#سه_شنبه_های_ادبی

#شاهنامه_خوانی

نشست دوازدهم
پادشاهی #ضحاک

خوان‌سرای هوبره، ابتدای #خیابان_ام_آر_آی، #میدان_امام_علی، #امیرکلا، بابل.

سه‌شنبه، 22 تیر 95؛ ساعت 18:00.

@BabolShahreBaharNarenj

#جشن سنتی #26_عیدماه
روز پیروزی #فریدون پادشاه پیشدادی بر #ضحاک

مسابقات #کشتی_لوچو
با حضور پهلوانان نامی مازندران

#شیخ_موسی، #بندپی_شرقی، بابل

دوشنبه، 28 تیر 95، ساعت 09:00

@BabolShahreBaharNarenj

💠💠💠 موقعیت مازندران در شاهنامه


✍🏻 #داوود_کیاقاسمی


🔺صفحه ۱🔺

به بربط چو بایست برساخت رود
برآورد مازندرانی سرود:
که مازندران شهر ما یاد باد
همیشه بر و بومش آباد باد...

در مورد مازندرانی که ذِکرش بارها در #شاهنامه آمده، اگرچه همگان و خاصه فردوسی‌شناسان و شاهنامه خوانانِ خُرد و کلان همواره بر این باور بوده‌اند که منظور، همین #مازندران کنونی ست، برخی پژوهشگرانِ تازه رسیده چنین نظری ندارند و جالب‌تر آن که تکلیف شان با خودشان هم چندان روشن نیست و روی یک مکانِ جغرافیاییِ واحد اتفاق نظر ندارند؛ گاه آن را نقطه‌ای در #هندوستان و گاه، جایی در #یمن می‌دانند و خود نمی‌دانند در کجای هندوستان یا یمن!

استاد #فریدون_جنیدی، از شاهنامه‌پژوهانِ برجسته و بنیانگذار #بنیاد_نیشابور، بر همان باور نخست است؛ یعنی او مازندرانِ شاهنامه را همین مازندران کنونی می‌داند. دیوهای مازندران را نیز موانعی طبیعی چون کوه و جنگل و کوه و دریا می پندارد که خوان به خوان، سرِ راهِ #رستم قرار می گرفتند و او می بایست بر آنها فائق می‌آمد. به باور ایشان، بزرگترین دیو مازندران، #دیو_سپید، همان #دماوندکوه بود.* چنین نگاهی را دیگر استادان تاریخ و ادبیات پارسی هم دارند، چنانکه #ملک_الشعرا_بهار می گوید:
"ای دیوِ سپید پای در بند!
ای گنبدِ گیتی! ای دماوند!"

واقعیت آن است که اگرچه گاه، بنا به نشانه هایی در شاهنامه، شاید ذهن ما در شناسایی مازندران به سمت جایی دیگر، چون یمن یا هند، هدایت شوند، نشانه های جدی تری هم، چه در متن شاهنامه و چه فراتر از آن متن، هستند که ما را به مازندران کنونی می رسانند:

۱. مازندران نام جدید و برساخته ای نیست. این نام در همان روزگارِ فردوسی نیز به همین مازندرانِ کنونی اطلاق می‌شد، چنانکه #منوچهری_دامغانی، که هم روزگارِ فردوسی بود، در سرآغاز قصیده‌ای می‌گوید:
"برآمد ز کوه ابر مازندران
چو مارِ شِکَنجی و ماز اندر آن"
#دامغان با #ساری، مرکزِ کنونیِ مازندران، کمتر از دو ساعت در مسیر کوهستانی فاصله دارد. فاصله اش با شهر #کیاسرِ ساری هم کمتر از یک ساعت است. تمام روستاهای کوهیِ غرب دامغان و نیز شهر کوهستانی #دیباج، مازندرانی تبار و تبری زبان اند. بنابراین، موقعیت جغرافیایی مازندران در زمان فردوسی به خوبی روشن بود؛ آن سوی دامغان. مگر آن که بگوییم فردوسی می خواست سر به سرِ مردم و تاریخ بگذارد و با وجود این واقعیتِ جغرافیایی، جای دیگری را مازندران بخواند!

۲. نام #تمیشه (جایی حوالی #کردکوی کنونی) و ساری و #آمل هم بارها و بارها به موازات نامِ مازندران در شاهنامه آمده است. اگر مازندرانِ شاهنامه جایی در یمن یا هند است، آمل و ساری و تمیشه ی شاهنامه، جایی در کجایند؟!

۳. برخی از مهمترین داستان های شاهنامه از جمله داستان #ضحاک و #فریدون در اطراف آمل اتفاق می افتند. هنوز در کنار #دماوندکوه جایی به نام #تخت_فریدون هست که مردم محلی بر این باورند فریدونِ گاوسوار در آنجا می‌زیست و همان جا ضحاک بیدادگر را در چاه کرد. هنوز مردم #نوا در #لاریجان در ۲۶ نوروزماه تبری یا ۲٨ تیرماه جلالی به شکرانه‌ی پیروزی فریدون بر ضحاک، جشنِ آتش زدنِ گَوَن می گیرند.

۴. فردوسی جایی در شاهنامه از زبان یک رامشگرِ بربط نواز، سرودِ مازندرانی می‌خواند و از اعتدال هوا و سرسبزی همیشگیِ کوه و دشت مازندران می‌گوید:
"... که در بوستانش همیشه گل است
به کوه اندرون لاله و سنبل است
هوا خوشگوار و زمین پرنگار
نه سرد و نه گرم و همیشه بهار..."
بی گمان چنین جایی هرگز در یمن نبوده و نیست. نیز تا کنون کسی از چنین نامی در هند، نشانی نداده است.

۵. جغرافیای تبرستان دو بخش دارد؛ کوه و دشت، که مردم عادی به این دومی، از گذشته ‌ای بسیار دور، #مازرون (مازندران) می‌گفته‌اند. هنوز هم کوه و مازرون و کوهی و مازرونی اصطلاحی جاافتاده در فرهنگِ تبری زبانان است و حتا به ییلاق-قشلاق می گویند کوه-مازرون. جالب اینجاست که #قارن پسرِ #ونداد_هرمزد، فرمانروای قارنوندِ تبرستان، دو پسر داشت که نام یکی را #کوهیار و نام دیگری را #مازیار نهاد؛ انگار یکی را یاریگرِ کوه می‌خواست و دیگری را یاریگرِ مازرون.** باری، فردوسی پس از سرایشِ شاهنامه با جفاهایی که می‌بیند، به #تبرستان سفر می‌کند تا این اثر سترگ را بر فرمانروای #باوندیِ آن عرضه دارد؛ چراکه بخش‌های مهمی از داستان های شاهنامه با نام مازندران و برخی شهرهای کهن آن گره خورده بود و عرضه‌ی این اثر به فرمانروای تبرستان می توانست خوشایندِ مذاق او بیفتد و در نتیجه، دست فردوسی را بگیرد و به شایستگی ناز و نوازش کند.


🔺 ادامه در صفحه ۲ 🔺
_____________________________________
* در مورد ریشه و معنای مازیار، نظراتِ دیگری هم هست که جای طرح در این مقال نیست.

** جنیدی، فریدون. "پایتخت فریدون". http://goo.gl/cL9wPx


✔️✔️✔️✔️✔️✔️✔️
«کانال اطلاع‌رسانی بابل، شهر بهار نارنج»
@BabolShahreBaharNarenj

آیین پیروزی #فریدون بر #ضحاک

در شب‌ فرهنگی مازندران در #برج_میلاد تهران

شب فرهنگی، امشب نیز از ساعت ۱۸ تا ۲۳ به صورت عمومی و رایگان برپا خواهد بود.

آدینه، ۲۷ مرداد ۹۶.

@BabolShahreBaharNarenj

مراسم #۲۶_عیدماه
#جشن_مردگان

🔹این آیین باستانی، یادآور پیروزی #فریدون شاه پیشدادی بر #ضحاک است.

روستای #سیدکلا، #بابل‌کنار، بابل.

عکس: #سمیه_فرجی

چهارشنبه، ۲۷ تیر ۹۷.

@BabolShahreBaharNarenj

مراسم #۲۶_عیدماه
#جشن_مردگان

روستای #درازکلا، #بابل‌کنار، بابل

🔹این آیین باستانی، یادآور پیروزی #فریدون شاه پیشدادی بر #ضحاک است.

عکس: #وحید_تقی‌زاده

چهارشنبه، ۲۷ تیر ۹۷.

@BabolShahreBaharNarenj

‍ ‍ جشن ۲۶ عیدماه؛ یادآور پیروزی فریدون بر ضحاک در کوه‌های بابل

✍ #کورش_نیکنام *

🔹در بین جشن‌های مردم شهرستان بابل به ویژه در منطقه #بندپی و شهرستان #سوادکوه، جشنی وجود دارد به نام #۲۶_عیدماه معادل ۲۸ تیرماه خورشیدی که جشن پیروزی #فریدون شاه پیشدادی بر #ضحاک می‌باشد.
🔹بدین‌گونه که نیروهای فریدون در ییلاق #دمیلرز بابل جمع گردیده و در ییلاق #نهراسب یا #نیراسم (نی‌راست) #درفش_کاویانی برافراشته گردیده و سپاهیان اسکان می‌یابند تا با لشگریان ضحاک که در کوه (روستای کنونی) #فیل‌بند مستقرند مقابله کنند.
🔹پس از پیروزی فریدون بر ضحاک با برافروختن مشعل خبر پیروزی از البرز کوه به منطقه جلگه‌ای اعلام می‌گردد که این سنت (برافروختن مشعل یا فانوس) تا سال‌های نه‌چندان دور نیز اجرا می‌شد.
🔹از مراسم این جشن نیز می‌توان به اجرای مسابقات #کشتی در آن روز که نماد نبرد تن به تن فریدون و ضحاک می‌باشد، اشاره کرد.

* نماینده زرتشتیان در مجلس هفتم و پژوهنده تاریخ ایران باستان

پنج‌شنبه، ۲۸ تیر ۹۷.

@BabolShahreBaharNarenj

آیین جشن پیروزی #فریدون بر #ضحاک

#هلبل‌شو
آتش زدن گل گَوَن (دازه)

روستای ییلاقی #گریوده
#بندپی‌شرقی بابل

شبکه مازندران ۸۷

فیلم: #محمد_برارزاده_گریودهی

پنج‌شنبه، ۲۸ تیر ۹۷

@BabolShahreBaharNarenj

🤼‍♂روز گذشته| #کشتی_لوچو

آیین #۲۶_عیدماه
یادآور پیروزی #فریدون بر #ضحاک در کوه‌های بابل

ییلاق #شیخ‌موسی
#بندپی‌شرقی، بابل.

عکس: #غلامرضا_قاسمیان

آدینه، ۲۹ تیر ۹۷.

@BabolShahreBaharNarenj

🤼‍♂ #کشتی_لوچو

ییلاق #نیراسم
#بندپی‌شرقی بابل

عکس: #مجتبی_مهدی‌زاده_سماکوش

🔹نیراسم، محل استقرار و اسکان لشکر #فریدون پیش از مقابله با نیروهای #ضحاک بود.

شنبه، ۳۰ تیر ۹۷.

@BabolShahreBaharNarenj