زیر سقف آسمان
10K subscribers
2.84K photos
619 videos
420 files
3.12K links
زیر سقف آسمان مقام یک جست‌وجوگر است.
آرشیو تأملات و پژوهش های دکتر حسن محدثی
جامعه شناس و استاد دانشگاه

تماس:
@Ziresagfeasman2017
Download Telegram
💢جامعه شناسی دین:

نظر #دورکیم، #وبر، #نیچه و دیگر متفکران جهان غرب درباره‌ دین چیست؟ آیا برای آنها دین راه هدایت بشر است یا عکس آن؟ پاسخ آنها در مقام جامعه شناسان حوزه دین به این سوال احتمال این است:هیچکدام! جامعه‌شناس حوزه دین نه از داخل بلکه از بیرون پدیده‌های مربوط به مذهب را مطالعه می‌کند، او مطالعه درباره مذهب را از باورهای شخصی خود جدا می‌کند و سعی می‌کند پدیده‌ها را آنگونه که هست ببیند. در طعم موضوع بعدی میخواهیم طعمی از جامعه شناسی دین را بچشیم.

ما در جامعه‌ای زندگی می‌کنیم که کمتر موضوعی در آن به شکل مستقیم و غیر مستقیم به مقوله دین گره نخورده و در عین اینکه مدعیان شناخت دین کم نیستند، همچنان بین شناخت دین به عنوان موضوع پژوهش و باورهای شخصی تفکیک درستی انجام نمی‌شود. به بیان دیگر دین در جامعه هست اما جامعه شناسی دین نه! همچنان وقتی عمده دانشگاهیان و روحانیان و مردم عادی با آرا و نظرات جامعه‌شناسان دین روبرو می شوند، دچار انواع سوء فهم‌‌ها و خطاها شده و نمی‌توانند با آن ارتباط مناسبی برقرار کنند.این در حالیست که دین‌پژوهی یکی از مهم‌ترین حوزه‌های مطالعاتی در عصر مدرن است که دربردارنده‌ی رشته‌های مختلفی نظیر فلسفه‌ی دین، #تاریخ‌دین، #انسان‌شناسی‌دین، #روان‌شناسی‌دین است و اساسا بدون تنومند کردن جامعه شناسی دین در جامعه نمی‌توان به توسعه امیدوار بود.

برای طعم جامعه شناسی دین قرار است در سه روز متفاوت مخاطب دکتر
حسن محدثی گیلوایی باشیم. دکتر محدثی بیش از ۲۵ سال از عمر دانش‌جویی و دانشگاهی خود را صرف تحقیق و مطالعه در حوزه جامعه شناسی دین کرده و از محققان به نام این حوزه است. او قرار است در این سه جلسه جامعه‌شناسی دین را برای مخاطب ایرانی شرح داده و به پرسش‌ها و ابهامات و درگیری‌های ذهنی چنین مخاطبی پاسخ دهد.

گفت‌وگوهای طولانی با دانشجویان، عالمان دینی، روحانیون، طلاب و متفکران دینی در طی سالیان متمادی سبب شده است که وی در قالب دوازه دوگانه جامعه‌شناسی دین را برای این مخاطب خاص معرفی کند.

🔰برخلاف روال همیشگی این سه جلسه در روز جمعه یکشنبه و چهارشنبه (۱۶،۱۴ و۱۹ آذر) از ساعت ۲۰ تا ۲۲ برگزار خواهد شد. اگر می‌خواهید رمز افول و سقوط جایگاه مذهب در جوامع خاصه ایران را بدانید این سه جلسه به شما توصیه می‌شود.

📥برای ثبت نام در این دوره به لینک زیر مراجعه کنید:
https://formaloo.com/8mgrl
♦️آیا توجیه سکولار کارآمد از زنده‌گی ممکن است؟

مدتی است دل‌مشغول این پرسش‌ام. این پرسشی بس اساسی است. اما نخست لازم است آن را توضیح بدهم تا بعد ببینم نظر مخاطبان محترم چیست؟

من به انسان و درد و رنج‌اش بیش از هر چیز دیگر این عالم بها می‌دهم؛ یعنی در ذهن من هیچ چیز دیگری نیست که به اندازه‌ی انسان و درد و رنج‌اش و زنده‌گی‌اش اهمیت داشته باشد.

جامعه‌شناسی مثل ماکس وبر و به تبع او پیتر برگر از موضوع مهم خداتوجیهی (تئودیسی) سخن گفته‌ است. آن‌ها گفته‌اند که آدمی نیاز دارد وضعیت‌های مرزی زنده‌گی نظیر رنج و شر و مرگ و روی‌دادهای منتهی به این پدیده‌ها را برای خویش موجه‌سازی کند و مهم‌ترین کارکرد دین در تاریخ بشر همین بوده که با توسل به مفهوم خدا و دیگر مفاهیم دینی مرتبط با مفهوم خدا، این نوع توجیهات را در اختیار انسان قرار داده است. انسان با توسل به ایده‌ی خدا و دیگر مفاهیم دینی، این وضعیت‌ها را برای خویش توجیه کرده و راهی برای تحمل آن‌ها برای خویش فراهم ساخته است.

پیتر برگر در کتاب "شایعه‌ی فرشته‌گان" از خداتوجیهی‌های سکولار (مثلا تئودیسی مارکسیستی "آرمانشهر پساانقلابی" که در آن آدمی در وضع بی‌نقص و مشکلی زیست می‌کند) سخن گفته، منتها بلافاصله افروده که خداتوجیهی‌های سکولار به‌نحو مطلوبی کارآمد و گره‌گشا نیستند:

"بعید است خِرد مارکسیسم بتواند برای فردی که با سرطان دست و پنجه نرم می‌کند، آرامش بیش‌تر فراهم آورد" (برگر، ۱۳۹۷: ۵۹؛ ترجمه‌ی دکتر ابوالفضل مرشدی، نشر ثالث).

حال پرسش من این است که آیا می‌توان بدون تفکر دینی، زیستن در این عالم را با همه‌ی دردها و رنج‌ها و مصائب و بدبختی‌ها، به‌نحوی تحمل‌پذیر موجه ساخت؟

من فکر می‌کنم شاید بتوان بدون توجه به مفاهیم دینی نیز چنین کرد. اما آن کدام نوع موجه‌سازی و کدام اندیشه است که می‌تواند چنین امکانی در اختیار بشر قرار دهد؟

پس، دو پرسش عمده مطرح کرده‌ام:
۱. آیا توجیهِ غیردینیِ کارآمد و گره‌گشا که زنده‌گی در این عالم را تحمّل‌پذیر سازد، ممکن است؟
۲. با کدام اندیشه؟

بسیار مشتاق‌ام نظرات متنوع را در این باره بشنوم و بخوانم و بدانم.

حسن محدثی گیلوایی
۹ اسفند ۱۳۹۹

#وبر
#برگر
#تئودیسی
#خداتوجیهی
https://www.instagram.com/p/CLxSAlBp9-U/?igshid=3pemkyn9xc1i

@NewHasanMohaddesi
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
♦️ در حال نابود کردن اسلام در ایران

حسن محدثی‌

۲۰ اسفند ۱۴۰۲


سال‌ها پیش (سال ۱۳۸۴) تحقیقی کردیم و کتابی نوشتیم تحت عنوان تخریب قلمرو دینی: آسیب‌شناسی‌ی امر به معروف و نهی از منکر در ایران پس از انقلاب. این کتاب در سال ۱۳۹۹ مجوز گرفت و منتشر شد.

الان باید بگویم این‌که‌ بخشی از روحانیت و حکومت دینی در ایران می‌کند، چیزی بیش از تخریب قلمروی دینی است. آن‌ها دارند برای دین گور ژرفی می‌کنند.

ماکس وبر گفته بود پروتستانتیسم گور مسیحیت را کند. حالا می‌توان گفت حضرات گور ژرفی برای اسلام در ایران می‌کنند و مدام این گور را ژرف‌تر می‌سازند.

🔸پس‌نوشت ۱: از ما گفتن بود. خود دانید.

🔸پس‌نوشت ۲: می‌گویند چرا این‌قدر شامل در باره‌ی روحانیت سخن گفته‌ای؟ همه‌ی آن‌ها که چنین نیستند. بله معلوم است که همه‌ی روحانیان با این نوع رفتار و عمل‌کرد موافق نیستند. من هم چنین چیزی نگفته‌ام. اما آن‌چه در عمل در حال رخ دادن است، تحت مدیریت بخشی از روحانیت انجام می‌شود و در ادبیات قاعده‌ای وجود دارد به نام قاعده‌ی تغلیب. من از آن‌ بهره گرفته‌ام. ولی دقیق اش می‌کنم.


#وبر
#روحانیت
#حکومت_دینی
#جامعه‌شناسی_دین

@NewHasanMohaddesi
♦️تخریب قلمرو دینی: آسیب‌شناسی‌ی امر به معروف و نهی از منکر در ایران پس از انقلاب

🔻این پژوهش برای معاونت حقوقی‌ی ریاست جمهوری در دوره‌ی دوم ریاست آقای خاتمی انجام شده بود. ما آن‌چه بلد بودیم و می‌باید به حضرات می‌گفتیم، گفتیم.

🔸لینک برای علاقه‌مندان:

toakademi.com

#وبر
#اسلام
#مسیحیت
#روحانیت
#حکومت_دینی
#جامعه‌شناسی_دین

@NewHasanMohaddesi