دین قانون کلی است یا یک اموزه تربیتی


✍شهاب الدین حائری شیرازی

نگاه ما به دستورهای دین تعیین میکند که این دستورها بصورت کلی به عنوان قانون برای همه انسانها بدون در نظر گرفتن شرائط هر شخص بیان شده یا اینکه دین ماهیت قانونی ندارد بلکه دین یک سری دستور های تربیتی است که با توجه به موقعیت و شخصیت و خصوصیات هر فرد بایست کیفیت خاصی از آموزه تربیتی دین برای شخص خاص توسط مربی که کارشناس دین است تجویز شود.

مرحوم ایت الله جزائری از شاگردان نزدیک علامه طباطبایی جسورانه نظری برخلاف مشهور را مطرح می نماید.
انتشار سخنان ایشان به معنی ضرورت پرداختن به این تئوری در مجامع علمی است ونه تایید آن.

آیت الله سید مرتضی جزایری:

1) هر یک از نواهی و اوامر و حلالات و حرامات عصر نزول در راستای یک امر تربیتی بوده و نه #پیامبر و نه ائمه نمی توانند حکمی خارج از این بستر و صرفا در یک قالب و فرم دستوری بدهند!

2) این احکام رساله ها، ذهنیات فقهاست که بدون توجه به بستر فرهنگی عصر نزول، و صرفا بر اساس دلالت لفظی کلمات و... صادر شده، که وقتی به آنها نظر می کنیم چیزی جز سقوط #فرهنگی در آنها نمی بینیم!

3) بطور مثال کدامیک از احکام زیر از کتاب #نکاح عروه الوثقی از منظر وانشناسی تربیتی و یا جامعه شناسی مردود نیستند؟!‌ احکام حقوق زن یا اعم از نفقه و خروج از منزل یا احکام #بلوغ دختر در 9 سالگی یا احکام اذن پدر برای ازدواج دختر!!!

4) لذا دين فاقد ماهيّت قانون‌گذارانه است زيرا قانون را از اعتبارات مابعدالاجتماع و مقوّم آن‌را پذيرش جمعي مي‌شمرد بنابراين، جامعه نمی تواند احکامی بيرون از حيطه مشکلات خويش به شکل قانون برخود حاکم شناسد.

5) ازاين رو، #دين نه تنها قانون‌‌گذاری نمی‌کند، بلکه برخلاف انتظار، ماهيّتاً نيز واضع قانون نيست؛ زيرا مقوّم قانون پذيرش اجتماعی است. تنها وظيفه دين تربيتِ انسان در مسير تکامل معنوی است.

*منبع: پیاده شده از سخنرانی آیت الله #مرتضی_جزایری در سال ۱۳۷۱

پ.ن:
1- از اصلی ترین مدافعان نظریه شورایی شدن مرجعیت شیعه در عصر حاضر بودند.

@loversfaith
https://t.me/virayeshe_zehn