💠💠💠 کشتی مشروطه در ساحل بارفروش (1)
صفحه 1 از 3
#جواد_بیژنی
#مشروطه يکی از مهمترين اتفاقات تاريخ معاصر کشور است که بر بسياری از شهرهای ايران تأثير داشت. شهر #بارفروش ( #بابل) هم که در آن زمان يکی از مهمترين شهرهای شمال کشور محسوب میشد از اين اتفاقات مستثني نبود. در اين مجال جهت آشنايی بيشتر با اوضاع سياسی بابل و کنشگران سياسی شهر در دوران مشروطه، به اتفاقات اين دوره در بارفروش میپردازيم:
پس از اين که در سال 1284 خورشیدی، تجار تهران از رئيس #گمرک #موسيو_نوز #بلژيکی بهخاطر افزايش تعرفه گمرگی که باعث افزايش قيمت قند وارداتی شده بود نزد صدراعظم #عين_الدوله شکايت بردند، واکنش عينالدوله اينگونه بود: " همهتان را میگذارم در دهانه توپ. برويد دنبال کارتان! "
پس از اندکی #علاء_الدوله حاکم تهران از تجار پايتخت میخواهد تا قيمت قند را کاهش دهند که تجار هم با اشاره به حمايت صدراعظم از رئيس گمرک که مسبب اصلی اين گرانی بود به اين درخواست حاکم عمل نمیکنند. علاءالدوله هم طی اقدامی قهرآميز شماری از تجار معتبر شهر را احضار کرده آنان را چوب میزند. اين رفتار تحقيرآميز با چند بازاری معتمد شهر، تجار را به خشم آورده بار ديگر نزد صدراعظم شکايت میبرند اما مثل نوبت قبل پاسخ صدراعظم چنين بود: "من به او اجازه داده بودم. در کار حاکم من حق مداخله نداريد!"
از آن سو عدهای از معترضين به عملکرد موسيو نوز بلژيکی، برای گسترش اعتراضات و افزايش فشارها به او عکسی از وی در حال قليان کشيدن با لباسی مشابه روحانيون که مدتی قبل در ميهمانی بالماسکه برداشته شده بود را منتشر میکنند. با اين اقدام، احساسات مذهبی مردم تحريک شده موجی از اعتراض در پايتخت ايجاد میشود. همزمان با اين اوضاع ملتهب، جمعی از علمای تهران نظير #سيد_محمد_طباطبايی و #سيد_عبدالله_بهبهانی در 22 آذر 1284 به حرم حضرت #عبدالعظيم رفته (مهاجرت صغری) در آنجا تحصن میکنند. به سرعت شمار زيادی از مردم معترض به جمع آنها اضافه شدند. متحصنين اين بار علاوه بر کاهش تعرفه گمرک و عزل موسيو نوز خواستههای جديدی را مطرح میکنند: کاهش اختيارات سلطنتی و تأسيس #عدالتخانه! اين نخستين همصدايی متدينين و روشنفکران جامعه بود. در پی اين تحصن، #مظفرالدينشاه اعلاميهای مبنی بر تأسيس "عدالتخانه" صادر کرد و علاءالدوله حاکم تهران را هم عزل نمود.
#صدراعظم حدود 5 ماه از دستور #شاه برای تأسيس عدالتخانه سرباز میزد تا اينکه در 7 ارديبهشت 1285 آزادیخواهان با خائن خواندن عينالدوله برای عزل وی دست به تحصنی دوباره میزنند. صدراعظم که به بیاثر بودن شکايت مردم از او نزد شاه اطمينان داشت عدهای چماقدار را اجير کرد تا به متحصنين معترض يورش برند. پس از اين درگيری عدهای از جمله شيخ محمد واعظ بازداشت میشوند.
در 19 تير 1285 به دستور #آيت_الله_بهبهانی عدهای از طلاب براي آزادی #شيخ_محمد به ساختمان قشون خانه حمله میکنند و در اين يورش يکی از طلاب معترض به نام #عبدالحميد به #قتل میرسد. در مراسم تشييع پيکر اين طلبه که درگيری مردم و نيروهای حکومت را در پی داشت باز هم شماری از مردم کشته میشوند. اين بار جمعيت زيادی به رهبری سيد محمد طباطبايی و سيد عبدالله بهبهانی در مسجد جامع تحصن میکنند. پس از گذشت چهار روز از تحصن وقتی معترضين بیاعتنايی صدراعظم را ديدند برای گسترش اعتراض خود برای ادامه تحصن در 23 تير 1285 به سمت حرم #حضرت_معصومه (س) در #قم حرکت میکنند (مهاجرت کبری). سه روز بعد از حرکت معترضين به قم #شيخ_فضل_الله_نوری هم که در آن دوران از شاخصترين علمای پايتخت محسوب میشد به آنان پيوست. اين اتفاق سبب موضعگيری اکثريت علمای تهران عليه صدراعظم شد.
بازتاب تحصن علما در قم سبب افزايش اعتراضات مردمی شد، به حدی که در 28 تير همان سال 5 هزار نفر از معترضين در سفارت #بريتانيا تحصن کردند که هر روزه جمعيت کثيری نيز بر آنان افزوده میشد، تا حدی که شمار آنان از ده هزار نفر هم گذشت. شدت اعتراضات به حدی میرسد که صدراعظم، حمايت شاه را از دست داده برکنار میشود و چند روز بعد در تاريخ 13 مرداد 1285 مظفرالدين شاه همزمان با سالروز تولدش، فرمان مشروطيت و تأسيس #مجلس_شورای_ملی را صادر میکند و دو ماه بعد پس از برگزاری #انتخابات در #تهران و انتخاب 60 نماينده طبقات مختلف اجتماعی اهالی پايتخت، نخستين جلسه مجلس برگزار میشود.
#مراجع سهگانه #نجف يعنی #آخوند_خراسانی، #ميرزا_حسين_ميرزا_خليل_تهرانی و #ملاعبدالله_مازندرانی هم از هدايتکنندگان اصلی جنبش مشروطهخواهی بودند. آنان در تلگرافی از نجف خطاب به ملت ايران اعلام کردند: " همگی بدانند که همراهی با مخالفين اساس مشروطيت، هر که باشد، مخالفت با #امام_زمان است."
صفحه 1 از 3
ماهنامه طرح نو؛ شماره 30، خرداد 95
✔️✔️✔️✔️✔️✔️✔️
کانال اطلاعرسانی بابل، شهر بهار نارنج»
@BabolShahreBaharNarenj
صفحه 1 از 3
#جواد_بیژنی
#مشروطه يکی از مهمترين اتفاقات تاريخ معاصر کشور است که بر بسياری از شهرهای ايران تأثير داشت. شهر #بارفروش ( #بابل) هم که در آن زمان يکی از مهمترين شهرهای شمال کشور محسوب میشد از اين اتفاقات مستثني نبود. در اين مجال جهت آشنايی بيشتر با اوضاع سياسی بابل و کنشگران سياسی شهر در دوران مشروطه، به اتفاقات اين دوره در بارفروش میپردازيم:
پس از اين که در سال 1284 خورشیدی، تجار تهران از رئيس #گمرک #موسيو_نوز #بلژيکی بهخاطر افزايش تعرفه گمرگی که باعث افزايش قيمت قند وارداتی شده بود نزد صدراعظم #عين_الدوله شکايت بردند، واکنش عينالدوله اينگونه بود: " همهتان را میگذارم در دهانه توپ. برويد دنبال کارتان! "
پس از اندکی #علاء_الدوله حاکم تهران از تجار پايتخت میخواهد تا قيمت قند را کاهش دهند که تجار هم با اشاره به حمايت صدراعظم از رئيس گمرک که مسبب اصلی اين گرانی بود به اين درخواست حاکم عمل نمیکنند. علاءالدوله هم طی اقدامی قهرآميز شماری از تجار معتبر شهر را احضار کرده آنان را چوب میزند. اين رفتار تحقيرآميز با چند بازاری معتمد شهر، تجار را به خشم آورده بار ديگر نزد صدراعظم شکايت میبرند اما مثل نوبت قبل پاسخ صدراعظم چنين بود: "من به او اجازه داده بودم. در کار حاکم من حق مداخله نداريد!"
از آن سو عدهای از معترضين به عملکرد موسيو نوز بلژيکی، برای گسترش اعتراضات و افزايش فشارها به او عکسی از وی در حال قليان کشيدن با لباسی مشابه روحانيون که مدتی قبل در ميهمانی بالماسکه برداشته شده بود را منتشر میکنند. با اين اقدام، احساسات مذهبی مردم تحريک شده موجی از اعتراض در پايتخت ايجاد میشود. همزمان با اين اوضاع ملتهب، جمعی از علمای تهران نظير #سيد_محمد_طباطبايی و #سيد_عبدالله_بهبهانی در 22 آذر 1284 به حرم حضرت #عبدالعظيم رفته (مهاجرت صغری) در آنجا تحصن میکنند. به سرعت شمار زيادی از مردم معترض به جمع آنها اضافه شدند. متحصنين اين بار علاوه بر کاهش تعرفه گمرک و عزل موسيو نوز خواستههای جديدی را مطرح میکنند: کاهش اختيارات سلطنتی و تأسيس #عدالتخانه! اين نخستين همصدايی متدينين و روشنفکران جامعه بود. در پی اين تحصن، #مظفرالدينشاه اعلاميهای مبنی بر تأسيس "عدالتخانه" صادر کرد و علاءالدوله حاکم تهران را هم عزل نمود.
#صدراعظم حدود 5 ماه از دستور #شاه برای تأسيس عدالتخانه سرباز میزد تا اينکه در 7 ارديبهشت 1285 آزادیخواهان با خائن خواندن عينالدوله برای عزل وی دست به تحصنی دوباره میزنند. صدراعظم که به بیاثر بودن شکايت مردم از او نزد شاه اطمينان داشت عدهای چماقدار را اجير کرد تا به متحصنين معترض يورش برند. پس از اين درگيری عدهای از جمله شيخ محمد واعظ بازداشت میشوند.
در 19 تير 1285 به دستور #آيت_الله_بهبهانی عدهای از طلاب براي آزادی #شيخ_محمد به ساختمان قشون خانه حمله میکنند و در اين يورش يکی از طلاب معترض به نام #عبدالحميد به #قتل میرسد. در مراسم تشييع پيکر اين طلبه که درگيری مردم و نيروهای حکومت را در پی داشت باز هم شماری از مردم کشته میشوند. اين بار جمعيت زيادی به رهبری سيد محمد طباطبايی و سيد عبدالله بهبهانی در مسجد جامع تحصن میکنند. پس از گذشت چهار روز از تحصن وقتی معترضين بیاعتنايی صدراعظم را ديدند برای گسترش اعتراض خود برای ادامه تحصن در 23 تير 1285 به سمت حرم #حضرت_معصومه (س) در #قم حرکت میکنند (مهاجرت کبری). سه روز بعد از حرکت معترضين به قم #شيخ_فضل_الله_نوری هم که در آن دوران از شاخصترين علمای پايتخت محسوب میشد به آنان پيوست. اين اتفاق سبب موضعگيری اکثريت علمای تهران عليه صدراعظم شد.
بازتاب تحصن علما در قم سبب افزايش اعتراضات مردمی شد، به حدی که در 28 تير همان سال 5 هزار نفر از معترضين در سفارت #بريتانيا تحصن کردند که هر روزه جمعيت کثيری نيز بر آنان افزوده میشد، تا حدی که شمار آنان از ده هزار نفر هم گذشت. شدت اعتراضات به حدی میرسد که صدراعظم، حمايت شاه را از دست داده برکنار میشود و چند روز بعد در تاريخ 13 مرداد 1285 مظفرالدين شاه همزمان با سالروز تولدش، فرمان مشروطيت و تأسيس #مجلس_شورای_ملی را صادر میکند و دو ماه بعد پس از برگزاری #انتخابات در #تهران و انتخاب 60 نماينده طبقات مختلف اجتماعی اهالی پايتخت، نخستين جلسه مجلس برگزار میشود.
#مراجع سهگانه #نجف يعنی #آخوند_خراسانی، #ميرزا_حسين_ميرزا_خليل_تهرانی و #ملاعبدالله_مازندرانی هم از هدايتکنندگان اصلی جنبش مشروطهخواهی بودند. آنان در تلگرافی از نجف خطاب به ملت ايران اعلام کردند: " همگی بدانند که همراهی با مخالفين اساس مشروطيت، هر که باشد، مخالفت با #امام_زمان است."
صفحه 1 از 3
ماهنامه طرح نو؛ شماره 30، خرداد 95
✔️✔️✔️✔️✔️✔️✔️
کانال اطلاعرسانی بابل، شهر بهار نارنج»
@BabolShahreBaharNarenj
💠💠💠 کشتی مشروطه در ساحل بارفروش (1)
صفحه 2 از 3
#جواد_بیژنی
حضور #ملاعبدالله_مازندرانی از اهالی #بارفروش ( #بابل) در اين جمع و مرجعيت او، باعث شد جريان #مشروطه بر بارفروش بيش از ساير نقاط مازندران اثرگذار شود. چون بارفروش يکی از مراکز مهم بازرگانی شمال کشور بود، اتباع #ارمنی و #روس جهت مبادلات بازرگانی به اين شهر رفت و آمد داشتند و متقابلا بازرگانان بارفروشی هم به #روسيه سفر میکردند. همچنين با حکومت چندساله #ظهيرالدوله بر #مازندران با مرکزيت بارفروش و گرايشات روشنفکرانه او که طبيعتا همسو با جريان مشروطه بود، زمينه برای فعاليتهای روشنفکری و تشکيل انجمنهای سری در بارفروش فراهم شده بود. در بحبوحه مشروطهخواهی در پايتخت، روشنفکران و نوانديشان بارفروش هم فعاليت خود را گسترش داده بودند. در ميان مشروطهخواهان بارفروش دو چهره فعاليت چشمگيرتری داشتند. نخست #ملامحمدجان_علامه از مجتهدين سرشناس مازندران که نگاه نوينی هم به مسایل شرعی داشت و نفر اول نهضت #مشروطه_خواهی در مازندران بود. ملامحمدجان عضو انجمن روشنفکری جامع آدميت، مؤسس #مدرسه_اعظاميه نخستين مدرسه جديد بارفروش و از بانيان گسترش آموزش نوين در شهر بود. او با پيروان اديان مختلف بارفروش با مهربانی و مدارا رفتار داشت و در فعاليتهای عامالمنفعه نظير مرمت #پل_محمدحسن_خان شرکت داشت. ديگر چهره شاخص مشروطهخواه بارفروش #ميرمحمدعلی_معين_التجار از بازرگانان روشنفکر شهر بود که آشنايی با تاريخ و تسلط به زبانهای روسی و ترکی داشت. ضمنا #معين_التجار سردسته آزادیخواهان مسلحی بود که به دستور ملامحمدجان به منظور مقابله در برابر حملات احتمالی مستبدان تشکيل شده بود.
در 8 دی 1285 #مظفرالدين_شاه قانون اساسی مشروطه را که از قوانين کشورهای اروپايی متأثر بود امضاء مینمايد. ده روز پس از امضای قانون اساسی، مظفرالدين شاه درگذشت و مدتی بعد #محمدعلی_شاه که روحيهای مستبد داشت بر تخت #سلطنت تکيه میزند. محمدعلی شاه در اولين واکنش نسبت به مشروطهخواهان از دعوت نمايندگان مجلس مشروطه در مراسم تاجگذاری خودداری کرد.
از آن سو با پا گرفتن مجلس و آغاز تدوين قوانين به تدريج در بين علما شکافي ايجاد شد. به نظر میرسد عدهای از علما نظير سيدين بهبهانی و طباطبايی و علمای ثلاثه نجف از عملکرد حکومت پادشاهی در حل مشکلات مردم نااميد بودند و با نگاه به نمونههای موفق در کشورهای غربی برقراری قانون تدوين شده توسط عقلای قوم را که با شريعت مغاير نباشد تنها راهکار نجات مملکت میدانستند. اما در دسته دوم علمايی نظير #شيخ_فضلالله حضور داشتند که سنتیتر بودند و با دستاوردهای جريان روشنفکری غربي نظير مدارس نوين با احتياط زياد و بدبينانه برخورد میکردند. اينان هدفشان برقراری حکومت اسلامي بود که عملا با الگوهای نوين غربی همخوانی نداشت. ناگفته نماند تبليغات گسترده مشروطهخواهان بر روی عناوينی چون آزادی انديشه و نيروی مردم و به حاشيه رفتن مباحث دينی در تبليغاتشان اسباب نگرانی علمای سنتی را فراهم کرده بود، هرچند که بسياری از مشروطهخواهان خود افراد متدينی بودند.
به دلايلي که ذکر شد، #شيخ_فضل_الله_نوری عالم برجسته مازندرانی مقيم پايتخت که از ابتدا از حاميان مشروطه بود پس از تصويب قانون اساسی مشروطه به عدم نظارت مجتهدان برای مشروعيت قوانين اعتراض کرد که پس از بحثهايی مفصل خواسته شيخ بهصورت متمم بر قانون مصوب افزوده شد. اما پس از تشکيل #مجلس_شورای_ملي به دليل افزايش اختلافات با ساير علمای حامي مشروطه، شيخ فضلالله به تدريج با جريان مشروطهخواهی فاصله گرفت تا حدی که به يکی از مخالفان مشروطه تبديل شد.
شيخ فضلالله جريان مشروطه را به هدايت از سوی #انگلستان منتسب مینمود و مشروطهخواهان تندرو هم متقابلا او را به طرفداری از استبداد و همدستی با محمدعلی شاه متهم میکردند. تنشها تا حدی بالا رفت که مراجع ثلاثه نجف در 12 دی 1286 تلگراف تندی عليه شيخ فضلالله صادر کردند.
پس از اينکه نخستين مجلس شورای ملی در 22 اردیبهشت 1286 قانون تشکيل انجمنهای ايالتی و ولايتی را تصويب کرد، دولت مشروطهخواه نيز با ارسال تلگرافهايی به شهرهای #ساری و بارفروش خواستار تشکيل انجمن ايالتی و ولايتی و معرفی نمايندگان منتخب به مرکز شد. اهالی ساری به علت بیاطلاعی و عدم انسجام در تشکيل انجمن تعلل نمودند اما بارفروشیها به علت جهانديدهتر بودن، پس از اطلاع از اين تلگراف به سرعت با مديريت ملامحمدجان علامه در مسجد #کاظم_بيک انجمن ولايتی مازندران را با 110 عضو به يُمن امام اول تشکيل دادند و #حسن_مفتخرالممالک ( #شهريارپور) و #حاجی_ابراهيم_ماهوت_فروش ( #ماهوتی) را به عنوان نمايندگان استان راهی نخستين مجلس کردند.
صفحه 2 از 3
ماهنامه طرح نو؛ شماره 30، خرداد 95
✔️✔️✔️✔️✔️✔️✔️
کانال اطلاعرسانی بابل، شهر بهار نارنج»
@BabolShahreBaharNarenj
صفحه 2 از 3
#جواد_بیژنی
حضور #ملاعبدالله_مازندرانی از اهالی #بارفروش ( #بابل) در اين جمع و مرجعيت او، باعث شد جريان #مشروطه بر بارفروش بيش از ساير نقاط مازندران اثرگذار شود. چون بارفروش يکی از مراکز مهم بازرگانی شمال کشور بود، اتباع #ارمنی و #روس جهت مبادلات بازرگانی به اين شهر رفت و آمد داشتند و متقابلا بازرگانان بارفروشی هم به #روسيه سفر میکردند. همچنين با حکومت چندساله #ظهيرالدوله بر #مازندران با مرکزيت بارفروش و گرايشات روشنفکرانه او که طبيعتا همسو با جريان مشروطه بود، زمينه برای فعاليتهای روشنفکری و تشکيل انجمنهای سری در بارفروش فراهم شده بود. در بحبوحه مشروطهخواهی در پايتخت، روشنفکران و نوانديشان بارفروش هم فعاليت خود را گسترش داده بودند. در ميان مشروطهخواهان بارفروش دو چهره فعاليت چشمگيرتری داشتند. نخست #ملامحمدجان_علامه از مجتهدين سرشناس مازندران که نگاه نوينی هم به مسایل شرعی داشت و نفر اول نهضت #مشروطه_خواهی در مازندران بود. ملامحمدجان عضو انجمن روشنفکری جامع آدميت، مؤسس #مدرسه_اعظاميه نخستين مدرسه جديد بارفروش و از بانيان گسترش آموزش نوين در شهر بود. او با پيروان اديان مختلف بارفروش با مهربانی و مدارا رفتار داشت و در فعاليتهای عامالمنفعه نظير مرمت #پل_محمدحسن_خان شرکت داشت. ديگر چهره شاخص مشروطهخواه بارفروش #ميرمحمدعلی_معين_التجار از بازرگانان روشنفکر شهر بود که آشنايی با تاريخ و تسلط به زبانهای روسی و ترکی داشت. ضمنا #معين_التجار سردسته آزادیخواهان مسلحی بود که به دستور ملامحمدجان به منظور مقابله در برابر حملات احتمالی مستبدان تشکيل شده بود.
در 8 دی 1285 #مظفرالدين_شاه قانون اساسی مشروطه را که از قوانين کشورهای اروپايی متأثر بود امضاء مینمايد. ده روز پس از امضای قانون اساسی، مظفرالدين شاه درگذشت و مدتی بعد #محمدعلی_شاه که روحيهای مستبد داشت بر تخت #سلطنت تکيه میزند. محمدعلی شاه در اولين واکنش نسبت به مشروطهخواهان از دعوت نمايندگان مجلس مشروطه در مراسم تاجگذاری خودداری کرد.
از آن سو با پا گرفتن مجلس و آغاز تدوين قوانين به تدريج در بين علما شکافي ايجاد شد. به نظر میرسد عدهای از علما نظير سيدين بهبهانی و طباطبايی و علمای ثلاثه نجف از عملکرد حکومت پادشاهی در حل مشکلات مردم نااميد بودند و با نگاه به نمونههای موفق در کشورهای غربی برقراری قانون تدوين شده توسط عقلای قوم را که با شريعت مغاير نباشد تنها راهکار نجات مملکت میدانستند. اما در دسته دوم علمايی نظير #شيخ_فضلالله حضور داشتند که سنتیتر بودند و با دستاوردهای جريان روشنفکری غربي نظير مدارس نوين با احتياط زياد و بدبينانه برخورد میکردند. اينان هدفشان برقراری حکومت اسلامي بود که عملا با الگوهای نوين غربی همخوانی نداشت. ناگفته نماند تبليغات گسترده مشروطهخواهان بر روی عناوينی چون آزادی انديشه و نيروی مردم و به حاشيه رفتن مباحث دينی در تبليغاتشان اسباب نگرانی علمای سنتی را فراهم کرده بود، هرچند که بسياری از مشروطهخواهان خود افراد متدينی بودند.
به دلايلي که ذکر شد، #شيخ_فضل_الله_نوری عالم برجسته مازندرانی مقيم پايتخت که از ابتدا از حاميان مشروطه بود پس از تصويب قانون اساسی مشروطه به عدم نظارت مجتهدان برای مشروعيت قوانين اعتراض کرد که پس از بحثهايی مفصل خواسته شيخ بهصورت متمم بر قانون مصوب افزوده شد. اما پس از تشکيل #مجلس_شورای_ملي به دليل افزايش اختلافات با ساير علمای حامي مشروطه، شيخ فضلالله به تدريج با جريان مشروطهخواهی فاصله گرفت تا حدی که به يکی از مخالفان مشروطه تبديل شد.
شيخ فضلالله جريان مشروطه را به هدايت از سوی #انگلستان منتسب مینمود و مشروطهخواهان تندرو هم متقابلا او را به طرفداری از استبداد و همدستی با محمدعلی شاه متهم میکردند. تنشها تا حدی بالا رفت که مراجع ثلاثه نجف در 12 دی 1286 تلگراف تندی عليه شيخ فضلالله صادر کردند.
پس از اينکه نخستين مجلس شورای ملی در 22 اردیبهشت 1286 قانون تشکيل انجمنهای ايالتی و ولايتی را تصويب کرد، دولت مشروطهخواه نيز با ارسال تلگرافهايی به شهرهای #ساری و بارفروش خواستار تشکيل انجمن ايالتی و ولايتی و معرفی نمايندگان منتخب به مرکز شد. اهالی ساری به علت بیاطلاعی و عدم انسجام در تشکيل انجمن تعلل نمودند اما بارفروشیها به علت جهانديدهتر بودن، پس از اطلاع از اين تلگراف به سرعت با مديريت ملامحمدجان علامه در مسجد #کاظم_بيک انجمن ولايتی مازندران را با 110 عضو به يُمن امام اول تشکيل دادند و #حسن_مفتخرالممالک ( #شهريارپور) و #حاجی_ابراهيم_ماهوت_فروش ( #ماهوتی) را به عنوان نمايندگان استان راهی نخستين مجلس کردند.
صفحه 2 از 3
ماهنامه طرح نو؛ شماره 30، خرداد 95
✔️✔️✔️✔️✔️✔️✔️
کانال اطلاعرسانی بابل، شهر بهار نارنج»
@BabolShahreBaharNarenj