APOS Iran | جامعه باز

راستی‌آزمایی ادعای معصومه ابتکار: «نگاه امام به جایگاه زن خیلی پیشرو و مترقی بود»

✍🏼 نیلوفر غلامی، همکار ارشد در موسسه ترویج جامعه باز

معصومه‌ ابتکار معاون امور زنان در دولت روحانی، سوم بهمن ۱۴۰۰ در مصاحبه‌ای با وبسایت انصاف نیوز به مناسبت روز مادر در دفاع از روح‌الله خمینی گفت: «امام در ارتباط با نقش و جایگاه زن مسلمان در عصر مدرنیته خیلی نگاه پیشرویی داشت. امام نه به عنوان رهبر سیاسی بلکه به عنوان فقیه و آدمی که یک عمر در عرصه فقه گذرانده بود نگاهش خیلی مترقیانه بود».

آیا ادعای ابتکار درست است؟ و نگاه خمینی به جایگاه زن «پیشرو و مترقی» بود؟

از لحاظ معنا و مفهوم، «جنسیت» مجموعه‌ای از صفات، انتظارها، نقش‌ها و اجزای غیر بیولوژیکی است که از نظر فرهنگی و اجتماعی برای هر جنس مناسب شمرده می‌شود. بر همین اساس «تبعیض جنسیتی» به معنای عدم وجود برابری میان هر جنس، در برخورداری از امکانات و فرصت‌هاست که منجر به فرودست شمرده شدن یک جنس می‌شود.

نمونه مملوس تبعیض جنسیتی در جامعه ایران را می‌توان در محرومیت زنان به عنوان نیمی از جامعه از حقوق اجتماعی و اقتصادی، فرصت‌ها، منابع و امکانات در زمینه‌های گوناگون بر شمرد.

به اعتقاد نهادهای بین‌المللی «نابرابری جنسیتی همچنان مانع اصلی توسعه انسانی است» و اگر نیمی از جمعیت جهان به اندازه نیمی دیگر درگیر نباشند، «اهداف توسعه پایدار قابل دستیابی نیستند».

بر اساس آمارهای جهانی، ایران در زمره کشورهایی است که در آن‌ها «شکاف جنسیتی» میان زنان و مردان بالاست. مجمع جهانی اقتصاد که هر ساله شاخص شکاف جنسیتی را منتشر می‌کند، چهار بعد کلیدی را می‌سنجد: مشارکت اقتصادی و فرصت، پیشرفت تحصیلی، سلامت و بقا، و توانمندسازی قدرت.

در آمارهای ارائه شده توسط این نهاد در سال ۲۰۲۰، ایران از میان ۱۵۳ کشور رتبه ۱۴۸ را به خود اختصاص داده است. رتبه‌ای به مراتب پایین‌تر از کشورهای دیگر آسیا و خاورمیانه و در وضعیت بهتری نسبت به کنگو، سوریه، پاکستان، عراق و یمن.

پایه‌گذار این وضعیت برای زنان ایرانی، روح‌الله خمینی بود و با روی کار آمدن جمهوری اسلامی زنان ایرانی بسیاری از حقوق خود را که پیش‌تر و در دوره پهلوی از آن برخوردار بودند، از دست دادند. او که از مخالفان سرسخت اعطای حق رای به زنان ایرانی در غالب قانون «انجمن‌های ایالتی ولایتی» بود پس از رسیدن به قدرت، قانون حمایت از خانواده را که به مرد به راحتی اجازه ازدواج مجدد نمی‌داد، حداقل سن ازدواج را برای زنان ۱۸ و برای مردان ۲۰ سال تعیین کرده و قوانین طلاق را بهبود بخشیده بود، ملغی کرد.

نگاه «زن‌ستیز» خمینی به خوبی در سخنانش مشهود بود. او اندکی پس از بهمن ۱۳۵۷ فرمان حجاب اجباری را صادر کرد چرا که از نگاه او زنانی که می‌خواستند «حق انتخاب نوع پوشش» خودشان را داشته باشند، کسانی بودند که می‌خواستند «لخت شوند و خودشان را بزک کنند». او همچنین نقش زنان را بیش از همه چیز در قالب «همسری و مادری» در نظر می‌گرفت و تربیت فرزند برای زن را «شغل شریفی» می‌دانست که «از همه شغل‌ها بالاتر است».

به وضوح می‌توان گفت که ادعای معصومه ابتکار درباره «پیشرو بودن نگاه روح‌الله خمینی به زنان» کاملا نادرست است و نگاه او به زنان نه از بعد انسانی و برابر با مردان، بلکه به عنوان «نیرویی در خدمت اسلام و انقلاب» در وقت ضرورت بود.

ادامه راستی‌آزمایی را اینجا بخوانید.

#راستی_آزمایی #حقوق_زنان
@aposiran

موسسه ترویج جامعه باز

راستی‌آزمایی ادعای معصومه ابتکار: «نگاه امام به جایگاه زن خیلی پیشرو و مترقی بود» -

راستی‌آزمایی ادعای معصومه ابتکار: «نگاه امام به جایگاه زن خیلی پیشرو و مترقی بود» نیلوفر غلامی، همکار ارشد در موسسه ترویج جامعه باز معصومه‌

5.5K views06:45