم که در حدود ۳ تا ۵ هزار سال قبل ارتباط زیادی بین منطقه مازندران با شمال شرق کشور (دامغان تا دشت گرگان) و فلات مرکزی وجود داشته و پیوندهای قوی فرهنگی در این بخش از ایران شکل رسمیتر و قویتری یافت.
🔹به عبارتی با گسترش فرهنگی واحد در بسترهای مختلف جغرافیایی روبرو هستیم که هستههای اولیه ایران واحد را در هم تنید.
🔹بزرگترین جابجاییهای جمعیتی در ایران باستان، ورود آریاییها به ایران بود که یکی از معماهای بزرگ تاریخ بشر به حساب میآید.
🔹الان پژوهشهای بسیار گستردهای در موضوع ژنتیک این انسانها در دنیا در حال صورت گرفتن است که به ما کمک میکند در موضوع جابجایی جمعیتها در گذشتههای دور درکی واقعیتر داشته باشیم.
🔹ما در نظر داریم در فاز دوم با ادامه کاوشها، به حلقه باستانشناسی ژنیتیک در جهان وصل شویم تا پیوندهای فرهنگی و اجتماعی البرز مرکزی در بستر زمان و مکان دقیقا واکاوی شود.
🔹نیاز داریم حداقل ۱۰۰ تا ۱۵۰ نمونه #اسکلت_انسان را ثبت و ضبط نمائیم؛ کاوش در قبور از الویتهای مهم پژوهشهای آتی ما خواهد بود.
🔹در فاز دوم کاوش، موضوعات مهاجرت اقوام آریایی به ایران، چگونگی ارتباط آنها با جمعیت محلی، بررسی نژاد گونههای انسان، حیوان و گیاهان، معماری و شکل خانهها (سیر تحول معماری)، شناخت انواع بیماریهای باستان و چگونگی درمان آنها، شناخت درمانهای سنتی بعضی از امراض و.. از اهداف کاوش و پژوهشهای آتی ما است.
🔹نظامهای کشاورزی و تغذیه، تجارت اقوام گذشته، چگونگی تعامل و تطابق انسان با محیطزیست را بایستی در یک بستر زمانی ۱۷۰۰ ساله تبیین کرد (از ۵۲۰۰ تا ۳۵۰۰ سال قبل)
مصاحبه: #بابک_ابهرزاد
چهارشنبه، ۱۶ بهمن ۹۸.
@BabolShahreBaharNarenj
در فاز دوم کاوش در بابل، مهاجرت آریاییها به ایران و چگونگی ارتباط با جمعیت محلی بررسی میشود
🔺صفحه ۲ از ۳🔺
🔹به نظر میرسد در ۵۲۰۰ سال پیش اقوامی از شمال شرق ایران و حتی فلات مرکزی در دوره مفرغ به مازندران مهاجرت کرده و سنگ بنای مازندران کنونی را بصورت #اقتصاد_کشاورزی پایهگذاری کردند.
🔹توانستیم توسط آزمایش «کربن ۱۴»، در دانشگاههای پکن و آلمان، قدمت کشفیات خود را در قلعهبن که به ۵۲۰۰ سال قبل برمیگردد را مشخص کنیم؛ همچنین لایه به لایه آن را با روشهای نوین تاریخگذاری کردیم.
🔹در نتیجه کاوشهای فاز اول، متوجه شدیم در حدود «۵۲۰۰ سال» پیش و در زمان #آغاز_شهرنشینی در ایران و خاورمیانه و با انفجار جمعیت در بخشهایی از ایران، این جوامع به آرامی به بخشهای مرکزی مازندران نفوذ کردند.
🔹البته در نیمههای دوم هزاره چهارم رگههایی از ورود این جوامع به مازندران را شاهدیم ولی این مهم در هزاره سوم قبل از میلاد شتاب فزایندهای برخوردار بود.
🔹همچنین در مطالعات خود متوجه شدیم پس از حضور ۱۷۰۰ ساله جمعیت در منطقه، این منطقه به یکباره خالی از سکنه میشود و در حدود ۳۰۰ تا ۵۰۰ سال بعد و در اواخر هزاره دوم قبل از میلاد و در عصر آهن دوباره جمیعت به این منطقه وارد میشود؛ اکنون دارای خلاهای گاهنگاری در منطقه هستیم که نیاز به پژوهشهای گسترده است.
🔹#مطالعات_گیاهشناسی قلعهبن رو به اتمام است که نتایج آن بزودی در یکی از مجلات معتبر بینالمللی تحت عنوان "تاریخ کشاورزی مازندران مرکزی" چاپ خواهد شد.
🔹در تپه قلعهبن نمونه گیاهی بنام ارزن پیدا شد که ارزش غذایی آن بیش از گندم و جو است و به عنوان یکی از قوتهای ایرانی درگذشه نه چندان دور بوده است.
🔹ارزن گیاهی بود که ۱۰ هزار سال پیش در چین کشت شد و اهلی گردید؛ ۴ هزار سال پیش به آسیای مرکزی منتقل شد و ۳۵۰۰ سال پیش وارد ایران شد.
🔹این اولین و قدیمیترین شواهد از کشت ارزن در ایران است که نشان میهد #راه_ابریشم قدمتش به چند هزار سال پیش برمیگردد.
🔹همچنین بدنبال مطالعه ورود نیاکان #آریایی ما از آسیای مرکزی درخصوص انتقال این دانهها گیاهی هستیم.
🔹#کشت_برنج نیز یکی از معماهای تاریخ کشاورزی ایران به حساب میآید و دقیقا نمیدانیم که ایرانیها کی مبادرت به کشت برنج در ایران کردهاند.
🔹پژوهش حاضر این موضوع را نیز مد نظر خود قرار داده است که نتایج آن در دست مطالعه است.
🔹عدس، ماش، انواع گندم، جوی دوسر و ارزن از جمله دانههای کشف شده ما در کاوشهای فاز اول بود؛ به عبارتی نخستین مازندرانیها گندمکار و جوکار بودهاند تا برنج کار!
🔹در آزمایشات متوجه شدیم انواع گندم و جو کشف شده مربوط به ۵۲۰۰ سال پیش و ارزن به حدود ۳۲۰۰ تا ۳۴۰۰ سال پیش قدمت داشت.
🔹الان میدانیم که در حدود ۳ تا ۵ هزار سال قبل ارتباط زیادی بین منطقه مازندران با شمال شرق کشور (دامغان تا دشت گرگان) و فلات مرکزی وجود داشته و پیوندهای قوی فرهنگی در این بخش از ایران شکل رسمیتر و قویتری یافت.
🔹به عبارتی با گسترش فرهنگی واحد در بسترهای مختلف جغرافیایی روبرو هستیم که هستههای اولیه ایران واحد را در هم تنید.
🔹بزرگترین جابجاییهای جمعیتی در ایران باستان، ورود آریاییها به ایران بود که یکی از معماهای بزرگ تاریخ بشر به حساب میآید.
🔹الان پژوهشهای بسیار گستردهای در موضوع ژنتیک این انسانها در دنیا در حال صورت گرفتن است که به ما کمک میکند در موضوع جابجایی جمعیتها در گذشتههای دور درکی واقعیتر داشته باشیم.
🔹ما در نظر داریم در فاز دوم با ادامه کاوشها، به حلقه باستانشناسی ژنیتیک در جهان وصل شویم تا پیوندهای فرهنگی و اجتماعی البرز مرکزی در بستر زمان و مکان دقیقا واکاوی شود.
🔹نیاز داریم حداقل ۱۰۰ تا ۱۵۰ نمونه #اسکلت_انسان را ثبت و ضبط نمائیم؛ کاوش در قبور از الویتهای مهم پژوهشهای آتی ما خواهد بود.
🔹در فاز دوم کاوش، موضوعات مهاجرت اقوام آریایی به ایران، چگونگی ارتباط آنها با جمعیت محلی، بررسی نژاد گونههای انسان، حیوان و گیاهان، معماری و شکل خانهها (سیر تحول معماری)، شناخت انواع بیماریهای باستان و چگونگی درمان آنها، شناخت درمانهای سنتی بعضی از امراض و.. از اهداف کاوش و پژوهشهای آتی ما است.
🔹نظامهای کشاورزی و تغذیه، تجارت اقوام گذشته، چگونگی تعامل و تطابق انسان با محیطزیست را بایستی در یک بستر زمانی ۱۷۰۰ ساله تبیین کرد (از ۵۲۰۰ تا ۳۵۰۰ سال قبل)
مصاحبه: #بابک_ابهرزاد
چهارشنبه، ۱۶ بهمن ۹۸.
@BabolShahreBaharNarenj