📝📝📝 قامت تفکر و سقف آزادی
✍️ محمدباقر تاج الدین
⏺فئودور داستایوفسکی در رمان بیچارگان می گوید: سقف آزادی رابطه‌ى مستقیم
با قامت فکری مردمان دارد. با همت بلند مردمان، سقف بلند می شود. در جامعه ای که قامت تفکر و همت مردم کوتاه باشد،سقف آزادى هم به همان نسبت کوتاه می شود.
در این نوشتار می کوشم اندکی درباره این گفته بسیار زیبای داستایوفسکی تأمل نموده. در ابتدا بد نیست این نکته را نیز یادآور شوم که #اریک_فروم در کتاب گریز از آزادی تمام کوشش خود را در این زمینه مصروف نموده است که بگوید بسیاری از جوامع مردمانش همواره از آزادی می گریزند زیرا آزادی مسئولیت آور است.
⏺شاید بتوان این دو گفته داستایوفسکی و فروم را با یکدیگر جمع نمود که آزادی منوط به داشتن تفکر و مسئولیت است و اگر در جامعه ای این دو نباشد نمی توان از آزادی سراغ گرفت. آزادی نصیب جوامعی می شود که مردمانش از یک سو اقدام به تفکر بلند و رسا بکنند و از سوی دیگر مسئولیت اصلی و اساسی خودر ا به عنوان یک انسان فراموش نکنند. مسأله این جاست که بسیاری از افراد در بسیاری از جوامع نه برای تفکر کردن کوششی به خرج می دهند و نه مسئولیت های خود را می دانند و بدانها پای بند هستند. البته ناگفته نماند که مسئولیت داشتن و تفکر کردن چندان هم سهل و آسان نیست و از این رو است که مردمان زیادی از این هر دو گریزانند. گریز از مسئولیت و گریز از تفکر نتیجه اش چیزی نیست جز گریز از آزادی .
⏺همه می دانیم که رهایی از دیو استبداد و دیکتاتوری به جز با دستیابی به آزادی در وجوه مختلف آن اعم از آزادی مثبت و منفی و همچنین آزادی چون حق، آزادی چون مسئولیت و آزادی چون روش میسر و ممکن نیست. اگر بخواهیم موضوع را در قالب دو گفتمان تفکر و مسئولیت دنبال کنیم هر دو گفتمان راه به آزادی می برند. در گفتمان تفکر این اندیشه انسان است که از قید و بند امور غیر عقلانی، غیر منطقی، خردگریز، خردستیز، سنت های رایج و دست نخورده و تاریخ مصرف گذشته، خرافات و برخی اسطوره ها رهایی می یابد و همه چیز را بر اساس عقلانیت معمول و رایج واکاوی می کند و می پذیرد. اساسا تفکر کردن یعنی کوشش در جهت استدلالی فهمیدن امور، پدیده ها، سخن ها و نوشته ها و نه تقلید کورکورانه از هر گفته ای و هر سخنی به هر قیمتی. ملاک و معیار پذیرش هر سخن و گفته ای و نوشته ای بر اساس تجربه عقلانی و منطقی و علمی خواهد بود و هر ادعایی را نمی توان به راحتی و بدون استدلال مورد پذیرش قرار داد. طرفه آن که تفکر منطقی و عقلانی نقد و نقادی را نیز به دنبال دارد و همه مدعیات در ترازوی نقد و نقادی قرار می گیرند و وزن هر یک مشخص و معلوم می شود.
⏺در گفتمان مسئولیت نیز این گونه است که پذیرش دیگران به عنوان هم نوعان و شهروندان یک جامعه پذیرش و قبول حقوق شهروندی و انسانی آنان را به دنبال دارد و آن وقت است که دیگر نمی توان بی توجه به حقوق انسان های دیگر هر کاری را مجاز دانست و انجام داد. آزادی هرگز به معنای بی بند و باری و هر کاری را دل بخواهی انجام دادن نیست. آزادی به معنای یله و رها بودن و چارچوب نداشتن نیست. فورا باید اضافه کنم که حقوق به دنبال خود تکلیف و مسئولیت هم می آورد. اگر من موظفم که زباله های منزلم را در جوی آب نریزم این وظیفه همه شهروندان دیگر هم هست. اگر من موظفم که حقوق دیگران را رعایت کنم دیگران هم موظفند که حقوق مرا و دیگران را هم رعایت کنند و پاس بدارند.مسئولیت داشتن به معنای موظف بودن در قبال حقوق دیگران است و این گونه است که همگان را مسئول و موظف می داند از صدر تا ذیل جامعه. هم حاکمان موظفند که حقوق شهروندان خود را به نحو احسن رعایت کنند و هم شهروندان موظفند که حقوق خود را به حاکمان یادآور شوند و از این منظر هرگز از مسئولیت مهمی که در یادآوری حقوق خود دارند شانه خالی نکنند. شهروندانی که همه چیز را از دولت طلب می کنند اما خود را موظف به رعایت چیزی نمی دانند درواقع تیغ به روی آزادی می کشند و به دست خود راه را بر آزادی های مشروع و قانونی می بندند. داشتن آزادی و برخورداری از آن یعنی این که من، شما و همه و همه مسئولیم دربرابر هر آن چه که در جامعه می گذرد و نسبت به همه رویدادها و وقایع خوب و بد باید موضع گیری مناسب و درخور داشته باشیم تا از این طریق به یکدیگر یادآور شویم که آزادی یعنی همین حس مسئولیت متقابل.
⏺نتیجه این که آزادی مستلزم داشتن تفکر و برخورداری از نعمت فکر کردن و اندیشیدن و همچنین برخورداری از حس مسئولیت شناسی در بربابر همگان و جامعه است و تا این دو امر محقق نشود دور از ذهن است که بتوان به آزادی در حد مناسب آن دست یافت. البته اگر سقف تفکر و سقف مسئولیت کوتاه باشد به آزادی های با سقف کوتاه می توان دست یافت، اما دست یابی به ازادی های ماندگار و پایدار سقف بلند تفکر و مسئولیت را می طلبد. @IRANSOCIOLOGY
@MostafaTajzadeh
✍️ محمدباقر تاج الدین
⏺فئودور داستایوفسکی در رمان بیچارگان می گوید: سقف آزادی رابطه‌ى مستقیم
با قامت فکری مردمان دارد. با همت بلند مردمان، سقف بلند می شود. در جامعه ای که قامت تفکر و همت مردم کوتاه باشد،سقف آزادى هم به همان نسبت کوتاه می شود.
در این نوشتار می کوشم اندکی درباره این گفته بسیار زیبای داستایوفسکی تأمل نموده. در ابتدا بد نیست این نکته را نیز یادآور شوم که #اریک_فروم در کتاب گریز از آزادی تمام کوشش خود را در این زمینه مصروف نموده است که بگوید بسیاری از جوامع مردمانش همواره از آزادی می گریزند زیرا آزادی مسئولیت آور است.
⏺شاید بتوان این دو گفته داستایوفسکی و فروم را با یکدیگر جمع نمود که آزادی منوط به داشتن تفکر و مسئولیت است و اگر در جامعه ای این دو نباشد نمی توان از آزادی سراغ گرفت. آزادی نصیب جوامعی می شود که مردمانش از یک سو اقدام به تفکر بلند و رسا بکنند و از سوی دیگر مسئولیت اصلی و اساسی خودر ا به عنوان یک انسان فراموش نکنند. مسأله این جاست که بسیاری از افراد در بسیاری از جوامع نه برای تفکر کردن کوششی به خرج می دهند و نه مسئولیت های خود را می دانند و بدانها پای بند هستند. البته ناگفته نماند که مسئولیت داشتن و تفکر کردن چندان هم سهل و آسان نیست و از این رو است که مردمان زیادی از این هر دو گریزانند. گریز از مسئولیت و گریز از تفکر نتیجه اش چیزی نیست جز گریز از آزادی .
⏺همه می دانیم که رهایی از دیو استبداد و دیکتاتوری به جز با دستیابی به آزادی در وجوه مختلف آن اعم از آزادی مثبت و منفی و همچنین آزادی چون حق، آزادی چون مسئولیت و آزادی چون روش میسر و ممکن نیست. اگر بخواهیم موضوع را در قالب دو گفتمان تفکر و مسئولیت دنبال کنیم هر دو گفتمان راه به آزادی می برند. در گفتمان تفکر این اندیشه انسان است که از قید و بند امور غیر عقلانی، غیر منطقی، خردگریز، خردستیز، سنت های رایج و دست نخورده و تاریخ مصرف گذشته، خرافات و برخی اسطوره ها رهایی می یابد و همه چیز را بر اساس عقلانیت معمول و رایج واکاوی می کند و می پذیرد. اساسا تفکر کردن یعنی کوشش در جهت استدلالی فهمیدن امور، پدیده ها، سخن ها و نوشته ها و نه تقلید کورکورانه از هر گفته ای و هر سخنی به هر قیمتی. ملاک و معیار پذیرش هر سخن و گفته ای و نوشته ای بر اساس تجربه عقلانی و منطقی و علمی خواهد بود و هر ادعایی را نمی توان به راحتی و بدون استدلال مورد پذیرش قرار داد. طرفه آن که تفکر منطقی و عقلانی نقد و نقادی را نیز به دنبال دارد و همه مدعیات در ترازوی نقد و نقادی قرار می گیرند و وزن هر یک مشخص و معلوم می شود.
⏺در گفتمان مسئولیت نیز این گونه است که پذیرش دیگران به عنوان هم نوعان و شهروندان یک جامعه پذیرش و قبول حقوق شهروندی و انسانی آنان را به دنبال دارد و آن وقت است که دیگر نمی توان بی توجه به حقوق انسان های دیگر هر کاری را مجاز دانست و انجام داد. آزادی هرگز به معنای بی بند و باری و هر کاری را دل بخواهی انجام دادن نیست. آزادی به معنای یله و رها بودن و چارچوب نداشتن نیست. فورا باید اضافه کنم که حقوق به دنبال خود تکلیف و مسئولیت هم می آورد. اگر من موظفم که زباله های منزلم را در جوی آب نریزم این وظیفه همه شهروندان دیگر هم هست. اگر من موظفم که حقوق دیگران را رعایت کنم دیگران هم موظفند که حقوق مرا و دیگران را هم رعایت کنند و پاس بدارند.مسئولیت داشتن به معنای موظف بودن در قبال حقوق دیگران است و این گونه است که همگان را مسئول و موظف می داند از صدر تا ذیل جامعه. هم حاکمان موظفند که حقوق شهروندان خود را به نحو احسن رعایت کنند و هم شهروندان موظفند که حقوق خود را به حاکمان یادآور شوند و از این منظر هرگز از مسئولیت مهمی که در یادآوری حقوق خود دارند شانه خالی نکنند. شهروندانی که همه چیز را از دولت طلب می کنند اما خود را موظف به رعایت چیزی نمی دانند درواقع تیغ به روی آزادی می کشند و به دست خود راه را بر آزادی های مشروع و قانونی می بندند. داشتن آزادی و برخورداری از آن یعنی این که من، شما و همه و همه مسئولیم دربرابر هر آن چه که در جامعه می گذرد و نسبت به همه رویدادها و وقایع خوب و بد باید موضع گیری مناسب و درخور داشته باشیم تا از این طریق به یکدیگر یادآور شویم که آزادی یعنی همین حس مسئولیت متقابل.
⏺نتیجه این که آزادی مستلزم داشتن تفکر و برخورداری از نعمت فکر کردن و اندیشیدن و همچنین برخورداری از حس مسئولیت شناسی در بربابر همگان و جامعه است و تا این دو امر محقق نشود دور از ذهن است که بتوان به آزادی در حد مناسب آن دست یافت. البته اگر سقف تفکر و سقف مسئولیت کوتاه باشد به آزادی های با سقف کوتاه می توان دست یافت، اما دست یابی به ازادی های ماندگار و پایدار سقف بلند تفکر و مسئولیت را می طلبد. @IRANSOCIOLOGY
@MostafaTajzadeh
Forwarded from علی نیک‌جو «روان‌پزشک- روان‌درمانگر تحلیلی»
✳️آیا ما حق داریم #افسرده باشیم؟
@alipsychiatrist
📝پاسخ #اریک_فروم در کتاب #هنر_بودن خواندنی است:
✳️ انسانی که هنوز به شکل مطلق و کامل دچار الیناسیون نشده است؛ از خودبیگانه نشده است، هنوز نسبت به محیط خویش حساس است و می‌تواند عواطفی را #تجربه کند؛ فقر هم‌نوعان را ببیند، درماندگی آنها را نسبت به واقعیت سرد و زمخت جامعه امروزی مشاهده کند، هنوز چوب حراج به خلق و خوی انسانی خود نزده است، هنوز در جامعه‌ای که روزمرگی را تجربه می کند، در جامعه ای که نسیان به انسان را تجربه می کند؛ درک از #وجود و #هستی و #تغییر انسان دارد.
✳️چنین فردی نمی‌تواند دچار تکانه‌های شدید روانی نشود. نمی‌تواند احساس #تنهایی و غبن و درماندگی نکند، نمی‌تواند رنج نکشد. حکایت او حکایت یک #بیمار نیست. حکایت یک انسان سالم در یک جامعه منحط بیمار است.
✳️او هوشیاری است که در یک جامعه نسیان زده، وهم زده، جامعه‌ای که دچار روزمرگی و فراموشی تاریخی شده، رها شده است. او باید هم #رنج ببرد، باید هم از زیستن لذت نبرد.
#درحقیقت‌افسردگی
#معرفی_کتاب
#روان_درمانی
#کتاب_جایگزین_ندارد
#علی_نیک‌جو
🆔 @alipsychiatrist
@alipsychiatrist
📝پاسخ #اریک_فروم در کتاب #هنر_بودن خواندنی است:
✳️ انسانی که هنوز به شکل مطلق و کامل دچار الیناسیون نشده است؛ از خودبیگانه نشده است، هنوز نسبت به محیط خویش حساس است و می‌تواند عواطفی را #تجربه کند؛ فقر هم‌نوعان را ببیند، درماندگی آنها را نسبت به واقعیت سرد و زمخت جامعه امروزی مشاهده کند، هنوز چوب حراج به خلق و خوی انسانی خود نزده است، هنوز در جامعه‌ای که روزمرگی را تجربه می کند، در جامعه ای که نسیان به انسان را تجربه می کند؛ درک از #وجود و #هستی و #تغییر انسان دارد.
✳️چنین فردی نمی‌تواند دچار تکانه‌های شدید روانی نشود. نمی‌تواند احساس #تنهایی و غبن و درماندگی نکند، نمی‌تواند رنج نکشد. حکایت او حکایت یک #بیمار نیست. حکایت یک انسان سالم در یک جامعه منحط بیمار است.
✳️او هوشیاری است که در یک جامعه نسیان زده، وهم زده، جامعه‌ای که دچار روزمرگی و فراموشی تاریخی شده، رها شده است. او باید هم #رنج ببرد، باید هم از زیستن لذت نبرد.
#درحقیقت‌افسردگی
#معرفی_کتاب
#روان_درمانی
#کتاب_جایگزین_ندارد
#علی_نیک‌جو
🆔 @alipsychiatrist
Forwarded from علی نیک‌جو «روان‌پزشک- روان‌درمانگر تحلیلی»
📌 آیا ما حق داریم #افسرده باشیم؟
@alipsychiatrist
📝پاسخ #اریک_فروم در کتاب #هنر_بودن خواندنی است:
✳️ انسانی که هنوز به شکل مطلق و کامل دچار الیناسیون نشده است؛ از خودبیگانه نشده است، هنوز نسبت به محیط خویش حساس است و می‌تواند عواطفی را #تجربه کند؛ فقر هم‌نوعان را ببیند، درماندگی آنها را نسبت به واقعیت سرد و زمخت جامعه امروزی مشاهده کند، هنوز چوب حراج به خلق و خوی انسانی خود نزده است، هنوز در جامعه‌ای که روزمرگی را تجربه می کند، در جامعه ای که نسیان به انسان را تجربه می کند؛ درک از #وجود و #هستی و #تغییر انسان دارد.
✳️چنین فردی نمی‌تواند دچار تکانه‌های شدید روانی نشود. نمی‌تواند احساس #تنهایی و غبن و درماندگی نکند، نمی‌تواند رنج نکشد. حکایت او حکایت یک #بیمار نیست. حکایت یک انسان سالم در یک جامعه منحط بیمار است.
✳️او هوشیاری است که در یک جامعه نسیان زده، وهم زده، جامعه‌ای که دچار روزمرگی و فراموشی تاریخی شده، رها شده است. او باید هم #رنج ببرد، باید هم از زیستن لذت نبرد.
#درحقیقت‌افسردگی
#معرفی_کتاب
#روان_درمانی
#کتاب_جایگزین_ندارد
#علی_نیک‌جو
🆔 @alipsychiatrist
@alipsychiatrist
📝پاسخ #اریک_فروم در کتاب #هنر_بودن خواندنی است:
✳️ انسانی که هنوز به شکل مطلق و کامل دچار الیناسیون نشده است؛ از خودبیگانه نشده است، هنوز نسبت به محیط خویش حساس است و می‌تواند عواطفی را #تجربه کند؛ فقر هم‌نوعان را ببیند، درماندگی آنها را نسبت به واقعیت سرد و زمخت جامعه امروزی مشاهده کند، هنوز چوب حراج به خلق و خوی انسانی خود نزده است، هنوز در جامعه‌ای که روزمرگی را تجربه می کند، در جامعه ای که نسیان به انسان را تجربه می کند؛ درک از #وجود و #هستی و #تغییر انسان دارد.
✳️چنین فردی نمی‌تواند دچار تکانه‌های شدید روانی نشود. نمی‌تواند احساس #تنهایی و غبن و درماندگی نکند، نمی‌تواند رنج نکشد. حکایت او حکایت یک #بیمار نیست. حکایت یک انسان سالم در یک جامعه منحط بیمار است.
✳️او هوشیاری است که در یک جامعه نسیان زده، وهم زده، جامعه‌ای که دچار روزمرگی و فراموشی تاریخی شده، رها شده است. او باید هم #رنج ببرد، باید هم از زیستن لذت نبرد.
#درحقیقت‌افسردگی
#معرفی_کتاب
#روان_درمانی
#کتاب_جایگزین_ندارد
#علی_نیک‌جو
🆔 @alipsychiatrist