🔴 جایگاه ایران در گزارش شکاف جنسیتی سال2022

🔶 محترم رحمانی
@iranfardamag

▪️ بر اساس گزارش سالانه مجمع جهانی اقتصاد که در 13/7/2022 برابر با 22/4/1401 انتشار یافت یک یازه زمانی 132 ساله برای برابری زنان و مردان درکل جهان ارائه شده است، در این گزارش سعیده زاهدی اقتصاد دان پاکستانی بر تأثیر ویروس کرونا و تغییرات اقلیمی در سرنوشت شکافت جنسیتی کشورها تأکید کرده است.

🔺ایران اما از نظر رتبه بندی شکاف جنسیتی میان 146 کشور به مقام 143 دست یافته است و بعد از ایران کنکو، پاکستان و افغانستان قرار دارند.

▪️ ایران در 4 شاخص فرصت های اقتصادی رتبه 144، آموزش رتبه 106، بهداشت و سلامت رتبه 118 و قدرت سیاسی رتبه 143 را کسب کرده است و شکاف جنسیتی در آن مطابق معیارهای بین المللی بسیار بالاست.

🔺 شاخص مشارکت و فرصت های اقتصادی وضعیت اشتغال زنان ایران در جمعیت بالای 15 سال در سال 2020 ؛ 11/6% بود در حالی که این نسبت در ترکیه 27%، ترکمنستان 35%، بحرین 40%، امارات47%، مالزی 49%، اندونزی 52% و قطر56% بوده است. وبه طور کلی زنان سوریه، عراق، افغانستان، یمن و فلسطین در وضعیت بدتریدر مقایسه با ایران قرار داشته اند. بر اساس آمار موجود در بانک جهانی نسبت اشتغال مردان در ایران 5/6 برابر اشتغال زنان است و این آمار اشتغال در سال های اوج گیری ویروس کرونا بدتر از این هم شده است و روی هم رفته در آمد زنان در ایران 18% مردان است و این یعنی زنان به دهک های اقتصادی پایین سوق یافته اند.

▪️ در شاخص آموزش علی رغم تمامی تلاش های زنان و خانواده های ایرانی، زنان امکان حضور در بسیاری از رشته ها را نداشته و هنوز 15% از آنان کرسی های هیات علمی دانشگاه را از آن خود کرده اند.

🔺 در شاخص بهداشت و سلامت با زیر شاخه های: اولین تجربه خشونت(96%)، زایمان امن (99%)، مرگ و میرمادران در هر 100 هزارنفر(17مورد)، نرخ باروری برابر(15/2)، استقلال رأی در باروری با حقوق محدود که اخیرا فرزند آوری هم بدان افزوده شده است .

▪️ در شاخص قدرت سیاسی که به محدود شدن زنان در پارلمان، شوراهای شهر و روستا و عدم حضور وزیر زن در کابینه و مدیریت های کلان کشوردر دو انتخابات مجلس ، ریاست جمهوری و شوراهای شهر و روستا انجامید.

🔺 بر اساس نظر کارشناسان داده های آماری در جامعه ایرانی؛ هنوز نابرابری ها و شکاف های جنسیتی واقعی را در هر چهار شاخص بر ملا نمی سازد و با توجه به آن چه از بی اعتنایی سیاست های دفتر ریاست جمهوری در امور بانوان و خانواده می گذرد که اساسا دغدغه زنان را لحاظ نمی کند و یا نحوه مواجهه با پدیده فرزند آوری و تصمیم های اورژانسی برای جلوگیری از کاهش جمعیت، بی اعتنایی به کودک همسری و سایر مسائل زنان در امر ارث، طلاق، حق حضانت فرزند و...و..یانحوه برخورد خشن با پوشش زنان که اصلا در شاخص های جهانی لحاظ هم نمی شود مسئله شکاف جنسیتی و ضرورت توجه و پرداختن به امر برابری زنان و مردان برای توسعه همه جانبه را ابعاد گسترده ای می بخشد.


#محترم_رحمانی
#شکاف_جنسیتی_2022

@MostafaTajzadeh
https://bit.ly/3AgQWzf
https://t.me/iranfardamag

🔴 دانشگاه #برای_آزادی

🔶 محترم رحمانی

🔹 دانشگاه به منزله یک نهاد مدرن در همه‌ی جهان محل و مکان تولید علم ، پرورش نخبگان و تولید محتواهای علمی برای به حرکت درآوردن چرخ های صنعت و ساخت اجتماعی می باشد. اما با وجود حکم رانی ها در ایران؛ امکان تولید علم و نیز آموزش نیروها از دانشگاه گرفته شده و این نهاد درایران یرغم گذشت صد سال ازتاسیشان نتوانسته اند به جایگاه واقعی خود دست یابد. از این رو دانشگاه به سنگرمخالفت،مبارزه و اعترا ض از سویی و تهدید، تطمیع و سرکوب از سوی دیگر شده است .چرا که اساسا دانشجو فرزند جامعه ایرانی و در حمایت از آن خواسته و مطالباتش را نیز با آن همراه و همگام می نماید ونقش نداشته هایی چون حزب و جامعه مدنی و.. را بر دوش می کشد!

🔸 از زمانی که دانشجویان برای آموزش به خارج اعزام شدند و در کشورهای اروپایی درس آموختند با چهره جدید دانشگاه که متفاوت ازآموزش های سنتی جامعه خود بود، آشنایی یافتند اما تولید و پژوهش های آزاد در دانشگاه های ما میسر نشد و در نتیجه تعارض دانشگاه و حاکمان رقم خورد و از آن پس دانشگاه ها به عرصه مخالفت و اعتراض و مقاومت پیوند خورد.

🔹 اگر از دهه های 20 تا90 سال های 1300 و اینک 1401 را بنگرید جنبش های دانشجویی متاثر از شرایط و پارادایمهای جهانی و منطقه ای با توجه به ویژگی های مبارزاتی جامعه خود در عرصه اجتماعی و سیاسی ایران نقش ایفا کرده اند. در دهه های 20 و 30 با برپایی اعتراض و تظاهرات ، دهه های 40 و 50 با جذب نیرو برای سازمان های چریکی و غیر چریکی و در دهه 60 و 70 با پیگیری مطالبات جامعه ایران ، در دهه 80 با پیگیری مطالبات جنبش سبز ، در دهه 90 با مطالبات صنفی و در 1396 با جنبش بی چیزان در صحنه بوده است حتی اگر سکوت هم داشته از آنها عبرت ها گرفته است و حالا در نخستین سال 1401 دوباره و یک پارچه می خروشد و اما چرا؟

🔸 از دومین روز اعتراضها نسبت به مرگ مهسا در کدانشگاه نیز بدان پیوست و با بازگشایی دانشگاه های کشور به اوج خود رسید. و این بار نه فقط دانشگاه های مادر مانند تهران، شریف، امیرکبیر،علامه طباطبایی که همیشه سنگر دار مبارزات دانشجویی بوده اند، بلکه اکثر قریب به اتفاق مکان های دانشجویی در حدی از توان و امکان دست به اعتراض و دادن شعار ، تحصن و.... زدند.

🔹 دانشجویان اعتراض های خود را به طور مداوم و روزانه به گوش حکمرانان و مردم و سایرین رسانیدند ، آنان کلاس های درس را تحریم کرده و با شیوه های مختلف سعی نمودند پرچم آزادی را برافراشته نگه دارند که البته با سن 19 تا 27 سالگی و جوانی جنبش زن، زندگی و آزادی نسبت مستقیم و قطعی داشت. تهدید، حمله به تجمع ها و..و... نه تنها آنان را نمی هراساند بلکه روزانه بر تعداد آنان در تجمع ها می افزود.

🔸 شعارهای دانشجویی در سراسر ایران از شعارهای خلاقانه تا شعارهای استادیومی ، همه و همه، خوب یا بد، زبان شناسی جامعه ایرانی را در فضاهای عمومی و مجازی منعکس می نمود و در واقع زیستی از جامعه خود ایران بوده و هست. شعار« دانشجو می میرد، ذلت نمی پذیرد»و «آزادی، آزادی، آزادی»، «سفرچرا؟ بمان و پس بگیر» ، «شیفت شب آگاهی، شیفت صبح آزادی» تا ... سایر شعارهاو...و...بازتاب حکمرانی و جامعه ای بود که نسل دانشجویی آن برای جامعه ارزش هایش را برساخت می کرد بر اساس جامعه. و بر ساخت حکمرانانی است که با زدن اتهام هرزگی و برهنه گی جنبش بر خشم عمومی افزودند! و ادبیات استادیومی را نخست آنان واردکردند.

🔹 حرکت های اعتراضی و مبارزات جنبش دانشجویی به دلیل تداوم و خلاقیت آن مورد سرکوب شدید قرار گرفت، بازداشت فعالین دانشجویی و مقاومت کنندگان دانشگاه، حمله های شدید به تجمعات اعتراضی دانشجویی از شریف تا دانشگاه کردستان، محرومیت از خوابگاه ها و سایر امکان های رفاهی دانشجویی از قبیل وام ، محرومیت از تحصیل و.. در صدر برنامه های سرکوب قرار داشته است. و البته برنامه هایی نظیر جذب دانشجو از طریق تریبون های آزاد و گفتگو هم دیگر مورد توجه دانشجویان معترض قرار نگرفته و حتی احساسات آنان را بشدت جریحه دار کرده و برکشمکش سخت و مقاومت زیاد از سوی دانشجویان افزوده است.

🔸 اینک بدنه دانشجویی به طرز گسترده و غیر قابل باوری به صحنه آمده و مهار آن از کنترل و سرکوب نظام خارج شده است دانشجویان در هر جا و به هر شکل با خالی کردن کلاس های درس، با تحصن، با سرود و با هر شکلی که بتواند پیام خود را برساند ، به طرح خواسته های اجتماعی و صنفی خود پرداخته تا به جامعه و به حکمرانان بگوید خود را لایق وسزاوار زیستی بهتر از این وضعیت ها می داند با سرود همیشگی اش #برای_آزادی!

#ایران_فردا
#محترم_رحمانی
#جنبش_دانشجویی
@MostafaTajzadeh
https://bit.ly/3Be510y
https://t.me/iranfardamag

🔴تجارب زلزله‌ی خوی؛
▪️نگاهی به ثبت جامعه‌شناسی فاجعه

🔶محترم رحمانی

🔹زمین می‌لرزد، خرابی، ویرانی، آوارگی، رنج و درد و از جمله سرما( 15 درجه زیر صفردر زلزله خوی) و یا گرمای طاقت فرسا را با خود همراه می‌کند و مردمان و دیگر موجودات زنده مناطق زلزله‌زده با روزهای سخت و دشواری دست و پنجه نرم می‌کنند و حداقل زیست خوراکی، پوشاکی و..... آنان با بحران و نبود امکانات همراه می‌شود که اثرهای درازمدت آن تا زمان طولانی ادامه دارد.

▪️بلایای طبیعی، بخشی از تاریخ شهرهای سرزمینمان را تشکیل داده است. از بین رفتن کامل شهرها(مثل شهر سلماس نزدیک خوی در یک قرن پیش و ساخته شدن مجدد آن) و یا آسیب بسیار جدی به بافت جمعیتی و ...آن‌ها ، مرگ و ویرانی را با خود همراه کرده است. زلزله‌های بوئین زهرا، طبس، دیلمان، بم، سرپل ذهاب و اکنون خوی از جمله زلزله‌های ویرانگری است که تجارب بسیاری را به اصحاب علوم مهندسی، انسانی و اجتماعی آموخته و جامعه شناسی فاجعه یکی اززیر مجموعه‌های شناخت بلاهای طیعی و از جمله زلزله است که جامعه‌شناسان بسیاری بدان تاکید ورزیده و می ورزند.

🔹به نظرآنان، حال که مناطق مختلفی در ایران بر گسل‌هایی قرار گرفته که هر لحظه احتمال زلزله در مناطق شناسایی شده وجود دارد و نیز آب و هوای ایرانی دارای شرایطی است که وقوع سیلاب‌های فصلی هر لحظه در آن وجود دارد - که آخرین‌ آن سیل خوزستان، سیستان بلوچستان و تهران بود – ستادهای بحران در تمامی نواحی و مناطق ایران باید نقش چنان فعال و توانایی را از پیش و پس از زمان وقوع بازی کنند و برای حل بحران‌ها نیز باید در آمادگی کامل به سر برند تا از عمق فاجعه و پیامدهای آن جلوگیری به عمل آید.

▪️حتی اگر هوا بیش از حد سرد و یا گرم هم نباشد سازه‌های کلان شهری در شیراز و یا خوزستان و تهران و..و...گاه بسیار بحران ساز و فاجعه آمیز است و هشدارهای آنان مثل متروپل و پلاسکو و... از پیش اعلام شده است.

🔹حکومت و ارگان‌های وابسته بدان نظیر هلال احمر و سازمان‌های ذی‌ربط دیگر، با توجه به منابعی که در دست دارند عموما در اندازه بحران و فاجعه و ظرفیت مورد توقع در بحران ها ورود پیدا نمی‌کنند(که کاهش جدی اعتماد عمومی و رابطه مخدوش دولت و ملتمیز در ان نقش اساسی دارند)آن چنان که "مرتضی محمودزاده" ؛ ساکن خوی و عضو هیئت مدیره انجمن جامعه شناسی ارومیه در صحنه و میدان پژوهش ترسیم کرده است: «صدای مردم این مصیبت بزرگ به اندازه کافی و به مانند حوادث دیگردر سایرنقاط ایران به گوش مردم عزیز کشورم و همچنین مسئولین نرسید.»/1

▪️ این شاهد در صحنه، حادثه را چنین ترسیم می‌کند: «اوایل بهمن ماه است یک تکان...برق ها قطع شد، یکی فریاد می زد و دیگری دنبال گمشده است...سرمای 8 بهمن 1401 خبر از قهر زمین و وقوع زمین لرزه ای به بزرگی 9/5 ریشتر در شهرستان خوی داد. زمینی که دهان باز کرد و خانه‌هایی که بی مهری زمین و زمان را به خود دیدند.»

🔹بنا به روایت محمودزاده اهالی خوی که خود نوع‌دوست‌اند و بارها به نقاط دیگر کشور یاری رسانده‌اند آن شب ها را در سرمای منفی 15 درجه درچادرها ماندند و یا به دلیل فقدان چادر در ماشین سپری کردند و 100 پس لرزه متوسط و شدید را از سر گذراندند ومتاسفانه از امکان بهره وری ازسرویس های بهداشتی و... محروم ماندند.

▪️ در این میان بدنه همبسته مردمی که نمی‌تواند در قبال فجایع طبیعی بی‌تفاوت باشد عزم جزم دارد تا هدایا و کمک ها را زودتر به مناطق زلزله زده برساند که البته همیشه با تنگ‌نظری و دشواری‌های امنیتی روبرو می‌شود و برخی حساب‌ها نیز که امکان این کمک رسانی را داشتند - به جای تماس ستادهای بحران و هماهنگی با افراد سلبریتی و ورزشی- مسدود شدند و چنین اقدام‌هایی درچنین دقایق و روزهای فاجعه آمیزی با هیچ منطقی سازگاری ندارد.

🔹محمود زاده به عنوان یک جامعه شناس و یک شهروند خوی تجربه سرما و جدی نگرفتن حادثه را توسط مردم و مسئولین گوشزد کرده و از مردم ایران درخواست انعکاس صدای مردم خوی را دارد تا در سرمای روزهای آتی از فاجعه های بعدی جلوگیری شود. چرا که انعکاس کاستی ها و تجارب چنین زلزله‌ای اعم از ماشین‌خوابی، لرزش کودکان در سرما و آوارگی در خیابان بیش از آن که معنای تبلیغاتی و نمایشی داشته باشد تلاشی برای جلوگیری از اتفاقات بعدی و نیز برنامه°ریزی درست و جدی برای شهرستانی است که صد بار لرزیده و کمک های جدی را در میان‌مدت و درازمدت طلب می‌کند و مشارکت و یاری سایر هم وطنان را ضروری می‌نماید.

#ایران_فردا
#زلزله_خوی
#محترم_رحمانی
https://bit.ly/3XDL23t
https://t.me/iranfardamag @MostafaTajzadeh
--------------------
1- (t.me/iran_sociology & www.isa.org.ir)