💠💠💠 وظایف رسانه‌ها در پوشش خبری مفاسد؛ سکوت یا پیگیری متعهدانه
✍🏻 دکتر #اکبر_نصراللهی*
نکات مهمی در خصوص چگونگی پوشش خبری اتهامات مطرح شده در مورد آقای #سعید_طوسی، در رسانه‌های مختلف مطرح و بحث‌های مختلفی در فضای مجازی گفته شده است. با توجه به اهمیت و حساسیت‌های مردم مسلمان و نجیب ایران و ابهامات موجود به نظر می‌رسد این بحث در روزهای آینده نیز در محافل مختلف از جمله رسانه‌ها داغ خواهد بود و ضرورت دارد از منظرهای مختلف (دینی، قانونی، رسانه‌ای و تاریخی) به آن توجه شود:
1- از نظر #دین_مبین_اسلام و قوانین کشور، انتشار مطالب و تصاویر مربوط به امور شخصی و تعرض به حیثیت افراد قبل از اثبات جرم، حرام و غیرقانونی است و این موارد در متون دینی از جمله قرآن مجید و قوانین تصریح شده است اما این‌که این آموزه‌های دینی و تکالیف قانونی در مورد چه افرادی و چه اتهامی و در چه شرایطی و با تشخیص چه کسانی قابل انطباق و اجرا است، #چالش_برانگیز است.
در گذشته تصاویر و اتهامات افراد مختلفی از جمله فعالان سیاسی و اقتصادی و.. قبل از اثبات جرم رسانه‌ای و از حتی از صدا و سیما پخش شد. نمونه اخیر آن قبل از صدور حکم آقایان #بابک_زنجانی و #مهدی_هاشمی بود. بنابراین انتشار مطالب و اظهارات در مورد برخی متهمان (با وجود صراحت در نادرست بودن انتشار اسرار خصوصی و جرم بودن آن در نظام مقدس جمهوری اسلامی) یقینا با مجوز مراجع قانونی و احتمالا اطلاع و توصیه مراجع و علمای معظم دینی بر برخورد با مفسدان صورت گرفت و نمی‌توان با استناد با برخی آیات و روایات و همچنین اصول قانونی، "همیشه و در همه موارد"، رسانه‌ها و مردم را از انتشار و مطالبه و حساسیت و واکنش آن هم مدت‌ها بعد از طرح آن، نهی کرد.
2- افزون بر آن، آیا اگر رسانه‌ها و مردم صرف نظر از بهره‌برداری سیاسی برخی جناح‌ها و دشمنان از موضوعات این چنینی به ویژه مفاسد اقتصادی، برخی سوء‌مدیریت‌های سیاسی، به این موضوعات حساس نباشند و اعمال قانون، اجرای عدالت و در برخی مواقع اصلاح مقررات را مطالبه نکنند، وضع بهتر می‌شود یا به مراتب امکان سوء‌استفاده و ادامه تخلف و فساد در حاشیه امن، تشدید خواهد شد؟
تجربه تاریخی و مرور حوادث ناراحت‌کننده قبلی نشان می‌دهد در بسیاری از مواقع تا وقتی که رسانه‌ها و مردم در این زمینه فشار نیاورده‌اند، کار موثر و عاجلی انجام نشده و یا روند آن بسیار طولانی و آزاردهنده بوده است.
3- اصل 24 قانون اساسی می‌گوید: "نشریات و مطبوعات در بیان مطالب آزادند، مگر آنكه مخل به مبانی اسلام یا حقوق عمومی باشد"، به نظر می‌رسد برخی موارد این چنینی به ویژه زمانی که مربوط به نهادها و تشکیلات مرتبط به دین مبین اسلام و نظام مقدس جمهوری اسلامی است، #تعرض به خود این تشکل‌ها و #حقوق_عمومی است و نباید با استناد به آن‌ها خطاکار احتمالی فرصت بیش‌تری پیدا کند و روند رسیدگی به پرونده با هر حکمی، طولانی شود.
4- به لحاظ رسانه‌ای تردیدی نیست به موجب تاکتیک‌های "شروع قبل از دیگران" و "هزینه برای سرمایه " وقتی احتمال می‌دهیم موضوعی به لحاظ افکار عمومی مهم است و رسانه‌های رقیب و دشمن آن را انتشار می‌دهند، باید برای مصلحت و سود بیش‌تر و مهم‌تر، آن را حتی اگر در کوتاه‌مدت به ضرر رسانه باشد زودتر از دیگران انتشار داد و آن را مدیریت کرد تا از مخاطب‌گریزی، اعتمادزدایی و ایجاد شبهه بیش‌تر جلوگیری شود.
5- با وجود نکاتی که گفته شد ورود به این موضوعات با توجه ابعاد حیثیتی، دینی، سیاسی و تاثیرات روحی که بر احساسات مردم مومن و مسلمان دارد، باید با احتیاط، عقلانی، منطبق بر اصول دینی و قانونی و پرهیز از احساسات همراه با صبوری و پیگیری و لحاظ کردن نظرات کارشناسان مسلط، بی‌طرف و متعهد در حوزه‌های مختلف رسانه‌ای، مذهبی، سیاسی و قانونی باشد و نباید شرایط و جو به گونه‌ای ایجاد شود تا تحت تاثیر فشار روانی و رسانه‌ای شکل گرفته، فردی بی‌گناه مجازات و یا حکمی بیش از حد در نظر گرفته شده در قوانین برای او صادر شود و یا این‌که رسانه‌های بیگانه و ضد دین بتوانند به این بهانه که ممکن است صحت نداشته باشد به اهداف خاص خود برسند.
به نظر می‌رسد با توجه به مجموعه شرایط موجود، #تسریع در رسیدگی و ورود مسئولان قضایی و رسانه‌های رسمی البته در حد خودش برای شبهه‌زدایی و جلوگیری از خدشه بیش‌تر به تشکل‌های قرآنی و تکدر خاطر مردم ضروری و کمک به مردم و تقویت باورهای دینی است؛ بدیهی است وقوع خطا و جرم احتمالی در هر فرد و هر سطح نمی‌تواند #معرف_همان_صفت در آن صنف و تشکل تلقی شود و باید از #تفکر و انگیزه‌های #تعمیم_و_تسری آن بیم داشت و برای آن تدبیر و #فرهنگ_سازی کرد.
* استادیار دانشگاه آزاد اسلامی - تهران مرکز
محقق و نویسنده #بابلی ارتباطات و مدیریت رسانه
@A_Nasrollahi
30 مهر 95
«کانال اطلاع‌رسانی بابل، شهر بهار نارنج»
@BabolShahreBaharNarenj
✍🏻 دکتر #اکبر_نصراللهی*
نکات مهمی در خصوص چگونگی پوشش خبری اتهامات مطرح شده در مورد آقای #سعید_طوسی، در رسانه‌های مختلف مطرح و بحث‌های مختلفی در فضای مجازی گفته شده است. با توجه به اهمیت و حساسیت‌های مردم مسلمان و نجیب ایران و ابهامات موجود به نظر می‌رسد این بحث در روزهای آینده نیز در محافل مختلف از جمله رسانه‌ها داغ خواهد بود و ضرورت دارد از منظرهای مختلف (دینی، قانونی، رسانه‌ای و تاریخی) به آن توجه شود:
1- از نظر #دین_مبین_اسلام و قوانین کشور، انتشار مطالب و تصاویر مربوط به امور شخصی و تعرض به حیثیت افراد قبل از اثبات جرم، حرام و غیرقانونی است و این موارد در متون دینی از جمله قرآن مجید و قوانین تصریح شده است اما این‌که این آموزه‌های دینی و تکالیف قانونی در مورد چه افرادی و چه اتهامی و در چه شرایطی و با تشخیص چه کسانی قابل انطباق و اجرا است، #چالش_برانگیز است.
در گذشته تصاویر و اتهامات افراد مختلفی از جمله فعالان سیاسی و اقتصادی و.. قبل از اثبات جرم رسانه‌ای و از حتی از صدا و سیما پخش شد. نمونه اخیر آن قبل از صدور حکم آقایان #بابک_زنجانی و #مهدی_هاشمی بود. بنابراین انتشار مطالب و اظهارات در مورد برخی متهمان (با وجود صراحت در نادرست بودن انتشار اسرار خصوصی و جرم بودن آن در نظام مقدس جمهوری اسلامی) یقینا با مجوز مراجع قانونی و احتمالا اطلاع و توصیه مراجع و علمای معظم دینی بر برخورد با مفسدان صورت گرفت و نمی‌توان با استناد با برخی آیات و روایات و همچنین اصول قانونی، "همیشه و در همه موارد"، رسانه‌ها و مردم را از انتشار و مطالبه و حساسیت و واکنش آن هم مدت‌ها بعد از طرح آن، نهی کرد.
2- افزون بر آن، آیا اگر رسانه‌ها و مردم صرف نظر از بهره‌برداری سیاسی برخی جناح‌ها و دشمنان از موضوعات این چنینی به ویژه مفاسد اقتصادی، برخی سوء‌مدیریت‌های سیاسی، به این موضوعات حساس نباشند و اعمال قانون، اجرای عدالت و در برخی مواقع اصلاح مقررات را مطالبه نکنند، وضع بهتر می‌شود یا به مراتب امکان سوء‌استفاده و ادامه تخلف و فساد در حاشیه امن، تشدید خواهد شد؟
تجربه تاریخی و مرور حوادث ناراحت‌کننده قبلی نشان می‌دهد در بسیاری از مواقع تا وقتی که رسانه‌ها و مردم در این زمینه فشار نیاورده‌اند، کار موثر و عاجلی انجام نشده و یا روند آن بسیار طولانی و آزاردهنده بوده است.
3- اصل 24 قانون اساسی می‌گوید: "نشریات و مطبوعات در بیان مطالب آزادند، مگر آنكه مخل به مبانی اسلام یا حقوق عمومی باشد"، به نظر می‌رسد برخی موارد این چنینی به ویژه زمانی که مربوط به نهادها و تشکیلات مرتبط به دین مبین اسلام و نظام مقدس جمهوری اسلامی است، #تعرض به خود این تشکل‌ها و #حقوق_عمومی است و نباید با استناد به آن‌ها خطاکار احتمالی فرصت بیش‌تری پیدا کند و روند رسیدگی به پرونده با هر حکمی، طولانی شود.
4- به لحاظ رسانه‌ای تردیدی نیست به موجب تاکتیک‌های "شروع قبل از دیگران" و "هزینه برای سرمایه " وقتی احتمال می‌دهیم موضوعی به لحاظ افکار عمومی مهم است و رسانه‌های رقیب و دشمن آن را انتشار می‌دهند، باید برای مصلحت و سود بیش‌تر و مهم‌تر، آن را حتی اگر در کوتاه‌مدت به ضرر رسانه باشد زودتر از دیگران انتشار داد و آن را مدیریت کرد تا از مخاطب‌گریزی، اعتمادزدایی و ایجاد شبهه بیش‌تر جلوگیری شود.
5- با وجود نکاتی که گفته شد ورود به این موضوعات با توجه ابعاد حیثیتی، دینی، سیاسی و تاثیرات روحی که بر احساسات مردم مومن و مسلمان دارد، باید با احتیاط، عقلانی، منطبق بر اصول دینی و قانونی و پرهیز از احساسات همراه با صبوری و پیگیری و لحاظ کردن نظرات کارشناسان مسلط، بی‌طرف و متعهد در حوزه‌های مختلف رسانه‌ای، مذهبی، سیاسی و قانونی باشد و نباید شرایط و جو به گونه‌ای ایجاد شود تا تحت تاثیر فشار روانی و رسانه‌ای شکل گرفته، فردی بی‌گناه مجازات و یا حکمی بیش از حد در نظر گرفته شده در قوانین برای او صادر شود و یا این‌که رسانه‌های بیگانه و ضد دین بتوانند به این بهانه که ممکن است صحت نداشته باشد به اهداف خاص خود برسند.
به نظر می‌رسد با توجه به مجموعه شرایط موجود، #تسریع در رسیدگی و ورود مسئولان قضایی و رسانه‌های رسمی البته در حد خودش برای شبهه‌زدایی و جلوگیری از خدشه بیش‌تر به تشکل‌های قرآنی و تکدر خاطر مردم ضروری و کمک به مردم و تقویت باورهای دینی است؛ بدیهی است وقوع خطا و جرم احتمالی در هر فرد و هر سطح نمی‌تواند #معرف_همان_صفت در آن صنف و تشکل تلقی شود و باید از #تفکر و انگیزه‌های #تعمیم_و_تسری آن بیم داشت و برای آن تدبیر و #فرهنگ_سازی کرد.
* استادیار دانشگاه آزاد اسلامی - تهران مرکز
محقق و نویسنده #بابلی ارتباطات و مدیریت رسانه
@A_Nasrollahi
30 مهر 95
«کانال اطلاع‌رسانی بابل، شهر بهار نارنج»
@BabolShahreBaharNarenj