Нега шунчаки "йўқ" демайсиз?
Мисоллар билан келтирамиз:
1. Аёл барда эркак таклифини рад этгани учун отиб ўлдирилди. 29 ёшли аёлнинг уч нафар фарзанди етим қолди.
2. 18 ёшли покистонлик қиз эрга тегишга рад жавобини бергани учун тириклайин ёқиб юборилган.
3. Италиялик эркак собиқ севгилиси ноанъанавий жинсий алоқа қилишни хоҳламагани учун ёқиб юборди.
4. Ҳомиладор аёл эркакка "йўқ" дегани учун ерга йиқитилиб, сўйиб ташланди.
Манба: feminism visually
#СукутСақлама #ЗўравонликкаЙўқДеймиз
Мисоллар билан келтирамиз:
1. Аёл барда эркак таклифини рад этгани учун отиб ўлдирилди. 29 ёшли аёлнинг уч нафар фарзанди етим қолди.
2. 18 ёшли покистонлик қиз эрга тегишга рад жавобини бергани учун тириклайин ёқиб юборилган.
3. Италиялик эркак собиқ севгилиси ноанъанавий жинсий алоқа қилишни хоҳламагани учун ёқиб юборди.
4. Ҳомиладор аёл эркакка "йўқ" дегани учун ерга йиқитилиб, сўйиб ташланди.
Манба: feminism visually
#СукутСақлама #ЗўравонликкаЙўқДеймиз
Қашқадарёда эркак аёл номусига тегиш мақсадида унга ташланди
23 июль куни Қарши туманида жабрланувчи аёл дугонаси билан бир тадбирдан уйга қайтаётганди, бироқ эркаклар уларни таъқиб қилишди. Улардан бири қизни ерга йиқитиб, кўйлагини йиртиб, сочидан тортиб, зўрламоқчи бўлган. Ҳеч нарсага эриша олмагач, эркак уни каналга итариб юборди.
"Миллий" каналида ушбу ҳолатга бағишланган репортаж чиқди. Бир неча дақиқа давом этган лавҳа гендер зўравонлигини қандай ёритиш мумкин эмаслигига манба бўлди:
1️⃣Жабрланувчидан интервью олган муҳбир аёлнинг ўзи ҳам маст бўлмаганми деб сўрайди. Аёл маст бўлмаганини айтар экан, қўлида спирти ичимлик бор бўлганини айтди.
Бу нарса номусга тегишга уриниш ҳолатига нима алоқаси бор? Ёки зўравонни оқлаш усулими бу?
2️⃣Муҳбир негадир маҳалла фаолидан ҳам интервью олди. У йигитлар ўзаро тортишиб қолганини айтиб, эркак аёлни итарганини гапириб ўтди. Ва гапида аёлларга ўзларини бундай тутиш ярашмаслигини қистириб ўтди.
Маҳалла фаоли ҳам очиқчасига зўравонликда аёлни айблаяпти ва ўз гаплари билан зўравонни оқлаяпти.
3️⃣ Лавҳасига якун ясар экан муҳбир ҳам кечаси қўлида спиртли ичимлик билан кўчада юриш аёлларга хос бўлмаганини айтади.
Хўп, шунақа экан, нега эркакни биров танқид қилмаяпти? Ҳолатни видеога олган эркаклар-чи? Бунақа иш эркакларга ярашмаслигини биров айтадими ўзи?
Биз аввал гендер зўравонлик ҳолатларини ёритиш бўйича тавсияларимизни бериб ўтганмиз. Энг муҳим қоида - диққатни зўравонга қаратиш ва уни оқлашга уриниш ҳолатларига йўл қўймаслик.
Афсуски, аксарият ОАВ ва журналистлар ҳалигача аёлларга нисбатан содир этилган зўравонликда куннинг қоронғи вақти, қурбоннинг кийими, ҳатти-ҳаракати билан оқлайди ва зўравонга сувдан қуруқ чиқиш имконини яратмоқда.
#СукутСақлама #ЗўравонликкаЙўқДеймиз
23 июль куни Қарши туманида жабрланувчи аёл дугонаси билан бир тадбирдан уйга қайтаётганди, бироқ эркаклар уларни таъқиб қилишди. Улардан бири қизни ерга йиқитиб, кўйлагини йиртиб, сочидан тортиб, зўрламоқчи бўлган. Ҳеч нарсага эриша олмагач, эркак уни каналга итариб юборди.
"Миллий" каналида ушбу ҳолатга бағишланган репортаж чиқди. Бир неча дақиқа давом этган лавҳа гендер зўравонлигини қандай ёритиш мумкин эмаслигига манба бўлди:
1️⃣Жабрланувчидан интервью олган муҳбир аёлнинг ўзи ҳам маст бўлмаганми деб сўрайди. Аёл маст бўлмаганини айтар экан, қўлида спирти ичимлик бор бўлганини айтди.
Бу нарса номусга тегишга уриниш ҳолатига нима алоқаси бор? Ёки зўравонни оқлаш усулими бу?
2️⃣Муҳбир негадир маҳалла фаолидан ҳам интервью олди. У йигитлар ўзаро тортишиб қолганини айтиб, эркак аёлни итарганини гапириб ўтди. Ва гапида аёлларга ўзларини бундай тутиш ярашмаслигини қистириб ўтди.
Маҳалла фаоли ҳам очиқчасига зўравонликда аёлни айблаяпти ва ўз гаплари билан зўравонни оқлаяпти.
3️⃣ Лавҳасига якун ясар экан муҳбир ҳам кечаси қўлида спиртли ичимлик билан кўчада юриш аёлларга хос бўлмаганини айтади.
Хўп, шунақа экан, нега эркакни биров танқид қилмаяпти? Ҳолатни видеога олган эркаклар-чи? Бунақа иш эркакларга ярашмаслигини биров айтадими ўзи?
Биз аввал гендер зўравонлик ҳолатларини ёритиш бўйича тавсияларимизни бериб ўтганмиз. Энг муҳим қоида - диққатни зўравонга қаратиш ва уни оқлашга уриниш ҳолатларига йўл қўймаслик.
Афсуски, аксарият ОАВ ва журналистлар ҳалигача аёлларга нисбатан содир этилган зўравонликда куннинг қоронғи вақти, қурбоннинг кийими, ҳатти-ҳаракати билан оқлайди ва зўравонга сувдан қуруқ чиқиш имконини яратмоқда.
#СукутСақлама #ЗўравонликкаЙўқДеймиз
Ҳиндистон: ярим ялонғоч, зўравонликдан кейин қонга беланган 12 яшар қиз уйма-уй юриб ёрдам сўради. Одамлар аҳволини кўриб туриб ёрдам беришмади. Видеода кўринишича, ҳатто бир эркак уни ҳайдаб солди.
Аёллар ва вояга етмаганларга нисбатан зўравонлик ҳолатлари ҳайрон қолдирмайдиган даражадаги воқеа Мадхья-Прадешда кузатув камерасига тушиб қолди.
Қиз зўрға ибодат уйигача етиб боради. У ердаги рохиб жинсий зўравонлик бўлганини пайқаб, қизнинг устини ёпиб тезда туман шифохонасига олиб боради. Тиббий экспертиза зўравонликни тасдиқлади.
Жароҳатлар жиддий бўлгани сабабли қизни Индуарга олиб кетишади. Ҳозир унинг ҳолати нисбатан яхши. Полиция катта офицери қиздан исми ва манзилини сўраганда тайинли жавоб эшитмайди.
Бу ҳолат Мадхья-Прадешда хотин-қизларга нисбатан зўравонлик муаммосига яна диққат қаратди.
Мадхья-Прадеш ва Махараштрада 2019 ва 2021 йил хотин-қизлар энг кўп йўқолган давр бўлди.
Мадхья-Прадешда 2021 йилда 6462 номусга тегиш ҳолати қайд этилган бўлса, улардан 50 фоиздан кўпи вояга етмаганларга нисбатан содир этилган. Бу бир кунда 18 та номусга тегиш ҳолатига тўғри келяпти.
#СукутСақлама #ЗўравонликкаЙўқДеймиз
Аёллар ва вояга етмаганларга нисбатан зўравонлик ҳолатлари ҳайрон қолдирмайдиган даражадаги воқеа Мадхья-Прадешда кузатув камерасига тушиб қолди.
Қиз зўрға ибодат уйигача етиб боради. У ердаги рохиб жинсий зўравонлик бўлганини пайқаб, қизнинг устини ёпиб тезда туман шифохонасига олиб боради. Тиббий экспертиза зўравонликни тасдиқлади.
Жароҳатлар жиддий бўлгани сабабли қизни Индуарга олиб кетишади. Ҳозир унинг ҳолати нисбатан яхши. Полиция катта офицери қиздан исми ва манзилини сўраганда тайинли жавоб эшитмайди.
Бу ҳолат Мадхья-Прадешда хотин-қизларга нисбатан зўравонлик муаммосига яна диққат қаратди.
Мадхья-Прадеш ва Махараштрада 2019 ва 2021 йил хотин-қизлар энг кўп йўқолган давр бўлди.
Мадхья-Прадешда 2021 йилда 6462 номусга тегиш ҳолати қайд этилган бўлса, улардан 50 фоиздан кўпи вояга етмаганларга нисбатан содир этилган. Бу бир кунда 18 та номусга тегиш ҳолатига тўғри келяпти.
#СукутСақлама #ЗўравонликкаЙўқДеймиз
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
#Ўқувчилардан
Бугун мен Compass савдо маркази яқинида зўравонликка гувоҳ бўлдим. Мен метро томон кетаётгандим, бир йигит кетаётган қизга "эртага кўришгунча" деяётганини кўрдим. Қиз орқасига ўгирилмасдан қўли билан ишора қилди, йигит эса бирдан ёнига югуриб бориб, юзига бир-икки тарсаки туширди, кейин сочидан ушлаб, бошини чайқаб, унга бақира бошлади.
⠀
Мен дарҳол уларнинг ёнига бориб, камерани ёқдим (афсус, калтакланишни видеога ололмадим).
⠀
Афсуски, атрофдаги биронта бунга муносабат билдирмади. Ҳамма гўёки ҳеч нарса бўлмагандай ўтиб кетарди. Одамлар зўравонликка тоқат қилмасликлари керак, ахир! Йигит камерадан қўрқмади ҳам, қайтанга "кел, расмга ол" деди.
⠀
Йигитга қизни уришга ҳаққи йўқлигини айтсам, у "хотиним, хоҳлаганимни қиламан, керак бўлса ўлдираман" деди. Кейин унинг дўсти келиб қолди ва менга аралашмасликни айтади, гўёки бу қиз ўша йигитнинг хотини ва бу нормал ҳолат эмиш. Бу одамлар ҳеч нарсадан қўрқишмади!
⠀
#СукутСақлама #ЗўравонликкаЙўқДеймиз
Бугун мен Compass савдо маркази яқинида зўравонликка гувоҳ бўлдим. Мен метро томон кетаётгандим, бир йигит кетаётган қизга "эртага кўришгунча" деяётганини кўрдим. Қиз орқасига ўгирилмасдан қўли билан ишора қилди, йигит эса бирдан ёнига югуриб бориб, юзига бир-икки тарсаки туширди, кейин сочидан ушлаб, бошини чайқаб, унга бақира бошлади.
⠀
Мен дарҳол уларнинг ёнига бориб, камерани ёқдим (афсус, калтакланишни видеога ололмадим).
⠀
Афсуски, атрофдаги биронта бунга муносабат билдирмади. Ҳамма гўёки ҳеч нарса бўлмагандай ўтиб кетарди. Одамлар зўравонликка тоқат қилмасликлари керак, ахир! Йигит камерадан қўрқмади ҳам, қайтанга "кел, расмга ол" деди.
⠀
Йигитга қизни уришга ҳаққи йўқлигини айтсам, у "хотиним, хоҳлаганимни қиламан, керак бўлса ўлдираман" деди. Кейин унинг дўсти келиб қолди ва менга аралашмасликни айтади, гўёки бу қиз ўша йигитнинг хотини ва бу нормал ҳолат эмиш. Бу одамлар ҳеч нарсадан қўрқишмади!
⠀
#СукутСақлама #ЗўравонликкаЙўқДеймиз
Вояга етмаган қизнинг номусига теккан собиқ Миллий Гвардия ходими апелляция шикоятини берди
Аввалроқ суд собиқ Миллий Гвардия ходимини 13 ёшли қизни зўраганликда айбдор топиб, унга 15 йил муддатга озодликдан маҳрум қилиш жазоси тайинлангани ҳақида ёзган эдик.
2023 йил 8 ноябрь куни жиноятчи биринчи инстанция судининг ҳукмини қайта кўриб чиқиш учун юқори апелляция инстанциясига шикоят билан мурожаат қилгани маълум бўлди.
Ишнинг боришини кузатиб борамиз ва натижаларини албатта маълум қиламиз. Айни пайтда биз фақат адолат қарор топишига умид қилишимиз ва зўравонликни бошидан кечирган қизнинг оиласига куч ва сабр-тоқат тилашимиз мумкин.
#СукутСақлама #ЗўравонликкаЙўқДеймиз #Болалар
Аввалроқ суд собиқ Миллий Гвардия ходимини 13 ёшли қизни зўраганликда айбдор топиб, унга 15 йил муддатга озодликдан маҳрум қилиш жазоси тайинлангани ҳақида ёзган эдик.
2023 йил 8 ноябрь куни жиноятчи биринчи инстанция судининг ҳукмини қайта кўриб чиқиш учун юқори апелляция инстанциясига шикоят билан мурожаат қилгани маълум бўлди.
Ишнинг боришини кузатиб борамиз ва натижаларини албатта маълум қиламиз. Айни пайтда биз фақат адолат қарор топишига умид қилишимиз ва зўравонликни бошидан кечирган қизнинг оиласига куч ва сабр-тоқат тилашимиз мумкин.
#СукутСақлама #ЗўравонликкаЙўқДеймиз #Болалар
Вояга етмаган қизнинг номусига теккан собиқ Миллий Гвардия ходимининг апелляция шикояти қаноатлантирилмади
Аввалроқ суд собиқ Миллий Гвардия ходимини 13 ёшли қизни зўрлаганликда айбдор топиб, унга 15 йил муддатга озодликдан маҳрум қилиш жазоси тайинлангани ҳақида ёзган эдик.
2023 йил 8 ноябрь куни жиноятчи биринчи инстанция судининг ҳукмини қайта кўриб чиқиш учун юқори апелляция инстанциясига шикоят билан мурожаат қилгани маълум бўлди.
Nemolchi.uz га Олий суд матбуот котиби А.Абидовнинг маълум қилишича, Тошкент вилоят суди Жиноят ишлари бўйича судлов ҳайъати апелляция инстанциясининг 2023 йил 22 декабрдаги ажрими билан Жиноят ишлари бўйича Бўстонлиқ туман судининг Ш.Ш.га нисбатан 2023 йил 18 октябрдаги ҳукми ўзгаришсиз қолдирилди. Ш.Ш. ва унинг адвокатининг апелляция шикояти қаноатлантирилмади.
Биз адолат қарор топганидан хурсандмиз ва қизнинг оиласига ҳаётларида фақат яхшилик тилаймиз!
#СукутСақлама #ЗўравонликкаЙўқДеймиз #Болалар
Аввалроқ суд собиқ Миллий Гвардия ходимини 13 ёшли қизни зўрлаганликда айбдор топиб, унга 15 йил муддатга озодликдан маҳрум қилиш жазоси тайинлангани ҳақида ёзган эдик.
2023 йил 8 ноябрь куни жиноятчи биринчи инстанция судининг ҳукмини қайта кўриб чиқиш учун юқори апелляция инстанциясига шикоят билан мурожаат қилгани маълум бўлди.
Nemolchi.uz га Олий суд матбуот котиби А.Абидовнинг маълум қилишича, Тошкент вилоят суди Жиноят ишлари бўйича судлов ҳайъати апелляция инстанциясининг 2023 йил 22 декабрдаги ажрими билан Жиноят ишлари бўйича Бўстонлиқ туман судининг Ш.Ш.га нисбатан 2023 йил 18 октябрдаги ҳукми ўзгаришсиз қолдирилди. Ш.Ш. ва унинг адвокатининг апелляция шикояти қаноатлантирилмади.
Биз адолат қарор топганидан хурсандмиз ва қизнинг оиласига ҳаётларида фақат яхшилик тилаймиз!
#СукутСақлама #ЗўравонликкаЙўқДеймиз #Болалар
Озғин ва дарддан мажруҳга айланган аёл, ўзидан-да қўрқувда бўлган қизчасини етаклаб қаршимдан чиқди. Саволларимга жавобан фақат кўз ёшини олдим. Кўнглим даҳшатни хис қилди, аммо унинг кўлами бунча аянчли эканлиги хаёлимга ҳам келмаган эди, - дейди шелтер (бошпана) марказининг собиқ юристи. Мен Фаридага (исми ўзгартирилган) "Ойдин Нур" га боришни тавсия қилдим.
Воқеа асли тўйдан икки йил ўтиб, Фариданинг эри Бухородан Россияга ишлаш учун кетганида бошланган. Фарида 2 ёшлик гўдаги билан ижарадаги уйда эрининг йўлига кўз пойлаб ўтиради. Аввалига қўнғироқлар камаяди, кейин пул келиши тўхтайди. Кўп ўтмай эри унга «-Уйландим, мен билан ажрашавер» дея, мутлоқ бегона аёл билан тушган тўй суратларини юборади. Фарида алиментга беради ва никоҳ гувоҳномасини олиб холасиникига кўчиб ўтади. Ишга кириб рўзғорни бўйнига олади. Ғамхўр холаси эса ўзининг фарзандига қўшиб Фариданинг қизалоғини ҳам парвариш қилади.
Кечирилган душман дўст бўлмайди… 2021 йилда эри паспорт алмаштириш учун Бухорога қайтади. Келади-ю, бўйнидаги алимент қарздорлигидан мамлакатимизни тарк эта олмай, «Сенсиз яшай олмаяпман, ноқонуний аёлимдан воз кечаман, юр, кетамиз, бахтли бўламиз, дунё кезамиз, алиментдан воз кечсанг бас» - деб содда аёлини кўндиради. Фарида алиментдан воз кечиб, барча ҳужжатларни имзолаб, эри ва фарзанди билан Россияга боради.
«Мени хотинликка эмас, қулликка олиб боришди. Эрим жазмани билан мен ва қизимни ошхонада сақлаб, хизматкордек муомала қилишарди. Эрим ва у аёл катта хонада яшашарди. Мен кир ювиш, овқат қилиш ва уларнинг хизматларини амалга оширишим керак эди. «Хоним» га нимадир ёқмаса, эрим мени дўппослаб, кўчага хайдарди. Қиш кунлари кўчада қолган кунларим етарлича бўлган, у ернинг совуғини биласиз. Жазмани ишга кетган вақтлари мени зўрларди, айтганларини қилмасам қизиб турган қошиқ билан баданимни куйдирарди… Мен қизимдан айрилиб қолишдан қўрқардим!» - дейди аёл.
Фариданинг танасида куйиш аломатлари ҳалигача бор. Кунларнинг бирида Фарида қизи билан қочишга муваффақ бўлади. Бир эркак унга бошпана бериб ғамхўрлик қилади. Иш ҳам топилади. Гўё ҳаммаси ортда қолгандай. Аммо бошпана берган эркак кўп вақт ўтмай аёлни жинсий мажбурлаб, қулдек ишлата бошлайди. «Сен ҳайвонсан, аҳлатнинг ғирт ўзи, асли ҳеч кимсан, менга йўқ дея олмайсан…- деган таналардан қочиб, муштипар аёл яна ўз эрининг олдига ялиниб боради. Бегона эркакдан хўрликлар кўргандан кўра, ўз эридан кўришни маъқул кўрди. Бир мўъжиза сабаб Фарида онаси билан боғлана олади. Онаси бор тилла-тақинчоқларини сотиб, Россияга келиб қизи ва набирасини (отасининг рухсати билан) Ўзбекистонга олиб келади.
Фарида 3 йил аввал қилиш керак бўлган ишни энди амалга оширади. У ажримга ариза берди. Алиментга ҳам. Ҳозирда у «Ойдин нур» шелтерида яшамоқда. Собиқ эри эса қидирувда! Қўрқоқ биринчи мушт кўтаради деганларидек, энди собиқ «эри» (уни куштирноксиз эр дегим келмади) турли таҳдидлар билан қўнғироқ қилиб, мактублар ёзиб ётибди. У энди Фарида ёлғиз эмаслигин англамаяпти, чоғи.
Қаҳрамонимизга USAID дастурининг ҳуқуқий дастури платформаси ("LRP") орқали бепул ҳуқуқий кўмак берилди. Унга ҳар томонлама ёрдам кўрсатиш давом эттирилмоқда.
#СукутСақлама #ЗўравонликкаЙўқДеймиз
Воқеа асли тўйдан икки йил ўтиб, Фариданинг эри Бухородан Россияга ишлаш учун кетганида бошланган. Фарида 2 ёшлик гўдаги билан ижарадаги уйда эрининг йўлига кўз пойлаб ўтиради. Аввалига қўнғироқлар камаяди, кейин пул келиши тўхтайди. Кўп ўтмай эри унга «-Уйландим, мен билан ажрашавер» дея, мутлоқ бегона аёл билан тушган тўй суратларини юборади. Фарида алиментга беради ва никоҳ гувоҳномасини олиб холасиникига кўчиб ўтади. Ишга кириб рўзғорни бўйнига олади. Ғамхўр холаси эса ўзининг фарзандига қўшиб Фариданинг қизалоғини ҳам парвариш қилади.
Кечирилган душман дўст бўлмайди… 2021 йилда эри паспорт алмаштириш учун Бухорога қайтади. Келади-ю, бўйнидаги алимент қарздорлигидан мамлакатимизни тарк эта олмай, «Сенсиз яшай олмаяпман, ноқонуний аёлимдан воз кечаман, юр, кетамиз, бахтли бўламиз, дунё кезамиз, алиментдан воз кечсанг бас» - деб содда аёлини кўндиради. Фарида алиментдан воз кечиб, барча ҳужжатларни имзолаб, эри ва фарзанди билан Россияга боради.
«Мени хотинликка эмас, қулликка олиб боришди. Эрим жазмани билан мен ва қизимни ошхонада сақлаб, хизматкордек муомала қилишарди. Эрим ва у аёл катта хонада яшашарди. Мен кир ювиш, овқат қилиш ва уларнинг хизматларини амалга оширишим керак эди. «Хоним» га нимадир ёқмаса, эрим мени дўппослаб, кўчага хайдарди. Қиш кунлари кўчада қолган кунларим етарлича бўлган, у ернинг совуғини биласиз. Жазмани ишга кетган вақтлари мени зўрларди, айтганларини қилмасам қизиб турган қошиқ билан баданимни куйдирарди… Мен қизимдан айрилиб қолишдан қўрқардим!» - дейди аёл.
Фариданинг танасида куйиш аломатлари ҳалигача бор. Кунларнинг бирида Фарида қизи билан қочишга муваффақ бўлади. Бир эркак унга бошпана бериб ғамхўрлик қилади. Иш ҳам топилади. Гўё ҳаммаси ортда қолгандай. Аммо бошпана берган эркак кўп вақт ўтмай аёлни жинсий мажбурлаб, қулдек ишлата бошлайди. «Сен ҳайвонсан, аҳлатнинг ғирт ўзи, асли ҳеч кимсан, менга йўқ дея олмайсан…- деган таналардан қочиб, муштипар аёл яна ўз эрининг олдига ялиниб боради. Бегона эркакдан хўрликлар кўргандан кўра, ўз эридан кўришни маъқул кўрди. Бир мўъжиза сабаб Фарида онаси билан боғлана олади. Онаси бор тилла-тақинчоқларини сотиб, Россияга келиб қизи ва набирасини (отасининг рухсати билан) Ўзбекистонга олиб келади.
Фарида 3 йил аввал қилиш керак бўлган ишни энди амалга оширади. У ажримга ариза берди. Алиментга ҳам. Ҳозирда у «Ойдин нур» шелтерида яшамоқда. Собиқ эри эса қидирувда! Қўрқоқ биринчи мушт кўтаради деганларидек, энди собиқ «эри» (уни куштирноксиз эр дегим келмади) турли таҳдидлар билан қўнғироқ қилиб, мактублар ёзиб ётибди. У энди Фарида ёлғиз эмаслигин англамаяпти, чоғи.
Қаҳрамонимизга USAID дастурининг ҳуқуқий дастури платформаси ("LRP") орқали бепул ҳуқуқий кўмак берилди. Унга ҳар томонлама ёрдам кўрсатиш давом эттирилмоқда.
#СукутСақлама #ЗўравонликкаЙўқДеймиз
Уч фарзанднинг онаси бўлган Малика илк бор “Ойдин Нур”га 2021 йилда келган. Ўшанда ҳамма жойи моматалоқ эди - собиқ боксчи эри шу даражада калтаклаганди.
Малика 15 йил аввал эрга тегди. Эри яхши топарди, аммо ҳеч қанча яшамасидан жанжаллар бошланди ва кўпинча улар калтакланиш билан тугарди. Кейин эри Россияга ишлагани кетади, аммо учта боласига на алимент жўнатар, на аёли билан хабарлашарди. Маълум вақт ўтгач, хотинига қўнғироқ қилиб бошқа аёл билан яшаётгани ҳақида айтади.
2017 йилда бошқа аёл билан ватанга қайтиб, Малика ва болаларга қайнонасиникига кўчиб ўтишларини, бу уйда эса янги турмуш ўртоғи билан яшашини айтади. Аёл рад жавобини бериб, ажрашиш ва алимент ундириш учун ариза беришини айтади. Эркак бундан ғазабланади. У доимий равишда Малика онасининг уйига бориб, уни ўлдириш билан қўрқитиб, бир неча бор зўрлаган ва калтаклаган. Навбатдаги калтакланишдан сўнг аёл ҳомиласи тушганини билади.
Малика шифохонада 20 кунлаб ётса ҳам маҳалла ва қайнонаси аризани қайтиб олишни сўрашади.
«Уларнинг айтишича, эрим бизни таъминлайди, болаларнинг отаси бор. Низолар эса ҳамма оилада бўлармиш», - ҳотирлайди аёл.
Эр-хотин бирга яшамасди, Маликанинг эри яна Россияга жўнаб кетади, аёл эса алимент ундириш учун ариза беради. Тегишли мутасаддилар уни топиша олмаётганини важ қилади, гарчи эри мунтазам равишда онаси ва болаларига қўнғироқ қиларди. 2021 йилда эркак паспортини алмаштириш учун яна Ватанга қайтади, лекин алимент қарзи туфайли чиқиб кетиш тақиқлангани учун кета олмайди. Бундан жаҳли чиққан эр Маликадан алиментдан воз кечишни талаб қилиб, яна унга қўл кўтаради:
“У мени ўлдириш билан қўрқитиб, ҳеч кимдан қўрқмаслигини айтарди. Мен милиция ходимига мурожаат қилганимда мени Ойдин Нурга олиб келди. Лекин эрим онамга таҳдид қиларди, у ҳам Ойдин Нурга келди, уйда қолишдан қўрқарди”.
Шелтер адвокати Маликанинг ишларини билан шуғулланди. Ҳимоя ордери олинди, алимент миқдори аниқланди, эр мажбурий равишда ишга жойлаштирилди ва улар ажрашиш учун ариза беришга ёрдам беришди. Малика 7 ой шелтерда яшади, шу вақт ичида у ажрашди, сартарошлик курсида ўқиди ва ҳатто маҳаллий стилистлар танловида ғолиб чиқди. Болалар ҳам тиббий кўрикдан ўтди, боғчага боришди, хотиржам ва ўзига ишончлари ортди. 2021 йилда шелтердан чиққан Малика умидга тўла ҳаёти учун режалар тузди.
Бироқ, тақдир бошқача қарор қилди.
Собиқ турмуш ўртоғи яна Маликага таҳдид қилиб, тўнғич ўғлини олиб кетмоқчи бўлиб, таъқиб ва таҳдидлар билан фарзандидан воз кечтирмоқчи бўлди. Малика ички ишлар идораларига мурожаат қилди ва улар уни яна Ойдин Нурга юборишди.
Шелтердагилар аёлнинг болаларини мактабга, спорт тўгаракларига жойлаштиришди. Маликанинг кенжа қизи Олтин учун мактабга керакли барчасини олиб биринчи синфга чиқаришди. Малика яна келажак учун режалар тузмоқда:
“Мен ҳозир расмий маош берадиган иш қидиряпман, шу ерда яшаб, бошланғич тўлов учун маблағ йиғишим ва квартира учун субсидия олишим мумкин. Кейин кўчиб ўтамиз, ўзимиз яшаймиз”.
Малика "Ойдин нур"дагилардан чексиз миннатдор. Сиз ҳам "Ойдин нур" шелтерини қўллаб-қувватлаш мақсадида Payme, Click ёки Uzum Bank иловаларида ҳайрия қилишингиз мумкин.
Нигина
#СукутСақлама #ЗўравонликкаЙўқДеймиз #шелтерҳаётидан
Малика 15 йил аввал эрга тегди. Эри яхши топарди, аммо ҳеч қанча яшамасидан жанжаллар бошланди ва кўпинча улар калтакланиш билан тугарди. Кейин эри Россияга ишлагани кетади, аммо учта боласига на алимент жўнатар, на аёли билан хабарлашарди. Маълум вақт ўтгач, хотинига қўнғироқ қилиб бошқа аёл билан яшаётгани ҳақида айтади.
2017 йилда бошқа аёл билан ватанга қайтиб, Малика ва болаларга қайнонасиникига кўчиб ўтишларини, бу уйда эса янги турмуш ўртоғи билан яшашини айтади. Аёл рад жавобини бериб, ажрашиш ва алимент ундириш учун ариза беришини айтади. Эркак бундан ғазабланади. У доимий равишда Малика онасининг уйига бориб, уни ўлдириш билан қўрқитиб, бир неча бор зўрлаган ва калтаклаган. Навбатдаги калтакланишдан сўнг аёл ҳомиласи тушганини билади.
Малика шифохонада 20 кунлаб ётса ҳам маҳалла ва қайнонаси аризани қайтиб олишни сўрашади.
«Уларнинг айтишича, эрим бизни таъминлайди, болаларнинг отаси бор. Низолар эса ҳамма оилада бўлармиш», - ҳотирлайди аёл.
Эр-хотин бирга яшамасди, Маликанинг эри яна Россияга жўнаб кетади, аёл эса алимент ундириш учун ариза беради. Тегишли мутасаддилар уни топиша олмаётганини важ қилади, гарчи эри мунтазам равишда онаси ва болаларига қўнғироқ қиларди. 2021 йилда эркак паспортини алмаштириш учун яна Ватанга қайтади, лекин алимент қарзи туфайли чиқиб кетиш тақиқлангани учун кета олмайди. Бундан жаҳли чиққан эр Маликадан алиментдан воз кечишни талаб қилиб, яна унга қўл кўтаради:
“У мени ўлдириш билан қўрқитиб, ҳеч кимдан қўрқмаслигини айтарди. Мен милиция ходимига мурожаат қилганимда мени Ойдин Нурга олиб келди. Лекин эрим онамга таҳдид қиларди, у ҳам Ойдин Нурга келди, уйда қолишдан қўрқарди”.
Шелтер адвокати Маликанинг ишларини билан шуғулланди. Ҳимоя ордери олинди, алимент миқдори аниқланди, эр мажбурий равишда ишга жойлаштирилди ва улар ажрашиш учун ариза беришга ёрдам беришди. Малика 7 ой шелтерда яшади, шу вақт ичида у ажрашди, сартарошлик курсида ўқиди ва ҳатто маҳаллий стилистлар танловида ғолиб чиқди. Болалар ҳам тиббий кўрикдан ўтди, боғчага боришди, хотиржам ва ўзига ишончлари ортди. 2021 йилда шелтердан чиққан Малика умидга тўла ҳаёти учун режалар тузди.
Бироқ, тақдир бошқача қарор қилди.
Собиқ турмуш ўртоғи яна Маликага таҳдид қилиб, тўнғич ўғлини олиб кетмоқчи бўлиб, таъқиб ва таҳдидлар билан фарзандидан воз кечтирмоқчи бўлди. Малика ички ишлар идораларига мурожаат қилди ва улар уни яна Ойдин Нурга юборишди.
Шелтердагилар аёлнинг болаларини мактабга, спорт тўгаракларига жойлаштиришди. Маликанинг кенжа қизи Олтин учун мактабга керакли барчасини олиб биринчи синфга чиқаришди. Малика яна келажак учун режалар тузмоқда:
“Мен ҳозир расмий маош берадиган иш қидиряпман, шу ерда яшаб, бошланғич тўлов учун маблағ йиғишим ва квартира учун субсидия олишим мумкин. Кейин кўчиб ўтамиз, ўзимиз яшаймиз”.
Малика "Ойдин нур"дагилардан чексиз миннатдор. Сиз ҳам "Ойдин нур" шелтерини қўллаб-қувватлаш мақсадида Payme, Click ёки Uzum Bank иловаларида ҳайрия қилишингиз мумкин.
Нигина
#СукутСақлама #ЗўравонликкаЙўқДеймиз #шелтерҳаётидан
Нега болалар зулматли сукунатда яшашни афзал кўришади?
Зўравонлик қурбонларининг фақат ярми жароҳатли тажрибаси ҳақида сўзлаб беради, баъзилари эса йиллаб зулматли сукунатда ҳаёт кечиради.
Жисмоний зўравонлик муаммоси кўп жиҳатдан тақиқланган мавзу бўлганлиги сабаб ҳамон жамиятда очиқ гапирилмайди. Гарчи бу борада янги ҳужжатлар қабул қилинаётганига, жамоат фаоллари бонг ураётганига қарамай, зўравонлик қурбонлари бурчак-бурчакда ўз дардига кўмилиб яшашда давом этмоқда. Зеро, зўравонликни бошидан кечирган қизларнинг учдан икки қисми жароҳати билан ёлғиз қолиб, атрофдан кўмак ололмайди. Бунда қурбонларнинг учдан бир қисми ҳеч қачон интим хавфсизлик мавзусидан хабари бўлмаганини, атиги 6% қизлар болалигида “қоч ва сўзлаб бер” қоидасини эшитганини тан олади.
Маълумотларнинг гувоҳлик беришича, зўравонлик қурбони бўлиш хавфи айниқса, 4-6 ёш оралиғида ортади ҳамда 7-12 ёшда чўққига чиқади. 15 ёшга қадар ўта хавфли даражаси сақланиб қолади, 16–17 ёшга келибгина хавф бироз пасаяди.
Зўравонлик жиноятлари борасида сукут сақлаш яна бир сабаб туфайли хавфли саналади, у зўравонларнинг узоқ вақт давомида жазосиз юришига олиб келади. Зўравон устидан шикоят қилганлар қурбонлар орасида 2-3 фоиздан ортмайди. Жиноят содир этган одамларнинг эса атиги 1 фоизи жиноий жавобгарликка тортилади.
Болани зулматли сукунатдан чиқариш учун энг аввало унга ишониш,“Мен сенга ишонаман”, “Бу сенинг айбинг эмас”, “Мен сенинг ёнингдаман”, “Сенга ёрдам бераман” деган тасалли гапларни айтиш зарур. Қолаверса, чоралар қаторига бир қатор руҳий, жисмоний, маънавий чора-тадбирлар киради.
#СукутСақлама #ЗўравонликкаЙўқДеймиз
Зўравонлик қурбонларининг фақат ярми жароҳатли тажрибаси ҳақида сўзлаб беради, баъзилари эса йиллаб зулматли сукунатда ҳаёт кечиради.
Жисмоний зўравонлик муаммоси кўп жиҳатдан тақиқланган мавзу бўлганлиги сабаб ҳамон жамиятда очиқ гапирилмайди. Гарчи бу борада янги ҳужжатлар қабул қилинаётганига, жамоат фаоллари бонг ураётганига қарамай, зўравонлик қурбонлари бурчак-бурчакда ўз дардига кўмилиб яшашда давом этмоқда. Зеро, зўравонликни бошидан кечирган қизларнинг учдан икки қисми жароҳати билан ёлғиз қолиб, атрофдан кўмак ололмайди. Бунда қурбонларнинг учдан бир қисми ҳеч қачон интим хавфсизлик мавзусидан хабари бўлмаганини, атиги 6% қизлар болалигида “қоч ва сўзлаб бер” қоидасини эшитганини тан олади.
Маълумотларнинг гувоҳлик беришича, зўравонлик қурбони бўлиш хавфи айниқса, 4-6 ёш оралиғида ортади ҳамда 7-12 ёшда чўққига чиқади. 15 ёшга қадар ўта хавфли даражаси сақланиб қолади, 16–17 ёшга келибгина хавф бироз пасаяди.
Зўравонлик жиноятлари борасида сукут сақлаш яна бир сабаб туфайли хавфли саналади, у зўравонларнинг узоқ вақт давомида жазосиз юришига олиб келади. Зўравон устидан шикоят қилганлар қурбонлар орасида 2-3 фоиздан ортмайди. Жиноят содир этган одамларнинг эса атиги 1 фоизи жиноий жавобгарликка тортилади.
Болани зулматли сукунатдан чиқариш учун энг аввало унга ишониш,“Мен сенга ишонаман”, “Бу сенинг айбинг эмас”, “Мен сенинг ёнингдаман”, “Сенга ёрдам бераман” деган тасалли гапларни айтиш зарур. Қолаверса, чоралар қаторига бир қатор руҳий, жисмоний, маънавий чора-тадбирлар киради.
#СукутСақлама #ЗўравонликкаЙўқДеймиз
Нега зўравонликни бошидан кечирганлар сукут сақлайди?
Нафақат болалар, балки катталар ҳам зўравонлик қурбони бўлганини йиллар давомида яшириб юришади. Нега бунчалик кўп вақт давомида улар сукут сақлашади?
Айниқса, ўта андишали бўлиш ва уят ҳислари кучли ривожланган жамиятда болалар ва ўсмирлар ота-оналари ёки яқинларини ҳақиқатни қабул қилишга тайёр эмас, деб ўйлашади. Афсуски, қанчадан-қанча даҳшатли воқеалар инсонларнинг бутун умрини ҳазон қилади.
Бало сиз кутмаган жойдан келиши мумкин. Узоқдан изламанг, чунки зўравон оиланинг дўсти, қўшниси, устоз ва ҳатто қариндош бўлиб чиқиши ҳеч гап эмас.
Энг ёмони, зўравон даҳшатли жиноятни содир эта туриб, ўзини мутлақо айбсиз сезади ва қурбон олдида ҳеч нима бўлмагандай юраверади. Қурбон эса бутунлай тушкунликка тушади. Дардини кимга айтсин? Ота-онаси ишонадими, қўрқинчли ҳақиқатни қабул қила олишадими? Бошқалар уни айблашмасмикан? Устидан кулишмасмикан? Унинг укалари ва сингиллари қандай бош кўтариб юришади? Атрофдагилар қандай кўз билан қарашади? Келажакда турмушга чиқолмайдику! Ёки бутун умр ғийбатчиларнинг “қаҳрамони”га айланади. Кимдир бир эркакни жувонмарг қилди-я, қиз тушмагур деса-чи!
Энг яхши йўл, сукут сақлаш бўла қолсин. Мана шу сабаблар деб, жинсий зўравонлик қурбонлари сукут сақлашни афзал билишади.
#СукутСақлама #ЗўравонликкаЙўқДеймиз
Нафақат болалар, балки катталар ҳам зўравонлик қурбони бўлганини йиллар давомида яшириб юришади. Нега бунчалик кўп вақт давомида улар сукут сақлашади?
Айниқса, ўта андишали бўлиш ва уят ҳислари кучли ривожланган жамиятда болалар ва ўсмирлар ота-оналари ёки яқинларини ҳақиқатни қабул қилишга тайёр эмас, деб ўйлашади. Афсуски, қанчадан-қанча даҳшатли воқеалар инсонларнинг бутун умрини ҳазон қилади.
Бало сиз кутмаган жойдан келиши мумкин. Узоқдан изламанг, чунки зўравон оиланинг дўсти, қўшниси, устоз ва ҳатто қариндош бўлиб чиқиши ҳеч гап эмас.
Энг ёмони, зўравон даҳшатли жиноятни содир эта туриб, ўзини мутлақо айбсиз сезади ва қурбон олдида ҳеч нима бўлмагандай юраверади. Қурбон эса бутунлай тушкунликка тушади. Дардини кимга айтсин? Ота-онаси ишонадими, қўрқинчли ҳақиқатни қабул қила олишадими? Бошқалар уни айблашмасмикан? Устидан кулишмасмикан? Унинг укалари ва сингиллари қандай бош кўтариб юришади? Атрофдагилар қандай кўз билан қарашади? Келажакда турмушга чиқолмайдику! Ёки бутун умр ғийбатчиларнинг “қаҳрамони”га айланади. Кимдир бир эркакни жувонмарг қилди-я, қиз тушмагур деса-чи!
Энг яхши йўл, сукут сақлаш бўла қолсин. Мана шу сабаблар деб, жинсий зўравонлик қурбонлари сукут сақлашни афзал билишади.
#СукутСақлама #ЗўравонликкаЙўқДеймиз