روستاپژوهی، توسعه و ایران شناسی
1.26K subscribers
6.62K photos
798 videos
648 files
3.29K links
نگاهی به پژوهش ها، مطالعات، یافته ها و اخبار روستایی و همچنین مطالعات توسعه و ایران شناسی
ادمین @ghoghnoos92
Download Telegram
گزارش نشست «بانگ آب و کرّ خواب»

✍️نویسنده: محمد خانی

💢 در روز دوشنبه ۲۰ آذرماه، نشستی با عنوان «بانگ آب و کرّ خواب» در سالن کنفرانس شهید مطهری دانشکده علوم اجتماعی علامه طباطبایی برگزار شد.

💢 جلسه با سخنرانی
#دکتر_مرتضی_فرهادی با موضوع کلی #اقتصاد_بادآورده و اثر آن بر
#مسأله_آب شروع شد و پس از صحبت‌های #مهندس_محمد_درویش درباره #محیط‌_زیست و #مستند #مادرکشی، مستند به نمایش درآمد. نقد و بررسی بحران کمبود آب و معضلات زیست‌محیطی باید در فرصتی مفصل انجام شود اما در این فرصت می‌توان به #سه_نکته جالب درباره این جلسه اشاره کرد:

1️⃣ نکته مهمی که باید در مورد #مستند «مادرکشی» عنوان کرد، پرداخت جدی و عمیق آن به #بحران_کم‌آبی بود که خود این ویژگی، در اثر دیدگاه خاص مستندساز به وجود آمده بود.
#مستندهای_اجتماعی که در ایران ساخته می‌شود، معمولاً بدون پشتوانه فکری و بدون دیدگاه هستند و به‌اصطلاح خودشان تنها به «توصیف» بی‌طرفانه پدیده می‌پردازند. ارائه توصیف بدون تبیین و توضیح، نشانه بی‌طرفی و بی‌غرضی نیست بلکه نمایانگر نبود دیدگاه و منظر در سازندگان مستند است. گاهی هم که شخصی می‌خواهد دیدگاهی ارائه دهد، با نشانه رفتن انگشت اتهام به سمت حوزه سیاسی، با فرافکنی نگاه‌ها را از موضوع اصلی منحرف کرده و تمام موضوع را به دعوای سیاسی پوچی تبدیل می‌کند که در اثر موضع‌گیری‌های قدرت مدارانه، مباحثات را بی‌معنی و تهی از معرفت می‌گرداند. مادرکشی این‌چنین نیست و به‌ وضوح دارد از ریشه‌های معضلی که به آن پرداخته صحبت می‌کند. و جالب این‌که کارگردان در ریشه‌یابی هم سرسری عمل‌نکرده و به عمق فاجعه نزدیک شده است. مستند به‌ درستی بر ماجرای تغییرات ایجادشده پس از
#اصل_۴_ترومن در ایران تمرکز می‌کند و با ارائه بینشی تاریخی در نسبت با تکنوکراسی در ایران، بی‌آبی را درون کلیتی به نام مدرنیزاسیون و با جامعیت خاص خود مطرح می‌کند.

2️⃣ نکته مهم دیگر به #سخنرانی
#دکتر_مرتضی_فرهادی برمی‌گردد. در معمول چنین جلساتی، سخنرانی به جلسه دعوت می‌شود که نسبتی عقلانی و عمیق با موضوع ندارد و از منظری سیاسی یا صرفاً با نگاهی محدود سعی در پیشبرد اهداف خاصی دارند. دکتر فرهادی در سخنرانی خویش سعی کرد که #مسأله را در یک
#طرح_کلان_اجتماعی_قتصادی مطرح کند و از جزئی‌نگری گمراه‌کننده بپرهیزد. توجه خاص او به #مسأله_توسعه ناشی از #اقتصاد_بادآورده و #مصرف‌زدگی حداکثری.......، در #تبیین_مشکل_بزرگی که مستند به آن می‌پردازد، ابعاد تازه‌ای پیش روی بحران #کم‌آبی و #نسبت آن با #توسعه برداشت. و باز جالب این بود که دکتر فرهادی به‌جای ترجمه طوطی‌وار نظریه‌های جدید اقتصادی و جستجوی بی‌هدف و بدون دیدگاه در مقالات روز دنیا، به #تاریخ_اقتصادی_ایران توجه کرده و با غور در ساخت ویژه جامعه ایرانی و نسبتش با دولت‌های بین‌المللی، سعی در #فهم_ریشه_اصلی_معضل داشت. البته همان‌طور که خود دکتر فرهادی اشاره کرد، سال‌ها پس از نظریه او درموردمشکل بنیادین اقتصاد ایران، #بیماری_آزار_هلندی در مجامع بین‌المللی به‌عنوان یک #نظریه مطرح شد و مورد توجه قرار گرفت، اما او فهم خویش را نه از راه ترجمه صرف بلکه با رجوع به #تاریخ_ایران به دست آورده بود و به همین دلیل توانسته بود آن را با ادبیاتی دیگر در داخل ایران مطرح سازد. چنین رویکردهایی را می‌توان بارقه‌های شکل‌گیری #عقل_نقاد_ایرانی در جامعه پسامدرنیزاسیونی امروز دانست.

3️⃣ نکته آخر به #جو_جلسه و #مخاطبان حاضر در سالن دانشکده علوم اجتماعی برمی‌گشت. برخلاف دانشکده‌های فنی که مواجهه افراد با چنین مسائلی صرفاً نمایشی و یا در بهترین حالت کاملاً ذهنی است، دانشجوبان و اساتید حاضر در آن سالن، کاملاً واقعی و با تمام وجود با مسأله برخورد می‌کردند. آن‌هایی که سن و سال بیشتری داشتند از #تجربه_خویش در مواجهه با #مسأله_توسعه صحبت می‌کردند و به‌ خوبی با تاریخ توسعه در ایران نسبت برقرار می‌کردند. همین مسأله باعث می‌شد که احساسی مشترک در جلسه حاکم باشد که با وجود تفاوت‌هایی که بین افراد مختلف وجود داشت، آن‌ها را در فهم اهمیت و عمق بحران کمآبی در کشور یاری برساند. نقطه عزیمت افراد به این مسأله به‌ ظاهر جزئی، نه مفاهیم و الفاظ ذهنی بی‌نسبت با واقعیت توسعه در ایران، که شکاف‌های واقعی و کشمکش‌های زنده موجود در جامعه بوده است. فضای جلسه نه‌تنها نمایشی و تصنعی نبود و افراد درگیر یک بازی ذهنی صرف با مفاهیم نبودند، بلکه سخنان با اهداف شخصی و آگاهی فردی پیوند عمیقی داشت و گفتگویی جدی بر سر مسائل موجود در کشور در جریان بود.

( در اینجا متن کمی خلاصه شده است. متن کامل در کانال "کارگروه علوم انسانی و توسعه"
@humanities_development)

#مسئله_توسعه
#توسعه_پایدار
#اقتصاد_باد_آورده
@kaveh_farhadi