🟪 نظریه‌مشورتی اداره کل حقوقی قوه‌قضائیه

▪تاریخ نظریه؛ ۱۳۹۸/۹/۲۴
🔸شماره نظریه؛ ۷/۹۸/۳۱۲
▫شماره پرونده: ۳۱۲-۹۸-۷۶ ح


⚫ استعلام:

ماهیت حقوقی شیربها چیست؟ آیا شیربهای پرداختی به والدین زوجه، پس از وقوع طلاق قابل استرداد است؟


🔴 پاسخ:

شیربها امری عرفی است و در قانون حکم خاصی در خصوص آن بیان نشده است. با عنایت به مسأله ۹ جلد سوم تحریرالوسیله امام خمینی (ره) در فصل مربوط به مهر که در خصوص شیربها چنین بیان شده است: «اگر دادن و گرفتن شیربها به عنوان جعاله براي عمل مباحی است در جواز و حلال بودن آن اشکالی نیست... و اگر به عنوان جعاله نباشد پس اگر شوهر به طیب‌نفس به نزدیکان دختر می دهد اگرچه به خاطر جلب نظر او و جلب محبت او و راضی نمودن او باشد، چونکه رضایت او ذاتاً مقصود است با آنکه رضایت دختر بستگی به رضایت او دارد پس به ملاحظه این جهات، شوهر به طیب خاطر آن مال را بذل می نماید...»؛ قاضی رسیدگی‌کننده باید با بررسی اوضاع و احوال پرونده به تحلیل اراده طرفین برای کشف قصد واقعی آنها اقدام و حسب مورد راجع به استرداد یا عدم استرداد آن، اتخاذ تصمیم کند.

#نظریه_مشورتی_اداره_کل_حقوقی_قوه_قضائیه #اوضاع_و_احوال #تحریر_الوسیله #شیربها #جعاله #هبه #بذل #قانون_مدنی #دادگاه
#خانواده #دختر #پسر #خواستگاری #نکاح #زوجه #استرداد #قانون #عرف


jOin 🔜 @arayeghazayi

jOin 🔜 @artelgallery

◀️ اینستاگرام:🔻
instagram.com/arayeghazayi

لازم دیدم با توجه به انتقادات برخی دوستان نسبت به این رای، نکاتی رو عرض کنم. صرفنظر از آرمان‌گرایی هایی که همه ما داریم باید واقع بین باشیم قانون فعلی سن قابلیت صحی را برای دختر ۱۳ سالگی در نظر گرفته و قبل از آن را منوط به اجازه دادگاه دانسته است. بنابراین نقصی هم اگر هست در وهله اول به مقنن برمی‌گردد نه قاضی. اما اینکه چرا قاضی اجازه داده است باید به یک واقعیت اشاره کنم و آن اینکه در اکثر موارد به‌خصوص در محیط های روستایی عرف بسیار بدی وجود دارد مبنی بر اینکه سن دختر که بیشتر از سیزده سال برود و ازدواج نکند دیگر تا آخر عمر هیچ خواستگاری نخواهد داشت و برچسب پیر دختر خواهد خورد همچنین در اکثر موارد که دختر و پدرش جهت کسب اجازه دادگاه مراجعه می‌کنند از چند ماه قبل نامزدی عرفی شکل گرفته و در روستا آن دختر و پسر را به عنوان زن و شوهر و نامزد شناخته‌اند. خب تصور کنید در این شرایط قاضی اجازه ندهد چه می‌شود. آیا مشکل حل می‌شود. قطعا خیر‌ بلکه مشکل دو چندان می‌شود و دختر تا ابد بدبخت می‌شود هم آن پسر منصرف می‌شود و هم در محیط کوچک و محدود روستایی دیگر هیچ‌کس تا ابد حاضر نخواهد شد با آن دختر ازدواج کند. ضمن اینکه بعضا تا پایان سیزده سالگی دختر چند ماه هم نمی‌ماند و حتی اگر قاضی اجازه ندهد پس از چند ماه پدر دختر اقدام به ثبت ازدواج خواهد کرد. پس راهکار اصلی فرهنگ سازی و اصلاح قانون است نه هجمه علیه قاضی!
✍ جلال خوان‌گستر


#قابلیت_صحی #ازدواج #ولی_قهری #رای #قاضی #رویه_قضایی #دختر #سن_بلوغ #اجازه_ازدواج
#تنفیذ_اذن_ازدواج #عرف #حق #واقع_بینی #امور_حسبی #مصلحت #نامزدی_عرفی



jOin 🔜 @arayeghazayi

◀️ اینستاگرام:🔻
instagram.com/arayeghazayi

⚖ صدور حکم بر تغییر نام از محمود به امیرحسین با استناد له قاعده نفی عسر و حرج و حق داشتن نام نیک و زیبنده


#اسناد_سجلی #تغییر_نام #نام_کوچک #اداره_ثبت_احوال #قاعده_نفی_عسر_و_حرج
#حق_داشتن_نام_نیک_و_زیبنده
#دادگاه #شناسنامه #فرزند
#پدر #مادر #عرف #انتظار_متعارف


jOin 🔜 @arayeghazayi

◀️ اینستاگرام:🔻
instagram.com/arayeghazayi ⚖

⚖ دادنامه بدوی مستدل و مستند در صدور حکم‌بطلان‌دعوا راجع به خواسته رفع‌تصرف‌عدوانی به‌لحاظ عدم‌احراز سبق‌تصرف‌خواهان و اثبات سابقه تصرف عرفی و مستقر خوانده، با ارائه تحلیلی از ارکان دعوا


#رفع_تصرف_عدوانی #رای #قانون_آیین_دادرسی_مدنی #عرف #دعوای_اصلی #دعاوی_ثلاث #عدم_احراز_سبق_تصرف_خواهان #غصب #حکم_بطلان_دعوا #مال_غیرمنقول #تصرف_عدوانی #تصرف_مستقر #سبق_تصرف #تصرف #غاصب



jOin 🔜 @arayeghazayi

◀️ اینستاگرام:🔻
instagram.com/arayeghazayi ⚖

⚖ دادنامه بدوی مستدل و مستند در صدور حکم‌ بی‌حقی خواهان راجع به خواسته استرداد طلاجات با این استدلال که؛ «خرید طلا توسط زوج و دادن آن به زوجه، نوعی هبه معوض تلقی می‌شود و بر مبنای تقدیر از زحماتی است که زن در طول زندگی مشترک متحمل می‌شود»


#هبه_معوض #رای #قانون_آیین_دادرسی_مدنی #عرف #دعوای_استرداد_طلاجات #زندگی_مشترک #زوجه #ازدواج #حکم_بی_حقی_خواهان #زوج #هدیه #هبه #امانت #ملکیت #قانون_مدنی



jOin 🔜 @arayeghazayi

◀️ اینستاگرام:🔻
instagram.com/arayeghazayi ⚖

✳چکیده:
در شرع‌مقدس‌اسلام و عرف جامعه ما، ازدواج اعم از موقت و دائم است و تعریف ازدواج شامل هر دو نوع آن می‌تواند باشد مگر این‌که در بیان لفظ ازدواج توصیفی از نوع آن ذکر شده باشد که در بند ۱۲ موارد ۱۲ گانه ذیل شرط‌ضمن‌عقد نکاح، نوع ازدواج موجب ایجاد وکالت در طلاق برای زوجه، تعریف نشده، بنابراین ازدواج موقت زوج نیز مصداق تخلف از شرط موجب طلاق است.

🔹 تاریخ‌رای‌نهایی: ۱۳۹۲/۷/۲۷
🔸 شماره‌رای‌نهایی: 9209970906801054
♦مرجع صدور: شعبه ۸ دیوان‌عالی‌کشور

⚖ رای دیوان

فرجام‌خواهی وکیل زوجه نسبت به آن قسمت از دادنامه‌فرجام‌خواسته صورت‌گرفته که دادگاه‌محترم‌تجدیدنظر با نقض رأی‌بدوی، دعوی زوجه به خواسته صدور حکم‌طلاق با استناد به بند ۱۲ شرایط‌ضمن‌العقد را محکوم‌به‌بطلان اعلام نموده است که با توجه به محرز بودن ازدواج مجدد زوج بدون‌رضایت‌زوجه که با خانمی با هویت معلوم در پرونده با انجام عقد انقطاعی و شش‌ماهه رابطه‌زوجیت برقرار نموده است ولی دادگاه‌محترم‌تجدیدنظر برخلاف موازین‌حقوقی و قانونی و مفاد مواد ۱۰ و ۲۱۹ و ۲۲۰ و ۲۲۴ و ۲۳۴ و ۲۳۷ و ۱۱۱۹ قانون‌مدنی با تفسیر خلاف‌قصد و اراده متعاقدین که با الفاظ مندرج در بند ۱۲ موارد ذیل شرط "ب" ضمن‌العقد انشاء گردیده است و هر دو برای مطلق عقد ازدواج‌مجدد زوج که در شرط مذکور تصریح شده است قبول‌اجرای به شرط مذکور را با امضاء آن نموده‌اند بنابراین با وصف این‌که در شرع‌مقدس‌اسلام و عرف‌جامعه ما ازدواج اعم از موقت و دائم است و تعریف ازدواج شامل هر دو نوع آن می‌تواند باشد مگر این‌که در بیان لفظ ازدواج توصیفی از نوع آن ذکر شده باشد که در مانحن‌فیه در بند ۱۲ موارد ۱۲ گانه ذیل شرط‌ضمن‌العقد نوع ازدواج تعریف نشده و با عدم بیان نوع ازدواج مطلق هر نوع ازدواج یعنی موقت یا دائم با توجه به ماده ۲۲۵ قانون‌مدنی بین زوجین هنگام عقد زوجیت مورد نظر بوده قاضی نمی‌تواند تفسیر خلاف‌اراده و قصد و انشاء طرفین عقـد بـدون توجه به مراتب فوق‌الذکر در مقام اختلاف بین آنان بر احد از آنان تحمیل نماید این اقدام فاقد توجیه‌قانونی است الفاظ عقد و محمول است بر معانی عرفیه (ماده ۲۲۴ قانون‌مدنی) در عرف‌جامعه‌اسلامی مخصوصاً بین مسلمانان‌شیعه‌مذهب که اکثریت‌جامعه‌اسلامی‌ایران را تشکیل می‌دهند تعبیر و تفسیر از لفظ ازدواج صرفاً ازدواج‌دائم نیست بلکه شنونده این لفظ پس از شنیدن کلمه ازدواج منتظر نوع آن است که اگر گفته نشود باید توسط گوینده یا نویسنده این لفظ هنگام کتابت نوع ازدواج بیان شود قانونگذار و تنظیم‌کنندگان اسناد چاپی نکاحیه و طرفین متعاقدین در شرط ۱۲ چنانچه نظر بر ازدواج دائم داشتند می‌بایست صراحتاً در درج این شرط و هنگام امضاء آن به نوع ازدواج‌دائم تصریح می‌کردند، عدم تصریح آن مؤید این معناست که مطلق ازدواج شامل شرط مذکور می‌باشد و دادگاه‌محترم‌تجدیدنظر نیز خود بر اطلاق‌لفظی به هر دو نوع ازدواج در شرط مذکور اذعان داشته است ولی با ورود در ماهیت این دو نوع ازدواج و این‌که ازدواج‌موقت با ازدواج‌دائم در دوام‌زوجیت همسان نیستند و برای حق‌طلاق اصل به زوجیت‌دائم است و این‌که در سوره‌شریفه‌نساء ازدواج با زنان دائم هم‌زمان بیش از ۴ تا ممنوع شده است ولی شامل ازدواج موقت نیست هر چند کلمه نساء در آیه‌شریفه مطلق است ولی دادگاه‌محترم اختیار و اراده زوج را در انتخاب نوع آن که هنگام تنظیم قرارداد کتبی فی‌مابین مندرج در سند نکاحیه مورد نظر او بوده صائب‌ دانسته است که این تفسیر بعیدالمعنی فاقد وجاهت در این‌گونه قراردادهاست بنا به‌مراتب به لحاظ مغایرت رأی با موازین‌قانونی و حقوق فرجام‌خواه مستنداً به بند ۲ ماده ۳۷۱ و بند ج ماده ۴۰۱ قانون‌آیین‌دادرسی‌مدنی رأی‌فرجام‌خواسته نقض و پرونده جهت رسیدگی‌مجدد به شعبه‌هم‌عرض دادگاه‌صادرکننده‌رأی‌منقوض ارسال می‌گردد.

رئیس شعبه ۸ دیوان‌عالی‌کشور - مستشار - عضو معاون /پژوهشگاه‌قوه‌قضائیه


#شرط_ضمن_عقد #دادگاه_خانواده #قانون_حمایت_خانواده #دعوا #عرف #قانون‌آیین‌دادرسی‌مدنی #حکم_بر_بطلان_دعوا #حق‌طلاق #زوجه #ازدواج‌دائم #شرط‌ضمن‌العقد #حق‌طلاق #دادگاه‌صادرکننده‌رأی‌منقوض #ازدواج_موقت #وکالت_در_طلاق #زوج #قانون_مدنی #نکاح #دیوان_عالی_کشور #دادگاه_تجدیدنظر_استان #نکاح_منقطع #قصد_مشترک_طرفین



jOin 🔜 @arayeghazayi

◀️ اینستاگرام:🔻
instagram.com/arayeghazayi

⚖ #دادنامه جالب و #مستدل راجع به #اتهام حضور در معابر و انظار عمومی بدون حجاب شرعی

🔹 توجه #دادگاه به #داوری #عرف زمان و مکان

jOin 🔜 @arayeghazayi ⚖

🟣 چکیده:
تأمین دلیل مستلزم تعیین وقت اجراي قرار و ابلاغ آن به طرف مقابل است؛ مگر اینکه اجراي قرار فوریت داشته باشد یا تعیین طرف مقابل براي درخواست کننده تأمین دلیل ممکن نباشد.


🔰 نظریه مشورتی
۱۳۹۹/۱۱/۱۳-۷/۹۹/۱۵۷۵
🔹شماره پرونده: ۹۹-۱۲۷-۱۵۷۵ ح

🟧 استعلام:
1- آیا در اجراي ماده ۱۵۲ قانون آیین دادرسی دادگاه هاي عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب ۱۳۷۹ باید وقت جهت اجراي قرار تأمین دلیل تعیین شود و درصورتی که دلیل مورد نظر خواهان نزد خوانده باشد، آیا دادگاه تکلیفی به پذیرش درخواست خواهان تأمین دلیل دارد؟

۲. اگر شخصی مال غیرمنقول خود را مدتی رها کند و شخصی آن را تصرف کند آیا عمل این شخص تصرف عدوانی است؟

۳. ملاك سبق تصرف در دعواي تصرف عدوانی چیست؟

♦ پاسخ:

۱. الف- با عنایت به مواد ۱۵۲ و ۱۵۴ قانون آیین دادرسی دادگاه هاي عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب ۱۳۷۹ اجراي تأمین دلیل مستلزم تعیین وقت اجراي قرار و ابلاغ آن به طرف مقابل است؛ مگر اینکه اجراي قرار فوریت داشته باشد یا تعیین طرف مقابل براي درخواست کننده تأمین دلیل ممکن نباشد.

ب- با عنایت به تصریح مقنن در ماده ۱۴۹ قانون آیین دادرسی دادگاه هاي عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب ۱۳۷۹ تأمین دلایلی که نزد طرف دعوي یا دیگري است نیز امکان‌پذیر است. بنابراین اگر درخواست تأمین سندي شده باشد که نزد طرف مقابل است، دادگاه به وي اخطار می کند تا در وقت اجراي قرار سند مذکور را ابراز کند.

۲ و ۳. احراز تصرف با توجه به وضعیت ملک و عرف محل حسب مورد بر عهده مرجع قضایی رسیدگی کننده است.

#عرف #تصرف #خواهان #تأمین_دلیل #قانون_آیین_دادرسی_دادگاه_های_عمومی_و_انقلاب_در_امور_مدنی #رای #تصرف_عدوانی #پرونده #دادرسی #دادنامه #نظریه‌مشورتی #دلیل #ابلاغ #سند #تعیین_وقت #اجرای_قرار

◀️ اینستاگرام:🔻
instagram.com/arayeghazayi