اتاق‌فکر استان؛ از فرهنگ‌سازی تا نهادگرایی و رژیم‌فکری، بیم‌ها و امیدها و ترسیم نقشه‌راه مازندران با کاربست بسته‌های سیاستی و چاره‌اندیشی
✍ #ایرج_نیازآذری *
▫️پس از صدور ماموریت راهبردی #مهندس_اسلامی به رئیس دانشگاه مازندران، مبنی بر راه‌اندازی #اتاق‌فکر توسعه و تعالی استان، گام‌های اولیه و پیوسته برای اجرایی شدن آن در شرف اقدام است. همانگونه که پیش‌بینی می‌شد و در یادداشتی بر آن تاکید داشتم این ابلاغ با برداشت‌های متفاوتی مواجه گردید که خود موجب زایش گفتمانی در سطح دانشگاه‌ها، رسانه‌ها، عرصه عمومی و بخش خصوصی گردید. اینکه طیفی از کارشناسان در تلاشند تا تفسیری نقادانه از ابلاغ استاندار ارائه دهند نشان‌دهنده #موفقیت_اولیه آن است چرا که اندیشه‌ورزی و طرح چالش‌های نظری و مفهومی فونداسیون هر تشکیلاتی است.
▫️به اعتقاد نگارنده، اتاق فکر توسعه و تعالی استان با هرگونه تفسیر و تاویلی یک #بستر_نهادی برای حرکت بخشی، شوق آفرینی، خودباوری و فرهنگ‌سازی است چرا که ما در اتاق فکر #فارغ‌ازتعلقات سیاسی و بخشی باید گفت‌وگو را تمرین نموده و در این تالار بجای "برهم" بودن "باهم" بودن را مشق کنیم.
▫️بی‌شک اتاق در کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت چند کارکرد اساسی بر روندهای توسعه و تعالی استان خواهد داشت تا از طریق تدوین #نقشه‌راه، افق روشنی برای آینده استان ترسیم نماید.
🔹گام نخست: #نهادسازی
ساماندهی دیدگاه‌های مختلف درباره مسائل استان مازندران، مستلزم شبکه‌سازی و ایجاد نهادی علمی و مشورتی با حضور حداکثری کنشگران توسعه در ساختاری مثل اندیشکده و پژوهشکده می‌باشد.
🔹دوم: #فرهنگ‌سازی
اتاق فکر موجب گسترش تعاطی اندیشه و تضارب آراء می‌شود و این اتاق فرهنگ گفت‌وگو را نهادینه می‌کند.
🔹سوم: #باشگاه‌خردگرایی و #اندیشه‌ورزی
اتاق فکر ناظر به دیدگاه‌های علمی و کارشناسی است. این اتاق از تعلقات سیاسی و بخش نگری به دور خواهد بود و فرصتی برای صاحبان خرد و اندیشه فراهم می‌کند تا فارغ از ملاحظات رسمی و اداری نقدها و نظرات خود را منعکس نمایند. در حقیقت اتاق فکر باید تسهیل‌گر کرسی‌های آزاداندیشی باشد.
🔹چهارم: #رژیم‌فکری و #گفتمان‌سازی
درباره توسعه، تعاریف، الگوها و دیدگاه‌های مختلفی وجود دارد که بصورت پراکنده از تریبون‌های مختلف بیان می‌شود اما این دیدگاه‌ها می‌تواند در اتاق فکر بصورت علمی با تجربه‌های عملی تلفیق شود تا رژیم‌فکری و گفتمان واحدی مسلط گردد.
🔹پنجم: #همگرایی
خروجی اتاق فکر, همگرایی کنشگران توسعه از لحاظ گفتمانی، الگوها، اولویت‌ها و برنامه‌های کاربردی خواهد بود و این اتاق تشویق و ترغیب سرمایه‌های اجتماعی را بدنبال دارد.
🔹ششم: #آینده‌پژوهی
وفق مطالعات آمایش سرزمینی و الزامات آینده‌گرایی ضرورت دارد کانون‌های تفکر ذیل اتاق فکر در دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی تشکیل شود تا همواره نسبت به مسائل آینده سیاستگذاری و تصمیم‌سازی نماید.
🔹هفتم: #سیاستگذاری
از دیگر کارکردهای اتاق فکر تهیه و تدوین بسته‌های سیاستی و چاره‌اندیشی می‌باشد. گزینه‌های روی میز اتاق فکر با مشارکت و هم‌افزایی حوزه اجرایی، علمی، صنفی و بخش خصوصی تدوین می‌شود تا آنانی که در تصمیم‌گیری مشارکت دارند در اجرا هم همکاری نمایند.
🔹هشتم: #سیستم‌گرایی و #برنامه‌محوری
یکی از مهم‌ترین تاثیرات بیرونی هر اتاق فکری اهتمام به برنامه محوری و پرهیز از فردگرایی می‌باشد. اتاق فکر استان زمینه‌سازی برتری تفکر سیستمی بر تصمیمات فردی را باید ترویج کند و مانع از غلبه نظرات شخصی در روندهای استانی شود.
🔹نهم: #نظارت_علمی
اتاق فکر استان با برخورداری از کارشناسان خبره و ناظران مستقل باید بتواند به صورت علمی فرآیندها، سیاست‌ها، برنامه‌ها و عملکردها را عارضه‌یابی، رصد، پایش، نقد، نظارت و راهکارهای اصلاحی و برون‌رفتی ارائه نمایند.
🔹دهم و پلان آخر: #کاربست_مطالعات
اگر کاربست بسته‌های سیاستی و چاره‌اندیشی وفق ماموریت‌های استاندار مازندران با همکاری دستگاه‌های اجرایی و مشارکت سایر نهادها ضمانت اجرایی یابد و به برنامه عملیاتی تبدیل شود موجب رونق و شکوفایی استان مازندران خواهد شد. اما نباید از بیم تشریفاتی شدن، روزمرگی و انحراف از معیار غافل بود چون این عارضه خود موجب یاس و واگرایی می‌شود. لذا شایسته است برای مانایی اتاق فکر قدم‌های اجرایی را مصمم، پیوسته و تشکیلاتی برداشت.
*رییس دبیرخانه اتاق فکر توسعه‌و‌تعالی
استان مازندران
چهارشنبه، ۱۱ بهمن ۹۶.
@BabolShahreBaharNarenj
✍ #ایرج_نیازآذری *
▫️پس از صدور ماموریت راهبردی #مهندس_اسلامی به رئیس دانشگاه مازندران، مبنی بر راه‌اندازی #اتاق‌فکر توسعه و تعالی استان، گام‌های اولیه و پیوسته برای اجرایی شدن آن در شرف اقدام است. همانگونه که پیش‌بینی می‌شد و در یادداشتی بر آن تاکید داشتم این ابلاغ با برداشت‌های متفاوتی مواجه گردید که خود موجب زایش گفتمانی در سطح دانشگاه‌ها، رسانه‌ها، عرصه عمومی و بخش خصوصی گردید. اینکه طیفی از کارشناسان در تلاشند تا تفسیری نقادانه از ابلاغ استاندار ارائه دهند نشان‌دهنده #موفقیت_اولیه آن است چرا که اندیشه‌ورزی و طرح چالش‌های نظری و مفهومی فونداسیون هر تشکیلاتی است.
▫️به اعتقاد نگارنده، اتاق فکر توسعه و تعالی استان با هرگونه تفسیر و تاویلی یک #بستر_نهادی برای حرکت بخشی، شوق آفرینی، خودباوری و فرهنگ‌سازی است چرا که ما در اتاق فکر #فارغ‌ازتعلقات سیاسی و بخشی باید گفت‌وگو را تمرین نموده و در این تالار بجای "برهم" بودن "باهم" بودن را مشق کنیم.
▫️بی‌شک اتاق در کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت چند کارکرد اساسی بر روندهای توسعه و تعالی استان خواهد داشت تا از طریق تدوین #نقشه‌راه، افق روشنی برای آینده استان ترسیم نماید.
🔹گام نخست: #نهادسازی
ساماندهی دیدگاه‌های مختلف درباره مسائل استان مازندران، مستلزم شبکه‌سازی و ایجاد نهادی علمی و مشورتی با حضور حداکثری کنشگران توسعه در ساختاری مثل اندیشکده و پژوهشکده می‌باشد.
🔹دوم: #فرهنگ‌سازی
اتاق فکر موجب گسترش تعاطی اندیشه و تضارب آراء می‌شود و این اتاق فرهنگ گفت‌وگو را نهادینه می‌کند.
🔹سوم: #باشگاه‌خردگرایی و #اندیشه‌ورزی
اتاق فکر ناظر به دیدگاه‌های علمی و کارشناسی است. این اتاق از تعلقات سیاسی و بخش نگری به دور خواهد بود و فرصتی برای صاحبان خرد و اندیشه فراهم می‌کند تا فارغ از ملاحظات رسمی و اداری نقدها و نظرات خود را منعکس نمایند. در حقیقت اتاق فکر باید تسهیل‌گر کرسی‌های آزاداندیشی باشد.
🔹چهارم: #رژیم‌فکری و #گفتمان‌سازی
درباره توسعه، تعاریف، الگوها و دیدگاه‌های مختلفی وجود دارد که بصورت پراکنده از تریبون‌های مختلف بیان می‌شود اما این دیدگاه‌ها می‌تواند در اتاق فکر بصورت علمی با تجربه‌های عملی تلفیق شود تا رژیم‌فکری و گفتمان واحدی مسلط گردد.
🔹پنجم: #همگرایی
خروجی اتاق فکر, همگرایی کنشگران توسعه از لحاظ گفتمانی، الگوها، اولویت‌ها و برنامه‌های کاربردی خواهد بود و این اتاق تشویق و ترغیب سرمایه‌های اجتماعی را بدنبال دارد.
🔹ششم: #آینده‌پژوهی
وفق مطالعات آمایش سرزمینی و الزامات آینده‌گرایی ضرورت دارد کانون‌های تفکر ذیل اتاق فکر در دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی تشکیل شود تا همواره نسبت به مسائل آینده سیاستگذاری و تصمیم‌سازی نماید.
🔹هفتم: #سیاستگذاری
از دیگر کارکردهای اتاق فکر تهیه و تدوین بسته‌های سیاستی و چاره‌اندیشی می‌باشد. گزینه‌های روی میز اتاق فکر با مشارکت و هم‌افزایی حوزه اجرایی، علمی، صنفی و بخش خصوصی تدوین می‌شود تا آنانی که در تصمیم‌گیری مشارکت دارند در اجرا هم همکاری نمایند.
🔹هشتم: #سیستم‌گرایی و #برنامه‌محوری
یکی از مهم‌ترین تاثیرات بیرونی هر اتاق فکری اهتمام به برنامه محوری و پرهیز از فردگرایی می‌باشد. اتاق فکر استان زمینه‌سازی برتری تفکر سیستمی بر تصمیمات فردی را باید ترویج کند و مانع از غلبه نظرات شخصی در روندهای استانی شود.
🔹نهم: #نظارت_علمی
اتاق فکر استان با برخورداری از کارشناسان خبره و ناظران مستقل باید بتواند به صورت علمی فرآیندها، سیاست‌ها، برنامه‌ها و عملکردها را عارضه‌یابی، رصد، پایش، نقد، نظارت و راهکارهای اصلاحی و برون‌رفتی ارائه نمایند.
🔹دهم و پلان آخر: #کاربست_مطالعات
اگر کاربست بسته‌های سیاستی و چاره‌اندیشی وفق ماموریت‌های استاندار مازندران با همکاری دستگاه‌های اجرایی و مشارکت سایر نهادها ضمانت اجرایی یابد و به برنامه عملیاتی تبدیل شود موجب رونق و شکوفایی استان مازندران خواهد شد. اما نباید از بیم تشریفاتی شدن، روزمرگی و انحراف از معیار غافل بود چون این عارضه خود موجب یاس و واگرایی می‌شود. لذا شایسته است برای مانایی اتاق فکر قدم‌های اجرایی را مصمم، پیوسته و تشکیلاتی برداشت.
*رییس دبیرخانه اتاق فکر توسعه‌و‌تعالی
استان مازندران
چهارشنبه، ۱۱ بهمن ۹۶.
@BabolShahreBaharNarenj
