📝📝📝«آیا کلان‌شهر تهران، دوستدار سالمندان و کودکان است؟ »

✍️ فریبا نظری

✅ حدود دودهه است که بنابر اهمیت زیست فردی و اجتماعی #کودکان و #سالمندان، شهرهایی در دنیا با نام شهر دوستدار کودک و نیز شهر دوستدار سالمند؛ مورد توجه برنامه‌ریزان و مدیران شهری قرار گرفته‌است.
طی همکاری مشترک وزارت کشور با یونیسف برای اجرای ابتکار جهانی شهرهای دوستدار کودک در ایران،  پس از بررسی نتایج ارزیابی شهرهای متقاضی پایلوت شهر دوستدار کودک، دوازده شهر بر اساس ارزیابی عملکرد به عنوان شهرهای منتخب برای پایلوت انتخاب شدند که (به ترتیب الفبا) عبارتند از شهرهای اِوز، بندرعباس، تبریز، تهران، رشت، سمنان، شیراز، کرمان، گرگان، مشهد، همدان و یزد. شایان ذکرست دریافت نشان و #برند شهر دوستدار کودک #یونیسف زمانی صورت می گیرد که شهر مورد نظر چرخه‌ی شهر دوستدار کودک را به صورت موفقیت‌آمیز تکمیل کرده باشد (unisef.org).

✅در اخبار و اطلاعات دیگری نیز بدست آمد که دو کلان‌شهر #تهران و #اصفهان در حال تلاش برای کسب عنوان شهر دوستدار سالمند هستند.
این تلاش‌ها را به فال نیک گرفته و برخی‌از شاخص‌ها و ویژگی‌های شهرهای دوستدار کودکان و سالمندان را مرور می‌کنیم.

✅ برخی‌از ویژگی‌های شهر دوستدار سالمند:
۱- فضاهای باز و بناهای عمومی متناسب با حضور فعال و تحرک مستقل برای زیست اجتماعی
۲- دسترسی مناسب به #حمل_و_نقل_عمومی برای بهره‌مندی سالمندان از خدمات عمومی شهر  
۳- دسترسی به #مسکن_مناسب‌سازی شده برای سالمندان به‌منظور زیست امن و راحت و مستقل
۴- ایجاد شرایط برای #مشارکت‌اجتماعی و مدنی و نیز اشتغال دوباره‌ی سالمندان داوطلب کار باهدف تثبیت و افزایش سلامت روان و انسجام اجتماعی
۵- ارتقای فرهنگ عمومی جامعه با نهادینه کردن #احترام و پذیرش سالمندان
۶- #گردش_آزاد_اطلاعات و ارتباطات متنوع با رسانه‌های گسترده و متنوع‌تر به‌منظور احساس روزآمدی و تازگی زیست فردی و اجتماعی
۷- #خدمات_بهداشتی و حمایت‌های اجتماعی مناسب، قابل دسترس و با کمترین هزینه برای حفظ سلامتی و استقلال
۸- نبود امکان #خشونت نسبت به سالمندان در زیست شهری
۹- خدمات اوقات فراغت #شاد و بدون هزینه‌

✅ برخی‌از ویژگی‌های شهر دوستدار کودک:
۱- امنیت و #ایمنی در فضای شهر
۲- پایداری و استمرار زندگی کودک در فضای شهر
۳- وجود #محیط_زیست_سالم
۴-امکان بیان نظرات و دخالت در تصمیم‌گیری‌ها
۵- امکان تامین دسترسی به نیازها
۶- وجود فرصت #تفریح و #بازی ایمن و سالم
۷- امکان شرکت در اجتماع
۸- نبود #خشونت نسبت به کودکان 

✅ اکنون بیایید کلان‌شهر تهران را در ذهن‌مان مرور کنیم و زیست کودکان و سالمندان را در آن، به تصویر درآوریم؛ چه می‌بینیم؟
1️⃣ آیا امنیت و ایمنی آمدوشد، مشارکت، تفریح، مراجعه برای دریافت خدمات مختلف کودکان و سالمندان در کلان‌شهر تهران فراهم است؟
2️⃣ آیا محیط زیست این شهر برای کودکان و سالمندان، دارای سلامت است؟
3️⃣ آیا فضاهای باز و بناهای عمومی برای حضور ایشان، ایمنی و کاربری آسان و راحتی دارد؟
4️⃣ آیا وضعیت تردد خودروها، موتورسیکلت‌ها و وسایل نقلیه‌ی عمومی کلان‌شهر تهران؛ درجهت حفظ سلامت، راحتی و ایمنی کودکان و سالمندان است؟
5️⃣ آیا امکان مشارکت اجتماعی و مدنی برای آن‌ها در شهر تهران، وجود دارد؟
6️⃣ آیا زیست شخصی و شهری در کلان‌شهر پایتخت به کودکان و سالمندان؛ احساس امنیت و احترام می‌دهد؟
7️⃣ آیا مکان‌هایی به‌منظور برنامه‌های دوره‌ای شاد و جمعی برای کودکان و سالمندان در پایتخت وجود دارد؟
8️⃣ اگر دایره‌ی ارزیابی این ویژگی‌ها و امکانات را به کلان‌شهرهای دیگر و شهرهای کوچک‌تر و دورتر از پایتخت گسترش دهیم، وضعیت چگونه خواهدبود؟
9️⃣ باتوجه به گسترش #شهرنشینی و و افزایش سالمندی در ایران، و نیز شرایط و امکانات نامناسب زیست شهری گروه‌های با نیازهای ویژه کودکان و سالمندان، چگونه بر #سیاست_افزایش_جمعیت؛ تأکید می‌شود؟

✅ این پرسش‌ها می‌تواند برای گروه‌های دیگر جمعیتی با نیازهای ویژه و خاص، مانند زنان و معلولان با انواع معلولیت؛ مطرح و مورد ارزیابی و توجه قرارگیرد. 

✅کلان‌شهر تهران با جایگاه پایتخت، متعلق به همه‌ی ایرانیان است و شایسته است که امکان زیست امن، آسان، محترمانه، شاد، آرام، سلامت، باهزینه‌های معتدل و درتوان متوسط گروه‌های مختلف مردم؛ در آن وجود داشته باشد.

✅شوربختانه پس‌از مدتی زندگی در این کلان‌شهر، درمی‌یابیم که با شهری #دوستدارناامنی، #آلودگی، #بی‌قانونی، باهزینه‌های سرسام‌آور زیست شخصی و اجتماعی روبرو هستیم که فرسنگ‌ها با شهر دوستدار کودکان، سالمندان، معلولان، زنان و همه‌ی شهروندان؛ فاصله دارد.

۳۱ تیر ۱۴۰۲

@Sociologyofsocialgroups @MostafaTajzadeh