❇️ شطحیّات اجتماعی (۳)

🗓 چهار‌شنبه ۱۱ فروردین ۱۴۰۰

پراکنده خواهم‌گفت زیرا «زیاده»، منسجم گفته‌ایم و «زیاد»، شنیده‌ نشده‌ایم!

بهار هزار و چهارصد

«#بحران_مقبولیت» #نظام_شیعی در ایران

🖋 #احمد_بخارایی، جامعه‌شناس

۱ـ در شطحیات (۲) گفته‌بودم که #نظام_سیاسی در ایران از میان چهار مؤلفه‌ی «#مشروعیت_سیاسی» در سه مؤلفه، مشکل بحران‌‌آفرین ندارد که عبارتند از: حقانیت، قانون‌مندی و کارآمدی (البته با تعاریفی که گذشت!) اما در مؤلفه‌ی چهارم یعنی «#مقبولیت» (Acceptability) با بحران مواجه است که این به تنهایی هم‌وزن همه‌ی آن سه عنصر قبلی در #ناپایداری_سیاسی در ایران است. دوستان خواستند بیش‌تر توضیح دهم.

۲ـ «بحران مقبولیت» مانند هر پدیده‌ای از چهار زاویه معطوف به سه زمان، قابل تحلیل است.
۲ـ۱ـ به اعتبار تبارشناسی #جامعه:
الف ـ ما با «بحران مقبولیت» مواجهیم زیرا به اعتبار بستر فرهنگی و مذهبی، اینک و هم‌چنان تندیس «#ولایت ـ #امت» در میادین شهر‌ها به جای «#دولت ـ #ملت» خود را می‌نمایاند که نزد برخی تاریخ گذشته است.
ب ـ ما با «بحران مقبولیت» مواجهیم زیرا به اعتبار بستر جهانی، الگوهای حکومت‌مداری در ایران با روند #جهانی‌شدن ناساز است.

۲ـ۲ـ به اعتبار «شکل» در زمان اکنون:
الف ـ ما با «بحران مقبولیت» مواجهیم زیرا به طور عریان مشاهده می‌شود که مقولاتی مانند «#عشق» و «#صلح» و «#دیگرخواهی» به حاشیه رفته‌اند و زندگی، علی الظاهر تکراری و تا حدودی خالی از معنا شده است.
ب ـ ما با «بحران مقبولیت» مواجهیم زیرا در کوچه و خیابان مشاهده می‌شود که #انسانیت، نحیف شده است و #کودکان_کار و خیابان تا کمر به داخل ظرف زباله خم شده‌اند.

۲ـ۳ـ به اعتبار «محتوا» در زمان اکنون:
ما با «بحران مقبولیت» مواجهیم زیرا …
ـ در روند تصمیم‌سازی، نقش «عاملیت» به سطح حداقلی کاهش یافته، از #رأی دادن‌ها تا اصلاح ساختارها،
ـ فضای دهشتناک نئولیبرالی کج و ماوج حاکم، نوکیسه‌ها را همچنان ارتقاء می‌بخشد و فرصت خوبی برای اهالی زدوبند فراهم کرده است تا با «ریش مصلحتی»، به ریشه بزنند،
ـ «تخصص‌محوری» از ترس «تعهد‌محوری» به کنجی خزیده و #عقلانیت، نحیف شده است،
ـ وحشت #حاکمیت از رعایایش، به کم‌اعتمادی مردم به حاکمیت منجر شده است،
ـ از #مذهب، استفاده‌ی ابزاری شده است،
ـ کاریزمایی فرمانده، تبدیل به فرماندهی کاریزمای تاریخ‌گذشته، شده است.

۲ـ۴ـ به اعتبار پی‌آمدها:
ما با «بحران مقبولیت» مواجهیم زیرا …
ـ حس بیهودگی، گریبان خیلی‌ها را می‌فشارد در صحنه‌های خالی از محتوا مانند رأی‌دادن‌ها تا اصلاح ساختارها،
ـ نرخ #بی‌کاری بالاست و آزار‌دهنده،
ـ #آموزش در مدارس و دانش‌گاه‌ها، سست و کم‌مایه‌اند،
ـ زندان‌ها به جای «ترمیم متهم»، مشوّق تکرار جرم‌اند،
ـ با فضای هوشمند مجازی، مقابله می‌شود تا هم‌چنان با کنکاش حوزه‌ی خصوصی، مدار فکری کنش‌گران به سمت مدار #ایدئولوژیک حاکمیت، جهت یابد،
ـ مدافعان #آزادی و حتی مدافعان زیبایی و سلامت طبیعت، به حبس می روند،
ـ نارضایتی از «آن‌چه هست» (با فرض خوب‌بودن نسبت به برخی کشور‌های کم‌تر توسعه‌یافته) رو به افزایش است.

۳ـ هفده شاخص در تشدید «بحران مقبولیت» نظام سیاسی در ایران را متذکر شدم. می‌خواهم بگویم نیمی از این موارد (هشت‌و‌نیم شاخص!) کفایت می‌کند که پایداری یک نظام سیاسی، متزلزل شود. از نبود «#دموکراسی» حرفی نزدم چرا که همه‌ی این موارد هفده‌گانه، قبل از تحقق دموکراسی از امکان تحقق به طور نسبی برخوردارند، پس: دموکراسی پیش‌کش حاکمیت! در شطحیات (۲) نوشتم و اینک باز می‌گویم که وجود «بحران مقبولیت» در نظام سیاسی در هر جامعه‌ای باتلاقی می‌آفریند که حاکمیت هر قدر هم خیر‌خواهانه هر توافق‌نامه‌ای را با هر صاحب قدرتی امضا کند به ضد خود تبدیل می‌شود! فکر کنیم، فکر کردن خوب است.

تا خرداد ۱۴۰۰ و ایام انتخابات، باز هم از این شطحیات خواهم گفت.

| t.me/dr_bokharaei

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇

| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |

📝📝📝« اصلاح‌طلب، اصول‌گرا! دیگه تمومه ماجرا! »

✍️ فریبا نظری

✅ انتخابات دیگری در راه است، و مدتی است گفت‌وگو و بحث و جدل میان دو جریان سیاسی داخلی باعنوان #اصلاح‌طلبی و #اصول‌گرایی؛ رونق گرفته است.

✅گروهی به انتخابات برای #تحکیم_نظام، تأکید دارند. گروهی بر #تحریم آن اصرار می‌ورزند، و گروهی برای مشارکت در آن، چه در کسوت انتخاب شونده و چه در جایگاه انتخاب کننده؛ شرایطی پیشنهاد و یا توصیه می‌کنند. و گروهی نیز در پاسخ به این توصیه‌ها، #شرط گذاشتن و اما و اگر انتخاباتی را، نهی کرده و مشروط‌سازی را تنها ازسوی حاکمیت و نظام، مشروع و پذیرفته شده می‌دانند.

✅بنظر می‌رسد اما یک نکته و گزاره‌ی مهم و اساسی مورد #غفلت هردو گروه و نیز ساختار کلی حاکمیت قرار گرفته است، و آن باور و کنش #جمهور یعنی قاطبه‌ی مردم این سرزمین درباره‌ی پدیده‌ای به نام #انتخابات در شرایط و زمان کنونی است.
۱- آیا جمهور و قاطبه‌ی ایرانیان، آماده‌ی انتخابات هستند؟
۲- آیا در شرایط کنونی، تمایل به شرکت در انتخابات دارند؟
۳- آیا حاکمیت پس‌از آغاز اعتراضات اخیر آغازشده از سال ۱۴۰۱ در جنبش موسوم به #زن‌زندگی‌آزادی، هم‌چنان از #مشروعیت کافی برای برگزاری یک انتخابات برخوردار است؟
۴- آیا جریانات سیاسی داخل کشور، به‌ویژه پس‌از نوع مواجهه با اعتراضات اخیر و مطالبات گروه‌هایی از جمهور؛ هم‌چنان دارای #مقبولیت و جایگاه قابل اطمینان و توجه عمومی و اجتماعی هستند؟
۵- آیا حاکمیت، به توان و صلاحیت قدرت تشخیص و انتخاب جمهور، اعتماد دارد؟
۶- آیا الگو و #مدل آزمون نشده‌ای( به جز آن‌چه در چنددهه‌ی گذشته جریان داشته و موجب بروز نارضایتی گروه‌هایی از جمهور شده) برای پیاده‌سازی پس‌از انتخابات، جهت ارائه به جمهور جامعه؛ وجود دارد؟
۷- آیا کاستی‌ها، نواقص، خطاها، ایرادات مدل‌ها و الگوهای پیشین مدیریتی و اجرایی انتخابات گذشته، شناسایی شده است؟

✅ پاسخ به پرسش‌های بالا، منفی یا مثبت؛ بنظر می‌رسد زمان آن رسیده که به #گزاره‌ی_خبری مهمی که در قالب #شعار در اعتراضات مختلف از سال ۱۳۹۶تا امروز از جمهور شنیده می‌شود، اعتنا شود.

✅پیش از آن‌که دو جریان سیاسی با زیرشاخه های خود، درگیر جدل‌های انتخاباتی شوند و خود را به مطالبات جمهور معترض، بی‌تفاوت نشان دهند؛ باید بپرسند: اگر ماجرای ما تمام است، ماجرای آغازین چیست و کدام است؟

✅نادیده‌انگاری و انکار این گزاره‌ی مهم خبری از درون جامعه، اصل خبر را محو و حذف نمی‌سازد و اگر دو جریان سیاسی و نیز حاکمیت به‌عنوان ذی‌نفع انتخابات؛ خوب گوش بسپارند، هم‌چنان صدایی شنیده می‌شود:
اصلاح‌طلب! اصول‌گرا!
دیگه تمومه ماجرا!

۱۴ تیر ۱۴۰۲
 
@Sociologyofsocialgroups @MostafaTajzadeh