Forwarded from احسان شريعتی Ehsan Shariati
🔷🔸در سرکوب توحید جنسیتی توسط تاریخ مذکر
📌بمناسبت روز جهانی مبارزه با خشونت علیه زنان (۲۵ نوامبر/۴ آذر)
🖋 احسان شریعتی
🔸سخن از مهر مادرانه به میان آمد. «رحمت»( ر.ح.م.)، همان «ماتریس» هستی‌بخشی است که خاستگاهِ نسبت خداوند با خلق را در جهان‌بینی توحید نشان می‌دهد: فراخواندن به‌نام آفریدگاری که در ادیان اهل قلم، با نگارش (کتابت) به انسان آموزش می‌دهد(یکی از معانی ربوبیّت)، و به‌خلافِ خرد متافیزیکی مردانه و «کلامِ-نرینه-محور» (phallogocentriste، به تعبیر ژاک دریدا)، خصلتی مادرانه و مکتوب را در هر دو کتاب تکوینی و تشریعی به نمایش می‌گذارد.
🔸این نگاه «مؤنث» به‌لحاظ هستی‌شناختی، در فلسفه تاریخ ادیان ابراهیمی نیز به انشقاقِ دو تیره و تبار سارا و هاجر، همسران ابراهیم، می‌رسد، اعرابی که در قاموس قرآنی «أُمی» نامیده می‌شوند (و به‌غلط «بی‌سواد» ترجمه می‌شود و منظور عامی یا مردمی است)، فرزندان «محروم از ارث» آن مادر، یعنی همان زن برده‌ای اند که دامنش (هجر هاجر) در کعبه، توحید بی‌جهتی را سمت-و-سو می‌بخشد (نگا. استاد ع. طهماسبی).
🔹پیامبر اسلام نیز پس از دریافت نخستین وحی، اصالت آنرا نخست از همسرش خدیجه (اولین مسلمان) می‌پرسد و..، این رُخداد به تفسیر اسلاوی ژیژک بس نمادین است!
🔹خلاصه، در این جهان‌بینی (توحید)، اگر انسان‌ها در برابر خداوند برابر اند، چراکه جملگی برخاسته از یک زوج مرد و زن اند (نفی تبعیض جنسیتی) و..، فضیلتی بر یکدیگر ندارند مگر به پارسایی (تقوی)، چگونه است که تاریخِ شریعت و فقه بسیاری از تبعیض‌ها را می‌پذیرد؟
🔸پاسخ را به نظر ما، نه در «کتاب و سنت»، بلکه در «عقل و اجماع» علما و جامعهٔ مردسالار مسلمان باید جُست. وقتی ارسطوی «الاهی»، معلم اول علوم تجربی، به‌دلیل توسعه‌نیافتگی علم ژنتیک در زمان وی، زن را فقط حامل ژن مرد و غیرمؤثر در انتقال خصوصیات ژنتیکی فرض می‌کرد، نظر او «حجت» و معیار عقل و علم زمان تلقی می‌شد.
🔸«توحید» جنسیتی، قومی، طبقاتی، و..، برای این‌که از سطح نصیحت‌های اخلاقی و کلامی فراتررود و به سپهر حق و قانون ارتقا یابد، نیازمند فرارسیدن انقلاب‌های معرفت‌شناختی مُدرن بود (تا مثلا در علم ژنتیک نشان داده شود که زن و مرد شدن اتفاقی است و این دو جنس به یکسان انتقال‌دهندهٔ خصوصیات موروثی اند، و تفاوت‌های بیولوژیک (و حتی پسیکولوژیک) نمی‌تواند منشأ تبعیض حقوقی و اجتماعی باشد.
🔹برغم همهٔ انقلاب‌ها و پیشرفت‌های دینی و عقیدتی، علمی و سیاسی، انسان هنوز هم می‌تواند خشن‌ترین جانوران، بویژه در برخورد با همنوع و همزاد خویش گردد، واقعیت تلخی که استمرار پدیدهٔ شوم خشونت علیه زنان در همهٔ کشورها آنرا هر بار یادآوری می‌کند!
#توحید_جنسیتی
#یادداشت
#احسان_شریعتی
✅ @Dr_ehsanshariati
📌بمناسبت روز جهانی مبارزه با خشونت علیه زنان (۲۵ نوامبر/۴ آذر)
🖋 احسان شریعتی
🔸سخن از مهر مادرانه به میان آمد. «رحمت»( ر.ح.م.)، همان «ماتریس» هستی‌بخشی است که خاستگاهِ نسبت خداوند با خلق را در جهان‌بینی توحید نشان می‌دهد: فراخواندن به‌نام آفریدگاری که در ادیان اهل قلم، با نگارش (کتابت) به انسان آموزش می‌دهد(یکی از معانی ربوبیّت)، و به‌خلافِ خرد متافیزیکی مردانه و «کلامِ-نرینه-محور» (phallogocentriste، به تعبیر ژاک دریدا)، خصلتی مادرانه و مکتوب را در هر دو کتاب تکوینی و تشریعی به نمایش می‌گذارد.
🔸این نگاه «مؤنث» به‌لحاظ هستی‌شناختی، در فلسفه تاریخ ادیان ابراهیمی نیز به انشقاقِ دو تیره و تبار سارا و هاجر، همسران ابراهیم، می‌رسد، اعرابی که در قاموس قرآنی «أُمی» نامیده می‌شوند (و به‌غلط «بی‌سواد» ترجمه می‌شود و منظور عامی یا مردمی است)، فرزندان «محروم از ارث» آن مادر، یعنی همان زن برده‌ای اند که دامنش (هجر هاجر) در کعبه، توحید بی‌جهتی را سمت-و-سو می‌بخشد (نگا. استاد ع. طهماسبی).
🔹پیامبر اسلام نیز پس از دریافت نخستین وحی، اصالت آنرا نخست از همسرش خدیجه (اولین مسلمان) می‌پرسد و..، این رُخداد به تفسیر اسلاوی ژیژک بس نمادین است!
🔹خلاصه، در این جهان‌بینی (توحید)، اگر انسان‌ها در برابر خداوند برابر اند، چراکه جملگی برخاسته از یک زوج مرد و زن اند (نفی تبعیض جنسیتی) و..، فضیلتی بر یکدیگر ندارند مگر به پارسایی (تقوی)، چگونه است که تاریخِ شریعت و فقه بسیاری از تبعیض‌ها را می‌پذیرد؟
🔸پاسخ را به نظر ما، نه در «کتاب و سنت»، بلکه در «عقل و اجماع» علما و جامعهٔ مردسالار مسلمان باید جُست. وقتی ارسطوی «الاهی»، معلم اول علوم تجربی، به‌دلیل توسعه‌نیافتگی علم ژنتیک در زمان وی، زن را فقط حامل ژن مرد و غیرمؤثر در انتقال خصوصیات ژنتیکی فرض می‌کرد، نظر او «حجت» و معیار عقل و علم زمان تلقی می‌شد.
🔸«توحید» جنسیتی، قومی، طبقاتی، و..، برای این‌که از سطح نصیحت‌های اخلاقی و کلامی فراتررود و به سپهر حق و قانون ارتقا یابد، نیازمند فرارسیدن انقلاب‌های معرفت‌شناختی مُدرن بود (تا مثلا در علم ژنتیک نشان داده شود که زن و مرد شدن اتفاقی است و این دو جنس به یکسان انتقال‌دهندهٔ خصوصیات موروثی اند، و تفاوت‌های بیولوژیک (و حتی پسیکولوژیک) نمی‌تواند منشأ تبعیض حقوقی و اجتماعی باشد.
🔹برغم همهٔ انقلاب‌ها و پیشرفت‌های دینی و عقیدتی، علمی و سیاسی، انسان هنوز هم می‌تواند خشن‌ترین جانوران، بویژه در برخورد با همنوع و همزاد خویش گردد، واقعیت تلخی که استمرار پدیدهٔ شوم خشونت علیه زنان در همهٔ کشورها آنرا هر بار یادآوری می‌کند!
#توحید_جنسیتی
#یادداشت
#احسان_شریعتی
✅ @Dr_ehsanshariati
Forwarded from SHANDEL
📌 علامه #حکیمی معتقد بود «سرمایه‌داری، انقلاب را تخلیه ایدئولوژیک کرد». او با وجود موقعیت برجسته علمی و منزلت دینی که از آن برخوردار بود، نقشی روشنفکرانه نیز ایفا کرد و بر حفظ موضع انتقادی خود و مشی پرهیز از قدرت رسمی وفادار ماند.
📌 در هیچ مراسم رسمی و جشنواره‌ای شرکت نکرد، جایزه علوم انسانی را نپذیرفت و هشدار داد که شاخص دینداری نه در مدعیات کلامی و نه در فرمالیسم آیینی است بلکه شاخص دین، عینی و در عمل اجتماعی است و از این رو، «در جامعه‌ای که فقر هست، #دین نیست.»
📌 بازخوانی #توحید در پرتو #عدالت اجتماعی و استخراج و تصفیه منابع دینی، میراث فکری استاد #محمدرضا_حکیمی، در متن پروژه یک قرن اصلاح و بازسازی اندیشه دینی است. پروژه‌ای ناتمام که در نمونه استاد حکیمی، بینش انتقادی، آزاداندیشی و روح عدالت‌خواهی به آن شأنی اخلاقی نیز بخشیده بود.
✍ دکتر #سارا_شریعتی
✅ @Shariati_Group
📌 در هیچ مراسم رسمی و جشنواره‌ای شرکت نکرد، جایزه علوم انسانی را نپذیرفت و هشدار داد که شاخص دینداری نه در مدعیات کلامی و نه در فرمالیسم آیینی است بلکه شاخص دین، عینی و در عمل اجتماعی است و از این رو، «در جامعه‌ای که فقر هست، #دین نیست.»
📌 بازخوانی #توحید در پرتو #عدالت اجتماعی و استخراج و تصفیه منابع دینی، میراث فکری استاد #محمدرضا_حکیمی، در متن پروژه یک قرن اصلاح و بازسازی اندیشه دینی است. پروژه‌ای ناتمام که در نمونه استاد حکیمی، بینش انتقادی، آزاداندیشی و روح عدالت‌خواهی به آن شأنی اخلاقی نیز بخشیده بود.
✍ دکتر #سارا_شریعتی
✅ @Shariati_Group