آرای قضایی
⚖ در زمان هخامنشیان برای آنکه کار #محاکمات به درازا نکشد برای هر نوع #دعوی مدت زمان معینی #مقرر شده بود که می بایست در ظرف آن مدت #حکم #صادر شود. jOin🔜@arayeghazayi ⚖
🌼🍃🌹🍃🌺🍃🌷🍃🌺
🍃🌺🍃🌼🍃🌺
🌺🍃🌷
🌸
🔷 برگزاری دوباره #دادگاه #سقراط در آتن
jOin 🔜 @arayeghazayi
⚖ #حکم #تبرئه بعد از ۲۴۰۰ سال صادر شد
✳️ یک مرکز فرهنگی و هنری در آتن با برگزاری مجدد دادگاه "سقراط" این #فیلسوف شهیر و کبیر یونانی را از #اتهامات وارد بر او در ۲۴۰۰ سال پیش تبرئه کرد .
در مرکز فرهنگ و هنر اوناسیس آتن #جلسه نمادین #محاکمه سقراط برگزار شد و بسیاری از حقوقدانان معتبر اروپایی و آمریکایی به عنوان #وکلا و اعضای #هیئت_منصفه در این #محکمه حضور یافتند .
در این محکمه نمادین برخی از وکلا نقش #شاکی و برخی دیگر نقش #مدافع را بازی کردند و در نهایت #اکثریت اعضای هیئت منصفه و حاضران در جلسه به #برائت سقراط حکیم از اتهامات وارده #رای دادند .
گفتنی است سقراط در سال ۳۹۹ قبل از میلاد در محکمه ای در آتن به #اتهام #توهین به خدایان و منحرف کردن جوانان به #مرگ با نوشیدن جام شوکران #محکوم شد و در حالی که بسیاری از دوستان و شاگردان او از وی خواستند تا مقدمات #فرار وی از #زندان را فراهم کنند اما سقراط با نپذیرفتن این موضوع در نهایت جام شوکران را سرکشید و به #تصمیم دادگاه گردن گذاشت .
دلیل اصلی محاکمه سقراط در دادگاه به قدرت رسیدن دوباره طرفداران دموکراسی در آتن بود .
در سال ۴۰۴ قبل از میلاد، آتن در نبرد با همسایه جنوبی خود اسپارت #شکست خورد و پس از آن شکست ۳۰ #سیاستمدار تحت حمایت و #تایید #دولت اسپارت در آتن به #قدرت رسیدند که به شدت #مخالف #دموکراسی بودند./دادبان
jOin 🔜 @arayeghazayi
☘
🌺🍃💐
🍃🌺🍃🌼🍃🌺
🌼🍃🍂🍃🌺🍃🌾🍃🌺
🍃🌺🍃🌼🍃🌺
🌺🍃🌷
🌸
🔷 برگزاری دوباره #دادگاه #سقراط در آتن
jOin 🔜 @arayeghazayi
⚖ #حکم #تبرئه بعد از ۲۴۰۰ سال صادر شد
✳️ یک مرکز فرهنگی و هنری در آتن با برگزاری مجدد دادگاه "سقراط" این #فیلسوف شهیر و کبیر یونانی را از #اتهامات وارد بر او در ۲۴۰۰ سال پیش تبرئه کرد .
در مرکز فرهنگ و هنر اوناسیس آتن #جلسه نمادین #محاکمه سقراط برگزار شد و بسیاری از حقوقدانان معتبر اروپایی و آمریکایی به عنوان #وکلا و اعضای #هیئت_منصفه در این #محکمه حضور یافتند .
در این محکمه نمادین برخی از وکلا نقش #شاکی و برخی دیگر نقش #مدافع را بازی کردند و در نهایت #اکثریت اعضای هیئت منصفه و حاضران در جلسه به #برائت سقراط حکیم از اتهامات وارده #رای دادند .
گفتنی است سقراط در سال ۳۹۹ قبل از میلاد در محکمه ای در آتن به #اتهام #توهین به خدایان و منحرف کردن جوانان به #مرگ با نوشیدن جام شوکران #محکوم شد و در حالی که بسیاری از دوستان و شاگردان او از وی خواستند تا مقدمات #فرار وی از #زندان را فراهم کنند اما سقراط با نپذیرفتن این موضوع در نهایت جام شوکران را سرکشید و به #تصمیم دادگاه گردن گذاشت .
دلیل اصلی محاکمه سقراط در دادگاه به قدرت رسیدن دوباره طرفداران دموکراسی در آتن بود .
در سال ۴۰۴ قبل از میلاد، آتن در نبرد با همسایه جنوبی خود اسپارت #شکست خورد و پس از آن شکست ۳۰ #سیاستمدار تحت حمایت و #تایید #دولت اسپارت در آتن به #قدرت رسیدند که به شدت #مخالف #دموکراسی بودند./دادبان
jOin 🔜 @arayeghazayi
☘
🌺🍃💐
🍃🌺🍃🌼🍃🌺
🌼🍃🍂🍃🌺🍃🌾🍃🌺
🔰 #هوش‌مصنوعی و #چالش‌های‌حقوقی آن
🔸رویا معتمدنژاد:
هوش‌مصنوعی چهارمین #انقلاب را در دنیا برپا کرده و همه چیز را تحت‌تأثیر خود قرار داده است
نشست‌تخصصی عصر هوش‌مصنوعی و چالش‌های‌حقوقی آن در #دانشکده‌حقوق و #علوم‌سیاسی دانشگاه علامه‌طباطبائی برگزار شد.
دکتر رویا معتمدنژاد در این نشست با تأکید بر اینکه هوش‌مصنوعی چهارمین انقلاب را در دنیا برپا کرده و همه چیز را تحت‌تأثیر خود قرار داده است، گفت: #جامعه‌بین‌المللی نمی‌توانسته در این زمینه بی‌تفاوت باشد و در پی چارچوب‌گذاری و اخلاق‌مند کردن آن است.
او ادامه داد: اقداماتی که تاکنون به صورت محسوس انجام شده به‌صورت تشکیل #کنفرانس، تدارک استراتژی‌ها، #تأسیس نهاد‌های گوناگون تدوین کتب و مقالات و در نهایت #قضات و رگولاتور‌ها کم‌کم وارد عرصه #چارچوب‌گذاری برای هوش‌مصنوعی شده‌اند.
وی با اشاره به تلاش‌هایی که در #اروپا برای چارچوب‌گذاری تکنولوژی‌های جدید از جمله هوش‌مصنوعی وجود دارد، تأکید کرد: «پیشرفت و فعال بودن اروپا در #استانداردسازی برای #دیجیتال و هوش‌مصنوعی را بتوان این‌گونه #ارزیابی کرد که، چون اروپا به لحاظ اقتصادی یا #تکنولوژی نمی‌تواند هم سطح آمریکا یا چین باشد لااقل استاندارد‌هایی را برای این حوزه‌ها تدوین کند.
معتمدنژاد افزود: در این زمینه #آیین‌نامه ۲۰۱۶ اروپا در زمینه #حمایت از داده‌ها به نوعی جهانی شد و شرکت‌های آمریکایی را #ملزم می‌کند تا استاندارد‌های اروپایی را رعایت کنند. از نگاه وی به نظر می‌رسد جوامع دموکراتیک از تکنولوژی و هوش‌مصنوعی استقبال می‌کنند، اما به شرطی که به #حقوق‌بشر لطمه‌ای وارد نشود و از سوءاستفاده‌ها #ممانعت شود.»
این استاد #حقوق‌ارتباطات #دانشگاه‌علامه‌طباطبائی تصریح کرد: «همه جوامع روی پتانسیل‌های عظیم هوش‌مصنوعی تأکید دارند، ولی نگرانی‌های بی‌سابقه‌ای هم در این زمینه وجود دارد؛ بر هم خوردن #صلح‌جهانی، سوءاستفاده از داده‌های شخصی و #نقض #حریم‌خصوصی و #آزادی‌بیان و #آزادی‌عقیده از این چالش‌هاست. همچنین ممکن است هوش‌مصنوعی سبب شود کیفیت و تنوع اطلاعات پایین بیاید و #دموکراسی خدشه‌دار شود.»
بنا به تأکید وی دغدغه دیگری که در جوامع‌اروپایی نسبت به هوش‌مصنوعی وجود دارد، بر هم خوردن بیش از پیش #تعادل‌قدرت در جهان است و اینکه شرکت‌های بخش‌خصوصی #انحصار همه چیز را در دست بگیرند و #انسان به صورت #کالا دربیاید و تنها نظاره‌گر و اسیر شرکت‌های مولتی‌ناسیونال باشد. تقویت #تبعیض با سیستم‌های الگوریتمی و رسیدن به جایی که الگوریتم‌ها به جای انسان‌ها #تصمیم‌گیری کنند و یک گروه خاص دارای پول و نفوذ #قدرت را در دست بگیرند؛ این‌ها دغدغه‌هایی است که در اروپا پیرامون هوش‌مصنوعی وجود دارد.
به گفته معتمدنژاد اروپایی‌ها می‌گویند: «ما خواب بودیم یک دفعه بیدار شدیم دیدیم اپل، #گوگل و فیس‌بوک و این چند #شرکت ما را #مستعمره خود کرده‌اند» اروپا یک دفعه بیدار شد و شروع به چارچوب‌گذاری کرد؛ بنابراین اروپا اگر به لحاظ صنعتی و #سرمایه حرف اول را نمی‌زند در عرصه‌حقوقی چه در عصر دیجیتال و چه در عصر هوش‌مصنوعی تلاش می‌کند چارچوب‌گذاری کند.
وی در این زمینه به اقدامات #شورای‌اروپا اشاره کرد و افزود: «در ۲۰۱۹ کنفرانسی را تحت عنوان «تأثیر هوش‌مصنوعی بر حقوق‌بشر، دموکراسی و دولت‌قانونمند؛ قاعده‌بازی را تعریف کردن» اروپا می‌خواهد قبل از آنکه هوش‌مصنوعی پیشرفت بکند #قواعد‌بازی را تعریف کند و اسیر تکنولوژی نشود. همچنین این #شورا، سپتامبر ۲۰۱۹ #کمیته هوش‌مصنوعی را تأسیس کرده است. علاوه بر این #منشور‌اخلاقی در زمینه استفاده قضات از هوش‌مصنوعی، #کمیسر‌حقوق‌بشر اروپا هم ۱۰ اقدام برای مقابله با #سوءاستفاده از هوش‌مصنوعی منتشر کرده است. طرح آثار سیستم‌های الگوریتمیک بر حقوق‌بشر هم یکی از طرح‌هایی است که اروپا در دست اقدام دارد.
او اظهار کرد: با چنین شرایطی و در حالیکه کشور‌های اروپایی نگران چالش‌های‌حقوقی ناشی از گسترش تکنولوژی هوش‌مصنوعی هستند، ما با وجود اینکه هم‌اکنون مصرف‌کننده این تکنولوژی هستیم، هنوز تدبیری برای مواجهه با چالش‌های‌حقوقی آن نداشته‌ایم. همچنان که #قوانین مرتبط با #فضای‌مجازی هم در کشورمان با چالش‌هایی مواجه است و این مسئله در کنار #سواد‌رسانه‌ای پایین کاربران ایرانی موجب شده تا #جرائم‌مجازی در کشور رشدی قابل‌تأمل داشته باشد و این مسئله در نظر گرفتن #تدابیر‌حقوقی برای مواجهه با چالش‌های هوش‌مصنوعی را ضروری‌تر جلوه می‌دهد./ #عطنا
jOin 🔜 @arayeghazayi
◀️ اینستاگرام:🔻
instagram.com/arayeghazayi
🔸رویا معتمدنژاد:
هوش‌مصنوعی چهارمین #انقلاب را در دنیا برپا کرده و همه چیز را تحت‌تأثیر خود قرار داده است
نشست‌تخصصی عصر هوش‌مصنوعی و چالش‌های‌حقوقی آن در #دانشکده‌حقوق و #علوم‌سیاسی دانشگاه علامه‌طباطبائی برگزار شد.
دکتر رویا معتمدنژاد در این نشست با تأکید بر اینکه هوش‌مصنوعی چهارمین انقلاب را در دنیا برپا کرده و همه چیز را تحت‌تأثیر خود قرار داده است، گفت: #جامعه‌بین‌المللی نمی‌توانسته در این زمینه بی‌تفاوت باشد و در پی چارچوب‌گذاری و اخلاق‌مند کردن آن است.
او ادامه داد: اقداماتی که تاکنون به صورت محسوس انجام شده به‌صورت تشکیل #کنفرانس، تدارک استراتژی‌ها، #تأسیس نهاد‌های گوناگون تدوین کتب و مقالات و در نهایت #قضات و رگولاتور‌ها کم‌کم وارد عرصه #چارچوب‌گذاری برای هوش‌مصنوعی شده‌اند.
وی با اشاره به تلاش‌هایی که در #اروپا برای چارچوب‌گذاری تکنولوژی‌های جدید از جمله هوش‌مصنوعی وجود دارد، تأکید کرد: «پیشرفت و فعال بودن اروپا در #استانداردسازی برای #دیجیتال و هوش‌مصنوعی را بتوان این‌گونه #ارزیابی کرد که، چون اروپا به لحاظ اقتصادی یا #تکنولوژی نمی‌تواند هم سطح آمریکا یا چین باشد لااقل استاندارد‌هایی را برای این حوزه‌ها تدوین کند.
معتمدنژاد افزود: در این زمینه #آیین‌نامه ۲۰۱۶ اروپا در زمینه #حمایت از داده‌ها به نوعی جهانی شد و شرکت‌های آمریکایی را #ملزم می‌کند تا استاندارد‌های اروپایی را رعایت کنند. از نگاه وی به نظر می‌رسد جوامع دموکراتیک از تکنولوژی و هوش‌مصنوعی استقبال می‌کنند، اما به شرطی که به #حقوق‌بشر لطمه‌ای وارد نشود و از سوءاستفاده‌ها #ممانعت شود.»
این استاد #حقوق‌ارتباطات #دانشگاه‌علامه‌طباطبائی تصریح کرد: «همه جوامع روی پتانسیل‌های عظیم هوش‌مصنوعی تأکید دارند، ولی نگرانی‌های بی‌سابقه‌ای هم در این زمینه وجود دارد؛ بر هم خوردن #صلح‌جهانی، سوءاستفاده از داده‌های شخصی و #نقض #حریم‌خصوصی و #آزادی‌بیان و #آزادی‌عقیده از این چالش‌هاست. همچنین ممکن است هوش‌مصنوعی سبب شود کیفیت و تنوع اطلاعات پایین بیاید و #دموکراسی خدشه‌دار شود.»
بنا به تأکید وی دغدغه دیگری که در جوامع‌اروپایی نسبت به هوش‌مصنوعی وجود دارد، بر هم خوردن بیش از پیش #تعادل‌قدرت در جهان است و اینکه شرکت‌های بخش‌خصوصی #انحصار همه چیز را در دست بگیرند و #انسان به صورت #کالا دربیاید و تنها نظاره‌گر و اسیر شرکت‌های مولتی‌ناسیونال باشد. تقویت #تبعیض با سیستم‌های الگوریتمی و رسیدن به جایی که الگوریتم‌ها به جای انسان‌ها #تصمیم‌گیری کنند و یک گروه خاص دارای پول و نفوذ #قدرت را در دست بگیرند؛ این‌ها دغدغه‌هایی است که در اروپا پیرامون هوش‌مصنوعی وجود دارد.
به گفته معتمدنژاد اروپایی‌ها می‌گویند: «ما خواب بودیم یک دفعه بیدار شدیم دیدیم اپل، #گوگل و فیس‌بوک و این چند #شرکت ما را #مستعمره خود کرده‌اند» اروپا یک دفعه بیدار شد و شروع به چارچوب‌گذاری کرد؛ بنابراین اروپا اگر به لحاظ صنعتی و #سرمایه حرف اول را نمی‌زند در عرصه‌حقوقی چه در عصر دیجیتال و چه در عصر هوش‌مصنوعی تلاش می‌کند چارچوب‌گذاری کند.
وی در این زمینه به اقدامات #شورای‌اروپا اشاره کرد و افزود: «در ۲۰۱۹ کنفرانسی را تحت عنوان «تأثیر هوش‌مصنوعی بر حقوق‌بشر، دموکراسی و دولت‌قانونمند؛ قاعده‌بازی را تعریف کردن» اروپا می‌خواهد قبل از آنکه هوش‌مصنوعی پیشرفت بکند #قواعد‌بازی را تعریف کند و اسیر تکنولوژی نشود. همچنین این #شورا، سپتامبر ۲۰۱۹ #کمیته هوش‌مصنوعی را تأسیس کرده است. علاوه بر این #منشور‌اخلاقی در زمینه استفاده قضات از هوش‌مصنوعی، #کمیسر‌حقوق‌بشر اروپا هم ۱۰ اقدام برای مقابله با #سوءاستفاده از هوش‌مصنوعی منتشر کرده است. طرح آثار سیستم‌های الگوریتمیک بر حقوق‌بشر هم یکی از طرح‌هایی است که اروپا در دست اقدام دارد.
او اظهار کرد: با چنین شرایطی و در حالیکه کشور‌های اروپایی نگران چالش‌های‌حقوقی ناشی از گسترش تکنولوژی هوش‌مصنوعی هستند، ما با وجود اینکه هم‌اکنون مصرف‌کننده این تکنولوژی هستیم، هنوز تدبیری برای مواجهه با چالش‌های‌حقوقی آن نداشته‌ایم. همچنان که #قوانین مرتبط با #فضای‌مجازی هم در کشورمان با چالش‌هایی مواجه است و این مسئله در کنار #سواد‌رسانه‌ای پایین کاربران ایرانی موجب شده تا #جرائم‌مجازی در کشور رشدی قابل‌تأمل داشته باشد و این مسئله در نظر گرفتن #تدابیر‌حقوقی برای مواجهه با چالش‌های هوش‌مصنوعی را ضروری‌تر جلوه می‌دهد./ #عطنا
jOin 🔜 @arayeghazayi
◀️ اینستاگرام:🔻
instagram.com/arayeghazayi
🔰حاکمیت قانون یا حاکمیت به‌وسیلۀ قانون
✍ عیسی‌امینی؛
۲۹ اسفندماه ۱۳۹۸
شنیده می‌شود #پیش‌نویس آیین‌نامۀ جدید قوۀ‌قضاییه بر لایحۀ‌قانونی‌استقلال‌کانون‌وکلای‌دادگستری مصوب ۱۳۳۱ تدوین شد...!
لذا بر آن شدم یادداشتی برای مهم‌ترین ویژگی حکومت‌های‌مردم‌سالار که #حکمرانی‌قانون است بنویسم؛ زیرا #حاکمیت‌قانونْ ملاک اصلی توسعۀ‌ملی و حدود تحقق #دموکراسی در یک کشور است.
حکمرانی #قانون برخاسته از تحدید #قدرت‌سیاسی پس از سیر تاریخی مطالبه‌گری و تحکیم #مردم‌سالاری است. در این‌صورت، تصمیمات براساس سلیقه، عدم‌قابلیت‌پیش‌بینی و ارادۀ‌فردی اتخاذ نمی‌شود.
#حکمرانی‌خوب، #حکومت‌خرد‌جمعی با محور #عقلانیت بر ارادۀ‌شخصی است و #حقوق‌اداری، #حکمران را الگوی‌تسهیل‌گر می‌داند، نه صاحب‌قدرت‌مداخله‌گر. بدین جهت است که «#مردم و #حاکمیت باید از حکمرانی قانون پشتیبانی کنند.»
پرسش این است که چرا مردم باید هزینۀ حمایت از حاکمیت‌قانون را متقبل شوند؟ این موضوع یک #دلیل بیش ندارد. اگر حاکمیت قانون از #جامعه رخت بربندد، جامعۀ‌مدنی جای خود را به #قدرت، #انحصار و عدم‌قابلیت‌پیش‌بینی می‌دهد.
اگر چنین باشد، ممکن است این تلقی پیش آید که حکمرانی قانون مغایر با منافع‌حاکمیت‌های‌سیاسی است و آن‌ها دیگر نیازمند چنین امری نیستند. درحالی‌که بر عکس، #ذی‌نفع اصلیِ حاکمیت قانون، که نتیجۀ خرد جمعی و مشارکت‌همگانی است، تنها نماندن نظام‌های‌سیاسی در برابر توفان‌ها و گردبادهاست.
از سوی دیگر، حدود حکومت‌قانون، پیمانه‌ای دقیق برای میزان توسعۀ پایدار، نرخ #رشد‌اقتصادی، حدود #آزادی‌های‌عمومی و مدنی در یک کشور است.
نکتۀ مهم این است حکومت قانون همان «حکومت به‌وسیلۀ قانون» نیست. یعنی #قانون‌گذار به‌جایِ آنکه به دنبال انعکاس ارادۀ‌عمومی در قالب قانون باشد، به دنبال #قانونگذاری برای تحکیم قدرت‌سیاسی و یا با بی‌توجهی به ارادۀ‌عمومی و خیر جامعه باشد. در اینجا می‌توان یک مثال ارائه کرد: تبصرۀ مادۀ ۴۸ #قانون‌آیین‌دادرسی‌کیفری است که با حکم قانون، #آزادی‌عمومی سلب شد.
شکل سوم، «حکومت به‌وسیلۀ آیین‌نامۀ در مقام قانون» و ایجاد ساختار و #حق و #تکلیف بدین‌وسیله است که به‌مراتب بدتر از «حکومت به‌وسیلۀ قانون» می‌باشد و نشان از ضعف حداکثری و عدم کارامدی #مجلس دارد. اگر #آیین‌نامه به‌جایِ قانون بر چارچوب‌سازی یک نهاد سیاسی و یا #نهاد‌مدنی حاکمیت یافت، آن #نهاد‌سیاسی از قالب قانون اساسی کشور خارج می‌شود و آن نهاد مدنی نیز به نهاد دولتی یا وابسته و بی‌اثر تبدیل خواهد شد و حداکثر نام تاریخی‌اش را با خود یدک خواهد کشید. در حکمرانی به‌وسیلۀ آیین‌نامه‌ها، نه مردم‌سالاری و توسعۀ پایدار باقی خواهد ماند و نه #حقوق‌مدنی مردم و آزادی‌های‌عمومی.
در این روزها و در اوج بحران کرونا شنیده‌ها حاکی از آن است که آیین‌نامه‌ای در قوۀ‌قضاییه جهت لایحۀ‌قانون‌استقلال‌کانون‌وکلای‌دادگستری مصوب ۱۳۳۴ و به‌جایِ آیین‌نامۀ ۶۴ سالۀ آن تدوین شده است که اگر این خبر صحت داشته باشد و «حتی یک ماده» از آن نیز ـ‌که بی‌گمان در مقام قانونگذاری و برخلافِ مادۀ ۲۲ لایحۀ مزبور است‌ـ #تصویب شود، مصداق حاکمیت به‌وسیلۀ آیین‌نامه‌ها و خارج‌کردن بی‌درنگ #کانون‌وکلای‌دادگستری از زمرۀ نهادهای‌مدنی و مستقل در عرصۀ داخلی و بین‌المللی و به منزلۀ فقدان کانون‌وکلای‌دادگستری مدنظر #اسناد‌بین‌المللی است که امیدوارم رئیس محترم قوۀ‌قضاییه و نظام با چنین انحرافی از حاکمیت‌قانون و پایان‌بخشیدن به #دادرسی‌منصفانه و آن هم پس از گذشتن شصت‌وهفت‌سال پیشینۀ #استقلال کانون‌وکلای‌دادگستری و چهل‌ویک‌سال از انقلاب‌اسلامی مقابله کنند. نهادهای‌اثرگذار حاکمیتی نمی‌توانند توفیق #مدیریت کارآمد داشته باشند، مگر اینکه با جلب #مشارکت نهادهای‌مدنی‌مستقل مدیریت خود را اعمال کنند. #آیین‌نامه‌نویسی بی‌پروا و غیرقابل‌اجرا به‌جایِ قانونی که عمری به درازای #تاریخ‌حقوق با ابعاد مختلف و پیچیده دارد هشداری جدی برای همکاران شریف و اساسا #نظام‌حقوقی کشور است. این‌گونه اقدامات نه‌تنها انطباقی با #قانون‌گرایی ندارد، بلکه تحمیل هزینه‌ای سنگین به #ملت، #دولت و کشور و نابودی این نهاد مدنی است./حاکمیت‌قانون
jOin 🔜 @arayeghazayi
◀️ اینستاگرام:🔻
instagram.com/arayeghazayi
✍ عیسی‌امینی؛
۲۹ اسفندماه ۱۳۹۸
شنیده می‌شود #پیش‌نویس آیین‌نامۀ جدید قوۀ‌قضاییه بر لایحۀ‌قانونی‌استقلال‌کانون‌وکلای‌دادگستری مصوب ۱۳۳۱ تدوین شد...!
لذا بر آن شدم یادداشتی برای مهم‌ترین ویژگی حکومت‌های‌مردم‌سالار که #حکمرانی‌قانون است بنویسم؛ زیرا #حاکمیت‌قانونْ ملاک اصلی توسعۀ‌ملی و حدود تحقق #دموکراسی در یک کشور است.
حکمرانی #قانون برخاسته از تحدید #قدرت‌سیاسی پس از سیر تاریخی مطالبه‌گری و تحکیم #مردم‌سالاری است. در این‌صورت، تصمیمات براساس سلیقه، عدم‌قابلیت‌پیش‌بینی و ارادۀ‌فردی اتخاذ نمی‌شود.
#حکمرانی‌خوب، #حکومت‌خرد‌جمعی با محور #عقلانیت بر ارادۀ‌شخصی است و #حقوق‌اداری، #حکمران را الگوی‌تسهیل‌گر می‌داند، نه صاحب‌قدرت‌مداخله‌گر. بدین جهت است که «#مردم و #حاکمیت باید از حکمرانی قانون پشتیبانی کنند.»
پرسش این است که چرا مردم باید هزینۀ حمایت از حاکمیت‌قانون را متقبل شوند؟ این موضوع یک #دلیل بیش ندارد. اگر حاکمیت قانون از #جامعه رخت بربندد، جامعۀ‌مدنی جای خود را به #قدرت، #انحصار و عدم‌قابلیت‌پیش‌بینی می‌دهد.
اگر چنین باشد، ممکن است این تلقی پیش آید که حکمرانی قانون مغایر با منافع‌حاکمیت‌های‌سیاسی است و آن‌ها دیگر نیازمند چنین امری نیستند. درحالی‌که بر عکس، #ذی‌نفع اصلیِ حاکمیت قانون، که نتیجۀ خرد جمعی و مشارکت‌همگانی است، تنها نماندن نظام‌های‌سیاسی در برابر توفان‌ها و گردبادهاست.
از سوی دیگر، حدود حکومت‌قانون، پیمانه‌ای دقیق برای میزان توسعۀ پایدار، نرخ #رشد‌اقتصادی، حدود #آزادی‌های‌عمومی و مدنی در یک کشور است.
نکتۀ مهم این است حکومت قانون همان «حکومت به‌وسیلۀ قانون» نیست. یعنی #قانون‌گذار به‌جایِ آنکه به دنبال انعکاس ارادۀ‌عمومی در قالب قانون باشد، به دنبال #قانونگذاری برای تحکیم قدرت‌سیاسی و یا با بی‌توجهی به ارادۀ‌عمومی و خیر جامعه باشد. در اینجا می‌توان یک مثال ارائه کرد: تبصرۀ مادۀ ۴۸ #قانون‌آیین‌دادرسی‌کیفری است که با حکم قانون، #آزادی‌عمومی سلب شد.
شکل سوم، «حکومت به‌وسیلۀ آیین‌نامۀ در مقام قانون» و ایجاد ساختار و #حق و #تکلیف بدین‌وسیله است که به‌مراتب بدتر از «حکومت به‌وسیلۀ قانون» می‌باشد و نشان از ضعف حداکثری و عدم کارامدی #مجلس دارد. اگر #آیین‌نامه به‌جایِ قانون بر چارچوب‌سازی یک نهاد سیاسی و یا #نهاد‌مدنی حاکمیت یافت، آن #نهاد‌سیاسی از قالب قانون اساسی کشور خارج می‌شود و آن نهاد مدنی نیز به نهاد دولتی یا وابسته و بی‌اثر تبدیل خواهد شد و حداکثر نام تاریخی‌اش را با خود یدک خواهد کشید. در حکمرانی به‌وسیلۀ آیین‌نامه‌ها، نه مردم‌سالاری و توسعۀ پایدار باقی خواهد ماند و نه #حقوق‌مدنی مردم و آزادی‌های‌عمومی.
در این روزها و در اوج بحران کرونا شنیده‌ها حاکی از آن است که آیین‌نامه‌ای در قوۀ‌قضاییه جهت لایحۀ‌قانون‌استقلال‌کانون‌وکلای‌دادگستری مصوب ۱۳۳۴ و به‌جایِ آیین‌نامۀ ۶۴ سالۀ آن تدوین شده است که اگر این خبر صحت داشته باشد و «حتی یک ماده» از آن نیز ـ‌که بی‌گمان در مقام قانونگذاری و برخلافِ مادۀ ۲۲ لایحۀ مزبور است‌ـ #تصویب شود، مصداق حاکمیت به‌وسیلۀ آیین‌نامه‌ها و خارج‌کردن بی‌درنگ #کانون‌وکلای‌دادگستری از زمرۀ نهادهای‌مدنی و مستقل در عرصۀ داخلی و بین‌المللی و به منزلۀ فقدان کانون‌وکلای‌دادگستری مدنظر #اسناد‌بین‌المللی است که امیدوارم رئیس محترم قوۀ‌قضاییه و نظام با چنین انحرافی از حاکمیت‌قانون و پایان‌بخشیدن به #دادرسی‌منصفانه و آن هم پس از گذشتن شصت‌وهفت‌سال پیشینۀ #استقلال کانون‌وکلای‌دادگستری و چهل‌ویک‌سال از انقلاب‌اسلامی مقابله کنند. نهادهای‌اثرگذار حاکمیتی نمی‌توانند توفیق #مدیریت کارآمد داشته باشند، مگر اینکه با جلب #مشارکت نهادهای‌مدنی‌مستقل مدیریت خود را اعمال کنند. #آیین‌نامه‌نویسی بی‌پروا و غیرقابل‌اجرا به‌جایِ قانونی که عمری به درازای #تاریخ‌حقوق با ابعاد مختلف و پیچیده دارد هشداری جدی برای همکاران شریف و اساسا #نظام‌حقوقی کشور است. این‌گونه اقدامات نه‌تنها انطباقی با #قانون‌گرایی ندارد، بلکه تحمیل هزینه‌ای سنگین به #ملت، #دولت و کشور و نابودی این نهاد مدنی است./حاکمیت‌قانون
jOin 🔜 @arayeghazayi
◀️ اینستاگرام:🔻
instagram.com/arayeghazayi