ТАРОВИҲ НАМОЗИ ҚАНДАЙ АДО ЭТИЛАДИ?
#намоз
❓358-CАВОЛ: Ҳозирги карантин пайтида таровиҳ намозини ҳамма ўз уйида ўқиши кераклигини айтишмоқда. Уни қандай адо этилиши ҳақида тўлиқроқ маълумот берсангиз.
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Таровиҳ – истироҳат маъносидаги "тарвиҳа" сўзининг кўплигидир. Тўрт ракат ўқиб, ортидан дам олингани учун бу намоз шундай номланган.
Рамазон ойи фазилатларга бойдир. Унинг фазилатларидан бири ой давомида хуфтон намозидан кейин таровеҳ намози ўқишдир. Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам таровеҳ намози ҳақида шундай деганлар:
"إِنَّ اللهَ فَرَضَ صِيَامَ رَمَضَانَ وَسَنَنْتُ لَكُمْ قِيَامَهُ فَمَنْ صَامَهُ وَقَامَهُ إِيْمَاناً وَاحْتِسَابًا خَرَجَ مِنْ ذُنُوبِهِ كَيَوْمٍ وَلَدَتْهُ أُمُّهُ" (رواه الإِمامُ النسائى عن عَبْدِ الرَّحْمَنِ ابن عوف، رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ).
яъни: “Аллоҳ таоло Рамазон рўзасини фарз қилди ва мен унинг қиёмини сизлар учун суннат қилдим. Кимки имон ва ишонч билан, савоб умидида рўза тутса ва кечалари қоим турса, онадан туғилган кунидагидек гуноҳлардан пок бўлади” (Имом Насоий ривоятлари).
Рамазоннинг кечаларида қоим бўлиш, деганда таровиҳ намозини адо этиш тушунилади. Демак, ихлос билан савоб умидида Рамазон рўзасини тутиб, таровиҳ намозларини ўқисак, Рамазон ойи тугаши билан онадан туғилган боладек гуноҳлардан фориғ бўламиз, иншааллоҳ.
Таровеҳ намозини ўқиш эркакларга ҳам, аёлларга ҳам таъкидланган суннатдир. Таровиҳни ёлғиз ўқиш мумкин, лекин жамоат бўлиб ўқилса, жамоатга ваъда қилинган ажру савобга эришилади. Икки киши ҳам жамоат ҳисобланади. Қанча жамоат кўп бўлса шунча савоби ҳам кўп бўлади.
Таровиҳ намозига азон ва такбир айтилмайди.
Таровиҳнинг ракатлари: Таровеҳ йигирма ракатдир. Ҳар икки ракатдан сўнг салом берилади. Тўрт ракатдан ўқиш ҳам жоиз. Ҳар тўрт ракат ўқилгандан сўнг тўрт ракат намоз ўқиладиган муддатча дам олиш мустаҳаб. Ушбу истироҳат пайтида тасбиҳ, таҳлил айтиш афзал. Бизнинг юртимизда қуйидагича тасбиҳни уч марта айтиш одат бўлган: Субҳаана зил мулки вал малакут. Субҳаана зил ъиззати вал ъазомати вал қудроти вал кибрияяяи вал жабарут. Субҳаанал маликил ҳаййиллази лаа янааму валаа ямуут. Суббуҳун қуддусун роббунаа ва роббул малааикати варруҳ. Лаа илааҳа иллаллоҳу настағфируллоҳ, насалукал жанната ва наъузу бика минан-наар.
Ушбу тасбиҳни бир киши ўқийди, қолганлар қулоқ солади. Тасбиҳни ёд олгунга қадар китобдан ўқиса ҳам бўлади. Юқоридаги тасбеҳнинг ўрнига киши ўзи билган дуоларини ўқиши ёки жим туриши ҳам мумкин.
Таровиҳнинг вақти – Хуфтон ва унинг суннатидан кейин бошланиб тонг отгунгачадир. Таровиҳни витрдан олдин ўқиш афзал. Витрдан кейин ўқиса ҳам жоиз. Ёлғиз намоз ўқигувчи киши Рамазонда ҳам витрни ёлғиз ўқиши мумкин.
Таровиҳнинг нияти – “Икки ракат таровеҳ намозини ўқишни ният қилдим, юзимни қиблага қаратдим, холисан лиллаҳи таоло Аллоҳу акбар”. Агар имомга иқтидо қиладиган бўлса, ниятга “ушбу имомга иқтидо қилдим” деган жумлани қўшади.
Таровиҳда қироат – Рамазон ойида Таровеҳ намози ўқиш давомида Қуръони каримни бир марта хатм қилиш суннатдир. Қуръони каримни тўла ёд олмаган киши ҳар ракатда “Фотиҳа” сурасидан сўнг ўзи яхши билган сурани ўқиши мумкин, ҳатто “Фотиҳа” сурасидан бошқа фақат битта сурани билган киши Таровиҳнинг ҳар ракатида шу сурани зам сура қилиши мумкин.
Таровиҳ намозини жамоат бўлиб ўқилса, имом овоз чиқариб қироат қилади. Унга иқтидо қилганлар қироат қилмасдан тинглаб туради. Таровиҳни ёлғиз ўқувчи эркак кишилар эса ихтиёрли, хоҳласа овоз чиқариб, хоҳласа овозсиз қироат қилади.
Витр намозини фақат Рамазон ойида жамоат бўлиб ўқилади. Бунда имом витрнинг ҳар уч ракатида жаҳрий қироат қилади. Қунут дуосини имом ҳам, муқтадийлар ҳам ичларида ўқийдилар (“Ал-Фатовол ҳиндийя” ва “Фатҳу бобил иноя” китоблари). Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати.
👇🏾👇🏾
@ALRISALAH_UZ
#намоз
❓358-CАВОЛ: Ҳозирги карантин пайтида таровиҳ намозини ҳамма ўз уйида ўқиши кераклигини айтишмоқда. Уни қандай адо этилиши ҳақида тўлиқроқ маълумот берсангиз.
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Таровиҳ – истироҳат маъносидаги "тарвиҳа" сўзининг кўплигидир. Тўрт ракат ўқиб, ортидан дам олингани учун бу намоз шундай номланган.
Рамазон ойи фазилатларга бойдир. Унинг фазилатларидан бири ой давомида хуфтон намозидан кейин таровеҳ намози ўқишдир. Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам таровеҳ намози ҳақида шундай деганлар:
"إِنَّ اللهَ فَرَضَ صِيَامَ رَمَضَانَ وَسَنَنْتُ لَكُمْ قِيَامَهُ فَمَنْ صَامَهُ وَقَامَهُ إِيْمَاناً وَاحْتِسَابًا خَرَجَ مِنْ ذُنُوبِهِ كَيَوْمٍ وَلَدَتْهُ أُمُّهُ" (رواه الإِمامُ النسائى عن عَبْدِ الرَّحْمَنِ ابن عوف، رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ).
яъни: “Аллоҳ таоло Рамазон рўзасини фарз қилди ва мен унинг қиёмини сизлар учун суннат қилдим. Кимки имон ва ишонч билан, савоб умидида рўза тутса ва кечалари қоим турса, онадан туғилган кунидагидек гуноҳлардан пок бўлади” (Имом Насоий ривоятлари).
Рамазоннинг кечаларида қоим бўлиш, деганда таровиҳ намозини адо этиш тушунилади. Демак, ихлос билан савоб умидида Рамазон рўзасини тутиб, таровиҳ намозларини ўқисак, Рамазон ойи тугаши билан онадан туғилган боладек гуноҳлардан фориғ бўламиз, иншааллоҳ.
Таровеҳ намозини ўқиш эркакларга ҳам, аёлларга ҳам таъкидланган суннатдир. Таровиҳни ёлғиз ўқиш мумкин, лекин жамоат бўлиб ўқилса, жамоатга ваъда қилинган ажру савобга эришилади. Икки киши ҳам жамоат ҳисобланади. Қанча жамоат кўп бўлса шунча савоби ҳам кўп бўлади.
Таровиҳ намозига азон ва такбир айтилмайди.
Таровиҳнинг ракатлари: Таровеҳ йигирма ракатдир. Ҳар икки ракатдан сўнг салом берилади. Тўрт ракатдан ўқиш ҳам жоиз. Ҳар тўрт ракат ўқилгандан сўнг тўрт ракат намоз ўқиладиган муддатча дам олиш мустаҳаб. Ушбу истироҳат пайтида тасбиҳ, таҳлил айтиш афзал. Бизнинг юртимизда қуйидагича тасбиҳни уч марта айтиш одат бўлган: Субҳаана зил мулки вал малакут. Субҳаана зил ъиззати вал ъазомати вал қудроти вал кибрияяяи вал жабарут. Субҳаанал маликил ҳаййиллази лаа янааму валаа ямуут. Суббуҳун қуддусун роббунаа ва роббул малааикати варруҳ. Лаа илааҳа иллаллоҳу настағфируллоҳ, насалукал жанната ва наъузу бика минан-наар.
Ушбу тасбиҳни бир киши ўқийди, қолганлар қулоқ солади. Тасбиҳни ёд олгунга қадар китобдан ўқиса ҳам бўлади. Юқоридаги тасбеҳнинг ўрнига киши ўзи билган дуоларини ўқиши ёки жим туриши ҳам мумкин.
Таровиҳнинг вақти – Хуфтон ва унинг суннатидан кейин бошланиб тонг отгунгачадир. Таровиҳни витрдан олдин ўқиш афзал. Витрдан кейин ўқиса ҳам жоиз. Ёлғиз намоз ўқигувчи киши Рамазонда ҳам витрни ёлғиз ўқиши мумкин.
Таровиҳнинг нияти – “Икки ракат таровеҳ намозини ўқишни ният қилдим, юзимни қиблага қаратдим, холисан лиллаҳи таоло Аллоҳу акбар”. Агар имомга иқтидо қиладиган бўлса, ниятга “ушбу имомга иқтидо қилдим” деган жумлани қўшади.
Таровиҳда қироат – Рамазон ойида Таровеҳ намози ўқиш давомида Қуръони каримни бир марта хатм қилиш суннатдир. Қуръони каримни тўла ёд олмаган киши ҳар ракатда “Фотиҳа” сурасидан сўнг ўзи яхши билган сурани ўқиши мумкин, ҳатто “Фотиҳа” сурасидан бошқа фақат битта сурани билган киши Таровиҳнинг ҳар ракатида шу сурани зам сура қилиши мумкин.
Таровиҳ намозини жамоат бўлиб ўқилса, имом овоз чиқариб қироат қилади. Унга иқтидо қилганлар қироат қилмасдан тинглаб туради. Таровиҳни ёлғиз ўқувчи эркак кишилар эса ихтиёрли, хоҳласа овоз чиқариб, хоҳласа овозсиз қироат қилади.
Витр намозини фақат Рамазон ойида жамоат бўлиб ўқилади. Бунда имом витрнинг ҳар уч ракатида жаҳрий қироат қилади. Қунут дуосини имом ҳам, муқтадийлар ҳам ичларида ўқийдилар (“Ал-Фатовол ҳиндийя” ва “Фатҳу бобил иноя” китоблари). Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати.
👇🏾👇🏾
@ALRISALAH_UZ
НАМОЗДА ҚУРЪОННИНГ ЎЗБЕКЧА МАЪНОЛАР ТАРЖИМАСИНИ ЎҚИСАК БЎЛАДИМИ?
#намоз
❓363-CАВОЛ: Биз намоз ўқиганимизда ёки тиловат қилганимизда сураларни араб тилида ўқиймиз. Қуръони карим оятлари араб тилида бўлишидан ташқари уларнинг таржимаси, яъни ўзбек тилидаги маъноси хам бор. Менинг саволим, намоз ўқиётганда ёки умуман сура-оят ўқиётганда ўзбек тилида айтиб ўқиса бўладими?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Намозда араб тилидан бошқа тилларда қироат қилиш жоиз эмас. Бу ҳақида муҳаққиқ олим Мулла Али Қори айтадилар:
ولا القراءة بها أي لا يجزئ القراءة في الصلاة بالفارسية إلا بعذر وبه يفتي
Яъни: “Намозда форс тилида қироат қилиш жоиз эмас. Фақат узрли (араб тилига умуман тили қовушмаган) ҳолатда жоиз. Фатво жоиз эмаслигигадир”.
Форс тили дейилганда бошқа тиллар ҳам киради. Чунки бошқа тиллар Араб тилидаги маънони ифода қилиб бера олмайди. Қуръони карим эса Араб тилида нозил бўлган. Аллоҳ таоло “Биз у(Қуръон)ни араб тилида нозил қилдик”, – деган (“Фатҳу бобил иноя” китоби). Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати.
👇🏾👇🏾
@ALRISALAH_UZ
#намоз
❓363-CАВОЛ: Биз намоз ўқиганимизда ёки тиловат қилганимизда сураларни араб тилида ўқиймиз. Қуръони карим оятлари араб тилида бўлишидан ташқари уларнинг таржимаси, яъни ўзбек тилидаги маъноси хам бор. Менинг саволим, намоз ўқиётганда ёки умуман сура-оят ўқиётганда ўзбек тилида айтиб ўқиса бўладими?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Намозда араб тилидан бошқа тилларда қироат қилиш жоиз эмас. Бу ҳақида муҳаққиқ олим Мулла Али Қори айтадилар:
ولا القراءة بها أي لا يجزئ القراءة في الصلاة بالفارسية إلا بعذر وبه يفتي
Яъни: “Намозда форс тилида қироат қилиш жоиз эмас. Фақат узрли (араб тилига умуман тили қовушмаган) ҳолатда жоиз. Фатво жоиз эмаслигигадир”.
Форс тили дейилганда бошқа тиллар ҳам киради. Чунки бошқа тиллар Араб тилидаги маънони ифода қилиб бера олмайди. Қуръони карим эса Араб тилида нозил бўлган. Аллоҳ таоло “Биз у(Қуръон)ни араб тилида нозил қилдик”, – деган (“Фатҳу бобил иноя” китоби). Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати.
👇🏾👇🏾
@ALRISALAH_UZ
НАМОЗНИ ЖАМОАТ БЎЛИБ АДО ЭТИШ ТАРТИБИ ҚАНДАЙ?
#намоз
❓365-CАВОЛ: Ҳозирги кунда карантин сабабли масжидлар ёпилган. Кўпчилик уйда ибодат қиляпти. Мен жамоат билан ўқилган намозга 27 марта кўп савоб беришини эшитганман. Шунинг учун жамоат бўлиб намоз ўқиш қонун-қоидаларини тушунтириб берсангиз?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Дарҳақиқат, ёлғиз ўқилган намозга битта савоб берилса, жамоат бўлиб ўқилган намозга йигирма етти баробар кўп савоб берилади. Бу ҳақда Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам бундай марҳамат қилганлар:
"صَلاَةُ الْجَمَاعَةِ تَفْضُلُ صَلاَةَ الْفَذِّ بِسَبْعٍ وَعِشْرِيْنَ دَرَجَةً "
(رواه الإمام البخاري والإمام مسلم عن عبد الله بن عمر رضي الله عنهما).
яъни: “Жамоат билан ўқилган намоз ёлғиз ўқилган намоздан йигирма етти даража устундир” (Имом Бухорий ва Имом Муслим ривоятлари).
Демак, кўп савоб оламан деган киши албатта, жамоат бўлиб намоз ўқишга ҳаракат қилиши мақсадга мувофиқдир.
🔹Жамоатнинг адади. Барча уламоларимизнинг наздида жамоат бўлиш учун икки киши кифоя қилади. Бири имом бўлади. Иккинчиси иқтидо қилади. Икки кишига ҳам жамоатнинг савоби берилади. “Ал-мавсуъатул-фиқҳийя” китобида бу ҳақда шундай дейилган:
اتّفق الفقهاء على أنّ أقلّ عدد تنعقد به الجماعة اثنان، وهو أن يكون مع الإمام واحد،
فيحصل لهما فضل الجماعة
яъни: “Уламолар жамоат ҳосил бўладиган энг кам адад икки киши эканига иттифоқ қилганлар. Яъни имом билан яна бир киши бўлса, улар учун жамоатнинг фазилати ҳосил бўлади”.
Жамоат қанча кўп бўлса, ажр-савоби ҳам шунча кўпайиши ҳадиси шарифларда баён қилинган.
🔹Жамоат имомининг вазифаси. Имом барча намозларда ҳар бир “Аллоҳу акбар” лафзини овоз чиқариб айтади. Бомдод, Шом ва Хуфтон намозларида, шунингдек Рамазон ойидаги Таровиҳ ва Витр намозларида овозини чиқариб қироат қилади. Пешин ва Аср намозларида эса, овозини чиқармасдан қироат қилади. Имом рукудан қайтганда “Самиъаллоҳу лиман ҳамидаҳ”ни ўзини айтади. “Роббана лакал ҳамд”ни айтмайди. Имом намозни охиридаги “Ассалому алайкум ва раҳматуллоҳ”ни овоз чиқариб айтади. Имомга аёл киши иқтидо қиладиган бўлса, имом қалбидан унга имом бўлаётганини ўтказиб қўяди. Имом бўлган кишида асосан мазкур ўзгаришлар бўлади. Қолган барча амалларни ёлғиз ўқиганида қандай бажарса, имомликда ҳам худди шундай адо этади.
🔹Имомга эргашганнинг вазифаси. Иқтидо қилган киши ният пайтида “ушбу имомга иқтидо қилдим” деган маънодаги жумлани ниятига қўшади. Намозга “Аллоҳу акбар” деб киришгандан кейин “Субҳанакаллоҳумма...”ни ўқиб, жим туради. Қироат қилмайди. Имом “Самиъаллоҳу лиман ҳамидаҳ”ни айтса, иқтидо қилувчи “Роббана! Лакал ҳамд”ни айтади. Иқтидо қилувчи барча амалларни имомдан кейин бажаради. Иқтидо қилувчи қолган барча амалларни ёлғиз ўқиганида қандай бажарса, иқтидо қилганда ҳам худди шундай адо этади.
Имомнинг орқасида туриш тартиби. Агар имомга бир эркак иқтидо қилса, гарча у балоғатга етмаган ёш бола бўлса ҳам имомнинг ўнг тарафида туради. Бунда унинг оёғини бармоқлари имомнинг товонини баробарида бўлади.
Икки ва ундан ортиқ эркаклар иқтидо қилса, имомнинг орқасида алоҳида сафда турадилар.
Имомга бир ёки ундан ортиқ аёл иқтидо қилса, гарча у балоғатга етмаган ёш қиз бўлса ҳам имомнинг орқасида алоҳида сафда туради.
Иқтидо қилувчилар бир эркак ва бир аёл бўлса, гарчи улар балоғатга етмаган ёш бўлса ҳам, бир эркак имомнинг ўнг томонида туради. Бир аёл эса, иқтидо қилувчи эркакдан бир саф орқада туради.
Иқтидо қилувчилар эркаклар, балоғатга етмаган ўғил болалар, аёллар ва балоғатга етмаган қиз болалар бўлсалар. Биринчи сафда эркаклар, иккинчи сафда балоғатга етмаган ўғил болалар, учинчи сафда аёллар ва тўртинчи сафда балоғатга етмаган қиз болалар турадилар.
Аёлларнинг ўзлари жамоат бўлиб ўқиши макруҳ, чунки имом эркак бўлиши шартдир. (“Ал-Фатовол ҳиндийя” китоби). Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати.
👇🏾👇🏾
@ALRISALAH_UZ
#намоз
❓365-CАВОЛ: Ҳозирги кунда карантин сабабли масжидлар ёпилган. Кўпчилик уйда ибодат қиляпти. Мен жамоат билан ўқилган намозга 27 марта кўп савоб беришини эшитганман. Шунинг учун жамоат бўлиб намоз ўқиш қонун-қоидаларини тушунтириб берсангиз?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Дарҳақиқат, ёлғиз ўқилган намозга битта савоб берилса, жамоат бўлиб ўқилган намозга йигирма етти баробар кўп савоб берилади. Бу ҳақда Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам бундай марҳамат қилганлар:
"صَلاَةُ الْجَمَاعَةِ تَفْضُلُ صَلاَةَ الْفَذِّ بِسَبْعٍ وَعِشْرِيْنَ دَرَجَةً "
(رواه الإمام البخاري والإمام مسلم عن عبد الله بن عمر رضي الله عنهما).
яъни: “Жамоат билан ўқилган намоз ёлғиз ўқилган намоздан йигирма етти даража устундир” (Имом Бухорий ва Имом Муслим ривоятлари).
Демак, кўп савоб оламан деган киши албатта, жамоат бўлиб намоз ўқишга ҳаракат қилиши мақсадга мувофиқдир.
🔹Жамоатнинг адади. Барча уламоларимизнинг наздида жамоат бўлиш учун икки киши кифоя қилади. Бири имом бўлади. Иккинчиси иқтидо қилади. Икки кишига ҳам жамоатнинг савоби берилади. “Ал-мавсуъатул-фиқҳийя” китобида бу ҳақда шундай дейилган:
اتّفق الفقهاء على أنّ أقلّ عدد تنعقد به الجماعة اثنان، وهو أن يكون مع الإمام واحد،
فيحصل لهما فضل الجماعة
яъни: “Уламолар жамоат ҳосил бўладиган энг кам адад икки киши эканига иттифоқ қилганлар. Яъни имом билан яна бир киши бўлса, улар учун жамоатнинг фазилати ҳосил бўлади”.
Жамоат қанча кўп бўлса, ажр-савоби ҳам шунча кўпайиши ҳадиси шарифларда баён қилинган.
🔹Жамоат имомининг вазифаси. Имом барча намозларда ҳар бир “Аллоҳу акбар” лафзини овоз чиқариб айтади. Бомдод, Шом ва Хуфтон намозларида, шунингдек Рамазон ойидаги Таровиҳ ва Витр намозларида овозини чиқариб қироат қилади. Пешин ва Аср намозларида эса, овозини чиқармасдан қироат қилади. Имом рукудан қайтганда “Самиъаллоҳу лиман ҳамидаҳ”ни ўзини айтади. “Роббана лакал ҳамд”ни айтмайди. Имом намозни охиридаги “Ассалому алайкум ва раҳматуллоҳ”ни овоз чиқариб айтади. Имомга аёл киши иқтидо қиладиган бўлса, имом қалбидан унга имом бўлаётганини ўтказиб қўяди. Имом бўлган кишида асосан мазкур ўзгаришлар бўлади. Қолган барча амалларни ёлғиз ўқиганида қандай бажарса, имомликда ҳам худди шундай адо этади.
🔹Имомга эргашганнинг вазифаси. Иқтидо қилган киши ният пайтида “ушбу имомга иқтидо қилдим” деган маънодаги жумлани ниятига қўшади. Намозга “Аллоҳу акбар” деб киришгандан кейин “Субҳанакаллоҳумма...”ни ўқиб, жим туради. Қироат қилмайди. Имом “Самиъаллоҳу лиман ҳамидаҳ”ни айтса, иқтидо қилувчи “Роббана! Лакал ҳамд”ни айтади. Иқтидо қилувчи барча амалларни имомдан кейин бажаради. Иқтидо қилувчи қолган барча амалларни ёлғиз ўқиганида қандай бажарса, иқтидо қилганда ҳам худди шундай адо этади.
Имомнинг орқасида туриш тартиби. Агар имомга бир эркак иқтидо қилса, гарча у балоғатга етмаган ёш бола бўлса ҳам имомнинг ўнг тарафида туради. Бунда унинг оёғини бармоқлари имомнинг товонини баробарида бўлади.
Икки ва ундан ортиқ эркаклар иқтидо қилса, имомнинг орқасида алоҳида сафда турадилар.
Имомга бир ёки ундан ортиқ аёл иқтидо қилса, гарча у балоғатга етмаган ёш қиз бўлса ҳам имомнинг орқасида алоҳида сафда туради.
Иқтидо қилувчилар бир эркак ва бир аёл бўлса, гарчи улар балоғатга етмаган ёш бўлса ҳам, бир эркак имомнинг ўнг томонида туради. Бир аёл эса, иқтидо қилувчи эркакдан бир саф орқада туради.
Иқтидо қилувчилар эркаклар, балоғатга етмаган ўғил болалар, аёллар ва балоғатга етмаган қиз болалар бўлсалар. Биринчи сафда эркаклар, иккинчи сафда балоғатга етмаган ўғил болалар, учинчи сафда аёллар ва тўртинчи сафда балоғатга етмаган қиз болалар турадилар.
Аёлларнинг ўзлари жамоат бўлиб ўқиши макруҳ, чунки имом эркак бўлиши шартдир. (“Ал-Фатовол ҳиндийя” китоби). Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати.
👇🏾👇🏾
@ALRISALAH_UZ
КАРАНТИН ПАЙТИДА ЖУМА КУНИ УЙДА ЖАМОАТ БЎЛИБ ПЕШИН ЎҚИШ
#намоз
❓366-CАВОЛ: Карантин кунларида жума куни ўзаро аёл қизларимиз билан жамоат бўлиб пешин ўқисак бўладими?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Карантин ҳолатида яъни, масжидларда жума намоз ўқилмаётган бир пайтда жума куни оила аъзолари билан уйда пешинни жамоат бўлиб ўқиш жоиз.
Ҳозирги кунда масжидларимиз карантин сабабли ёпилгани учун жума намозининг ўрнига уйда пешин намози ўқилмоқда. Чунки бу ҳолатда жуманинг дуруст бўлиш шартларидан бири умумий рухсат (изни омма) топилмаяпти.
Фиқҳий манбаларимизга эътибор қаратсак, масжидларда жума намозлари ўқилиб турганда уйда пешинни жамоат бўлиб ўқиш макруҳлиги баён қилинган:
وَكُرِهَ فِي الْمِصْرِ ظُهْرُ الْمَعْذُورِ وَغَيْرِهِ كَالْمَسْجُونِ وَالْمُسَافِرِ جَمَاعَةً قَبْلَ فَرَاغِ الْإِمَامِ وَبَعْدَه
яъни: “Шаҳарда узрли (маҳбус, мусофир) ва узрсиз (баъзи сабаблар билан жума намозидан қолиб кетган) кишиларнинг, имом жумани ўқиб бўлишдан аввал ёки кейин, уйда пешинни жамоат бўлиб ўқишлари макруҳдир" (“Ал-Фатовол ҳиндия” китоби).
Чунки бу ишларида жуманинг жамоатини камайтириш ва жумани адо қилиш буйруғига қарши чиқиш бор (“Фатҳу бобил иноя” китоби).
Демак, бу масалаларнинг барчаси масжидларда жума адо қилиниб турган ҳолатга тегишли.
Карантин ҳолатида эса аҳли аёли ва фарзандлари билан пешинни жамоат бўлиб ўқишда жуманинг жамоатини камайтириш ҳам, буйруққа қарши йўл тутиш ҳам йўқ. Чунки масжидлар вақтинчалик фаолияти тўхтатилган ва жумалар адо этилмаётган бир пайтда уйда намоз ўқувчилар жума намозининг вақти (тахминан 13: 00 – 13: 15 гача) ўтишини кутиб ўтиришларида ҳам маъно йўқ.
Киши аҳли аёли билан жамоат бўлиб намоз ўқиш ҳақида Абдуллоҳ ибн Масъуд разияллоҳу анҳу айтадилар: Мен Пайғамбаримиз саллалоҳу алайҳи васалламнинг ёнларида туриб намоз ўқидим Оиша онамиз эса орқада ўқидилар. (Имом Аҳмад ривоятлари).
Анас разияллоҳу анҳу: "Мен ва бир етим бола бизнинг уйимизда Расулуллоҳ саллоллоҳу алайҳи васаллам билан намоз ўқидик, онам Умму Сулайм орқамизда турдилар", – дедилар.
Мазкур ҳадислардан маълум бўладики киши уйида аҳли аёли билан жамоат бўлиб намоз ўқиши мумкин ва бу ҳолатда аёллар орқа сафда туриши лозим экан. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати.
👇🏾👇🏾
@ALRISALAH_UZ
#намоз
❓366-CАВОЛ: Карантин кунларида жума куни ўзаро аёл қизларимиз билан жамоат бўлиб пешин ўқисак бўладими?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Карантин ҳолатида яъни, масжидларда жума намоз ўқилмаётган бир пайтда жума куни оила аъзолари билан уйда пешинни жамоат бўлиб ўқиш жоиз.
Ҳозирги кунда масжидларимиз карантин сабабли ёпилгани учун жума намозининг ўрнига уйда пешин намози ўқилмоқда. Чунки бу ҳолатда жуманинг дуруст бўлиш шартларидан бири умумий рухсат (изни омма) топилмаяпти.
Фиқҳий манбаларимизга эътибор қаратсак, масжидларда жума намозлари ўқилиб турганда уйда пешинни жамоат бўлиб ўқиш макруҳлиги баён қилинган:
وَكُرِهَ فِي الْمِصْرِ ظُهْرُ الْمَعْذُورِ وَغَيْرِهِ كَالْمَسْجُونِ وَالْمُسَافِرِ جَمَاعَةً قَبْلَ فَرَاغِ الْإِمَامِ وَبَعْدَه
яъни: “Шаҳарда узрли (маҳбус, мусофир) ва узрсиз (баъзи сабаблар билан жума намозидан қолиб кетган) кишиларнинг, имом жумани ўқиб бўлишдан аввал ёки кейин, уйда пешинни жамоат бўлиб ўқишлари макруҳдир" (“Ал-Фатовол ҳиндия” китоби).
Чунки бу ишларида жуманинг жамоатини камайтириш ва жумани адо қилиш буйруғига қарши чиқиш бор (“Фатҳу бобил иноя” китоби).
Демак, бу масалаларнинг барчаси масжидларда жума адо қилиниб турган ҳолатга тегишли.
Карантин ҳолатида эса аҳли аёли ва фарзандлари билан пешинни жамоат бўлиб ўқишда жуманинг жамоатини камайтириш ҳам, буйруққа қарши йўл тутиш ҳам йўқ. Чунки масжидлар вақтинчалик фаолияти тўхтатилган ва жумалар адо этилмаётган бир пайтда уйда намоз ўқувчилар жума намозининг вақти (тахминан 13: 00 – 13: 15 гача) ўтишини кутиб ўтиришларида ҳам маъно йўқ.
Киши аҳли аёли билан жамоат бўлиб намоз ўқиш ҳақида Абдуллоҳ ибн Масъуд разияллоҳу анҳу айтадилар: Мен Пайғамбаримиз саллалоҳу алайҳи васалламнинг ёнларида туриб намоз ўқидим Оиша онамиз эса орқада ўқидилар. (Имом Аҳмад ривоятлари).
Анас разияллоҳу анҳу: "Мен ва бир етим бола бизнинг уйимизда Расулуллоҳ саллоллоҳу алайҳи васаллам билан намоз ўқидик, онам Умму Сулайм орқамизда турдилар", – дедилар.
Мазкур ҳадислардан маълум бўладики киши уйида аҳли аёли билан жамоат бўлиб намоз ўқиши мумкин ва бу ҳолатда аёллар орқа сафда туриши лозим экан. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати.
👇🏾👇🏾
@ALRISALAH_UZ
ЮЗГА НИҚОБ ТАҚҚАН ҲОЛДА НАМОЗ ЎҚИШ МУМКИНМИ?
#намоз
❓367-CАВОЛ: Бугунги кунда “Коронавирус” эпидемияси сабабли юзга тиббий ниқоблар (маска) тақилмоқда. Намозни маска таққан ҳолда ўқиш мумкинми?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Одатдаги ҳолатларда юзни ёпиб намоз ўқиш макруҳ. Лекин узрли сабаб бўлса макруҳ эмас, жоиз бўлади.
Бу ҳақда Аллома Ибн Обидин шундай дейдилар:
( قَوْلُهُ وَالتَّلَثُّمُ ) وَهُوَ تَغْطِيَةُ الْأَنْفِ وَالْفَمِ فِي الصَّلَاةِ لِأَنَّهُ يُشْبِهُ فِعْلَ الْمَجُوسِ حَالَ عِبَادَتِهِمْ النِّيرَانَ زَيْلَعِيٌّ .
яъни: "(Намознинг макруҳларидан бири “талассум”дир) “талассум” намозда бурун ва оғизни ёпишдир. Макруҳлигининг сабаби мажусийларнинг оловга сиғинаётган ҳолатига ўхшайди” (“Раддул муҳтор” китоби).
Ҳозирги кунда ниқоб тақиш муҳим эҳтиёт чораларидан бири бўлгани учун бегоналар билан жамоат бўлиб қолса, касалликдан сақланиш учун уни тақиш узрли сабабдир, макруҳ бўлмайди. Уйда ўзи ёки оила аъзолари билан намоз ўқиганда эса ниқоб тақмасдан ўқийди. Зотан, намоздан аввал ҳам оила аъзолари билан ниқобсиз муомала қилиб турган бўлади. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати.
👇🏾👇🏾
@ALRISALAH_UZ
#намоз
❓367-CАВОЛ: Бугунги кунда “Коронавирус” эпидемияси сабабли юзга тиббий ниқоблар (маска) тақилмоқда. Намозни маска таққан ҳолда ўқиш мумкинми?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Одатдаги ҳолатларда юзни ёпиб намоз ўқиш макруҳ. Лекин узрли сабаб бўлса макруҳ эмас, жоиз бўлади.
Бу ҳақда Аллома Ибн Обидин шундай дейдилар:
( قَوْلُهُ وَالتَّلَثُّمُ ) وَهُوَ تَغْطِيَةُ الْأَنْفِ وَالْفَمِ فِي الصَّلَاةِ لِأَنَّهُ يُشْبِهُ فِعْلَ الْمَجُوسِ حَالَ عِبَادَتِهِمْ النِّيرَانَ زَيْلَعِيٌّ .
яъни: "(Намознинг макруҳларидан бири “талассум”дир) “талассум” намозда бурун ва оғизни ёпишдир. Макруҳлигининг сабаби мажусийларнинг оловга сиғинаётган ҳолатига ўхшайди” (“Раддул муҳтор” китоби).
Ҳозирги кунда ниқоб тақиш муҳим эҳтиёт чораларидан бири бўлгани учун бегоналар билан жамоат бўлиб қолса, касалликдан сақланиш учун уни тақиш узрли сабабдир, макруҳ бўлмайди. Уйда ўзи ёки оила аъзолари билан намоз ўқиганда эса ниқоб тақмасдан ўқийди. Зотан, намоздан аввал ҳам оила аъзолари билан ниқобсиз муомала қилиб турган бўлади. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати.
👇🏾👇🏾
@ALRISALAH_UZ
АЁЛИМГА ИМОМЛИК ҚИЛИБ НАМОЗ ЎҚИСАМ БЎЛАДИМИ?
#намоз
❓369-CАВОЛ: Аёлимга имомлик қилиб намоз ўқисам бўладими?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Албатта, аёлингизга имомлик қилиб намоз ўқишингиз жоиз бўлади. Бу борада “Бадоиъус-саноиъ” китобида шундай дейилган: “Агар имом билан бирга биргина аёл бўлса, у аёл имомнинг орқасида туради (яъни, ёнида турмайди). Аёлнинг имом ёнида баробар туриши имомнинг намозини бузади.
Яна бу мавзуда Имом Нававий раҳимаҳуллоҳ шундай дейдилар:
إذا صلى الرجل في بيته برفيقه أو زوجته أو ولده حاز فضيلة الجماعة
яъни: “Киши уйида дўсти, ёки жуфти, ё фарзанди билан намоз ўқиса жамоатнинг фазилатига етади”.
Пайғамбар алайҳиссаломдан нақл қилинган ҳадисга кўра икки киши ҳам жамоат ҳисобланади. Ҳатто ҳанафий ва шофеъий уламолар, имомга эргашувчи ёш бола яъни, балоғатга етмаган бўлса ҳам, жамоат ҳосил бўлади, деганлар. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати.
👇🏾👇🏾
@ALRISALAH_UZ
#намоз
❓369-CАВОЛ: Аёлимга имомлик қилиб намоз ўқисам бўладими?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Албатта, аёлингизга имомлик қилиб намоз ўқишингиз жоиз бўлади. Бу борада “Бадоиъус-саноиъ” китобида шундай дейилган: “Агар имом билан бирга биргина аёл бўлса, у аёл имомнинг орқасида туради (яъни, ёнида турмайди). Аёлнинг имом ёнида баробар туриши имомнинг намозини бузади.
Яна бу мавзуда Имом Нававий раҳимаҳуллоҳ шундай дейдилар:
إذا صلى الرجل في بيته برفيقه أو زوجته أو ولده حاز فضيلة الجماعة
яъни: “Киши уйида дўсти, ёки жуфти, ё фарзанди билан намоз ўқиса жамоатнинг фазилатига етади”.
Пайғамбар алайҳиссаломдан нақл қилинган ҳадисга кўра икки киши ҳам жамоат ҳисобланади. Ҳатто ҳанафий ва шофеъий уламолар, имомга эргашувчи ёш бола яъни, балоғатга етмаган бўлса ҳам, жамоат ҳосил бўлади, деганлар. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати.
👇🏾👇🏾
@ALRISALAH_UZ
НАМОЗДА ИККИ САЖДА ОРАСИДА ҚАНДАЙ ЎТИРИЛАДИ?
#намоз
❓370-CАВОЛ: Намоздаги икки сажда орасида қисқа вақтда қаъдада ўтирганда чап оёқ устига ўтириладими ёки оёқ ҳолати ўзгартирилмайдими?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Ҳанафий мазҳабига кўра намоздаги барча ўтиришларда (яъни, қаъда ва жалсаларда) эркаклар чап оёқларини тўшаб ўтирадилар ва ўнг оёқларини тик қилиб, оёқ бармоқларини қиблага қаратган ҳолда тутадилар.
Мазкур масала бўйича “Танвирул-абсор” китобида намознинг суннатларини санаб, улардан бири сифатида қаъдада “чап оёғини тўшаб ўтиришдир” дейилган. Ибн Обидин раҳимаҳуллоҳ “Раддул-муҳтор” китобида, унга изоҳ бериб: “Шунингдек, Шайх Қосимнинг фатвосида айтилгани каби икки сажданинг орасида ҳам шундай ўтирилади” деганлар. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати.
👇🏾👇🏾
@ALRISALAH_UZ
#намоз
❓370-CАВОЛ: Намоздаги икки сажда орасида қисқа вақтда қаъдада ўтирганда чап оёқ устига ўтириладими ёки оёқ ҳолати ўзгартирилмайдими?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Ҳанафий мазҳабига кўра намоздаги барча ўтиришларда (яъни, қаъда ва жалсаларда) эркаклар чап оёқларини тўшаб ўтирадилар ва ўнг оёқларини тик қилиб, оёқ бармоқларини қиблага қаратган ҳолда тутадилар.
Мазкур масала бўйича “Танвирул-абсор” китобида намознинг суннатларини санаб, улардан бири сифатида қаъдада “чап оёғини тўшаб ўтиришдир” дейилган. Ибн Обидин раҳимаҳуллоҳ “Раддул-муҳтор” китобида, унга изоҳ бериб: “Шунингдек, Шайх Қосимнинг фатвосида айтилгани каби икки сажданинг орасида ҳам шундай ўтирилади” деганлар. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати.
👇🏾👇🏾
@ALRISALAH_UZ
ТАРОВИҲДА ҚАНДАЙ ТАСБИҲЛАРНИ АЙТИЛАДИ?
#намоз
❓371-CАВОЛ: Таровиҳ намозида қандай тасбиҳ айтилади? Илтимос шуни ёзиб берсангиз.
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Таровиҳ намозида ҳар тўрт ракат ўқилгач, бир оз истироҳат учун ўтириш мустаҳабдир. Саҳобаи киромлар ҳам худди шундай қилишган. Таровиҳ (истироҳат) намози, деб номланишининг ҳам асл сабаби шудир. Чунки таровиҳ роҳатланиш маъносидадир. Намозхон шу ўтиришда зикру тасбиҳга машғул бўлади ёки сукут сақлайди.
Бизнинг диёрларда ушбу ўринда қуйидаги каби тасбиҳлар ўқиш одат бўлган:
سُبْحانَ ذِي الْمُلْكِ وَالْمَلَكوُتِ، سُبْحانَ ذِي الْعْزَّةِ وَالعَظَمَةِ وَالْقُدْرَةِ وَالْكِبْرِياءِ وَالْجَبَرُوتِ، سُبْحانَ الْمَلِكِ الْحَيِّ الَّذِي لَا يَمُوتُ، سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَّبُّنا وَرَبُّ الْمَلَائِكَةِ وَالرُّوحِ، لَا إلَهَ إِلَّا اللهُ نَسْتَغْفِرُ اللهَ، نَسْئَلُكَ الْجَنَّةَ وَنَعُوذُ بِكَ مِنَ النَّارِ.
🔹Ўқилиши: "Субҳаана зил мулки вал малакуути, субҳаана зил ъиззати ва ъазомати вал қудроти вал кибрийааи вал жабаруути, субҳаанал маликил ҳаййил лазий лаа ямууту, суббууҳун қуддуусур Роббунаа ва Роббул малаикати вар рууҳи, лаа илааҳа иллалоҳу настағфируллоҳ, нас-алукал жанната ва наъуузу бика минан наар".
🔸Маъноси: "Мулк ва малакут эгаси бўлган, иззат ва шараф, қурат ва куч қувват соҳиби бўлган, барча айб ва нуқсонлардан пок бўлган, барча нарсадан ғолиб келувчи, ўлмайдиган, доимо тирик Зот,Суббуҳ ва Қуддус бўлган, бизнинг, фаришталар ва Жибрилнинг робби бўлмиш Аллоҳни поклаб ёд этаман. Аллоҳдан ўзга илоҳ йўқдир. Унга истиғфор айтамиз. Жанатни сўраб, дўзаҳдан паноҳ тилаймиз".
Яна бир бошқа тасбиҳ:
سُبْحٰانَ الْحَنّٰانِ الْمَنّٰانِ * سُبْحٰانَ الْمَلِكِ الدَّيّٰانِ *الْمَعْرُوفِ بِاْلاِحْسٰانِ اَلْمَوْصُوفِ بِالْغُفْرٰانِ * مَرْحَبا، مَرْحَبا ،يَا شَهْرَ رَمَضٰانَ * مَرْحَبا، مَرْحَبا ، يٰا شَهْرَ التَّرٰاوِيحِ وَ التَّسابِيحِ وَ خَتْمِ الْقُرْآنِ*هَذا شَهْرٌ أَوّلُهُ رَحْمَةٌ وَ أَوْسَطُهُ مَغْفِرَةٌ وَاخِرُهُ عِتْقٌ مِنْ النِّيْرانِ* لٰا إِلٰهَ إلاَّ اللّٰهُ نَسْتَغْفِرُ اللّٰهَ. نَسْأَلُكَ الْجَنَّةَ وَ نَعُوذُ بِكَ مِنَ النّٰارِ
🔹Ўқилиши: "Субҳаанал Ҳаннаанил Маннаан, субҳаанал маликид даййян, ал маъруфи бил иҳсаан, вал мавсуфи бил ғуфроон. Марҳабаа, марҳабаа, я шаҳро Рамазон. Марҳабаа, марҳабаа, я шаҳрот таровийҳи ват тасаабийҳи ва хотмил Қуръаан. Ҳааза шаҳрун аввалуҳу роҳмаҳ, ва авсатуҳу мағфироҳ, ва аахируҳу ъитқум-минан нийроон. Лаа илааҳа иллаллоҳу настағфируллооҳ, нас-алукал жанната ва наъуузу бика минан наар".
🔸Маъноси: "Ҳаннон ва Маннон бўлган, Қиёмат куни подшоҳи, яхшилик билан танилган, мағфират билан сифатланган Зотни поклаб ёд этаман. Хуш келдинг, хуш келдинг эй Рамазон. Марҳабо, марҳабо эй таровеҳ, тасбеҳ ва Қуръон хатми бўладиган ой! Бу ойнинг аввали раҳмат, ўртаси мағфират, ниҳояси эса дўзаҳдан паноҳдир. Аллоҳдан ўзга илоҳ йўқдир. Унга истиғфор айтамиз. Жанатни сўраб, дўзаҳдан паноҳ тилаймиз". Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати.
👇🏾👇🏾
@ALRISALAH_UZ
#намоз
❓371-CАВОЛ: Таровиҳ намозида қандай тасбиҳ айтилади? Илтимос шуни ёзиб берсангиз.
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Таровиҳ намозида ҳар тўрт ракат ўқилгач, бир оз истироҳат учун ўтириш мустаҳабдир. Саҳобаи киромлар ҳам худди шундай қилишган. Таровиҳ (истироҳат) намози, деб номланишининг ҳам асл сабаби шудир. Чунки таровиҳ роҳатланиш маъносидадир. Намозхон шу ўтиришда зикру тасбиҳга машғул бўлади ёки сукут сақлайди.
Бизнинг диёрларда ушбу ўринда қуйидаги каби тасбиҳлар ўқиш одат бўлган:
سُبْحانَ ذِي الْمُلْكِ وَالْمَلَكوُتِ، سُبْحانَ ذِي الْعْزَّةِ وَالعَظَمَةِ وَالْقُدْرَةِ وَالْكِبْرِياءِ وَالْجَبَرُوتِ، سُبْحانَ الْمَلِكِ الْحَيِّ الَّذِي لَا يَمُوتُ، سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَّبُّنا وَرَبُّ الْمَلَائِكَةِ وَالرُّوحِ، لَا إلَهَ إِلَّا اللهُ نَسْتَغْفِرُ اللهَ، نَسْئَلُكَ الْجَنَّةَ وَنَعُوذُ بِكَ مِنَ النَّارِ.
🔹Ўқилиши: "Субҳаана зил мулки вал малакуути, субҳаана зил ъиззати ва ъазомати вал қудроти вал кибрийааи вал жабаруути, субҳаанал маликил ҳаййил лазий лаа ямууту, суббууҳун қуддуусур Роббунаа ва Роббул малаикати вар рууҳи, лаа илааҳа иллалоҳу настағфируллоҳ, нас-алукал жанната ва наъуузу бика минан наар".
🔸Маъноси: "Мулк ва малакут эгаси бўлган, иззат ва шараф, қурат ва куч қувват соҳиби бўлган, барча айб ва нуқсонлардан пок бўлган, барча нарсадан ғолиб келувчи, ўлмайдиган, доимо тирик Зот,Суббуҳ ва Қуддус бўлган, бизнинг, фаришталар ва Жибрилнинг робби бўлмиш Аллоҳни поклаб ёд этаман. Аллоҳдан ўзга илоҳ йўқдир. Унга истиғфор айтамиз. Жанатни сўраб, дўзаҳдан паноҳ тилаймиз".
Яна бир бошқа тасбиҳ:
سُبْحٰانَ الْحَنّٰانِ الْمَنّٰانِ * سُبْحٰانَ الْمَلِكِ الدَّيّٰانِ *الْمَعْرُوفِ بِاْلاِحْسٰانِ اَلْمَوْصُوفِ بِالْغُفْرٰانِ * مَرْحَبا، مَرْحَبا ،يَا شَهْرَ رَمَضٰانَ * مَرْحَبا، مَرْحَبا ، يٰا شَهْرَ التَّرٰاوِيحِ وَ التَّسابِيحِ وَ خَتْمِ الْقُرْآنِ*هَذا شَهْرٌ أَوّلُهُ رَحْمَةٌ وَ أَوْسَطُهُ مَغْفِرَةٌ وَاخِرُهُ عِتْقٌ مِنْ النِّيْرانِ* لٰا إِلٰهَ إلاَّ اللّٰهُ نَسْتَغْفِرُ اللّٰهَ. نَسْأَلُكَ الْجَنَّةَ وَ نَعُوذُ بِكَ مِنَ النّٰارِ
🔹Ўқилиши: "Субҳаанал Ҳаннаанил Маннаан, субҳаанал маликид даййян, ал маъруфи бил иҳсаан, вал мавсуфи бил ғуфроон. Марҳабаа, марҳабаа, я шаҳро Рамазон. Марҳабаа, марҳабаа, я шаҳрот таровийҳи ват тасаабийҳи ва хотмил Қуръаан. Ҳааза шаҳрун аввалуҳу роҳмаҳ, ва авсатуҳу мағфироҳ, ва аахируҳу ъитқум-минан нийроон. Лаа илааҳа иллаллоҳу настағфируллооҳ, нас-алукал жанната ва наъуузу бика минан наар".
🔸Маъноси: "Ҳаннон ва Маннон бўлган, Қиёмат куни подшоҳи, яхшилик билан танилган, мағфират билан сифатланган Зотни поклаб ёд этаман. Хуш келдинг, хуш келдинг эй Рамазон. Марҳабо, марҳабо эй таровеҳ, тасбеҳ ва Қуръон хатми бўладиган ой! Бу ойнинг аввали раҳмат, ўртаси мағфират, ниҳояси эса дўзаҳдан паноҳдир. Аллоҳдан ўзга илоҳ йўқдир. Унга истиғфор айтамиз. Жанатни сўраб, дўзаҳдан паноҳ тилаймиз". Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати.
👇🏾👇🏾
@ALRISALAH_UZ
НАМОЗДА ИККИ КИШИ ҲАМ ЖАМОАТ ҲИСОБЛАНАДИМИ?
#намоз
❓373-CАВОЛ: Ҳозир таровиҳ намозларини уйда ўқияпмиз. Баъзи кунлари аёлим билан ёлғиз ўқиймиз. Шу ҳам жамоат бўлаверадими? Жамоат намозида камида неча киши бўлиши керак?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Ҳа, бу ҳам жамоат ҳисобланади. “Ал-мавсуъатул-фиқҳийя” китобида шундай дейилади:
اتّفق الفقهاء على أنّ أقلّ عدد تنعقد به الجماعة اثنان، وهو أن يكون مع الإمام واحد، فيحصل لهما فضل الجماعة، لما روى أبو موسى الأشعريّ - رضي الله عنه - أنّ النّبيّ صلى الله عليه وسلم قال: «اثنان فما فوقهما جماعة» ولقوله صلى الله عليه وسلم في حديث مالك بن الحويرث: «إذا حضرت الصّلاة فليؤذّن أحدكما وليؤمّكما أكبركما» وسواء أكان ذلك في المسجد أم في غيره كالبيت والصّحراء.
яъни: “Фуқаҳолар энг камида икки киши билан жамоат ҳосил бўлишига иттифоқ қилганлар (бу борада уламолар ўртасида хилоф йўқ). Яъни, имом билан яна бир киши бўлса, улар учун жамоатнинг фазилати ҳосил бўлади. Абу Мусо Ашъарий разияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадисда Пайғамбаримиз алайҳиссалом айтадилар: “Икки киши ва ундан кўпи жамоатдир”. Шунингдек, Молик ибн Ҳувайрис ривоят қилган ҳадисда: “Намоз вақти ҳозир бўлса, бирингиз азон айтсин ва каттароғингиз имомлик қилсин!” – деганлар. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати.
👇🏾👇🏾
@ALRISALAH_UZ
#намоз
❓373-CАВОЛ: Ҳозир таровиҳ намозларини уйда ўқияпмиз. Баъзи кунлари аёлим билан ёлғиз ўқиймиз. Шу ҳам жамоат бўлаверадими? Жамоат намозида камида неча киши бўлиши керак?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Ҳа, бу ҳам жамоат ҳисобланади. “Ал-мавсуъатул-фиқҳийя” китобида шундай дейилади:
اتّفق الفقهاء على أنّ أقلّ عدد تنعقد به الجماعة اثنان، وهو أن يكون مع الإمام واحد، فيحصل لهما فضل الجماعة، لما روى أبو موسى الأشعريّ - رضي الله عنه - أنّ النّبيّ صلى الله عليه وسلم قال: «اثنان فما فوقهما جماعة» ولقوله صلى الله عليه وسلم في حديث مالك بن الحويرث: «إذا حضرت الصّلاة فليؤذّن أحدكما وليؤمّكما أكبركما» وسواء أكان ذلك في المسجد أم في غيره كالبيت والصّحراء.
яъни: “Фуқаҳолар энг камида икки киши билан жамоат ҳосил бўлишига иттифоқ қилганлар (бу борада уламолар ўртасида хилоф йўқ). Яъни, имом билан яна бир киши бўлса, улар учун жамоатнинг фазилати ҳосил бўлади. Абу Мусо Ашъарий разияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадисда Пайғамбаримиз алайҳиссалом айтадилар: “Икки киши ва ундан кўпи жамоатдир”. Шунингдек, Молик ибн Ҳувайрис ривоят қилган ҳадисда: “Намоз вақти ҳозир бўлса, бирингиз азон айтсин ва каттароғингиз имомлик қилсин!” – деганлар. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати.
👇🏾👇🏾
@ALRISALAH_UZ
ЖАҲРИЙ ВА МАХФИЙ НАМОЗЛАР, МАХФИЙЛИК ДАРАЖАСИ
#намоз
❓375-CАВОЛ: Ўтган гал берган саволимни жавобида бироз тушунмаган жойим бор эди. Намоздаги махфийлик ёки овоз чиқариб ўқиш тўғрисида. Умумий қилиб айтганда беш вақт намозда фарз намозлари энг ками ўзи эшитадиган даражада ўқиладими? Жавобингиз учун олдиндан ташаккур билдириб қоламан.
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Қироат намознинг рукнларидан бўлиб, қайси намозларда қироат жаҳрий қилинади ва қайси намозларда махфий қилинади ҳамда уларнинг даражаси қай йўсинда буни билиб олишимиз керак.
“Мухтасарул виқоя” китобида бу мавзуда шундай дейилади:
يجهر الامام في الجمعة والعيدين و الفجر و اليي العشاءين اداء و قضاء لا غير
яъни: “Имом жума ва икки ҳайит намозларида, шунингдек, Бомдод намозида, Шом ва Хуфтон намозларининг аввалги икки ракъатида овоз чиқариб қироат қилади. Намозни вақтида адо қилса ҳам, қазо қилса ҳам. Бошқаларида овоз чиқариб қироат қилмайди”.
Яъни, имом Пешин ва Аср намозларида, Шом намозининг учинчи ракъатида ва Хуфтон намозининг кейинги икки ракъатида овозини чиқармай қироат қилади.
و المنفرد خير ان ادي وخافت حتما ان قضي
яъни: “Ёлғиз намоз ўқувчи намозни вақтида адо этса, жаҳрий ёки махфий ўқишда ихтиёрли. Ёлғиз ўқувчи қазо намозини ўқиса, махфий қироат қилиши вожибдир (“Захира” ва “Қозихон” китобларида ёлғиз намози ўқувчи қазо намозини ўқиганда ҳам жаҳрий ва махфий ўқишда ихтиёрли бўлиши саҳиҳ кўрилган).
و ادني الجهر اسماع غيره و ادني المخافتة اسماع نفسه
яъни: “Овоз чиқариб қироат қилишнинг энг паст даражаси ўзидан бошқага эшиттиришдир. Махфий ўқишнинг энг паст даражаси ўзи эшитадиган даражада бўлишидир”.
Ўзидан бошқа эшитмайдиган даражадаги қироатни “овоз чиқариб қироат қилиш” деб бўлмайди. Демак, овоз чиқариш лозим бўлган қироатда, ақалли ўзига энг яқин турган киши эшитиши лозим экан.
Махфий қироат намозхоннинг ўзи эшитадиган даражада бўлмаса, қироат дуруст бўлмайди. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати.
👇🏾👇🏾
@ALRISALAH_UZ
#намоз
❓375-CАВОЛ: Ўтган гал берган саволимни жавобида бироз тушунмаган жойим бор эди. Намоздаги махфийлик ёки овоз чиқариб ўқиш тўғрисида. Умумий қилиб айтганда беш вақт намозда фарз намозлари энг ками ўзи эшитадиган даражада ўқиладими? Жавобингиз учун олдиндан ташаккур билдириб қоламан.
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Қироат намознинг рукнларидан бўлиб, қайси намозларда қироат жаҳрий қилинади ва қайси намозларда махфий қилинади ҳамда уларнинг даражаси қай йўсинда буни билиб олишимиз керак.
“Мухтасарул виқоя” китобида бу мавзуда шундай дейилади:
يجهر الامام في الجمعة والعيدين و الفجر و اليي العشاءين اداء و قضاء لا غير
яъни: “Имом жума ва икки ҳайит намозларида, шунингдек, Бомдод намозида, Шом ва Хуфтон намозларининг аввалги икки ракъатида овоз чиқариб қироат қилади. Намозни вақтида адо қилса ҳам, қазо қилса ҳам. Бошқаларида овоз чиқариб қироат қилмайди”.
Яъни, имом Пешин ва Аср намозларида, Шом намозининг учинчи ракъатида ва Хуфтон намозининг кейинги икки ракъатида овозини чиқармай қироат қилади.
و المنفرد خير ان ادي وخافت حتما ان قضي
яъни: “Ёлғиз намоз ўқувчи намозни вақтида адо этса, жаҳрий ёки махфий ўқишда ихтиёрли. Ёлғиз ўқувчи қазо намозини ўқиса, махфий қироат қилиши вожибдир (“Захира” ва “Қозихон” китобларида ёлғиз намози ўқувчи қазо намозини ўқиганда ҳам жаҳрий ва махфий ўқишда ихтиёрли бўлиши саҳиҳ кўрилган).
و ادني الجهر اسماع غيره و ادني المخافتة اسماع نفسه
яъни: “Овоз чиқариб қироат қилишнинг энг паст даражаси ўзидан бошқага эшиттиришдир. Махфий ўқишнинг энг паст даражаси ўзи эшитадиган даражада бўлишидир”.
Ўзидан бошқа эшитмайдиган даражадаги қироатни “овоз чиқариб қироат қилиш” деб бўлмайди. Демак, овоз чиқариш лозим бўлган қироатда, ақалли ўзига энг яқин турган киши эшитиши лозим экан.
Махфий қироат намозхоннинг ўзи эшитадиган даражада бўлмаса, қироат дуруст бўлмайди. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати.
👇🏾👇🏾
@ALRISALAH_UZ