‍‍ ‍‍ بنامِ حق

🔷🔸مسئولیت روشنفکر در زمانهٔ عسرت

🖋 احسان شریعتی


🔷دوستان! «بحران» چندجانبهٔ «معیشتی» امروز میهن ما را از دو منظر می‌توان تحلیل کرد:
از درون، بحرانِ جاری محصولِ تجمیع و تراکمِ ناکامیِ سیاست‌گذاری‌های کلانِ دولت‌ها در نظام‌های سابق و لاحق در سدهٔ گذشته است، در امرِ طرح‌افکنیِ بنیادینِ راهِ ‌رشدی موزون و توسعه‌ای پایدار. این بحران، امروزه، در همهٔ زمینه‌ها از زیست-بوم گرفته تا اوضاع بی‌ریختِ فرهنگی، حقوقی، سیاسی، و بالأخص اقتصادی، به درجهٔ حاد خویش رسیده است.
🔹از برون اما، راست‌ترین جناحِ سرمایه‌سالاریِ نواستعماری جهانی‌ قصد دارد به بهانهٔ مهارساختن توسعه‌طلبی حکومت ایران در منطقه، با محاصرهٔ کشور و فشار بر مردمِ ایران و تحمیل نوعی شرایط شبه‌جنگی، استیلا و سوداگری خویش را در خاورمیانه (و بويژه در برابر چین و روسیه) بگسترد. انواع اقتدارگرایی، محافظه‌کاری و عوام‌گرایی در جهان در اتحادی سلبی با و دربرابرِ هم، به تقویتِ یکدیگر می‌کوشند.
🔹برآیندِ این دو مبنای درونی و شرایط خارجی، اوضاعِ نابسامانی‌ است که شاهد آنیم و روندِ این مسیر، اگر به‌شکل عاجل آسیب‌شناسی نگردد و اگر با همّتی جمعی و جبهه‌ای برای «نجات» ملی چاره‌جویی نشود، سرزمین ما را خطر ورود به دورانی از فروپاشی بی‌بدیل تهدید خواهدکرد.
🔹راه برون‌رفت از این بحران، در پیش گرفتنِ راهبردی دیگر است که ما آن‌را اصلاح‌گری بنیادین و خشونت‌پرهیز می‌نامیم، راه سومی در میان و در برابرِ دو مشیِ اصلاحات حکومتی از بالا و انقلابات براندازانه از پایین.
عمده‌ترین ضرورتِ مرحلهٔ کنونی، طرح‌افکندنِ نوعی «گفتگو» یا دیالوگِ ملی و مدنی است، خطاب به افکار عمومی مردم و به‌منظورِ اتمامِ حجّت. گفتگو پیرامونِ رهیافتِ برون‌رفت از بحران، به گونه‌ای علمی (و نه الزاما به‌زبان تخصصی) و عملی (و نه نظرورزانه) در مسیر رهایی و تحققِ اهدافِ دیرینهٔ مردم ایران از صدر مشروطه تا کنون، همچون توسعه، آزادی و عدالت.
🔹وظیفهٔ اخلاقیِ روشنفکرانِ «گونا‌گون» جامعهٔ ما اینک جر این نیست که قدم به صحنه بگذارند و رویارویِ قدرت (های داخلی و خارجی) حقیقت را بگویند و در محکمهٔ تاریخِ امروزِ ایران و جهان «شهادت» دهند، یا پیام آگاهی و گواهی‌بخش خود را ابلاغ کنند.

۸ آبان ۱۳۹۷
اربعین قیام حسینی

#بحران
#گفتگو
#جبهه_نجات_ملی
#اصلاحگری

✳️ این یادداشت در ارتباط با نامه‌ی در دست انتشار جمعی از فعالان دانشجویی خطاب به روشنفکران و فعالان اجتماعی و به درخواست نویسندگان و امضاکنندگان نامه نوشته‌ شده است لینک آدرس گروه جهت جمع اوری امضا 👇👇

https://t.me/joinchat/BYOia0gJ7ycKtFARw2N1Dg


✅ @Dr_ehsanshariati

🔷🔸گفتگو با دکتر احسان شریعتی در حوزه روشنفکری و کنش اجتماعی


🔸نامه دانشجویان، حاوی سه نکته کلیدی بود: یکی خطاب آنان به روشنفکران، دوم تشریح اینکه ما وارد مرحله تازه‌ای شده‌ایم که نیاز به استراتژی جدیدی داریم و سوم، اینکه روشنفکران به صورت شخصی چه پروژه‌ای برای مواجهه با وضعیت فعلی جامعه دارند. من سخن خودم را از نکته آخر شما آغاز می‌کنم. وظایف من به عنوان یک روشنفکر چیست؟ در ابتدا باید محدوده توان خودم را مشخص کنم و به قول رواقیون، میان آنچه در توان و اراده من است، با آنچه خارج از توان و اراده من است تفاوت قائل شوم. آنچه که خارج از اراده من است را باید تحمل کنم (مانند زندانی‌ای که زندان را تحمل می‌کند) ولی آنچه در اراده محدود من هست را می‌توانم تغییر دهم. یکی از اشکالات ما این بود که در گذشته تصور می‌کردیم هر کاری بخواهیم و اراده کنیم می‌توانیم انجام دهیم. اما تجربه انقلاب‌ها و سایر تحولات سیاسی نشان داد که این گونه نیست و علیرغم مبارزه‌های فراوان و خون‌های داده شده، باز هم بسیاری از کژی‌ها و ناراستی‌ها بازتولید شد. لذا ما هنوز به بسیاری از مطالبات اولیه خود، مانند عدالتخانه و حاکمیت قانون دست پیدا نکرده‌ایم. باید راه تازه‌ای را در پیش بگیریم و افق آینده خود را مشخص کنیم. چون مردم لزوماً درک روشنی از آینده ندارند. آنها معمولاً حال را با گذشته مقایسه می‌کنند.

🔹 بدی‌های گذشته را فراموش می‌کنند و خوبی‌ها در یادشان می‌ماند و نوستالژی ایجاد می‌شود. وظیفه روشنفکر و دانشجو این است که اتوپیا را به جامعه نشان دهد و در جهت تحقق آن بکوشد. در حال حاضر، دموکراسی یا حاکمیت قانون و [ارزش‌هایی از این نوع] برای ما نوعی اتوپیا محسوب می‌شود و ما جز در دوره‌های کوتاهی که در استبداد شکاف به وجود آمده، آن را تجربه نکرده‌ایم. اکنون که از یک سو دولت ضعیف است و از سوی دیگر خود دولتمردان مخالف وضع موجود هستند، وظیفه و مسئولیت ما چیست؟

#مسئولیت_اجتماعی
#روشنفکری
#گفتگو
#احسان_شریعتی

✳️ @ForgottenResponsibility


✅ @Dr_ehsanshariati


📌برای مطالعه کامل متن به آدرس زیر و یا گزینه instant view مراجعه کنید

https://telegra.ph/کنش-گفتگوهایی-با-روشنفکران-کنش-گفتگو-سوم-احسان-شریعتی-12-05

🔷🔆پژواک اندیشه

📌یادداشت ذیل دریافتی از مخاطبین گرامی جهت انعکاس در کانال قرار می گیرد.



🔷🔸شریعتی، امتداد پروژه فکری - سیاسی راه سید جمال اسد آبادی و یک احیاگر دینی به شمار می آید


🖌 علی آزاد

🔸من نمی دانم چرا هر شخصیت فکری و نو اندیش دینی را که بعد از انقلاب می خواهند معرفی کنند و بزرگتر از شریعتی جلو بدهند، دیوار شریعتی را کوتاه می کنند و بر دیوار او می چسبانند از بازرگان گرفته تا مطهری و طالقانی و سروش و.... البته این بزرگان در جایگاه نو اندیشان دینی صاحب مقام ونقش بودند و هستند. به نظرم می رسد اگر اینطور بود که شریعتی امتداد پروژه فکری_ سیاسی متفکری دیگری می بود، کانون فکر مذهبی انقلاب به بزرگان دیگر نزدیک بود و از همین نقطه ,معلم انقلاب بودند. و شعار " معلم شهیدم جای تو خالی " سراغ این بزرگان نیز می رفت. دستگاه منطق معلمی شریعتی تشابهات فکری با دیگر اندیشمندان دارد اما در واقع شمایل درک دینی که معلم شهید پرچم داری اش را به عهده گرفته است. آشکارا به فهم جامعه شناسه و معرفت دینی خود او باز می‌گردد و او بود ایدئولوژی اندیشی و انقلابگری را به متن دین پیشنهاد داد. بازرگان در پی آشتی دادن بخش هایی از دین بود که در قرآن با افکار لیبرال مطابقت دارد. در همان روزگار نحله نواندیش دینی به معنای خاصش، دریافت اولیه اش را از جریان سازی ‌شریعتی در ایران استوار کرد.، وام می گیرد.شریعتی هر آنچه از سنت گرایی دینی از طریق آداب و رسوم و فرهنگ گذشته، دینداران رسیده بود همه باورها و رسوم را مورد بازبینی قرار داد تا برداشت های غیر عقلانی را از آن بزداید و دین را به زبان روز و با استنباط ها و استدلال های تازه معرفی کرد.

🔹بدون هیچ تردیدی می شود اذعان کرد
شریعتی امتداد پروژه فکری_سیاسیِ بازرگان و هیچ یک از روشنفکران و نو اندیشان دینی نبود است. شریعتی سبک مبارزاتی شیعه را تعریف می‌کند.خصوصیات مبارزات زیرزمینیِ و مسلحانه انقلاب های جدید در سنت های آن جمع و قابل مقایسه نیست و درس بزرگ عاشورا را آموزش شیوه‌های مقاومت در مقابله با حکومت های جور"و نفی مشروعیت آنها می‌داند.

🔸نظام فکری شریعتی با نظام فکری تمام متفکران انقلابی تفاوت دارد. پروژه تفکر شریعتی "عرفان، برابری، آزادی" هنوز بعد پنج دهه مرجعیت خودش را در میان نواندیشان و نسل جوان جویای حقیقت دارد.
در جامعۀ ما ظهور گفتمان " اسلام سیاسی" به حیث یک مفهوم در عرصه‌های فلسفی، جامعۀ شناسی، انسان شناسی، سیاست، دین، زبان، به عرصه‌‎های رنگ و بوی گفتمان سازی شریعتی ربط دارد.

🔹روشنفکران ایران چه با شریعتی مخالف باشند چه موافق ، بیش از چهار دهه است سایه سنگین گفتمان شریعتی بر اندیشه ها و آرای-شان سنگینی می کند و از زیر شعاع او بیرون آمده اند. اندیشمندان مختلفی همچون حمید عنایت جامعه شناس معاصر نقش مهمی برای شریعتی در اسلام سیاسی قایل است. شریعتی در کتاب "پدر مادر ما متهم هستیم" می گوید؛ روشنفکران
به من می گویند حیف تو که اسلام سنتی را تبدیل به ایدولوژی کردی؛
و گر نه میان ما بت می شدی، وی می گوید من نه در میان روشنفکران و نه در میان روحانیت سنتی جایگاهی ندارم هر دو گروه مرا می کوبند.

🔸اشتباه بخشی از نو اندیشان ایران این است که شریعتی را ایدئولوگ نظام معرفی می کنند در حالیکه اگر شریعتی ایدوئولگ نظام بود توسط بخش حاکمیت به حاشیه رانده نمی شد.
به اعتقاد نگارنده، شریعتی در واقع امتداد پروژه فکری- سیاسی راه سید جمال اسدآبادی و اقبال لاهوری و محمد عبده به شمار می آید و یک احیاگر دینی بود و شوربختانه افکار و آرای او هنوز در میان روشنفکران و اندیشمندان سنجش نشده است.

#پژواک_اندیشه
#نقد
#گفتگو
#دیدگاه
#علی_آزاد
#اکنون_ما_شریعتی

🆔 @Shariati40

🔷🔸شریعتی در پی سوسیالیسم دموکراتیک معنوی و دموکراسیِ رادیکال بود!

📌گفتگوی دکتر احسان شریعتی با مجله نسیم بیداری که در شماره ۸۸ این مجله به چاپ رسیده است.


🔸«در واپسین دوران اندیشه شریعتی، یعنی زمانی که «عرفان، برابری، آزادی» را مطرح می‌کند، این آزادی‌خواهی و دموکراسی، رادیکال می‌شود؛ یعنی سوسیالیسم و دموکراسی‌خواهی، رادیکال می‌شود. اصلا نخستین سخنران اولین «جمعیت حقوق بشر ایران» دکتر شریعتی بود. درواقع وارد یک فاز جدیدی از تفکر سیاسی شد که به دلیل دیکتاتوری در آن زمان تأکید بر دموکراسی داشت.»

🔹در تاریخ فکری دموکراسی سه منبع برای این آرمان ذکر می‌کنند:
یکی یونان و تجربه دموکراسی آتنی تا... ارسطو است؛
و دیگر توحید ابراهیمی که انقلابی به پا می‌کند و می‌گوید همه در برابر خدا مساوی هستند. یونانی‌ها قائل به تبعیض طبیعی بودند؛ یعنی عده‌ای به «طبع» برده زاده می‌شوند و عده‌ای ارباب، همانگونه که عده‌ای زشت و عده‌ای زیبا هستند؛ ولی در توحید همه تفاوت‌های نژادی، قبیله‌ای، جنسی ..، در برابر خدا از بین می‌رود. این انقلابی است که به فکر تساوی همگانی آدمیان و تحقق دموکراسی جدید کمک می‌کند؛
و اما در دوره جدید، در نهایت سومین منبع، «حقوق طبیعی» است.»

🔸«وقتی دموکراسی به ایران یا کشورهای اسلامی می‌آید می‌تواند ویژگی‌های خاص خودش را بگیرد، و البته وقتی می‌گوییم جمهوری مشخص است که چه نظامی است؛ مشکل اما این است که وقتی می‌گوییم «ایرانی و اسلامی» این صفت‌ها آیا کارکرد متفاوت حقوقی و نهادین هم ایجاد می‌کنند یا خیر؟ چنانکه پس از انقلاب در قانون اساسی اصل «ولایت مطلقه فقیه» اضافه شد و نوعی دوگانگی میان دو سیستم سیاسی جمهوری و ولایی پدیدار شد! »



📎 برای خواندن کامل متن گفتگو به آدرس زیر و یا گزینه instant view مراجعه کنید

#گفتگو
#مجله_نسیم_بیداری
#احسان_شریعتی


✅ @Dr_ehsanshariati


https://telegra.ph/شریعتی-خواستار-دموکراسی-رادیکال-بود-01-29

‍‍ ‍‍ 🔷🔆از جنبش ارشاد تاسقفی برای گفتگو

🖋کمال اسعدی

🔸سکانس اول جنبش ارشاد

🔆اواخر بهمن ماه ۵ روز از ۲۲ بهمن ماه گذشته است کنار خیابان شریعتی ، دقیقا درمحل حسینیه ارشاد که صدای سخنرانی ها آتشین دکتر علی شریعتی در سالن خود به یاد دارد شاهد رخ دادی دیگر بود از ورود پیکر پوران شریعت رضوی به محل حسینیه ارشاد ممانعت به عمل آمد و اجازه وداع با نیمه دیگر شریعتی داده نمی شود این رخ داد دقیقا بعد از چهل سالگی انقلاب و جنبش ۵۷ بود که جنبش آگاهی بخش ارشاد نقشی محوری در بیان و ترسیم آرمان های تاریخی ملت ایران بود که در گلوگاه تاریخ این کشور همچنان به بغضی پرفشار و ترکیده نشده تبدیل گشته است و هنوز همان جنبش آگاهی بخش به دنبال راهی برای طرح افکنی آرمان های جامعه ایران می باشد ، در ذهن دنبال نکته ای می گردم ، یادم آمد شریعتی معلم انقلاب است اما کدام انقلاب ، انقلاب محقق نشده یا انقلاب .... آری برای همین خط قرمز است ، شریعتی اهل گفت وشنود بود اهل میزگرد حتی در دهه های بعد از نبودنش مورد نقد های طوفانی بود گوشی برای شنیدن داشت ،حال چرا درهای ارشاد بسته می شود؟ آیا این نشانه ای از بسته شدن در های گفتگو که تنها راه حل جامعه ای که در بحران ها فراوان می باشد هست؟ آیا فشاری که پشت درب های بسته جامعه می باشد حس نمی شود؟آیا رابطه بین جامعه و حاکمیت مثل رابطه دوفرد می باشد که فردی گوش های خود را گرفته به حدی که صدایی نمی شنود و فریاد می زند وفرد مقابل هم فقط فریاد می زند؟ آیا شنیدن صدای دیگری به این حد درد ناک شده است؟

🔹سکانس دوم سقفی برای گفتگو

🔆 چند روز از حادثه ارشاد می گذرد کانون توحید مراسم یادبود پوران خانم است تصاویر را به دقت نگاه می کنم همه جریانات سیاسی و فرهنگی زیر یک سقف جمع شدند آری این بار هم شریعتی هست که همه را به گرد خود جمع می کند آری شریعتی در دهه نود هم حرف دارد و نگران آینده ایران است به همین دلیل سقفی می شود برای گفتگو و کنار هم قرار دادن خانواده های مختلف سیاسی و فرهنگی ، آری شریعتی خط قرمز است برای کسانی که از گفتگو و نقد منافع شان از دست می رود نان روزشان را از شکاف در جامعه درمی آورند و به دنبال جزیره کردن جامعه می باشند. شاید شریعتی در اواخر دهه نود عبور جامعه از تنگنا و این شرایط سخت را در راه حل گفتگو می بیند که پوران را فرامی خواند تا در همچین مراسمی بتواند تمام افراد از سلایق متفاوت را کنار هم قرار بدهد بله این فقط از شریعتی برمی آید که انسجام برای شرایط سخت جامعه به وجود بیاورد. بله بازگشت به شریعتی این بار از راه گفتگو با دغدغه حفظ ایران می گذرد . حال این خانواده های سیاسی وفرهنگی هستند که درب های حسینیه های ارشاد خود را بدون هیچ ترسی از نیروهای مخالف گفتگو باز کنند و اختلافات یک دیگر را برای نجات ایران حل کنند وبا نگاهی راهبردی به عبور از این شرایط سخت توافق کنند.

#اکنون_ما_شریعتی
#یادداشت
#گفتگو
#حسینیه_ارشاد
🆔 @Shariati40

‍‍ ‍‍ ‍‍ 🔷🔸🎙 در آیین «شب هادی خانیکی _ مسافر گفت وگو» که عصر سه شنبه 14 اسفند ماه در تالار قلم کتابخانه ملی برگزار شد . احسان شریعتی در این نشست حضور پیدا کردند و بر سه برهه از زندگی دکتر خانیکی اشاره پرداختند. که محورها به صورت زیر آمده است و همچنین فایل صوتی به پیوست می باشد.


🔹برهه اول، در آستانهٔ انقلاب است که با او به عنوان یک چریک مجاهد، برغم همدلی‌ها، دیالوگ انتقادی پیرامون متدلوژی و استراتژی و تاکتیک داشتیم: این که تقلیل بحران‌ها به مسئلهٔ سیاسی و به تغییر حکومت‌ها و نظام‌ها و دولت‌ها، حلال همه مشکلات تاریخی ما نیست، چنانکه بعدها هم دیدیم که تمام معضلات با انقلاب حل نشد، بلکه نیاز به اصلاح ساختارها و فرهنگ دارد و این ‌از جمله تفاوت‌های معروف میان مشی آگاهی‌بخش شریعتی و مشی مسلحانهٔ مجاهدین بود.

🔸 در دوره اصلاحات که خانیکی را در مقام یک شخصیت استراتژ جبههٔ اصلاح‌طلب بازمی‌یابیم، و باز دیالوگ انتقادی بر سر این‌ که اصلاحات باید اساسی، ساختاری و بنیادین باشد وگرنه نوعی سازش‌گری به نفع جبهه محافظه‌کار خواهد بود.

🔹برههٔ سوم زندگی هادی خانیکی به‌عنوان یک پژوهشگر به گفت‌وگوگری اجتماعی فرامی‌خواند میان دانشگاه، جامعه، دولت، و رسانه‌ها و در این مقطع و موضوع نیز اشتراک و اختلاف نظر ما اینست که معتقدیم دیالوگ و گفت‌وگو، به تنهایی حلال مشکلات نیست، زیرا در جنگ امروز که جنگ به رسمیت‌‌شناختن‌ یا ارج‌شناسی است، هدف گفتگوگری از یک مسیر و میدان مبارزه می‌گذرد و تا حریف قدر و قامت و قدرت حریف و طرف مقابل را برای گفت‌وگو به‌رسمیت نشناسد، لذا یکی از شروط گفت‌وگو تناسب قوا است وگرنه گفت‌وگویی آغاز نمی‌شود.

#هادی_خانیکی
#گفتگو
#سخنرانی

✅ @Dr_ehsanshariati

📼 فایل صوتی سخنرانی 👇👇

🔷🔸فلسفه و زندگی روزمره

🖋🎙گفتگو دکتر احسان شریعتی با روزنامه اعتماد شنبه ۱۴ اردیبهشت

📌قسمت های از این گفتگو به شرح ذیل می باشد

🔸بهداشت یک موضوع عمومی است که عموم مردم می‌بایست آن را بنابه نیاز خود فرابگیرند. درباره حوزه اندیشه هم همین اتفاق می‌تواند بیفتد؛ یعنی مثلا در حوزه فلسفه سیاسی، این‌که شهروند کیست و چه حقوق و وظایفی دارد و..، را عموم مردم می‌بایست بدانند.

🔹خبرساز بودن پدیده مهمی می‌شود و این‌را هم تعداد لایک مشخص می‌کند و گاهی هم شما طوری موضع می‌گیرید که «لایک‌آور» باشد! البته این پدیده در ژورنالیسم هم هست که همان ژورنالیسم نوع زرد است.

🔸در قیاس با انجمن‌های اسلامی که به تفکر اصلاح‌طلبی نزدیک بوده‌اند، انجمن‌های صنفی در دانشگاه‌ها فعال شده‌اند که هم رادیکال‌تر هستند و هم مباحث مربوط به عدالت اجتماعی را بیشتر دنبال می‌کنند. اما به‌طورکلی در جامعه علاقه به مسایل عمیق کمتر شده و این‌را از نشانه‌های بسیاری می‌توان فهمید، از تیراژ کتاب گرفته تا کم‌توجهی به جلسات فرهنگی.

🔹 متفکر (فیلسوف) و روشنفکر دو نقش متفاوت با یکدیگر بازی می‌کنند؛ متفکر تنها به دنبال «حقیقت» کلی است و می‌خواهد به‌شکلی ریشه‌ای به نفس امور بیندیشد و به همین دلیل از منزوی شدن نمی‌ترسد. اما روشنفکر کسی است که در ضمن می‌خواهد با عامه مردم ارتباط ذهنی برقرار و دیالوگ کند. روشنفکر به این معنا ادامه‌دهنده راه پیامبران است.

🔸 فلسفه باید در متن درگیری‌ها قرار بگیرد و بزرگی یابد و تعهد خود را نشان دهد تا برای عموم جالب توجه شود. ورود به مسایل انضمامی مردم گاه برای روشنفکرانی کسر شأن می‌نماید و به همین بهانه وارد این حوزه‌ها نمی‌شوند. درحالی‌که وقتی فلسفه به این مسایل بپردازد، می‌تواند افق و بُعد جدیدی را بگشاید که منجر به برسازی بدیل و آلترناتیو مطلوبتری برای وضع موجود گردد.


🔹پدیدهٔ سقراط انقلابی در تاریخ فلسفه محسوب می‌شود. این بنیان‌گذار، این ایده را مطرح ساخت که موضوع اصلی فلسفه خود انسان است و نه طبیعت(فوزیس) یا کیهان(کاسموس). توصیهٔ «خودت را بشناس!» به همین موضوع اشاره داشت.

🔸 سقراط معتقد بود فلسفه علمی حضوری است و باید در «کلام» حضور یا زندگی خود را نشان دهد و نه در نوشتار. به بیان دیگر، فلسفه باید زنده و حاضر و شاهد و گواه باشد. بنابراین سقراط با سخن‌گفتن با مردم تلاش می‌کرد تا حقایق و معارفی را که به باور او فراموش شده بود را به یاد آدمیان آورد.


#فلسفه
#زندگی_روزمره
#گفتگو
#روزنامه_اعتماد
#احسان_شریعتی

✅ @Dr_ehsanshariati


📌 برای مطالعه کامل این گفتگو به آدرس زیر و یا گزینه instant view مراجعه کنید.


https://telegra.ph/فلسفه-و-زندگی-روزمره-05-04

🔷🔸دیکتاتور وچپ ها/ حاکمیت پارادایم انقلابی

📰 گفتگو مجله کرگدن با احسان شریعتی در مورد دهه چهل
___________
📌دهه 1340 خورشیدی، همزمان با دهه 1960 میلادی، عصر انقلاب ها و بسط و گسترش گفتمان چپ و انقلابی گری در سراسر جهان است. فضای روشنفکری و هنری ایران نیز سخت متاثر از این فضاست و آرمانخواهی و دفاع از هنر متعهد و انقلابی را به وضوح می توان در آثار ادبی و هنری احساس کرد. تازه در اواخر این دهه و اوایل دهه بعدی است که آنچه در عرصه اندیشه و هنر به صورت انتزاعی بیان می شود، تحقق واقعی یابد. احسان شریعتی، فرزند ارشد دکتر علی شریعتی، شاخص ترین روشنفکر دهه پنجاه است که در اوایل دهه چهل پس از چند سال تحصیل در اروپا به ایران بازگشت و نخستین گام هایش برای تبدیل شدن به سرنمون روشنفکری انقلابی را در این دهه پیمود. با احسان شریعتی درباره فضای روشنفکری و هنری ایران در این دهه و رویکرد نوستالژیکی که امروزه در میان برخی نسبت به آن هست، گفتگو کردیم.
بخش هایی از مصاحبه بشرح ذیل می باشد:

🔹 «ترازنامهٔ دهه چهل هم جنبه‌های مثبت و هم جنبه های منفی دارد که باید همه را با هم دید. جنبهٔ منفی آن اختناق سیاسی است و جنبه مثبتش شکوفایی هنری و مدرنیزاسیون و همین آرمان‌خواهی جوانان... به‌خصوص که به‌تدریج در آن دهه نوعی عمل‌زدگی پدید آمد که گرایش بدی بود.»

🔸«در عرصهٔ داخلی دیکتاتوری سیاسی و در عرصهٔ بین‌المللی وابستگی (به امپریالیسم و کاپیتالیسم دلال)، دو عامل اصلی اعتراض روشنفکران بود ... »

🔹«نکته مهم این است که این گرایشات مختلف از اقصی نقاط کشور بدون این که با هم ارتباطی داشته باشند، از یک دیدگاه و سرمشق پارایمی دفاع می کنند و صورتبندی معرفتی آن دوران یکی است... »

🔸«جامعه بود که انقلاب کرد، نه روشنفکران و سازمان‌های انقلابی. البته این گروه ها زمینه‌ساز ذهنی بودند. اما تأثیر آنها غیرمستقیم بود... پس از سرکوب همهٔ انقلابیون بود که تازه انقلاب شروع شد ... »

#گفتگو
#مجله_کرگدن
#انقلاب
#دیکتاتور
#احسان_شریعتی

✅ @Dr_ehsanshariati

📎 برای مطالعه کامل مصاحبه به آدرس زیر و یا گزینه instant view مراجعه کنید.


https://b2n.ir/34122

🔷🔸واکاوی یک انفجار

🎙گفتگوی احسان شریعتی با پایگاه خبری جماران بخش های از این گفتگو به شرح ذیل باشد.

🔸اعتراضات آبان ۹۸ نشان دهندهٔ شکاف میان مردم و حاکمیت به‌معنای اعم خود است. این شکاف در دو دههٔ اخیر هم به‌صورت سیاسی و هم اقتصادی خود را نشان داده است. اما آنچه شرایط را بحرانی‌تر می‌کند عدم شفافیت، ابهامات و معماهایی است که به‌دلایل گوناگون هم می تواند از درون نظام برخیزد و و هم از سوی سرخوردگان و حاشیه‌نشینان جامعه هم از خارج از کشور و قدرت‌های بیگانه روی آن سرمایه‌گذاری شود و بهره‌برداری‌های لازم صورت گیرد، به‌گونه‌ای که این شکاف حالتی انفجاری و خشونت کور وتخریبی مطلق به‌خود بگیرد؛ و البته این روند می‌تواند ما را وارد فازی کند که سرنوشتی مشابه لیبی، سوریه یا افغانستان پیدا کنیم.
🔹پس از انتخابات سال ۸۸ یک جنبش مدنی اعتراضی در مورد بحث رای و اقتضای شفافیت سیاسی به‌وجود آمد. اما پس از این‌که آن وقایع به نتیجهٔ مشخصی نرسید، جامعه در دههٔ بعد وارد فاز جدیدی شد و حول مسائل مطالباتی و صنفی و با کنش‌گری و واکنش‌های انفجاری در جنبش‌ها و حرکت‌های اجتماعی-اقتصادی علیه سیاست‌های کلان «نولیبرالی» که آزادی قیمت‌ها، گرانی و تورم و اختلافات طبقاتی را تشدید می‌کرد، شکل گرفت. در حالی‌که بحران معیشتی موجود باعث شده تا علاوه بر این‌که طبقهٔ متوسط نگران آیندهٔ خود شوند، اقشار تهی‌دست دیگر ناتوان از ادامه بقا شوند.
🔸این شعارهای حاشیه‌ای که به‌شکلی واکنشی به‌ویژه در اعتراضات دوسال قبل سرداده شد، و گاه ادامهٔ آن‌را در شعارهای نژادی پاسارگاد و کمتر در اعتراضات اخیر شاهد بودیم، واکنش‌هایی اند که ناشی از قیاس غلط یا مغالطه میان وضع موجود با وضع گذشته برمی‌خیزد و تمامیت آن یعنی اینکه چگونه وضع گذشته به وضع فعلی تبدیل شد، و این از دل آن برآمد ناگفته می‌ماند. مقایسه‌های میان وضع موجود با گذشته تنها در بُعد آزادی‌های اجتماعی و یکسری نمادهای صوری مشابه و اغلب مربوط به دورهٔ کوتاه بهای نفت بالا و ریخت-و-پاش‌های ناشی از آن در جامعه، صورت می گیرد. در حالی‌که باید یک مقایسه اساسی میان آن دوره با سیستمی آزاد و دموکراتیک و معطوف به عدالت اجتماعی صورت گیرد تا وضع واقعی آن دوران به تصویر کشیده شود.
🔹اقلیت‌ها و بقایای نظامات و نیروهای سابق با قدرت مادی و تبلیغاتی به ارث مانده از گذشته و به اتکای بر قدرت‌های بزرگ و رقیب منطقه می‌خواهند جنبش‌های انتقادی و اعتراضی جامعه را تقلیل به اثلیت همفکر خود دهند و تصرف کنند. آنها همچنین سرمایه گذاری می‌کنند برای اینکه جنبش ها را به‌سمتی که می‌خواهند هدایت کنند؛ همانطور که در درون نظام نیز کسانی تلاش می کنند تا کل اعتراضات را به «اغتشاش‌گری» تقلیل دهند، این دو طیف مکمل هم می‌شوند تا صدای واقعی اعتراض مردم شنیده نشود. در چنین وضعیتی جنبش مطالبه محور مردم قربانی این دو طیف می‌شود.
🔸اگر نوعی «کنفرانس ملی» با حضور معتمدین مردم از سویی و شخصیت‌های مورد اعتماد نظام از دیگرسو برای بررسی حوادث اخیر تشکیل شود، نشان رشد و بلوغ عمومی کشور ما در جهان تلقی خواهد شد. زیرا ما فراسوی فکر قصاص و محاکمه بازداشت‌شدگان اعتراضات اخیر، نیاز به تشکیل نهادی برای بررسی منصفانه و بی‌طرفانه ابعاد و خسارات وقایع، فراسوی برخوردهای جناحی و تصفیه‌حساب‌های سیاسی، اخیر داریم. و خلاصه، شیوهٔ برخورد به‌گونه‌ای باشد که هم افکار عمومی ایران و هم افکار عمومی دنیا را قانع کند.
🔹امروز با وسایلی که وجود دارد، همه چیز در دنیا علنی است. یعنی همانطور که ما اعتراض «جلیقه زردها»ی فرانسه را لحظه به لحظه در شبکه‌ها می‌بینیم، آنها نیز اعتراضات درون کشور ما یا کشورهای دیگر مشاهده می‌کنند. نباید چنین تلقی کنند که به‌ محض بستن اینترنت دیگر خبری منتشر نمی‌شود. بی‌ تردید روش‌هایی نظیر پارازیت و فیلتر جوابگو نیست و تنها باعث ایجاد درآمد برای اشخاصی می‌شود که از این راه در کنار ارایه راه‌های دورزدن این امور امرار معاش می‌کنند. شاید هم مشاوره‌های چنین قشر و افراد «تکنیسینی» است که مسئولین را مجاب می‌‌کند تا از چنین راه‌کارهای ناموفقی استفاده کنند. ولی نه مسئولین و نه مردم نباید فریب چنین روش‌هایی را بخورند و چنین برداشت شود که اگر بیش از یک هفته اینترنت قطع شده، این امر باعث امنیت عمومی شده است. متاسفانه برخی چنین نگاهی دارند. در حالی‌که ادامهٔ چنین روندی خود دامن‌زننده به حسّ ناامنی می‌شود. به نحوی که وقتی ما از وقایع خبر نداشته باشیم، باعث پخش نگرانی عمومی و گسترش شایعات در کشور می‌شود. قطع اینترنت و اقداماتی از این دست بیش از آن‌که منجر به امنیت برای کشور شود، اقدامی تحریک‌کننده در جامعه است.

#ایران
#اعتراضات
#آزادی
#عدالت
#گفتگو

✅ @Dr_ehsanshariati

📌برای مشاهده مطالعه این متن به آدرس زیر و یا گزینه instant view مراجعه کنید

https://b2n.ir/978219

🔷🔸فرجام اشتباهات استراتژیک

📌گفتگوی احمد غلامی با احسان شریعتی

📌 روزنامه شرق، ۳ اسفند ۱۳۹۸

🔹🔸بخش هایی از این مصاحبه به شرح زیر می باشد:

🔸»... دورهٔ این شکل از اصلاح‌گری که از دهه ۷۰ تاکنون مطرح بوده به پایان خود رسیده است. هم به‌طور رسمی می‌شنویم که می‌گویند باید بساطش برچیده شود، یعنی هم حاکمیت و نظام می‌گوید و هم جامعه! همه خواستار تحولات ساختاری‌تر و آغاز دورانی جدیداند!...«

🔹 »... یکی از مشکلات ساختاری عمده در خود قانون اساسی وجود دارد که بین نهادهای انتصابی و انتخابی رقابت به وجود می‌آید و نهایتا انتصابی بر انتخابی می‌چربد و در نهایت، به‌قول دکتر شریعتی، "انتصخابی" می‌شود. چون نظارت استصوابی نظارت می کند و صلاحیت‌ها را طوری می‌چیند که قدرت از دست اقلیت خارج نشود .«

🔸»...موقعیت ایران ویژه است و از آغاز انقلاب نوعی دوگانگی با منشأیی بینشی به ساختار سیاسی منتقل شده و همیشه بین دولت و نظام رقابت برقرار بوده است. تا آنجا که می‌شود گفت غالبا نظام، دولت‌‌های خود را قبول نداشته است! از زمان بازرگان و بنی‌صدر تا هاشمی و احمدی‌نژاد این مشکل مطرح بوده است. اصل دوگانگی بینشی در ساختار قانون اساسی است که به‌ نظر می‌رسد باید در فرصتی مناسب تجدیدنظر و مرتفع گردد. اصلاحات ساختاری از همین‌جا شروع می‌شود: از اصلاح قوانین اساسی؛ سپس، بازتعریف و اصلاح ماهیت مناسبات قوا با هدف رفع تبعیض‌ها به‌نفع اقشار دارای امتیاز ویژه. با طرح این پرسش که آیا در دموکراسی بسرمی‌بریم و یا انواع آریستوکراسی‌های اشرافی، نظامی یا روحانی؟...«

🔹»... از عمده اشتباه محاسبه اقتدارگرایان اینست که امکان رشد بدیل‌‌های افراطی-تفریطی را بدهند تا هم جامعه و هم جهان به این نتیجه برسند که ممکن است با روند تغییرخواهی اوضاع بدتر شود و به وضع موجود رضایت دهند. این منطق نشان می‌دهد که ارایه بدیل‌های ضعیف به سلطه هرچه بیشتر قدرت‌های جهانی می‌انجامد. یعنی امریکا هم می‌گوید جلوی ما نبرویی مانند داعش و القاعده و صدام حسین و قذافی قرار دارد و ما با این بدیل‌ها مواجهیم؛ و با این بهانه می‌تواند به منطقه وارد شود و کسی هم چیزی نگوید. اصلا با چه منطقی بن لادن را در کشور دیگری می‌کشد؟ به هر کشوری سرک می‌کشد. مانند مواردی که اسرائیل تروریسم دولتی را به کار می‌برد. بهانه این است که ما با اینها مواجهیم. نظام‌های منطقه هم گاه همین طور استدلال می‌کنند. برای نمونه، در ایران بگویند مخالفان ما از راست و چپ افراطی-تفریطی طرفدار نظام ماضی و آتی هستند و از نظر سیاسی معتبر نیستند..«

🔸»... اصلاح‌طلب مثل مشروطه‌خواه است. در خارج از کشور جناح معتدل سلطنت‌طلبان می‌گویند مشروطه‌خواه هستند. یعنی باید سلطنتی باشد که اینها جناح اصلاح‌طلبش باشند و مشروطه بخواهند. مشکل بحث این است که اصلش از بین رفته و اصلا چی را می‌خواهند اصلاح کنند؟! دوره تاریخی‌اش منقضی شده است. تا زمانی که نظام جمهوری اسلامی به‌معنای ولایت فقیه باشد یک جناح اصلاح‌طلب هم در کنارش وجود دارد که می‌خواهد ساحت جمهوری‌خواهانه و دموکراتیک را تقویت و اصلاح کند تا نظام ولایی مشروطه باشد و مطلقه نشود. اما اگر نظام - مثل شاه که خودکشی کرد - نخواهد چنین کاری کند؛ و دیدیم نه تنها نظام شاه بلکه کل نهاد دولت که بعد از مشروطه درست شده بود دود شد و هوا رفت. و تمام قدرت به روحانیت سیاسی و آیت‌الله خمینی منتقل شد. حالا اگر اشتباهات استراتژیکی در این نظام پیدا شود که نظام به خطر بیفتد دیگر اصلاح‌طلب بعد از نظام معنی نخواهد داشت. اصلاحات تا زمانی معنی دارد که اصلاح ممکن باشد. و این زمان اجتماعی هم محدود است. تروتسکی می‌گوید اگر انقلاب اکتبر یک روز زودتر یا دیرتر اتفاق می‌افتاد، پیروز نمی‌شدیم. در ۲۲ بهمن هم اگر این اتفاق یک روز زودتر یا دیرتر می‌افتاد پیروز نمی‌شد. سولیوان در خاطراتش می‌گوید ژنرال‌ها می‌خواستند ۲۲ بهمن جمع شوند و حکومت نظامی اعلام کنند اما آن‌روز آن‌قدر شلوغ بود که به هم نرسیدند تا جلسه برگزار کنند. در واقع لحظه تاریخی خیلی دقیق است. پس اصلاحات هم در تقویم زمان اجتماعی عمری دارد...«

#گفتگو
#اشتباهات_استراتژیک
#روزنامه_شرق
#احسان_شریعتی

✅ @Dr_ehsanshariati


📌 برای مطالعه کامل این یادداشت به آدرس زیر و یا گزینه instant view مراجعه کنید.

https://is.gd/afBVzn

🔷🔆چهل و سومین یادمان دکتر علی شریعتی

🖥پخش زنده چهل و سومین سالیاد هجرت آموزگار (( آزادی، برابری، عرفان))

🔆نوشریعتی و سیاست اخلاقی ؛ دولت ،مسئولیت اجتماعی ومسئله سلطه


🔷🔆گفتگو با :

🎙مجتبی مهدوی (استاد علوم سیاسی و مطالعات خاورمیانه دانشگاه آلبرتا؛ کانادا)

📌اخلاق علیه اخلاق ؛امکان و امتناع نقد اخلاقی اسلامیسم در اندیشه شریعتی

🎙حسین مصباحیان (عضو هیئت علمی دانشگاه تهران)

📌فراسوی دولت : نو شریعتی و نوید سیاست اخلاقی

🎙احسان شریعتی(فلسفه پژوه و فعال مدنی)

📌روشنفکر دین پیرا، با دولت یا بر دولت


📆زمان: پنج شنبه ۲۹ خرداد از ساعت ۶ عصر در صفحه اینستاگرام بنیاد دکتر علی شریعتی


🖇لینک صفحه اینستاگرام بنیاد دکتر علی شریعتی

🔆https://www.instagram.com/shariati_foundation/

🖇نام قابل جستجو بنیاد دکتر علی شریعتی در اینستاگرام


🔆 @shariati_foundation

#گفتگو
#افق_پیشرو
#نو_شریعتی
#چهل_و_سومين_يادمان
#بنیاد_فرهنگی_دکتر_علی_شریعتی

🆔 @Shariati_SCF

🔷🔆چهل و سومین یادمان دکتر علی شریعتی

🖥پخش زنده چهل و سومین سالیاد هجرت آموزگار (( آزادی، برابری، عرفان))

🔆نوشریعتی و سیاست اخلاقی ؛ دولت ،مسئولیت اجتماعی ومسئله سلطه


🔷🔆گفتگو با :

🎙مجتبی مهدوی (استاد علوم سیاسی و مطالعات خاورمیانه دانشگاه آلبرتا؛ کانادا)

📌اخلاق علیه اخلاق ؛امکان و امتناع نقد اخلاقی اسلامیسم در اندیشه شریعتی

🎙حسین مصباحیان (عضو هیئت علمی دانشگاه تهران)

📌فراسوی دولت : نو شریعتی و نوید سیاست اخلاقی

🎙احسان شریعتی(فلسفه پژوه و فعال مدنی)

📌روشنفکر دین پیرا، با دولت یا بر دولت


📆زمان: پنج شنبه ۲۹ خرداد از ساعت ۶ عصر در صفحه اینستاگرام بنیاد دکتر علی شریعتی


🖇لینک صفحه اینستاگرام بنیاد دکتر علی شریعتی

🔆https://www.instagram.com/shariati_foundation/

🖇نام قابل جستجو بنیاد دکتر علی شریعتی در اینستاگرام


🔆 @shariati_foundation

#گفتگو
#افق_پیشرو
#نو_شریعتی
#چهل_و_سومين_يادمان
#بنیاد_فرهنگی_دکتر_علی_شریعتی

🆔 @Shariati_SCF

🔷🔆بنیاد شریعتی بر آن است تا در ادامه‌ی سمینار سال جاری (در زمانه عسرت زیستی)، تعدادی از مقالات و گفت‌وگوهایی که در ۱۰ سال اخیر در سایت بنیاد منتشر شده و به نحوی با موضوع آن مرتبط است در فضای مجازی با مخاطبان به اشتراک بگذارد.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🔷🔸شریعتی چگونه چپی بود؟
🔆واکاوی نسبت شریعتی و مارکسیسم

🔆هاشم آقاجری و حسن محدثی

🔹منبع: مجله ایران فردا
📌تاریخ: بهمن ماه ۱۳۹۳
 
🔆مشارکت در تولد بنیادگرایی آخرین اتهامی است که این روزها راست‌های سیاسی متوجه او کرده‌اند. التقاطی، مارکسیست اسلامی، مربع مثلث و … همه اتهامات شریعتی در این سال‌ها بوده ‌است. راست‌ها یک چیز را از همان ابتدا خوب متوجه شدند. شریعتی با راست‌گرایی سازگار نمی‌افتد. موقعیت «نظام» را توجیه نمی‌کند و خلاصه شبح آزارنده او مدام راست‌ها را اذیت می‌کند. همان‌ها که همه بلایای جهان را محصول اندیشه چپ می‌دانند. با این وجود آنها مجبور‌اند پیوسته به او بازگردند و نمی‌توانند نادیده‌اش بینگارند.
📌 متن درلینک زیر
http://drshariati.org/?p=4111
#گفتگو
#ایران_فردا
#عدالت_اجتماعی
#بنیاد_فرهنگی_دکتر_علی_شریعتی

🆔@Shariati_SC

🔷🔆گذر از نیستان

🔆گفتگوی سوسن شریعتی با احسان شریعتی

📌هفته نامه کرگدن_ آذر ۱۳۹۹

🔆«کویر» هم مفهومی است منفی و هم مفهومی مثبت؛ و شریعتی این تعبیر را به هر دو معنای کلمه به‌کار می برد. از یک‌سو تعریف منفی آن که نقد نیهیلیسم شرقی است. کویر جایی است مواجه با خشکسالی و نیست‌شدن آبادانی؛ کویر با آب و آبادی در تضاد است. وقتی می‌گوییم «تاریخ ما یک کویراست»، یعنی مانند کویر بی‌ثبات است. به‌قول هگل: «تمدن در شرق بر شن بنا شده است.» امروز کوهی در برابرمان ایستاده و فردا می‌آییم و می بینیم اثری از او برجا نمانده. متافیزیک شرقی هم برخلاف متافیزیک غربی که بر ثبوت تکیه دارد، بر اقیانوسی درحال صیرورت و شدن دائمی مبتنی است. کویر جایی است که در او هستی نیست می‌شود چنان‌که روزی نیستی در چنین جایی هست شد. محل نزاع و شدن دایمی است.

📌مطالعه کامل گفتگو در وبسایت بنیاد فرهنگی شریعتی
https://drshariati.org/?p=27978

#گفتگو
#گذر_از_نیستان
#پنجاه_سال_با_کویر
#بنیاد_فرهنگی_دکتر_علی_شریعتی

🆔@Shariati_SCF

🔷🔸"درد وطن"

🎙 احسان شریعتی در گفتگو با کرگدن


🔹 »...ناسیونالیسم بلندپروازانه به نوعی اگوسنتریسم یا خودمحوری‌ و قوم‌محوری متوهم و کاذب تبدیل می‌شود. برای مللی که برای استقلال‌خواهی در برابر استعمار قیام کردند، ناسیونالیسم نیروی محرکه بود و قدرت ملی را افزایش می‌داد.عموم انقلاب‌هایی که علیه استعمار در شرق و در جنوب برپاشد، عموما آمیخته با ملی‌گرایی بودند. تشکیل جبهه‌های ملی آزادی‌بخش در قرن بیستم وامدار این گونه ناسیونالیسم مثبت بود...«

🔸 »... نژادپرستی جدید در ایران، جداسازی فارس و ترک و عرب و..، همان مفهوم وارداتی راسیسم دوران مدرن است. ما در گذشته اصلا چنین بحثی نداشته‌ایم. «نژاد» در شاهنامه اصلا به این معنا نیست. بلکه فردوسی آن را به یعنی تخمه و تبار و بزرگی و گوهر (در برابر هنر اکتسابی) بکار برده و نه به‌معنای بیولوژیک و فیزیولوژیک مفهوم...«

🔹 » ...شریعتی، هم ملی‌گراست چون قائل به سبک فرهنگی و تاریخی ملی است، و هم قائل به مشترکات فرهنگی منطقه‌ای با ملت‌های مسلمان... برخی ممکن است در اینجا فکر کنند که شریعتی امت‌گرا بود، اما نه. «امت» در نگاه او به جامعه‌ی اعتقادی (ایدئولوژیک) به‌معنای ناقد سنت فرهنگی اطلاق می‌شود و نه مسلمان بودن موروثی و میراث‌داران فرهنگ مذهبی سنتی...«

🔸 » ...دیگر بحث نصیحت اخلاقی و اصلاح‌گری فقهی نیست، بلکه بحث از بازسازی نظام‌مند ساختاری است. چرا که خطری که پس از انقلاب پیش آمد این بود که در مقابل تهدیدهای بنیان‌افکن خارحی و داخلی، این گرایش به‌تدریج رشد کرد که گویی می‌بایست سنت‌ها و ساختارهای سابق تجدیدتولید شوند. سنتی که همیشه بوده؛ سنت سلطنت‌ها، سنت‌ خلافت‌ها و «سیاست» به‌معنای سنتی تنبیه و جزای استبدادی...«

🔹 » ...خطری که امروز در جامعه وجود دارد این است که واکنش‌گری در صفوف ملت و منتقدین و روشنفکران به حد و شکلی غیراصولی بروز پیدا کند که نقض‌غرض شود و زمینه‌ساز بازتولید وضع و نظم گذشته و همیشگی شود و به تعبیری «همه چیز زیر-و-رو شود تا هیچ چیز تغییر نکند»!...«


#گفتگو
#وطن
#کرگدن
✅ @Dr_ehsanshariati

متن کامل این گفتگو را در لینک وبسایت احسان شریعتی مطالعه فرمایید.

http://ehsanshariati.org/PostView?Action=Post&ID=1074

🔷🎙 احسان شریعتی : خلاقیت ابزاری برای بن‌بست شکنی است

📌نهمین برنامه از سلسله برنامه‌های «دیدار، کار و خلاقیت» به سراغ جناب دکتر احسان شریعتی، پژوهشگر فلسفه و دین‌پژوه رفته است.
در دهمین گفتگو از سلسله مباحث کار، دیدار، خلاقیت در خدمت آقای دکتر احسان شریعتی هستیم و می‌خواهیم در مورد بحث خلاقیت در حوزه‌های نظری و فکری و جایگاه خلاقیت فکری صحبت کنیم. آکادمی دوکسو با همکاری دیدارنیوز سلسله مباحثی را با محوریت خلاقیت در محیط فعالیت حرفه‌ای در ایران تعریف کرده است. در خصوص خلاقیت با اندیشمندان مختلفی صحبت می‌کنیم تا ببینیم موضوع خلاقیت در جامعه حرفه‌ای ما چگونه است و ما در حوزه خلاقیت با چه چالش‌هایی مواجه هستیم. در حوزه‌های مختلفی با افراد مختلف صحبت کرده‌ایم. در این جلسه با توجه به سابقه‌ای که دکتر شریعتی در حوزه‌های نظری و فکری فعالیت دارند.


🔷🔸ما به عنوان یک جامعه درگذار از سنت به مدرنیته یا ورود به عصر جدید در یک قرن گذشته یک نوع احیا یا نوزایی تمدنی بعد از ۷ قرن رکود و انحطاط داشته‌ایم. در همه عصر‌ها نیاز به نوآوری داریم. این نوآوری در آغاز باید با یک خودآگاهی آغاز شود. این خودآگاهی و خوداندیشی یعنی بازگشت به خویش به معنایی که کانت می‌گفت شجاعت داشته باش که خودت بیندیشی هم در برابر سنت و قدرت سنتی اعم از سیاسی، دینی و فرهنگی و هم در برابر مراجعه تجدد و مدرنیته است که ما نباید کورکورانه از آن‌ها تقلید کنیم و یک تجددمآبی تشبه پیدا کنیم. بلکه خودآگاهی ما مانند غرب به خویش بازگشت و خودش را بازخوانی کرد. یعنی با مطالعات اومانیست‌ها یونان باستان و میراث دوره روم را بازخوانی کرد. همچنین در زمینه دینی رفرماسیون کرد. یعنی تجربه دینی آغازین را نوپیرایی کرد و این دو نهضت رنسانس و رفرماسیون در غرب باعث شد که هر دو با یک نوع باز نوزایی یا بازشکل تعریف کردن در زمینه فرهنگی و دینی تعریف می‌شود و ما هم در جامعه خودمان در همه حوزه‌های علوم معارف نیاز به بازخوانی و بازسازی داریم. حتی برای این کار در آغاز باید واسازی یعنی یک ساخت گشایی کنیم از این ساختار‌هایی متصلبی که در همه زمینه‌ها با آن مواجه هستیم. از نظر فرهنگی منظور اول زبان بعد هنر، دین، شیوه کار، تولید و زیست و فناوری و بعد تاریخ است. همه این ابعاد فرهنگی باید بازبینی شود. مثلاً در همین حوزه فلسفه اولین مشکل زبان است. چون با گذشته زبانی خودمان انقطاع چند نسلی و چند سده‌ای داشته‌ایم؛ بنابراین در زمینه زبانی باید تمام واژگانی که چه از خارج ترجمه می‌شود و چه از داخل از سنت خودمان برگرفته می‌شود نیاز به ترجمه دارد. یعنی دائماً باید از زبان اصل زبان پارسی باستان پهلوی یا دری باید به زبان امروز ترجمه شود. یا لغات دخلیه‌ای که از زبان عربی وارد زبان ما شده و ۵۰ درصد از زبان ما را تشکیل می‌شود باید ترجمه شود. همچنین لغات و اصطلاحاتی که در عصر جدید آمده باید ترجمه شود تمام واژگانی که ساختار‌ها را نشان می‌دهند مثل دموکراسی باید به شکل فنی تعریف شود. این‌ها یک تلاشی است که در زمینه زبانی مترجمین ما و فلسفه پژوهان و به طور کلی اهل ادب و فرهنگ دارند انجام می‌دهند. مشکل دیگر ساختار‌های آموزشی و پژوهشی در کشور ما است که نیاز به نوآوری و بازسازی دارد. اول در زمینه اندیشه‌ای این ابتکار و خوداندیشی آموزش داده نمی‌شود. بلکه حفظیات و همچنین تیزهوشی برای اینکه در کنکور‌ها قبول شوند برای اینکه سریع وارد سیستم شوند و البته سریع هم خارج شوند. ورودی سخت است و خروجی آن ساده است؛ و در کشور ما دانشگاه‌ها برعکس است. در زمینه آموزشی که من چندین سال در دانشگاه‌های ایران حضور داشتم و از تدریس و آموزش این مشکلات ساختاری را دیده‌ایم. این ساختار‌های متصلب باقی مانده از گذشته مانع نوآوری و نوسازی و به طور کلی نواندیشی می‌شود. منظور از گذشته تمام تاریخ گذشته است.

📌لینک کامل گفتگو در وبسایت احسان شریعتی :


http://www.ehsanshariati.org/PostView?Action=Post&ID=1085

#بن_بست
#خلاقیت
#سنت
#مدرنیته
#گفتگو
#احسان_شریعتی

✅ @Dr_ehsanshariati