Forwarded from ایران فردا
🔴ما و میراثِ جان‌های شیفته‌ی خرداد ماه
🔷محمد رضائی
@iranfardamag
▪️خردادماه، ازمنظری و به نوعی ماه ملی- مذهبی‌ها است. دهه اول خرداد با شهادت محمد حنیف‌نژاد آغاز می‌شود و با پرکشیدن مهندس سحابی خاتمه می‌یابد. دهه دوم خرداد مختص به هاله سحابی است که در قامت یک شهید تک و تنها اما استوار و مظلومانه در میانه این ماه ایستاده است و دهه سوم، ابتدایش شهادت هدی صابر و انتهایش درگذشت شریعتی است. و چنین است که انگار خرداد ماه تمام تاریخ پر رنج و البته پربار ملی- مذهبی را یکجا در خود جمع کرده و در مقابل دیدگان مخاطبان قرار می‌دهد.
🔸هر کدام از این «پنج تن» که ما از ابتدا تا انتهای خرداد ماه سوگوار از دست دادنشان هستیم، در برهه‌های زمانی متفاوتی زیسته‌اند و بدیهی است که هر چند از منظر «روش» با یکدیگر متفاوتند اما از منظر «بینش» و «منش»، با یکدیگر «هم‌سویی» و «همسانی» دارند و این «هم‌سویی در بینش» و «همسانی در منش» همچون ریسمانی مستحکم آنها را به هم پیوند داده است.
▪️در تمام این بیش از نیم قرنی که از شهادت اولین نفر و بیش از یک دهه‌ای که از شهادت آخرین نفر از این الگوهای ممتاز می‌گذرد، گفته‌ها و مکتوبات متعدد و متنوعی در تعریف، توصیف، نقد وحتی تخطئه آنان به زبان آمده یا منتشر شده است که در خور توجه و گاه حتی تکراری و ملال‌آور بوده‌اند. در این نوشته تلاش می‌کنم تا آنچه را که حلقه اتصال این پنج جان شیفته است در تمام طول این نیم قرن بر آنها تأکید شده است به اختصار درمیان نهم و در پایان آنچه را که به نظرم درس‌آموزی از آنان است، بازگویی کنم. این حلقه‌های اتصال همانهایی هستند که در تعبیر ملی- مذهبی بر آنها تأکید می‌شود یعنی ملیت و مذهب.
1️⃣ در وجه ملیت ملی- مذهبی عمدتاً با سه وجه اصلی مرزبندی آشکار داشته است. هر چند هر یک از این وجوه در مقاطع زمانی و تاریخی متفاوت، توسط جریان‌های اجتماعی و سیاسی مختلف و گاه حتی به ظاهر متعارضی نمایندگی شده‌اند، اما مرزبندی ملی- مذهبی نه فقط با شکل ظاهری این جریان‌ها که با بنیان‌های فکری و اعتقادی آنها بوده است.
▪️اولین وجه از این وجوه مخالفت با دخالت، استیلا یا حمله خارجی در هر شکل و شمایلی است. از این منظر سرزمینی که ایران نامیده می‌شود باید «استقلال» خود را در تمام وجوه سیاسی، فرهنگی و اقتصادی حفظ کند و تحت هیچ شرایطی، هیچ نیرو یا جریانی در حاکمیت یا خارج از آن نباید دخالت یا استیلای خارجی را برتابد یا به یاری یک نیروی خارجی دل ببندد یا بخواهد با تکیه بر چنین نیرویی تحولی را سامان دهد، خواه این نیروی خارجی قدرتمندان بین‌المللی باشند یا همسایگان سرزمینی. بر همین اساس است که در تفکر ملی- مذهبی هرگونه همکاری یا همراهی با نیروی خارجی که حتی شائبه‌ای از استیلا یا دخالت در آن باشد مذموم و محکوم است.
🔸دومین وجه، مخالفت با دو امر ارتجاعی است که یکی هویت ایران را با میانجی باستان‌گرایی نژادپرستانه از ایران پس از اسلام جدا می‌کند و در قالب «سلطنت» و طرفداری از «پادشاهی» نمود پیدا می‌کند، و دیگری هویت ایران را تنها در قالب اسلام با معنا می‌داند و در قالب «انترناسیونالیسم اسلامی» و «ولایت/خلافت» فقها نمود می‌یابد. تفکر ملی – مذهبی می‌کوشد ضمن بازخوانی و تأکید بر ویژگی‌های فرهنگی و اجتماعی ایران که بدون شک متأثر از «اسلام» و «ایران» است با هرگونه ارتجاع و بازگشت در هر قالب و شمایلی مخالفت کند.
▪️اما سومین وجه، مخالفت با هرگونه تجزیه‌طلبی است. از این منظر ایران یک کل واحد در جهان است و چنانچه بخواهد در این جهان پر آشوب نقشی داشته باشد باید این کلیت جغرافیایی حفظ شود. بدون چنین «ظرفی» و بدون چنین رویکردی هر راه‌حلی برای ایران به ناکجاآباد ختم می‌شود. خلاصه آنکه مثلث استیلای خارجی، ارتجاع داخلی و تجزیه‌طلبی وجوهی است که تفکر ملی- مذهبی، «ملیت» را در و با نفی آنها تعریف می‌کند.
2️⃣ از منظر وجه مذهبی بودن در تفکر ملی- مذهبی این تفکر با سه جریان عمده روبرو است و به نوعی با نفی آنها خود را تعریف می‌کند.
🔸نخستین جریان، غیرمذهبی‌ها و نافیان مذهب هستند. هر چند هیچگاه و در هیچ مقطعی غیرمذهبی بودن مانع ائتلاف راهبردی و تاکتیکی ملی- مذهبی با جریانات غیرمذهبی نشده است، اما در وجه ایدئولوژیک به هر حال ملی- مذهبی حامل تفکری است که به تفسیری خداباورانه از هستی باورمند است و بدیهی است از منظر ایدئولوژیک و اعتقادی با گرایش‌های غیرمذهبی مرزبندی دارد....
متن کامل:
https://cutt.ly/tweIjyR3
#ایران_فردا
#محمد_رضایی
#محمد_حنیف‌نژاد #عزت‌الله_سحابی #هاله_سحابی #هدی_صابر #علی_شریعتی
http://t.me/iranfardamag
🔷محمد رضائی
@iranfardamag
▪️خردادماه، ازمنظری و به نوعی ماه ملی- مذهبی‌ها است. دهه اول خرداد با شهادت محمد حنیف‌نژاد آغاز می‌شود و با پرکشیدن مهندس سحابی خاتمه می‌یابد. دهه دوم خرداد مختص به هاله سحابی است که در قامت یک شهید تک و تنها اما استوار و مظلومانه در میانه این ماه ایستاده است و دهه سوم، ابتدایش شهادت هدی صابر و انتهایش درگذشت شریعتی است. و چنین است که انگار خرداد ماه تمام تاریخ پر رنج و البته پربار ملی- مذهبی را یکجا در خود جمع کرده و در مقابل دیدگان مخاطبان قرار می‌دهد.
🔸هر کدام از این «پنج تن» که ما از ابتدا تا انتهای خرداد ماه سوگوار از دست دادنشان هستیم، در برهه‌های زمانی متفاوتی زیسته‌اند و بدیهی است که هر چند از منظر «روش» با یکدیگر متفاوتند اما از منظر «بینش» و «منش»، با یکدیگر «هم‌سویی» و «همسانی» دارند و این «هم‌سویی در بینش» و «همسانی در منش» همچون ریسمانی مستحکم آنها را به هم پیوند داده است.
▪️در تمام این بیش از نیم قرنی که از شهادت اولین نفر و بیش از یک دهه‌ای که از شهادت آخرین نفر از این الگوهای ممتاز می‌گذرد، گفته‌ها و مکتوبات متعدد و متنوعی در تعریف، توصیف، نقد وحتی تخطئه آنان به زبان آمده یا منتشر شده است که در خور توجه و گاه حتی تکراری و ملال‌آور بوده‌اند. در این نوشته تلاش می‌کنم تا آنچه را که حلقه اتصال این پنج جان شیفته است در تمام طول این نیم قرن بر آنها تأکید شده است به اختصار درمیان نهم و در پایان آنچه را که به نظرم درس‌آموزی از آنان است، بازگویی کنم. این حلقه‌های اتصال همانهایی هستند که در تعبیر ملی- مذهبی بر آنها تأکید می‌شود یعنی ملیت و مذهب.
1️⃣ در وجه ملیت ملی- مذهبی عمدتاً با سه وجه اصلی مرزبندی آشکار داشته است. هر چند هر یک از این وجوه در مقاطع زمانی و تاریخی متفاوت، توسط جریان‌های اجتماعی و سیاسی مختلف و گاه حتی به ظاهر متعارضی نمایندگی شده‌اند، اما مرزبندی ملی- مذهبی نه فقط با شکل ظاهری این جریان‌ها که با بنیان‌های فکری و اعتقادی آنها بوده است.
▪️اولین وجه از این وجوه مخالفت با دخالت، استیلا یا حمله خارجی در هر شکل و شمایلی است. از این منظر سرزمینی که ایران نامیده می‌شود باید «استقلال» خود را در تمام وجوه سیاسی، فرهنگی و اقتصادی حفظ کند و تحت هیچ شرایطی، هیچ نیرو یا جریانی در حاکمیت یا خارج از آن نباید دخالت یا استیلای خارجی را برتابد یا به یاری یک نیروی خارجی دل ببندد یا بخواهد با تکیه بر چنین نیرویی تحولی را سامان دهد، خواه این نیروی خارجی قدرتمندان بین‌المللی باشند یا همسایگان سرزمینی. بر همین اساس است که در تفکر ملی- مذهبی هرگونه همکاری یا همراهی با نیروی خارجی که حتی شائبه‌ای از استیلا یا دخالت در آن باشد مذموم و محکوم است.
🔸دومین وجه، مخالفت با دو امر ارتجاعی است که یکی هویت ایران را با میانجی باستان‌گرایی نژادپرستانه از ایران پس از اسلام جدا می‌کند و در قالب «سلطنت» و طرفداری از «پادشاهی» نمود پیدا می‌کند، و دیگری هویت ایران را تنها در قالب اسلام با معنا می‌داند و در قالب «انترناسیونالیسم اسلامی» و «ولایت/خلافت» فقها نمود می‌یابد. تفکر ملی – مذهبی می‌کوشد ضمن بازخوانی و تأکید بر ویژگی‌های فرهنگی و اجتماعی ایران که بدون شک متأثر از «اسلام» و «ایران» است با هرگونه ارتجاع و بازگشت در هر قالب و شمایلی مخالفت کند.
▪️اما سومین وجه، مخالفت با هرگونه تجزیه‌طلبی است. از این منظر ایران یک کل واحد در جهان است و چنانچه بخواهد در این جهان پر آشوب نقشی داشته باشد باید این کلیت جغرافیایی حفظ شود. بدون چنین «ظرفی» و بدون چنین رویکردی هر راه‌حلی برای ایران به ناکجاآباد ختم می‌شود. خلاصه آنکه مثلث استیلای خارجی، ارتجاع داخلی و تجزیه‌طلبی وجوهی است که تفکر ملی- مذهبی، «ملیت» را در و با نفی آنها تعریف می‌کند.
2️⃣ از منظر وجه مذهبی بودن در تفکر ملی- مذهبی این تفکر با سه جریان عمده روبرو است و به نوعی با نفی آنها خود را تعریف می‌کند.
🔸نخستین جریان، غیرمذهبی‌ها و نافیان مذهب هستند. هر چند هیچگاه و در هیچ مقطعی غیرمذهبی بودن مانع ائتلاف راهبردی و تاکتیکی ملی- مذهبی با جریانات غیرمذهبی نشده است، اما در وجه ایدئولوژیک به هر حال ملی- مذهبی حامل تفکری است که به تفسیری خداباورانه از هستی باورمند است و بدیهی است از منظر ایدئولوژیک و اعتقادی با گرایش‌های غیرمذهبی مرزبندی دارد....
متن کامل:
https://cutt.ly/tweIjyR3
#ایران_فردا
#محمد_رضایی
#محمد_حنیف‌نژاد #عزت‌الله_سحابی #هاله_سحابی #هدی_صابر #علی_شریعتی
http://t.me/iranfardamag
Telegraph
🔴ما و میراثِ جان‌های شیفته‌ی خرداد ماه
🔷محمد رضائی @iranfardamag خردادماه، ازمنظری و به نوعی ماه ملی- مذهبی‌ها است. دهه اول خرداد با شهادت محمد حنیف‌نژاد آغاز می‌شود و با پرکشیدن مهندس سحابی خاتمه می‌یابد. دهه دوم خرداد مختص به هاله سحابی است که در قامت یک شهید تک و تنها اما استوار و مظلومانه…