قلمرو پادشاهی ماد
#ماد_شناسی
#ایرانشناسی
این قلمرو از سرزمین شاهی قدیمی ماد مرکزی و ماد شرقی مانند سکاها (اسکیت‌ها)، مانّا(مانِنا)و بروایت هرودوت از ساتراپ‌نشین‌های یکدیگر مانند پاریکانیان، اورتوکویبانتیان(تیزخودها)در اواخر قرن هشتم و اوایل قرن هفتم قبل از میلاد تشکیل شد که منطقه‌ی وسیعی را فرامی‌گرفت.

این سرزمین، در شمال، ماورای رود ارس و کوه‌های آرارات را شامل می‌شد؛ و در مشرق اراضی ری تا کویر لوت؛ و در جنوب تا نواحی اصفهان و پارس گسترش داشت. در غرب هم از کوه‌های زاگروس گذشته، تا شرق رود هالیس (=قزل ایرماق)و سرزمین لودیا(لیدیه)تداوم می‌یافت. در جنوب غربی نیز تا همسایگی سرزمین پر قدرت بابل کشیده می‌شد.(ص ۵۱۴)

بن مایه:میراحمدی.مریم_تاریخ تحولات ایرانشناسی_ج ۱_تهران‌‌_طهوری_ چاپ اول ۱۳۸۹، ص ۵۱۳
@atorabanorg

سازمان‌ها و تشکیلات اداری و اجتماعی ماد(بخش ۱)
#ماد_شناسی
#ایرانشناسی
منبع مستقلی درباره‌ی سازمان‌ها و تشکیلات اجتماعی و اداری ماد در دست نیست، اما از مطالعه‌ی منابعی مانند عهد عتیق، نوشته‌های مورخان یونانی، آثار سرزمین‌های مجاور به ویژه مانّا، منابع آشوری و کتیبه‌های فارس پارسی که حاوی شرحی درباره ی تشکیلات اداری و کشوری جامعه‌ی پارس است، به راحتی می‌توان به تشابهات تمدن پارسی و تمدن مادی پی برد و در بررسی‌های سازمانی قلمرو ماد، مورد تفحص قرار داد.
کتیبه‌ی داریوش اول در بیستون، به خط میخی که درباره‌ی جامعه‌ی پارس توضیحاتی دارد، مشابهت‌های آن جامعه با جامعه‌ی مادی را متجلی می‌کند و نمایانگر تاثیر ساختار اجتماعی ماد بر پارس است؛ و یا اسناد اقتصادی شوش که مربوط به اواخر ماد و اوایل هخامنشی است و نیز اسناد خزانه‌ی استخر، به زبان ایلامی که درباره‌ی مکاتبات تجاری است است، بازگوکننده‌ی حقایقی درباره‌ی سازمان اداری و تشکیلات اجتماعی حکومت ماد است.

علاوه بر منابع فوق، بررسی سازمان‌های دولتی سرزمین مانّا است که در هزارهٔ اول قبل از میلاد از انسجام قابل توجهی برخوردار بود و بعدها هم تاثیر مهمی در شکل‌گیری دستگاه حکومتی ماد داشت. به‌ویژه که عناصر تمدنی، اقتصادی و فرهنگی آن‌ها، عامل اصلی تشکیل پادشاهی ماد، در قرن هفتم قبل از میلاد بود. سرزمین و تمدن مانّا در آغاز، بخش کوچکی از نظام اداری دولت‌های لولوبی و گوتی را تشکیل می‌داد و جدای از قبایل مختلف، بعدها، هسته‌ی اصلیِ"اتحادیه‌ی قبایل ماد"را به‌وجود آورد. منابع آشوری در این باره، اطلاعات کمی ارائه می‌دهند و از"ماد"به‌عنوان یک واحد کامل نام برده‌اند. در حالی که این سرزمین، به نواحی مستقل کوچکی نیز تقسیم شده بود، اتحادیه‌ی ماد، در منابع همواره با صفت"نیرومند"نام برده شده ‌است و این ویژگی، نشانگر قدرت و نیروی آنها در برابر همسایگی بود، گرچه ابتدا، قدرتی اقتصادی محسوب نمی‌شدند.(ص ۵۱۵_۵۱۴)

بن مایه:میراحمدی.مریم_تاریخ تحولات ایرانشناسی_ج ۱_تهران‌‌_طهوری_ چاپ اول ۱۳۸۹، ص ۵۱۳
@atorabanorg

سینه بند طلا از زیویه هنر ماننائی《مادی》 حدود قرن هشتم پ.م.
#ماد_شناسی
#ایرانشناسی
#باستانشناسی
مأخذ: ملک زاده.فرخ، مجله هنر و مردم
از انتشارات وزارت فرهنگ و هنر، دوره جدید - شماره هفتاد و ششم، بهمن ماه ۱۳۴۷
@atorabanorg

سازمان‌ها و تشکیلات اداری و اجتماعی ماد(بخش ۲/پایانی)
#ماد_شناسی
#ایرانشناسی
در بررسی‌های اجتماعی ماد، گاه به اسامی و اصطلاحات اقوام ایرانی و آریایی برمی‌خوریم که نکته‌ای قابل توجه است، در حالی که به‌طور کلی فرهنگ و لغات ایلامی در تمدن ماد، بیشتر تاثیر گذاشته است. این نکته با ورود تدریجی اما مداوم اقوام ایرانی به سرزمین ماد همراه بوده است و به این سبب، نفوذ زبان ایرانی در آن مرز و بوم دیده می‌شود در حالی که اسامی جغرافیائی، همان ویژگی مادی خود را حفظ کرده است. این تغییرات و تاثیرات به‌ویژه از قرن نهم تا هفتم قبل از میلاد چشمگیرتر است زیرا پیشرفت عناصر زبان ایرانی به‌دلیل تفوق آریایی به تدریج از نواحی شرقی به جانب غرب کشیده می‌شده است. به عبارت دیگر هم‌زمان با توسعه‌ی سرزمین ماد در قرن‌های هفتم و ششم قبل از میلاد، دامنه‌ی زبان مادی_ایرانی نیز گسترش می‌یافت و به این ترتیب اسامی ایرانی نیز در فرهنگ مادی راه یافت.
به‌طور کلی باید یادآور شد که"اتحادیه قبایل مادی"که احتمالا در آغاز، با هدف تدافعی و یا تهاجمی در مقابل سرزمین‌های مهاجم_صرف نظر از ریشه و تبار آن_تشکیل شده بود، رفته رفته مدارج جوامع اجتماعی و نهادهای حکومتی را به‌وجود آورد.(ص ۵۱۵)

بن مایه:میراحمدی.مریم_تاریخ تحولات ایرانشناسی_ج ۱_تهران‌‌_طهوری_ چاپ اول ۱۳۸۹، ص ۵۱۳
@atorabanorg

دخمه یا مقبره قیز قاپان(=دختر دُزد) نزدیک سلیمانیه حدود قرن ۷_۶ پ.م.
#ماد_شناسی
#ایرانشناسی
#باستانشناسی
مأخذ: ملک زاده.فرخ، مجله هنر و مردم
از انتشارات وزارت فرهنگ و هنر، دوره جدید - شماره هفتاد و ششم، بهمن ۱۳۴۷
@atorabanorg

دژ مادی کیشه سو. از روی نقش برجسته آشوری در دورشاروگین کشف شده است. حدود اواخر قرن هشتم پ.م.
#ماد_شناسی
#ایرانشناسی
#باستانشناسی
مأخذ: ملک زاده.فرخ، مجله هنر و مردم
از انتشارات وزارت فرهنگ و هنر،دوره جدید - شماره هفتاد و ششم، بهمن ماه ۱۳۴۷
@atorabanorg

بشقاب نقره ای از زیویه. قرن هشتم پ.م.
#ماد_شناسی
#ایرانشناسی
#باستانشناسی
مأخذ: ملک زاده.فرخ، مجله هنر و مردم
از انتشارات وزارت فرهنگ و هنر، دوره جدید - شماره هفتاد و ششم، بهمن ۱۳۴۷
@atorabanorg

سازمان‌های اجتماعی مادها
#ماد_شناسی
#ایرانشناسی
مادها دارای سازمان قومی و عشیرتی بودند. با شروع کار دامداری و کشاورزی نیاز به نیروی کار و پیامد آن گرفتن برده و بیگاری توسعه یافت. لشکرکشی به سرزمین‌های مجاور، نقل و انتقلال گروه‌های بزرگی از مردم و تصرف اراضی جدید، نوعی اسارت و برده‌داری را به‌وجود آورد. مردمان ساکن و پیشه‌ور نیز در جامعه‌ی ماد وجود داشت زیرا منابع آشوری نشانگر آن است که شاهان آشوری پس از پیروزی بر قبایل ماد، بسیاری از پیشه‌وران ماد را به کشور آشور بردند. کشورگشایی های مادها، دفاع از سرزمین مادری و فتح سرزمین‌های مختلف و یا تداوم زندگی برخی اسکیت‌ها (سکاها) در سرزمین مادد (به‌ویژه در زمان هووخشتر=کیاکسار) سبب شد که دسته‌ی جدید نظامی به‌وسیله‌ی اسکیت‌ها تعلیم داده شوند و جامعه‌ی جدید نظامی به وسیله‌ی اسکیت‌ها تعلیم داده شوند و جامعه جدید تیراندازان با کمان بوجود آید و سازمان‌بندی جدیدی در ارتش شکل گیرد و تقسیمات عشیره‌ای لشکریان منحل شود و بنابر نوع اسلحه، دسته‌بند‌های جدید به صفوف نظامی اضافه گردد.(ص ۵۱۵)

بن مایه:میراحمدی.مریم_تاریخ تحولات ایرانشناسی_ج ۱_تهران‌‌_طهوری_ چاپ اول ۱۳۸۹، ص ۵۱۳
@atorabanorg

مستندی با عنوان " Persia (iran) ۱۹۷۳ "
#فیلم
#ایرانشناسی
سال ۱۳۵۲ خورشیدی
@atorabanorg

شهرستان‌های ایران در عصر ماد
#ماد_شناسی
#ایرانشناسی
نام‌های ستاره‌دار ریشه‌ی ایرانی دارند.
بن مایه: میراحمدی. مریم، تاریخ تحولات ایرانشناسی، ج ۱، تهران‌‌، طهوری، چاپ اول ۱۳۸۹، ص ۷۱
@atorabanorg

جاینام‌های شهرهای باستانی ماد با شهرهای کنونی
#ماد_شناسی
#ایرانشناسی
#باستانشناسی
بن مایه:
https://www.iranatlas.info/parseh/mad_names.htm
@atorabanorg

ماد و کشورهای همجوار در نیمه‌ی نخست هزاره‌ی اول پیش از میلاد
#ماد_شناسی
#ایرانشناسی
بن مایه: علی اف. اقرار، پادشاهی ماد، ترجمه کامبیز میربهاء، تهران، ققنوس، ۱۳۸۸_ ص ۶۷۷_۶۷۷
@atorabanorg

آجری منقوق و لعابدار از تپه‌ی قلایچی بوکان
#ماد_شناسی
#آذربایگان
#باستانشناسی
#ایرانشناسی
بن مایه: مقاله تحلیل آماری بقایای معماری محوطه مانا_قلایچی بوکان_ مجله یاستان شناسی_یوسف حسن زاده

ترجمه ی کتیبه‌ی آرامیِ بوکان
#ماد_شناسی
#آذربایگان
#باستانشناسی
#ایرانشناسی
 کاوش‌های سال 1364 در قلایچی، آقای یغمایی یک کتیبه به خط آرامی کشف کرد. نخستین ترجمه آن توسط آقای رسول بشاش کنزق باب تازه ای برای یک سلسله بحث های زبان شناسی در مورد مکان یابی ایزیرتو گشود. تاکنون مناطق مختلفی برای ایزیرتو پایتخت ماناها پیشنهاد شده است. ترجمه متن کتیبه که احتمالا مربوط به 716 پیش از میلاد است:

هرآنکس که این سنگ یادبود را براندازد
درجنگ یا صلح، هرآنچه آفت
که در روی زمین است خداوند بر سرزمین آن شاه نازل کند
و نفرین خدایان بر او باد
و نفرین خالدی که در زعتر ماوا دارد بر او باد. باشد که هفت گاو ماده
به یک گوساله شیر دهند و سیر نشود. باشد که هفت 
زن در یک تنور (نان) پزند و پر نشود. باشد که
دود آتش(آشپزی) و صدای
آسیاب از سرزمینش رخت بربندد. باشد که خاکش شوزه زار شود و
باشد که او آنرا از علفهای سمی تلخ تر کند و شاهی که
بر این سنگ یادمان {چیزی بنگارد} باشد که هداد و خالدی تختش را براندازد
و باشد که هداد تندر نیافریند
در سرزمینش و باشد که ...

بن مایه: مقاله تحلیل آماری بقایای معماری محوطه مانا_قلایچی بوکان_ مجله یاستان شناسی_یوسف حسن زاده

آثار و منابع ماد
#ماد_شناسی
#باستانشناسی
#ایرانشناسی
۱. شیر سنگی، شیری از سنگ در نزدیکی همدان که در سال ۱۹۳۱ م سالم و بی‌عیب بود.
۲. دکان داود، دخمه‌ای در کوه در ناحیه‌ی سرپل ذهاب، بین قصرشیرین و کرمانشاه که در آن مردی به صورت نقش برجسته‌ در سنگ حجاری شده است، احتمالا می‌رود که این مرد در حال عبادت است زیرا شاخه‌ای"بَرسَم" در دست دارد. لباس او، لباسی مادی است.(۱)
۳. دخمه صحنه، در قصبه ی صحنه در نزدیکی کرمانشاه که علامت فروهر در بالای دخمه کنده شده است.
۴. طاق فرهاد به‌صورت دخمه‌ای در دیران(دلفان)لرستان که ناتمام مانده است.
۵. دخمه اسحاق آوند(اسحاق آوند، سکاوند)، در نزدیکی کرمانشاه که حجاری شخصی را در حالت پرستش نشان می‌دهد.
۶. مُهرهای مادی که در گورستان"ب"تپه سیلک یافت شده و بر روی آن سواری با شلواری مادی بر اسب نقش شده است.(شماره ۲)

یادداشت‌ها:
۱. "لباس مادی"عبارت از یک پیراهن گشاد(ساراپیس)با آستین‌های بلند و شلواری گشاد و چیندار بود. این شلوار در واقع به صورت دامنی بلند بود که از وسط در میان پا جمع می‌شد. بالاپوشی کوتاه از پشم، پوست یا پارچه‌ی رنگی آن را کامل می‌کرد که همراه با یا باشلق بود. لباس‌های مادی بعدها نزد مردمان پارس نیز پذیرفته شد. دیاکونوف، تاریخ ماد، ص ۳۳۷

۲. به آثار نامبرده‌ی فوق، می‌توان گوردخمه‌های دیگر ایران مانند فخریکا (فقرگاه)در جنوب دریاچه‌ی اورمیه، دائو دختر در نهلیان پارس و یا گوردخمه ‌های خارج از ایران مانند قیفر قاپان کردستان عراق را اضافه کرد. علاوه بر آن آثار دیگر مادی در نواحی نوشی جان ملایر و زیویه‌ی کردستان یافت شده است که به‌وسیله‌ی باستان‌شناس آلمانی"فن گال"مورد بررسی قرار گرفته است. (ص ۵۱۶)

بن مایه: میراحمدی.مریم_تاریخ تحولات ایرانشناسی_ج ۱_تهران‌‌_طهوری_ چاپ اول ۱۳۸۹
@atorabanorg

شیر سنگی در همدان
#ماد_شناسی
#باستانشناسی
#ایرانشناسی
بن مایه: علی اف. اقرار، پادشاهی ماد، ترجمه کامبیز میربهاء، تهران، ققنوس، ۱۳۸۸_ ص ۶۵۲
@atorabanorg

مُهرهای مادی
#ماد_شناسی
#باستانشناسی
#ایرانشناسی
بن مایه: علی اف. اقرار، پادشاهی ماد، ترجمه کامبیز میربهاء، تهران، ققنوس، ۱۳۸۸_ ص ۶۵۰
@atorabanorg

ویدئوی نشست باستان شناسی با موضوع نخستین ساکنان مازندران (مازندران در عصر سنگ)
#فیلم
#ایرانشناسی
#باستانشناسی
#ایران_باستان
سخنران: بانو الهام قصیدیان
مکان: اداره ی کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مازندران
چهارشنبه ۱۳۹۷/۸/۹
@atorabanorg

آرایش سربند و کلاه نمدی. نمای پشت و نیم‌رخ یک مادی
#ماد_شناسی
#ایرانشناسی
بن مایه: پوربهمن.فریدون، پوشاک در ایران باستان، ترجمه هاجر ضیاء سیکارودی، تهران، امیرکبیر، چاپ سوم ۱۳۹۲، ص ۳۷
@atorabanorg

آرایش سربند و نحوه‌ی گره آن از پشت، نمای پشت و نیم‌رخ
#ماد_شناسی
#ایرانشناسی
بن مایه: پوربهمن.فریدون، پوشاک در ایران باستان، ترجمه هاجر ضیاء سیکارودی، تهران، امیرکبیر، چاپ سوم ۱۳۹۲، ص ۳۸
@atorabanorg