💢 شریعتی و پروسه اصلاح دینی
در روزگار دکتر #علی_شریعتی، مزرعهٔ فرهنگی #اسلام به اصنافِ آفات مبتلا بود، و جامعه‌ی دینی ما رنجور از #جهل، #انحطاط و #تحجر. متولیان #مذهب که از جهلِ عوام تغذیه می‌کنند، انگیزه و رغبتی به اصلاحِ امرِ دین نداشتند. اساساً در آن دوران کمتر کسی به اصلاحِ فکری – فرهنگی جامعه می‌‌اندیشید. روشنفکران و سازمان‌های پیشرو عمدتاً به کار سیاسی، و آنهم مبارزه مسلحانه و قهر آمیز، روی آورده بودند. #شریعتی از نادر روشنفکرانی بود که پس از تأمل و تعمق فراوان به این نتیجه رسید که در جامعه‌ای که #دین نه‌تنها #ایمان، بلکه #فرهنگِ مردم است، بدون #اصلاح_دینی، #انقلاب سیاسی محکوم به شکست است. هرچند شریعتی تئوری منسجم و مدونی در باره #پروتستانتیسم دینی مدنظر خود بدست نداد، لیکن آثار وی نشان می‌دهد که پروژه اصلاحی‌اش دست کم بر ۳ رکن استوار بود:
۱) “بازگشت به خویشتن”،
۲) “استخراج و تصفیه منابع فرهنگی”،
۳) “تجدید بنای فکر دینی”.
شریعتی هرچه در این مسیر پیش‌تر رفت، مخالفت روحانیون بلند پایه #شیعه با او شدیدتر شد، چون آنان #اصلاح را بدعت و حاملانش (روشنفکران) را خطری بالفعل برای امتیازات و موقعیت اجتماعی خویش می‌‌شمردند. بسیاری از آنان مطالعه و خرید و فروش آثار شریعتی را تحریم کردند. در مقابل، نگاه و داوری شریعتی دربارهٔ جامعه روحانیت بسیار تیره و تار شد، و در نهایت رکن چهارمی در پروژهٔ اصلاح دینی وی پدید آمد: “اسلام منهای آخوند!" و تمایز آن با اسلام برآمده از معارف عالمان حقیقی دینی.
✅ @Shariati_Group
🔊 شریعتی و اصلاح‌دینی
🔊 مبانی اصلاح‌دینی در نگاه دکتر شریعتی
🎙#حمید_انتظام
در روزگار دکتر #علی_شریعتی، مزرعهٔ فرهنگی #اسلام به اصنافِ آفات مبتلا بود، و جامعه‌ی دینی ما رنجور از #جهل، #انحطاط و #تحجر. متولیان #مذهب که از جهلِ عوام تغذیه می‌کنند، انگیزه و رغبتی به اصلاحِ امرِ دین نداشتند. اساساً در آن دوران کمتر کسی به اصلاحِ فکری – فرهنگی جامعه می‌‌اندیشید. روشنفکران و سازمان‌های پیشرو عمدتاً به کار سیاسی، و آنهم مبارزه مسلحانه و قهر آمیز، روی آورده بودند. #شریعتی از نادر روشنفکرانی بود که پس از تأمل و تعمق فراوان به این نتیجه رسید که در جامعه‌ای که #دین نه‌تنها #ایمان، بلکه #فرهنگِ مردم است، بدون #اصلاح_دینی، #انقلاب سیاسی محکوم به شکست است. هرچند شریعتی تئوری منسجم و مدونی در باره #پروتستانتیسم دینی مدنظر خود بدست نداد، لیکن آثار وی نشان می‌دهد که پروژه اصلاحی‌اش دست کم بر ۳ رکن استوار بود:
۱) “بازگشت به خویشتن”،
۲) “استخراج و تصفیه منابع فرهنگی”،
۳) “تجدید بنای فکر دینی”.
شریعتی هرچه در این مسیر پیش‌تر رفت، مخالفت روحانیون بلند پایه #شیعه با او شدیدتر شد، چون آنان #اصلاح را بدعت و حاملانش (روشنفکران) را خطری بالفعل برای امتیازات و موقعیت اجتماعی خویش می‌‌شمردند. بسیاری از آنان مطالعه و خرید و فروش آثار شریعتی را تحریم کردند. در مقابل، نگاه و داوری شریعتی دربارهٔ جامعه روحانیت بسیار تیره و تار شد، و در نهایت رکن چهارمی در پروژهٔ اصلاح دینی وی پدید آمد: “اسلام منهای آخوند!" و تمایز آن با اسلام برآمده از معارف عالمان حقیقی دینی.
✅ @Shariati_Group
🔊 شریعتی و اصلاح‌دینی
🔊 مبانی اصلاح‌دینی در نگاه دکتر شریعتی
🎙#حمید_انتظام
Telegram
.
📌تفکر مستقل یا یکی به نعل، یکی به میخ؟
🔸بخشی از ناراضیان از وضع موجود، نگاه و برداشتشان از مسائل مختلف فرهنگی و سیاسی و اقتصادی و اجتماعی را نه در قالب «گفتمانی معنا بخش» بلکه در ضدیت با گفتمان حاکم (پادگفتمان حاکم) تعریف و معنا می‌نمایند. حاملان این نوع نگاه، هر جناح سیاسی، تحلیلگر یا فردی که سخن، بیان یا رفتاری که کوچکترین شباهتی به گفتمان حاکم داشته باشد را با واکنشی تند و با بدترین #ادبیات محکوم می‌کنند. به عنوان مثال: کافیست برای این طیف از مظلومیت مردم #غزه و فاشیستی بودن نظام حاکم بر #اسرائیل سخن گفت تا بلافاصله و به آنی با بدترین توهین‌ها به کاسه لیسی متهم شد..! کافیست از #ابتذال فرهنگی که در جریان است، سخنی گفت تا به دفاع از دگماتیسم و #تحجر متهم شد. کافیست کوچکترین نقدی به رویکرد شبکه‌های ماهواره ای فارسی زبان و #اپوزسیون خشونت طلب داشت تا با بدترین تهدیدها و انگ‌ها مواجه شد.
🔸بدنه این طیف عموماً حامل هیچ #اندیشه و گفتمانی نیست و #فلسفه وجودی خود را صرفا در تقابل با گفتمان حکومت تعریف می‌کند. در نگاه آنها اگر #حکومت می‌گوید «آمریکا بد است» پس #آمریکا بهشت روی زمین است. اگر حکومت می‌گوید، #فلسطین مظلوم است، پس فلسطین ظالم و اسرائیل مظلوم است. اگر حکومت می‌گوید با شرق باید روابط خود را گسترش داد، پس #چین و #روسیه هیولای هفت سر است و می‌خواهد ما را ببلعد و خانه‌هایمان را اشغال کند. اگر تلویزیون می‌گوید جرج فلوید مظلوم است، پس او بازیگر پورن و دزدی پلید است. اگر حکومت می‌گوید #ازدواج خوب است، پس ازدواج زنجیری اهریمنی است. اگر حکومت می‌گوید مشروب ممنوع است، پس الکل بهترین نوشیدنی دنیاست. اگر حکومت می‌گوید آرایش ظاهر خوب نیست، پس هر چه گیرمان می‌آید باید به سر و صورت مالید. اگر حکومت از بن‌سلمان انتقاد می‌کند، پس بن سلمان مصلحی در حد #مارتین_لوتر است. اگر حکومت برای کم کردن شر و تهدید با طالبان مذاکره کرده، پس پدرخوانده #طالبان است و..
🔸برای اغلب حاملان این جریان فکری که بیشترین آگاهی خود را از چند کانال تلگرامی و شبکه ماهواره‌ای دریافت می‌کند، پی‌بردن به این مسئله که هم می‌توان منتقد فیلم‌های کاریکاتوری مانند «لِرد» بود و هم «به وقت شام» و «اخراجی‌ها» و «ماجرای نیمروز» را جدی نگرفت و هم از این سینمای لوده پروری که «مطرب» و «جلف بد» می‌سازد انتقاد کرد، بسیار دشوار است...
🔸برای حاملان این تفکر که برای #برجام (که هیچ از آن نمی‌دانست!) و در خیابان برایش رقص و پایکوبی گرفته بود و قرارداد احتمالی با چین (که باز هم هیچ از آن نمی‌دانست و برایش عزا گرفته و فریاد وامصیبت‌اش بلند شده است!) نه واقعیت روابط بین‌الملل مهم است و نه شناختی از آن دارد، بلکه صرفا دوری و نزدیکی کشور طرف مذاکره به گفتمان حاکم است که نگاه او را تعریف می‌نماید.
🔸این طیف حامل هیچ #تفکر مستقلی نیست و موجودیت خود را صرفاً در تقابل و ضدیت با گفتمان حاکم می‌بیند و خط پر رنگی میان «خودی» و «غیرخودی» دارد و در مواجهه با کسی که خود صاحب گفتمان مستقل است، دچار #بحران شده و او را به «یکی به نعل و یکی به میخ» زدن و امثالهم متهم می‌کند.
🔸حاملان چنین تفکری که از دگماتیسم و جمودیتی شبیه جمودیت محافظه کاران تغذیه می‌کنند، دستپخت گفتمان حاکم و روزنامه‌هایی مانند کیهان و صداوسیمایی هستند که طی چند دهه چنان یک طرفه به قاضی رفته و چنان به جای مخاطب فکر کرده و اندیشده و عمل کرده‌اند که جامعه خواه ناخواه به هر کسی که سخن مخالف سخن و نظر آنها بر زبان آورد، پناه می‌برد.
🔸باید به خاطر داشت فارغ از این دوگانه «گفتمان حاکم» و «ضد گفتمان حاکم» انسان‌هایی هم هستند که می‌توانند خود در امور مختلف اندیشیده و گفتمان و تفکر مستقل خود را داشته باشند.. گفتمانی که در آن هم به شهدا احترام بگذارند، هم از #حقوق مردم فلسطین دفاع کنند، هم مدافع حقوق #ایران باشند، هم منتقد #صداوسیما و #مجلس به اصطلاح انقلابی باشند، هم از #فرهنگ و #هنر مبتذل دولتی انتقاد کنند و هم از اپوزسیون ویرانی طلب تبری بجویند...
✅ @Shariati_Group
✍ فرهاد قنبری
🔸بخشی از ناراضیان از وضع موجود، نگاه و برداشتشان از مسائل مختلف فرهنگی و سیاسی و اقتصادی و اجتماعی را نه در قالب «گفتمانی معنا بخش» بلکه در ضدیت با گفتمان حاکم (پادگفتمان حاکم) تعریف و معنا می‌نمایند. حاملان این نوع نگاه، هر جناح سیاسی، تحلیلگر یا فردی که سخن، بیان یا رفتاری که کوچکترین شباهتی به گفتمان حاکم داشته باشد را با واکنشی تند و با بدترین #ادبیات محکوم می‌کنند. به عنوان مثال: کافیست برای این طیف از مظلومیت مردم #غزه و فاشیستی بودن نظام حاکم بر #اسرائیل سخن گفت تا بلافاصله و به آنی با بدترین توهین‌ها به کاسه لیسی متهم شد..! کافیست از #ابتذال فرهنگی که در جریان است، سخنی گفت تا به دفاع از دگماتیسم و #تحجر متهم شد. کافیست کوچکترین نقدی به رویکرد شبکه‌های ماهواره ای فارسی زبان و #اپوزسیون خشونت طلب داشت تا با بدترین تهدیدها و انگ‌ها مواجه شد.
🔸بدنه این طیف عموماً حامل هیچ #اندیشه و گفتمانی نیست و #فلسفه وجودی خود را صرفا در تقابل با گفتمان حکومت تعریف می‌کند. در نگاه آنها اگر #حکومت می‌گوید «آمریکا بد است» پس #آمریکا بهشت روی زمین است. اگر حکومت می‌گوید، #فلسطین مظلوم است، پس فلسطین ظالم و اسرائیل مظلوم است. اگر حکومت می‌گوید با شرق باید روابط خود را گسترش داد، پس #چین و #روسیه هیولای هفت سر است و می‌خواهد ما را ببلعد و خانه‌هایمان را اشغال کند. اگر تلویزیون می‌گوید جرج فلوید مظلوم است، پس او بازیگر پورن و دزدی پلید است. اگر حکومت می‌گوید #ازدواج خوب است، پس ازدواج زنجیری اهریمنی است. اگر حکومت می‌گوید مشروب ممنوع است، پس الکل بهترین نوشیدنی دنیاست. اگر حکومت می‌گوید آرایش ظاهر خوب نیست، پس هر چه گیرمان می‌آید باید به سر و صورت مالید. اگر حکومت از بن‌سلمان انتقاد می‌کند، پس بن سلمان مصلحی در حد #مارتین_لوتر است. اگر حکومت برای کم کردن شر و تهدید با طالبان مذاکره کرده، پس پدرخوانده #طالبان است و..
🔸برای اغلب حاملان این جریان فکری که بیشترین آگاهی خود را از چند کانال تلگرامی و شبکه ماهواره‌ای دریافت می‌کند، پی‌بردن به این مسئله که هم می‌توان منتقد فیلم‌های کاریکاتوری مانند «لِرد» بود و هم «به وقت شام» و «اخراجی‌ها» و «ماجرای نیمروز» را جدی نگرفت و هم از این سینمای لوده پروری که «مطرب» و «جلف بد» می‌سازد انتقاد کرد، بسیار دشوار است...
🔸برای حاملان این تفکر که برای #برجام (که هیچ از آن نمی‌دانست!) و در خیابان برایش رقص و پایکوبی گرفته بود و قرارداد احتمالی با چین (که باز هم هیچ از آن نمی‌دانست و برایش عزا گرفته و فریاد وامصیبت‌اش بلند شده است!) نه واقعیت روابط بین‌الملل مهم است و نه شناختی از آن دارد، بلکه صرفا دوری و نزدیکی کشور طرف مذاکره به گفتمان حاکم است که نگاه او را تعریف می‌نماید.
🔸این طیف حامل هیچ #تفکر مستقلی نیست و موجودیت خود را صرفاً در تقابل و ضدیت با گفتمان حاکم می‌بیند و خط پر رنگی میان «خودی» و «غیرخودی» دارد و در مواجهه با کسی که خود صاحب گفتمان مستقل است، دچار #بحران شده و او را به «یکی به نعل و یکی به میخ» زدن و امثالهم متهم می‌کند.
🔸حاملان چنین تفکری که از دگماتیسم و جمودیتی شبیه جمودیت محافظه کاران تغذیه می‌کنند، دستپخت گفتمان حاکم و روزنامه‌هایی مانند کیهان و صداوسیمایی هستند که طی چند دهه چنان یک طرفه به قاضی رفته و چنان به جای مخاطب فکر کرده و اندیشده و عمل کرده‌اند که جامعه خواه ناخواه به هر کسی که سخن مخالف سخن و نظر آنها بر زبان آورد، پناه می‌برد.
🔸باید به خاطر داشت فارغ از این دوگانه «گفتمان حاکم» و «ضد گفتمان حاکم» انسان‌هایی هم هستند که می‌توانند خود در امور مختلف اندیشیده و گفتمان و تفکر مستقل خود را داشته باشند.. گفتمانی که در آن هم به شهدا احترام بگذارند، هم از #حقوق مردم فلسطین دفاع کنند، هم مدافع حقوق #ایران باشند، هم منتقد #صداوسیما و #مجلس به اصطلاح انقلابی باشند، هم از #فرهنگ و #هنر مبتذل دولتی انتقاد کنند و هم از اپوزسیون ویرانی طلب تبری بجویند...
✅ @Shariati_Group
✍ فرهاد قنبری
