سال‌روز درگذشت حکیم عمر خیام نیشابوری
«چون پرده برافتد نه تو مانی و نه من»
عُمَر خَیّام نیشابوری، #فیلسوف، #ریاضی‌دان، #ستاره‌شناس و رباعی سرای ایرانی در دورهٔ #سلجوقی است. گرچه پایگاه علمی خیام برتر از جایگاه ادبی او است اما آوازهٔ وی بیشتر به واسطهٔ نگارش رباعیاتش است که شهرت جهانی دارد.
رباعیات خیام به زبان‌های مختلفی ترجمه شده است. ادوارد #فیتزجرالد #رباعیات او را به انگلیسی ترجمه کرده است که مایهٔ شهرت بیشتر وی در مغرب‌زمین گردیده است.
یکی از برجسته‌ترین کارهای وی را می‌توان اصلاح گاه‌شماری ایران در زمان وزارت خواجه نظام‌الملک، که در دورهٔ سلطنت ملک‌شاه سلجوقی (۴۲۶ - ۴۹۰ هجری قمری) بود، دانست. وی در #ریاضیات، علوم #ادبی، #دینی و #تاریخی استاد بود. نقش خیام در حل معادلات درجه سوم و مطالعات‌اش دربارهٔ اصل پنجم اقلیدس نام او را به‌عنوان ریاضی‌دانی برجسته در تاریخ علم ثبت کرده‌است.
ابداع نظریه‌ای دربارهٔ نسبت‌های هم‌ارز با نظریهٔ #اقلیدس نیز از مهم‌ترین کارهای اوست.
چند نمونه از رباعیات خیام:
اسرار ازل را نه تو دانی و نه من
وین حرف معمّا نه تو خوانی و نه من
هست، از پس پرده گفت و گوی من و تو
چون پرده برافتد، نه تو مانی و نه من!
خیام اگر ز باده مستی خوش باش
با ماه رخی اگر نشستی خوش باش
چون عاقبت هستی ما نیستی است
انگار که نیستی چون هستی خوش باش
چون مرده شوم خاک مرا گم سازید
احوال مــرا عبرت مــردم سازید
خاک تن من به باده آغشته کنید
وز کـالبدم خشت سر خم سازید
ای مفتی شهر از تو بیدارتریم
با این همه مستی ز تو هشیارتریم
تو خون کسان نوشی و ما خون رزان
انصاف بده کدام خون خوارتریم
گویند کسان بهشت با حور خوش است
من می‌گویم که آب انگور خوش است
این نقد بگیر و دست از آن نسیه بدار
آواز دهل شنیدن از دور خوش است
از جمله رفتگان این راه دراز
باز آمده کیست تا بما گوید باز
پس بر سر این دو راههٔ آز و نیاز
تا هیچ نمانی که نمی‌آیی باز
#رباعیات #خیام - با صدای #احمدشاملو و آواز استاد #محمدرضاشجریان تقدیم به همراهان همیشگی آموزشکده توانا
لینک ویدیو: https://goo.gl/6hMbS2
#‏توانا در تلگرام:
@Tavaana_TavaanaTech

زادروز احمد بیرشک، #ریاضی‌دان و #تقویم‌نگار ایرانی

احمد بیرشک، ریاضی‌دان و تقویم‌نگار در ۴ بهمن‌ماه ۱۲۸۵ در باج‌گیران، شهری در استان خراسان رضوی در شرق ایران به دنیا آمد. پدر به عنوان کارمند در اداره گمرکات خراسان و … و هشت ماه تحصیل ابتدایی در مدرسه‌ی احمدیه مشهد و همین‌طور آموزش در خانواده، در سال ۱۳۰۰ به تهران آمد و در مدرسه‌ی فرانسوی “الیانس” ثبت نام کرد. در سال ۱۳۰۶ بیرشک در آزمونی شرکت جست که زیر نظرسفیر فرانسه برگزار می‌شد و توانست در این آزمون از بین ۵۷ دانش‌آموز، رتبه‌ی اول را کسب کند. بیرشک در سال ۱۳۰۷ نخستین مقاله‌ی خود را به زبان فرانسه نوشت.

او پس از پایان دبیرستان وارد دانش‌سرای عالی شد و به تحصیل ریاضیات پرداخت و دوره‌ی سه ساله‌ی آن‌جا را با موفقیت به پایان رساند. از استادان این دوره‌ی بیرشک می‌توان به غلام‌حسین رهنما، دکتر رضازاده شفق، بدیع‌الزمان فروزان‌فر، مصورالممالک و … اشاره کرد. بیرشک برای مدتی رئیس اداره‌ی استخدام شهرستان‌ها در کارگزینی وزارت فرهنگ و همین‌طور مدتی نیز رئیس کارگزینی دانش‌گاه تهران بود. در سال ۱۳۲۱ و پس از آن‌که دانش‌گاه تهران از وزارت معارف جدا شد بیرشک به عنوان رئیس داشن‌گاه تهران منصوب شد. در سال ۱۳۲۴ دانش‌گاه تهران دوباره به معارف بازگردانده شد و منوچهر اقبال ریاست آن را بر عهده گرفت که در این زمان بیرشک از دانش‌گاه تهران کناره گرفت و به تدریس در پلی‌تکنیک و دانش‌سرای عالی مشغول شد. بیرشک در این دو دانشگاه درس پرسپکتیو تدریس کرد.

بیرشک برای آشنایی با سیستم آموزشی به کشورهای فرانسشه و آمریکا و انگلستان سفر کرد. احمد بیرشک در سال ۱۳۴۱ و در دوره‌ی وزارت پرویز ناتل خانلری به معاونت وزیر فرهنگ رسید. بسیاری بزرگ‌ترین خدمت احمد بیرشک را به فرهنگ ایران زمین، تاسیس مدارس "هدف" می‌دانند. احمد بیرشک به کمک جمعی از دوستانش و با سرمایه‌ای بسیار اندک (چیزی در حدود ۳۵۰۰۰ تومان) توانستند اولین مدرسه‌ی هدف را بنیان بگذارند. "هدف" مخفف هنر، دانش و فرهنگ بود که از چهار دبستان دخترانه و پسرلنه و چهار دبیرستان تا زمان انحلال آن یعنی سال ۱۳۵۸ تشکیل می‌شد که تا این سال موفق شدند شانزده‌هزار دانش‌آموز دیپلمه تربیت کنند. بیرشک در سال ۱۳۷۰ بنیاد دانش‌نامه‌ی بزرگ فارسی را بنیان گذارد و تا سال ۱۳۷۷ ریاست آن را عهده‌دار بود. بیرشک علاوه بر دانش‌نامه‌ی بزرگ فارسی در تالیف دانش‌نامه‌ی ایرانیکا و فرهنگ کامل انگلیسی عباس آریان‌پور و منوچهر آریان‌پور و همین‌طور فرهنگ‌نامه‌ی کودکان و نوجوانان و دانش‌نامه‌ی ایران و اسلام هم‌کاری داشته است.

از دیگر کارهای بیرشک می‌توان به تصحیح تقویم ایرانی اشاره کرد. تقویم بیرشک برخلاف تقویم‌های پیشین از دوره‌های ۳۳ ساله (هفت دوره‌ی ۴ ساله و یک دوره‌ی پنج ساله) تشکیل نشده است بل‌که از دوره‌های ۲۸۲۰ ساله تشکیل شده است. هر دوره نیز به زیردوره‌های ۱۲۸ یا ۱۳۳ ساله تقسیم می‌شود که هر کدام از آن‌ها نیز به زیردوره‌های ۲۹، ۳۳ یا ۳۷ ساله تقسیم می‌شوند که در هر کدام سال‌‌های مضرب ۴ غیر از آخرین‌شان کبیسه است. هر سال ۱۲ ماه دارد که شش تای اول ۳۱،پنج‌تای بعدی سی روزه و ماه آخر بر حسب کبیسه‌بودن یا نبودن ۲۹ یا ۳۰ روز دارد.

بیرشک معتقد بود که تنها تقویم دقیق جهان ۳۸ قرن پیش به دست دانش‌مندان ایرانی تنظیم شده است. بیرشک دقت به کار رفته در تنظیم این تقویم را با دقت دانش‌مندان بزرگ امروز در علوم ریاضی و فیزیک برابر می‌داند. (بکتاش خمسه‌پور، رادیو فردا، اسفندماه ۱۳۸۵) "بیرشک کتاب "گاه‌نامه تطبیقی سه‌هزار ساله" را در سال ۱۳۶۲ تالیف کرد و شرکت انتشارات علمی و فرهنگی آن را در سال ۱۳۶۷ به چاپ رساند و در سال ۱۳۷۲ چاپ دوم آن منتشر شد. این کتاب علاوه بر تطبیق سال‌های هجری شمسی و قمری و میلادی به هم و تقویمی به نام "تقویم ملی" (با مبدا ۳۷۳۲ سال پیش) پیش‌نهادی او که با سه تقویم یادشده در طول ۵۴۲۱ سال تطبیق داده شده، مطالب بسیار جالبی را در ارتباط با گاه‌شماری که همه‌ی آن‌ها را با هم در جایی نتوان یافت، آورده است." (نگاهی به تهران از آغاز تا کنون، مولف علی‌اکبر محمودیان به هم‌کاری هوشنگ قاسمی، غلام‌رضا هوشمند فینی و …)

بیش‌تر بخوانید:
https://goo.gl/vWSxQO

#احمد_بیرشک
#احمدبیرشک

@Tavaana_TavaanaTech

عشق #خردمندانه است و #نفرت ابلهانه

سالگرد برتراند راسل است. برتراند راسل #فیلسوف، #منطق‌دان، #ریاضی‌دان، #مورخ، #جامعه‌شناس و فعّال #صلح‌طلب بریتانیایی است که در دوم فوریه ۱۹۷۰ درگذشت.

او در این ویدئو کوتاه - کم‌تر از دو دقیقه- در مورد #عشق و آینده جهان سخن می‌گوید.

برای آشنایی بیش‌تر با برتراند راسل:
https://goo.gl/tAfQiB

#برتراندراسل
اینستاگرام توانا را ببینید:
http://instagram.com/tavaana

@Tavaana_TavaanaTech
👇 👇 👇 👇 👇 👇 👇 👇 👇

رونمایی از تندیس عمر خیام در دانشگاه آمریکایی اوکلاهما

تندیس حکیم عمر #خیام، شاعر و #دانشمند نامدار ایرانی قرن پنجم هجری، طی مراسمی در دانشگاه آمریکایی اوکلاهما با حضور حضور رئیس و دیگر مقام‌های آن دانشگاه رونمایی شد.

وبسایت #دانشگاه #اوکلاهما در گزارشی از این مراسم که روز چهارشنبه برگزار شد می‌نویسد، تندیس این #شاعر، #فیلسوف، #ستاره‌شناس، و #ریاضی‌دان ایرانی قرن یازدهم میلادی در مقابل
"تالار هستر" دانشگاه نصب شده است.

رئیس دانشکده مطالعات بین الملل دانشگاه اوکلاهما در مراسم رونمایی از تندیس عمر خیام، از نقش یک خانواده ایرانی با نام فرزانه، در حمل مجسمه به دانشگاه و همچنین ارائه کمک مالی به این دانشکده تقدیر کرد.

سوزت گریلو، تندیس #عمر_خیام را نشانه روحیه دوستی و درک متقابل کشورها و فرهنگ‌های مختلف توصیف کرد و گفت این مجسمه "«مادی است از ساخت پل ارتباطی بین جوامع و فرهنگ‌‌های (جهان) ما.»

برگرفته از صفحه فیسبوک
ورزش و هنر در ایران ما

@Tavaana_TavaanaTech

سیزدهم اردیبهشت‌ماه تولد #مریم_میرزاخانی #نابغه ریاضی ایران و جهان است. وی سال ۲۰۱۴ به عنوان نخستین زن در جهان، جایزه «فیلدز»، معتبر‌ترین جایزه دنیای ریاضی را از آن خود کرد. مدال فیلدز، جایزه‌ای که به نوبل ریاضی معروف شده، هر چهارسال یک‌بار به ریاضی‌دانان برای کشف‌های برجسته ریاضیشان اهدا می‌شود.
وی که ۳۹ سال دارد، دانش‌آموخته دانشگاه صنعتی شریف تهران و دانشگاه هاروارد آمریکا است.

این #ریاضی‌دان برجسته که از برندگان دو دوره المپیاد جهانی ریاضی است، پیش از تدریس در دانشگاه استنفورد آمریکا، در دانشگاه پرینستون درس می‌داد.

#میرزاخانی از جمله دانش‌آموزانی بود که در حادثه‌ اتوبوس حامل #دانشجویان #نخبه کشور حضور داشت و از آنجان سالم به در برد. در این سانحه که عده‌ای از نخبگان ریاضی کشور در حال انتقال از اهواز به تهران بودند، اتوبوس به ته دره سقوط می‌کند و شش تن از نخبگان #ریاضی کشور کشته می‌شوند.

به نظر شما اگر مریم در ایران می‌ماند و می‌توانست به جایگاهی که امروز ایستاده است، برسد؟

ویدیو: http://bit.ly/1sUXojL

@Tavaana_TavaanaTech
👇👇👇👇👇👇👇

"مجله پراسپکت" بریتانیا "کوچر بیرکار" ریاضی‌دان ایرانی و استاد دانشگاه کمبریج بریتانیا را به عنوان اندیشمند برتر سال معرفی کرد.
.
این مجله، از ۵۰ تن به عنوان اندیشمندان سال نامزد کرده بود که این ریاضی‌دان ایرانی در نهایت انتخاب شد. این پرفسور ریاضی در استان کردستان ایران به دنیا آمده است و چند سال پیش به انگلستان پناهنده شد. او سال پیش نیز برنده مدال فیلدز شده بود. قبل از او این جایزه به مریم میرزاخانی رسیده بود.
.
.
ااین ریاضی‌دان شناخته‌شده دوره تحصیلات لیسانس خود در دانشگاه تهران و مقاطع تکمیلی در دانشگاه‌های انگلستان گذراند.
.
.
#کوچر_بیرکار #کردستان #مریوان #ایران #ریاضیدان #پناهنده

@tavaanatech