‍ 📌 چگونه به یک کودک کمال‌گرا کمک کنیم

✍🏼 Jessica Grose

▫ترجمه توسط کانال تلگرام علی نیک‌جو
@alipsychiatrist

✳ یکی از فرزندان من، پیش از آنکه به طور کامل حرف زدن را یاد بگیرد، نشانه هایی از کمال‌گرایی(perfectionism) داشت. برای ما واضح بود که او تعداد کلماتی بیشتر از آنچه که استفاده میکرد، میداند اما تا زمانی که از درست بودن آنها مطمئن نمی ‌شد، با صدای بلند یا به طور مکرر آنها را به کار نمی‌برد.

از برخی جهات، کودکان پرفکشنیست، دقیقا همان کسانی هستند که والدینشان آرزو داشته اند. آنها مسئولیت پذیر، دستاورد-محور، و بسیار منضبط و مبادی آداب هستند.

اما در طول دوران قرنطینه، که فرصت بیشتری برای نزدیک شدن به دنیای دخترم پیدا کردم، بارها شاهد این موضوع بودم که تلاش او برای بی‌نقص بودن چقدر برایش رنج‌آور است. مثلا اگر از بیست سوال ریاضی، فقط دو سوال را اشتباه پاسخ می‌داد، آن دو جواب غلط، و نه تمام ۱۸ جواب درست دیگر، موضوع صحبت او برای تمام ساعات بعدی، و باعث به‌هم‌ریختگی زیادی در او میشد.

✳ سال گذشته معلم فوق‌العاده ای داشت که متوجه تمایلات کمال‌گرایانۀ او شده و سعی کرده بود که برای حل آنها کمکش کند. یک روز دخترم به خانه آمد و گفت: "تا اشتباه نکنی یاد نمی‌گیری". من هم تمام نکاتی را که از متخصصان مختلف برای حل کردن موضوع "شکست" و "اشتباه" در ذهن کودکان شنیده بودم، به کار بردم؛ از متمرکز شدن بیشتر بر فرآیند به جای نتیجه، تحسین تلاش و تمرکز او، تعریف کردن شکست ها و خطاهای زندگی خودم برای او و .. .در همین ارتباط با یک روانشناس کودک هم که در زمینه کمال‌گرایی در کودکان پژوهشهایی داشت صحبت کردم و می‌خواهم به بعضی نکاتی که از او آموختم اشاره کنم.

✳ کمال‌گرایی در کودکان شایع است و عوامل ایجاد کننده‌ی متعددی دارد. برخی کودکان علائم پرفکشنیسم را حتی در سن سه یا چهار سالگی نشان می‌دهند. اگرچه پرفکشنیسم تا حدودی موروثی و متاثر از ژنتیک فرد است، اما ژن ها تنها عامل ایجاد آن نیستند. مطالعات نشان می‌دهند که پرفکشنیسم در میان کودکان در طی چند دهه اخیر شیوع بیشتری پیدا کرده و در حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد از کودکان، با نزدیک شدن به نوجوانی، "پرفکشنیسم غیرانطباقی" یا به عبارتی تلاش برای بی‌نقصی غیرواقع‌بینانه تا حدی که برای آنها ایجاد رنج می‌کند را نشان می‌دهند.

✳ فشار خانواده برای موفق بودن می‌تواند بر شکل گیری یا تقویت پرفکشنیسم در کودکان موثر باشد تاثیرات اجتماعی خارج از محیط خانه را هم نمیتوان نادیده گرفت. هنگامی که یک کودک در یک محیط تحصیلی پرفشار و به شدت رقابتی قرار میگیرد، در صورت ناتوانی از تطابق با انتظارات محیط دچار احساس شرم و بی کفایتی خواهد شد.
شبکه های اجتماعی هم در تشدید تمایلات کمال‌گرایانه بی تاثیر نیستند‌. هنگامی که فرد سرشناسی خطایی را مرتکب می‌شود هزاران نفر آماده‌ی نقد، تمسخر و تخریب او هستند.‌این موضوع میتواند باعث تبدیل شدن "خطا" به موضوعی غیرقابل‌قبول و مهلک در ذهن کودک یا نوجوان شود.

✳ یکی از نشانه های پرفکشنیسم مشکل ساز در کودکان، مشاهده‌‌ی خودسرزنشگری مفرط در کلام و رفتار اوست. "من بی عرضه ام" "من هیچ کاری را نمیتوانم درست انجام بدهم". ناتوانی از فراموش کردن و عبور از یک خطا، اجتناب از شروع فعالیت های تازه به دلیل آسیب پذیری بالا به انتقاد و شرم، و ناتوانی از احساس شادی و رضایت از موفقیت ها، از دیگر نشانه های پرفکشنیسم در کودکان است.

✳ هنگامی که فرزند کمال‌گرای شما در اوج احساسات بی ارزشی و خودسرزنشگری به دنبال مواجهه با یک شکست یا خطا قرار دارد، قبل از هرچیز در کنار او حضور داشته باشید، به احساسات دشوار او گوش بدهید و به یاد داشته باشید که سرزنش او به خاطر حساسیت و احساسات کمال‌گرایانه اش، میتواند باعث تشدید خودسرزنشگری و احساس بی ارزشی او شود.

پس از آرام تر شدن کودک می‌توانید با او در این باره حرف بزنید که آنچه او به عنوان شکست یا خطای خود تجربه میکند، نشانه‌ی یک نقص یا بی ارزشی اساسی در او نیست و می‌تواند برای هر فرد دیگری هم اتفاق بیفتد. تعریف کردن خاطراتی از شکست ها و اشتباهات خود برای کودک، و چگونگی عبور از آن لحظات برای کودک، و نشان دادن آسیب پذیری و محدودیت به عنوان ویژگی های انسانی مشترک، به پذیرش آنها توسط کودک کمک خواهد کرد.

و در نهایت، اگر نگران آن هستید که با وارد کردن فشارهایی برای موفقیت به کودک، باعث تشدید گرایشات کمال‌گرایانه‌ی او شده اید، سعی کنید به نخستین هفته های زندگی او فکر کنید که، آیا فرزندتان همان کسی نیست که آرزوی بودن و ماندنش را در کنارتان، فارغ از هر توانایی و دستاوردی داشتید.


#روان_پزشکی #روان_درمانی
#کودک #کمال‌گرایی
#فرزندپروری #perfectionism
#روان_درمانی_تحلیلی


🆔@alipsychiatrist
www.nytimes.com/2020/07/01/parenting/perfectionist-kids.amp.html