روستاپژوهی، توسعه و ایران شناسی
1.26K subscribers
6.62K photos
798 videos
648 files
3.29K links
نگاهی به پژوهش ها، مطالعات، یافته ها و اخبار روستایی و همچنین مطالعات توسعه و ایران شناسی
ادمین @ghoghnoos92
Download Telegram
#پژوهش_کیفی چیست؟

#پژوهش_کیفی نوعی رویه ی انجام بررسی نظامند با استفاده از تدبیرها،ابزارها و راه هایی است که بتوان با آنها پدیده ی مورد مطالعه را بدون دستکاری شرایط و اعمال کنترل های آزمایشی درک،توصیف،وکشف کرد و با توسل به اطلاعات به دست آمده فرضیه سازی نمود. بنابراین در #پژوهش_کیفی ،پژوهشگران با مطالعه کنش انسان در بافت طبیعی خود سر کار دارند و تلاش می کنند وجود پژوهشگر یا بافت پژوهشی بر رفتار طبیعی اثر نگذارد و در عین حال با توسل به روش های ژرفانگر بتوانند به معنی ها،دیدگاه ها ،و ادراکات نهفته در پس رفتار یا واقعیت اجتماعی دست یابند. ...

🔷ویژگی های #پژوهش_کیفی:

🔹تمرکز روی بافت و شرایط طبیعی
🔹اتخاذ یک رویکرد کل نگر یا ترکیبی و تا حد ممکن پرهیز از رویکرد تجزیه ای یا سازه ای.
🔹اتخاذ یک هدف اکتشافی و پرهیز از هدف قیاسی.
🔹پرهیز از اعمال کنترل و دستکاری بافت یا مفهوم های پژوهش.
🔹استفاده از روش ها و ابزارهای با صراحت پایین جهت جمع آوری اطلاعات و داده ها.
🔹علاقه و مطالعه جهت کسب معنی ها، اندیشه ها، دیدگاه ها، و ادراک ها (کنش به جای رفتار).
🔹توجه به موقعیت ی که کنش در آن انجام می گیرد.
🔹توجه به زمانی که کنش در آن انجام می گیرد.
🔹تاکید یا تمرکز روی فرآیند کنش یا رخداد.
🔹پرداختن به تحلیل های استقرایی و نظریه های زمینه بنیاد.
🔹داشتن سیر حرکتی اندام وار یا ارگانیک.
🔹داشتن طرح های پژوهشی انعطاف پذیر، تکاملی، و رو به تکوین.

📘کتاب: #کیفی_پژوهی
👤نویسنده: #خلیل_میرزایی
🔷قوت ها یا مزیت های #پژوهش_کیفی🔷

🔹توانایی مطالعه رفتارها و کنش هایی که اعمال کنترل و دستکاری آزمایشی در مورد آنها مقدور یا اخلاقی نیست.

🔹دستیابی به داده ها و اطلاعاتی که امکان دستیابی به آن ها از طریق یا با استفاده از سایر روش های پژوهشی امکان پذیر نیست.

🔹عدم تاثیر تعاملی یا تحریفی محیط پژوهش بر نوع داده ها.

🔹اتخاذ رویکرد ژرفانگر و در نتیجه جمع آوری داده های جامع.

🔹تمرکز روی معنی و تلاش جهت استخراج معنی های نهفته در پس رفتار.

🔹انعطاف پذیری در مطالعه و دوری از طرح های خشک و از پیش تعیین شده.

🔹امکان تغییر مسیر و باز تعریف جهت و نحوی حرکت.
🔹امکان ارایه ی تصویری بزرگتر از موقعیت یا مساله ی پژوهش.

🔹بازنمود دقیق تر از ناهماهنگی ها، ناسازگاری ها، تعارض ها، و تغییرها.

🔹مطالعه و بازنمود جزئیات با غناء و شدت بیشتر.

🔹عدم اتکاء سخت و انعطاف ناپذیر به چهارچوب های اثبات گرایانه به ویژه در حوزه ی ریاضیات و آمار.

🔹تاکید روی بازنمود اطلاعات و داده های ارزشمندی که در پژوهش های کمی گرایانه ممکن است از دست بروند.

🔹بررسی پدیده از نگر آزمودنی ها یا پاسخگویان با اتخاذ یک روش همدلانه.

🔹قابلیت انتقال داده ها و یافته ها به محیط ها، زمینه ها، یا موردهای دیگر.

🔹سودمند برای بررسی و توصیف پدیده های پیچیده.
🔹مطالعه ی مورد و ارایه ی اطلاعات مورد در قالب تک نگاری.

🔹انجام مقایسه ها و تحلیل های میان و درون موردی.
🔹بررسی و توصیف تجربه های شخصی مردم از پدیده ها یا رخدادها.

🔹توجه به و تمرکز بر موقعیت یا بافت محلی ای که پدیده یا رخداد در آن رخ می دهد.
🔹انجام مطالعه های طولی و بررسی فرآیندهای پویا.

🔹اعتبار بیرونی پژوهش های کیفی نسبت به پژوهش های کمی نگر می تواند بیشتر باشد.

📙کتاب: #کیفی_پژوهی
👤نویسنده: #خلیل_میرزایی
📚انتشارات: #فوژان
📑چاپ اول: #فروردین_1395
🔷ضعف ها یا نارسایی های #پژوهش_کیفی🔷

🔹عدم استفاده از مقیاس ها،سنجه ها، یا ابزارهای معیار.

🔹عدم استفاده یا استفاده ی اندک از آمار و ریاضیات به عنوان زبان علمی.

🔹قابلیت اندک در تحلیل گسترده ی پدیده ها.

🔹تاثیر زیاد تغییرپذیری های آزمودنی ها مشارکت کنندگان.

🔹تاثیر ذهنیت پژوهشگر بر فرآیند پژوهش به ویژه در جمع آوری و تحلیل اطلاعات داده ها.

🔹اتکای زیاد به مهارت ها و قابلیت های فردی پژوهشگر.

🔹دشواری در اعمال یا تعیین دقت مورد قبول در هر سطحی.

🔹وقت گیری و انرژی بری زیاد تحلیل و تفسیر داده ها.

🔹تاثیر تحریف کنندگی حضور پژوهشگر در بافت یا میدان پژوهش.

🔹تاثیر گمنامی یا اعتماد پذیری برای ارایه ی یافته ها.

🔹عدم تعمیم پذیری یا تعمیم پذیری اندک شناخت حاصل به سایر جامعه ها.

🔹کم بودن آزمودنی یا کوچک بودن حجم و در نتیجه کمتر جدی گرفته شدن.

🔹زمان و انرژی برای بیشتری جهت جمع آوری داده ها یا اطلاعات.

🔹احتمال بیشتر سوداری در جمع آوری، تحلیل، و تفسیر داده ها یا اطلاعات.

🔹کمبود ملاک های قابل قبول برای اطمینان از کیفیت داده های جمع آوری شده.
🔹پایین بودن اعتبار درونی.

📙کتاب: #کیفی_پژوهی
👤نویسنده: #خلیل_میرزایی
#پژوهش_کیفی چیست؟

#پژوهش_کیفی نوعی رویه ی انجام بررسی نظامند با استفاده از تدبیرها،ابزارها و راه هایی است که بتوان با آنها پدیده ی مورد مطالعه را بدون دستکاری شرایط و اعمال کنترل های آزمایشی درک،توصیف،وکشف کرد و با توسل به اطلاعات به دست آمده فرضیه سازی نمود. بنابراین در #پژوهش_کیفی ،پژوهشگران با مطالعه کنش انسان در بافت طبیعی خود سر کار دارند و تلاش می کنند وجود پژوهشگر یا بافت پژوهشی بر رفتار طبیعی اثر نگذارد و در عین حال با توسل به روش های ژرفانگر بتوانند به معنی ها،دیدگاه ها ،و ادراکات نهفته در پس رفتار یا واقعیت اجتماعی دست یابند. ...

🔷ویژگی های #پژوهش_کیفی:

🔹تمرکز روی بافت و شرایط طبیعی
🔹اتخاذ یک رویکرد کل نگر یا ترکیبی و تا حد ممکن پرهیز از رویکرد تجزیه ای یا سازه ای.
🔹اتخاذ یک هدف اکتشافی و پرهیز از هدف قیاسی.
🔹پرهیز از اعمال کنترل و دستکاری بافت یا مفهوم های پژوهش.
🔹استفاده از روش ها و ابزارهای با صراحت پایین جهت جمع آوری اطلاعات و داده ها.
🔹علاقه و مطالعه جهت کسب معنی ها، اندیشه ها، دیدگاه ها، و ادراک ها (کنش به جای رفتار).
🔹توجه به موقعیت ی که کنش در آن انجام می گیرد.
🔹توجه به زمانی که کنش در آن انجام می گیرد.
🔹تاکید یا تمرکز روی فرآیند کنش یا رخداد.
🔹پرداختن به تحلیل های استقرایی و نظریه های زمینه بنیاد.
🔹داشتن سیر حرکتی اندام وار یا ارگانیک.
🔹داشتن طرح های پژوهشی انعطاف پذیر، تکاملی، و رو به تکوین.

📘کتاب: #کیفی_پژوهی
👤نویسنده: #خلیل_میرزایی
🔷قوت ها یا مزیت های #پژوهش_کیفی🔷

🔹توانایی مطالعه رفتارها و کنش هایی که اعمال کنترل و دستکاری آزمایشی در مورد آنها مقدور یا اخلاقی نیست.

🔹دستیابی به داده ها و اطلاعاتی که امکان دستیابی به آن ها از طریق یا با استفاده از سایر روش های پژوهشی امکان پذیر نیست.

🔹عدم تاثیر تعاملی یا تحریفی محیط پژوهش بر نوع داده ها.

🔹اتخاذ رویکرد ژرفانگر و در نتیجه جمع آوری داده های جامع.

🔹تمرکز روی معنی و تلاش جهت استخراج معنی های نهفته در پس رفتار.

🔹انعطاف پذیری در مطالعه و دوری از طرح های خشک و از پیش تعیین شده.

🔹امکان تغییر مسیر و باز تعریف جهت و نحوی حرکت.
🔹امکان ارایه ی تصویری بزرگتر از موقعیت یا مساله ی پژوهش.

🔹بازنمود دقیق تر از ناهماهنگی ها، ناسازگاری ها، تعارض ها، و تغییرها.

🔹مطالعه و بازنمود جزئیات با غناء و شدت بیشتر.

🔹عدم اتکاء سخت و انعطاف ناپذیر به چهارچوب های اثبات گرایانه به ویژه در حوزه ی ریاضیات و آمار.

🔹تاکید روی بازنمود اطلاعات و داده های ارزشمندی که در پژوهش های کمی گرایانه ممکن است از دست بروند.

🔹بررسی پدیده از نگر آزمودنی ها یا پاسخگویان با اتخاذ یک روش همدلانه.

🔹قابلیت انتقال داده ها و یافته ها به محیط ها، زمینه ها، یا موردهای دیگر.

🔹سودمند برای بررسی و توصیف پدیده های پیچیده.
🔹مطالعه ی مورد و ارایه ی اطلاعات مورد در قالب تک نگاری.

🔹انجام مقایسه ها و تحلیل های میان و درون موردی.
🔹بررسی و توصیف تجربه های شخصی مردم از پدیده ها یا رخدادها.

🔹توجه به و تمرکز بر موقعیت یا بافت محلی ای که پدیده یا رخداد در آن رخ می دهد.
🔹انجام مطالعه های طولی و بررسی فرآیندهای پویا.

🔹اعتبار بیرونی پژوهش های کیفی نسبت به پژوهش های کمی نگر می تواند بیشتر باشد.

📙کتاب: #کیفی_پژوهی
👤نویسنده: #خلیل_میرزایی
📚انتشارات: #فوژان
📑چاپ اول: #فروردین_1395
🔷ضعف ها یا نارسایی های #پژوهش_کیفی🔷

🔹عدم استفاده از مقیاس ها،سنجه ها، یا ابزارهای معیار.

🔹عدم استفاده یا استفاده ی اندک از آمار و ریاضیات به عنوان زبان علمی.

🔹قابلیت اندک در تحلیل گسترده ی پدیده ها.

🔹تاثیر زیاد تغییرپذیری های آزمودنی ها مشارکت کنندگان.

🔹تاثیر ذهنیت پژوهشگر بر فرآیند پژوهش به ویژه در جمع آوری و تحلیل اطلاعات داده ها.

🔹اتکای زیاد به مهارت ها و قابلیت های فردی پژوهشگر.

🔹دشواری در اعمال یا تعیین دقت مورد قبول در هر سطحی.

🔹وقت گیری و انرژی بری زیاد تحلیل و تفسیر داده ها.

🔹تاثیر تحریف کنندگی حضور پژوهشگر در بافت یا میدان پژوهش.

🔹تاثیر گمنامی یا اعتماد پذیری برای ارایه ی یافته ها.

🔹عدم تعمیم پذیری یا تعمیم پذیری اندک شناخت حاصل به سایر جامعه ها.

🔹کم بودن آزمودنی یا کوچک بودن حجم و در نتیجه کمتر جدی گرفته شدن.

🔹زمان و انرژی برای بیشتری جهت جمع آوری داده ها یا اطلاعات.

🔹احتمال بیشتر سوداری در جمع آوری، تحلیل، و تفسیر داده ها یا اطلاعات.

🔹کمبود ملاک های قابل قبول برای اطمینان از کیفیت داده های جمع آوری شده.
🔹پایین بودن اعتبار درونی.

📙کتاب: #کیفی_پژوهی
👤نویسنده: #خلیل_میرزایی
تاريخ خبر: سه‌شنبه 16 بهمن 1397- 29 جمادی الاول 1440ـ 5 فوریه 2019ـ شماره 27216

آيا در دوران ديجيتاليزم، #دانش_بومي کارکردي دارد؟
در به در، پيِ #فرهنگ_بومي

https://www.ettelaat.com/mobile/?p=115162&device=phone


چگونه دانسته‌هاي نياکان خود را گم کرديم و سپس به فراموشي سپرديم؟ ‏

هنگامي که ‌‎خيزاب مدرنيزم از راه رسيد، دانش بومي و روش زندگي هزاره‌‌هاي بوميان را به فراموشي برد و زندگي نو را جايگزين ساخت. اين پديده چنان نيرومند جلوه کرد که روستاييان نتوانستند در برابرش پايداري نشان دهند، از اين رو واپس نشستند و سپس به سويش گرايش يافتند بي‎آن که از سوي فن‌سالاران بومي شود.

بدين‌گونه غول صنعت از چراغ جادوي غرب بيرون آمد و وارد روستاهاي ما شد و موتورها جايگزين نيروي انساني شدند؛ هنوز گندم‎هاي گندمزار، کامل رشد نکرده، ‏Combine‏ آهني ديو‌پيکر ‌از شهر وارد روستا مي‌شد و راننده تا هنگام درو، چندروزي ناچار مي‌شد چادر بزند! صنعت با شتاب، زير و بم زندگي روستايي را ديگرگون کرد و سبب افزايش توليد شد؛ کشورهاي جهان سوم و فن‌سالاران دولتي تا توانستند ماشين براي توليد بيشتر وارد کردند ولي هرگز به انديشه(براي نمونه)وارد کردن تکنولوژي براي صرفه‌جويي آب نيافتادند.

همان‎گونه که ثروت در جهان به يکسان پخش نيست، آب موجود در برخي کشورها به کورس فزوني توليد نرسيد و از هماوردي(رقابت) جهاني باز ماند؛ پشيماني از هدر رفت آب نيز بسيار دير رخ داد، زماني که ديگر چاره‎گر نبود.

دانش کاريز و آبخيزداري و داشت و کاشت و برداشت سنتي، روشي کهن و سازگار با محيط بود؛ اين حقيقت اينک شايد درک شده باشد ولي اكنون ديگر محيط‎زيستي وجود ندارد. ما در بحران آب با بسياري از کشورهاي آسيايي و آفريقايي و خاورميانه‌اي هم سرگذشتيم؛ در اين مورد(بحران آب) نيز مانند هميشه، جهان‎سومي‎ها در پيِ گناهکار در فرامرزهايند تا آلزايمر تاريخي خود را به آنان نسبت دهند و با اين سخن که استعمار در گذشته با نگاه از بالا، دانش و دانايي بومي را واپس‌گرا خوانده و نديد گرفته و تک‌محصولي را رواج داده است؛ اما امروز چه کسي نمي‎داند که فرافکني شيوه پوسيده‌اي‌ست و تا لغزش‎هاي خود را نشناسيم، هرگز نخواهيم توانست خود را ويراست کنيم.

هنوز خود را نمي‎شناسيم

......
.........
............
#پژوهش در قلمرو #دانش_بومي

#دکتر_فرهادي نماد دغدغه کشف و شناساندن دانش بومي و شيوه‎هاي ياريگري و بازنگري در ميراث فرهنگي بجامانده از نياکان است. دکتر فرهادي، 50 سال است کارش پژوهش شبانه‎روزي در قلمرو دانش بومي است و به گمانم حتي خواب‌هاي شبانه‌اش مگر اين‎ها نباشد. ‏

#دستاوردهاي_دکتر_فرهادي که در نشريات و کتاب‎هاي گوناگون به چاپ رسيده، نخستين‌اش در 1347 انجام گرفته است و در مجموعه‌‏ «کتاب روستا» چاپ شده است. کتاب‌‎هايش نيز بي‌شمار است؛ نامه کمره(با نگاهي به پيشينه و اهميت کبوترخانه‎هاي ايران)، جشنواره هنري/ادبي روستا، فرهنگ ياريگري در ايران(با چندين جايزه)، موزه‎هايي در باد(برنده چندين جايزه)، موزه‎هاي بازيافته، واره(دروکننده چند جايزه) و انسان‎شناسي ياريگري. رفتار پژوهشي دکتر فرهادي در قلمروي مردم‎شناسي و دانش بومي پُرگستره است و بيان ديدگاه‎اش سخت. براي نمونه در نوشتار پتانسيل فرهنگي(کتاب انسان‌شناسي ياريگري) سخن از کاريز است؛ پس بد نيست همين را محور سخن قرار دهيم.

اين پژوهشگر در نيم‌سده گذشته پافشاري داشته است بر درون‌داشت فرهنگي(پتانسيل) که مي‎تواند دربرگيرنده دانش تجربي، فني، بينشي و کنش‌وري ايرانيان باشد که سال‌ها همچو گنجينه‌اي، دوش به دوش نسل‌ها تا امروز چرخيده است، گرچه به‎کار گرفته نشده است.

در درازناي هزاره‌ها در جامعه‌هاي يکدست‎تر سنتي، اين «درون‌داشت‌هاي فرهنگي» همچو باران و به گونه يکنواخت‌تري مردمان را سيراب کرده و برآيندش هم چشمگيرتر بوده است؛ اما جامعه‎هاي امروزي که از فرهنگ ميهني و بومي خود دور شده‎اند بسي کمتر از جامعه‌هاي صنعتي توانمندي بهره‌‎برداري از آن را دارند؛ در حالي که کشورهاي پيشرفته صنعتي، هم از درون‌داشت(پتانسيل) فرهنگي خود و هم از فرهنگ کشورهاي کهن استفاده بهترين را دارند. شوربختانه جهان ناپيشرفته و توسعه‎نيافته(حتي کشورهاي نفت‎خيز و داراي نيروي انساني کارآمد) تا امروز به سبب بي‌انگيزگي، در استفاده بايسته از فرهنگ خود، ناتوان نشان داده‏اند.

دکتر فرهادي به #آينده‌پژوهان سفارش مي‏کند به سبب دورافتادگي، از گذشته نهراسند و از آن روي برنتابند، چرا که عاشق آينده نمي‎تواند رها و بي‎نياز از گذشته باشد. که براي نزديک‎شدن خردمندانه به مرز آينده، نخبگان فرهنگ‎ساز به نمايندگي از ملت‎ها و فرهنگ‎ها چاره‎اي ندارند مگر اين که پاندول‎وار از گذشته به حال و از حال به گذشته، در رفت وآمد پايدار و خلاق باشند. ‏

هدف دکتر فرهادي از بازگشت به گذشته، بازخواني #تجربه‌هاي_پيشينيان براي درس‌آموزي و بهره‌گيري از