میزان - کـوردستان
1.65K subscribers
201 photos
164 videos
69 files
898 links
🌍کاناڵی میزان،دەلاقەیێک بۆ گەشەسەندنی هزر و بیری تاکی کورد.هەوڵدان لە پێناو زیندووکردنەوەی ناسنامە و شووناسی نەتەوەیی

یەکەم پۆست: https://t.me/MizanKurdi/10

👉 @rojhelat65
Download Telegram
🔵#ڕێنووس

🔵
#وانەی_پێنجەم(درس پنجم)

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

#دەنگیلەی_ژێرە(ێ) (کسرە)

نیشانەی کەسرە لە نووسینی ئەڕەبیدا دەخرێتە ژێری پیتەکان. ئەم دەنگە لە کوردیدا ناوی ژێرەیە بەڵام جیاوازە نووسینی لەگەڵ ئەڕەبی . لە نووسینی کوردیدا نیشانەکانی ژێرە وەهان (ێـ ـ ـێـ ـ ـێ ـ ێ).
ئەگەر پیتی ( س) بە شێوەی ئەڕەبی نیشانەے ژێرە
( ڪەسرە)( ـــِ ) خرایە بنی دەبێتە یەک وشە👈سێ3

هەروەها پیتی( د ) نیشانەی ژێرە( ـــِ )( کەسرە) خرایە بنی لە زمانی کوردیدا دەکرێتە یەک وشە
بە ماناے دێ👈ئاوایی

پیتەکانی تر ئەگەر ژێرەیان ێ ( کەسرە) ( ـــِ) لە پەنا دانرا, ڪەم وا هەیە نەبن بە وشەے مانادارـ
بە چەشنێ( ج ر) ئەگەر ژیرە بگرن
#جێ_جێگا
#ڕێ_ڕێگا
ڪێ بێ نەزانێ, ئەمه ڕێک(دقیق) پێچەوانەی دەنگیلەی
سەرەیە( فەتحە)( ـــَ ) کە خوێندمان. مەبەست لە هێنانی باسی جیاوازیی دەنگیلەکان , ئەوەیە کە
چاکتریان بناسین و بتوانین
لێکیان بکەینەوە, نیشانەی دەنگیلەی ژێرە هیچ کاتێ لە سەرەتای وشە نایێت وتەنیا بە چوار شێوە لە ژێرەوە باسی دەکەین:

اگر حرف س نشانە کسرە بگیرد یک کلمه خوانده میشود:
سِ 👈سێ👈3
همینطور اگر حرف 👈د نشانه کسره بگیرد یک کلمه خوانده میشود:
دِ 👈دێ 👈ئاوایی👈دهات
حرفهای دیگر در زبان کوردی اگر کسرە بگیرن کم پیدا میشه که به کلمه معنی‌دار تبدیل نشن مثل
جِ👈
جێ👈جا
رِ👈ڕێ👈ڕێگا👈راە
و دقیقا این کاملا برعکس صدادار یا مصوت یا حرکت دهنده فتحه میباشد, منظور
آوردن این جمله این است متفاوت بودن حرفهای صدادار در زبان کوردی هستش و خوبتر بشناسیمشون و از هم جداشون کنیم, همونطور که گفتیم حروف صدادار(دەنگدار) هیچ وقت اول کلمە نمیان و حرکت دهندە(بزوێن) ڪسرە(ێ) هم اول کلمە نمیاد .
کسره(ژێرە)(ێ)بە چهار نوع در کلمات میاد کە توضیح میدهیم:

1 بە شوێن پیتەکانی
( د ر ز ژ و )دا لەنێوان وشەدا بە شێوەے گچکەی
لکاو* ێـــــ*
بەوێنەی وشەکانی:
باژێر- بلوێر-- دێم -
- ڕێزانە
زێوین گەلاوێژ وێران

2 بەدوای پیتەکانی ناوبراودا بەو مەرجەی کە لە کۆتایی وشە بێت بە شێوەی گەورەی جودا یا جیا ێ بەوێنەے:
ـ( دِ رِ زِ ژِ وِ) دێ ڕێ زێ کەژێ کەوێ

3. بەشوێن پاشماوەی پیتەکاندا دەبێتە گەورەے لکاو* ــــــێ*
( بِ تِ جِ شِ یِ) دەبێتە بێ ساتێ جێژوان بەشێ وشەیێ

4. بە شوێن پاشماوەی پیتەکانەوە لە نێوان وشەدا گچکەی نێوان* ـــــــێــــ* بە وێنەی بەستـــــێن بێـــستان ، بــــێــری ، جــــــێـــــژن جــــــێگــــر ، خێراکار ، خێزان دەسپێک ، شلێرە ، شەرمێون ، شێو لێزان*
ناوی دیکەی دەنگداری ژێرە ێ* دەبێتە کورتەبزوێن.

#ئێستاêsta= اڪنون
#بارستاییbaristayî=اندازە
#باژێرBajêr=شهر
#بێرbêr=تجمع گلە برای دوشیدن
#بێرے_بێریبانBêrîban= دخترشیردوش

#بزوێنbizwên=مصوت
#بزوێنەرbizwêner=حرکت دهندە
#بلوێرBilwêr=نی موسیقی
#بنbin=زیر ، پائین

#بەدوایbedway=بە دنبال
#بەستێنBestên=ساحل
#بەشوێنbeşwên=بەدنبال
#بەوێنەیbe wêney=بەمانند

#پێچەوانەpêçewane=برعکس
#پێویستpêwîst=لازم
#جێژوانCêjwan=میعادگاە
#جێگرCêgir=جانشین

#چاودێرÇawdêr=مراقب, دیدەبان
#خێراکارXêrakar=ڪامپیوتر
#خوێندکارXwêndkar=دانشجو
#دەبزێونdebzêwin=حرڪت می‌کنند

#دەسپێکdespêk=شروع
#ڕێزانەRêzane=جایزە
#زێZê=دریا، رود بزرگ
#زێوZêw=نقرە

#زێوینzêwîn=نقرەای
#شێوŞêw=شام .زمین شخم زدە
#شێوەşêwe=روش
#شلێرەŞilêre=لالەی واژگون

#شوێنşwên=دنبال ـ محل ـ اثر
#شەرمێونşermêwin= محبوب خجالتی
#کورتە_بزوێن=مصوت صدادار کوتاه
#گچکهgiçke=کوچک

#گوێرەgwêre=مطابق
#لێزانlêzan=باتجربە, متخصص
#نێوانnêwan= میان
#وێنەWêne= مانند ـ عکس

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ



👇👇👇👇👇



T.me/Mizankurdi


🌍
Telegram Mizan 🌍 YouTube Mizan 🌍 Facebook Mizan 🌍 Instagram Mizan 🌍 Web Miza 🌍 Mizan Kurdi 🌍 Mizan Arabic 🌍 Mizan Quran